Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 38.
Zaterdag 18 December 1897.
Elfde Jaargang.
DE EEMBODE
yoor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnemontsprij» par drio maanden:
o per postf 0,40.
lerlgke nummers f 0,05.
BureauBreedcstraat, E 349. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advortontiên:
Van 1 tot 6 regelsf 0,30
Voor iederen regel meer- 0.05
rechterlijke macht.
der eerbiedwaardigste en ge-
[ste instellingen van den Staat is
;hterlijke macht. Zij beveiligt iederen
tegen elke aanranding zijner
en rechten. Oin aan dit doel
inen beantwoorden verleent de
haar het daartoe noudige gezag
haar toe met alles, wal kan
n tot vertrouwen en rechlsze-
in hare uitspraak. Bij de wet
het rechtersambt geregeld en
i, de wet zelve toont haar
dien zij heelt te volgen. Om
haar te stellen vertrouwen nog
loogen wordt hare onafhankelijk-
'erzekerd door de wet, die haar
zekere onschendbaarheid be-
haar gecne verantwoordelijkheid
ideren oplegt, haar rijk salarieert
ids als de geblinddoekte, zonder
van personen, zonder te moeten
voor bedreiging, belofte of omkoo-
it te spreken. De eenigste band
door den Staat aangelegd, is de eed,
verplicht overeenkomstig de be-
der wet voor God en haar
leten echt te spreken. Dit laatste
ral waarborgt de zekerheid van
ht in den christelijken Staat. Hier
wij de rechterlijke macht geplaatst
vast en verheven voetstuk, als
sancta justitia, omgeven door eer
eerbiedwaardigheid en
[gheid, als eene afstraling der rech-
raacht Gods, als vertegenwoor-
van Diens rechtvaardigheid
irdeel is voor ons naar haar beste
de uitspraak van Gods heiligen
het rechterlijk oordeel ba-
zich op de wet, die, uitgaande
het wettig gezag, ons den wil Gods
lolkt in de burgerlijke samenleving.
I Hoe geheel anders vertoont zich de
rechterlijke macht in den atheïstischen
Staat. Waar de moderne beginselen
doordringen en de wetgeving bezielen,
daar wordt de sancta justitia van haar
verheven voetstuk afgeruktde eerbied
waardige stralenkrans harcr heiligheid
wordt, uitgedoofd, de koningin der
rechtvaardigheid verlaagd tot dienares,
die én door het volk begluurd, gecriti-
seerd en ter verantwoording wordt op
gevorderd, én door hare vertegenwoor
digers zoo licht dienstbaar gemaakt aan
partijgeest, heb- en wraakzucht,aan een
of anderen hartstocht, die hen ovcr-
hecrscht. Het vertrouwen is geschokt,
de rechtszekerheid gevallen, zij biedt
beiden geen solide waarborgen
meer. De eed van haar gevorderd en
door haar gezworen verliest harchoogere
heilige verbindtenisin den alhcis-
lischen .Staat ziin beiden, het vorderen
het afleggen van den eed, louter
ongerijmdheden. Waarlijk onzin is het,
dat de Staal van zijne ambtenaren een
eedzwering eischt bij God, die volgens
zijne ingevoerde beginselen zelfs niet
bestaat en tracht de rechterlijke macht
eenc- hoogerc verplicl ting op te leggen,
welke hij zelf in den grond ontkent en
bestrijdt.
Geen wonder derhalve, dat ten ge
volge der moderne beginselen in den
laalslen tijd de rechterlijke macht haar
verheven prestige verloor. Zij is niet
meer gelijk vroeger in hel oog van
volk de vertegenwoordigster van Gods
rechtvaardigheid, wier uitspraak met
eerbied en berusting wordt aangehoord,
wier vonnis alle waarborgen aanbiedt
tot vertrouwen en zekerheid. Juist het
omgekeerde heeft men in den laatsten
tijd zelfs op Neerlands bodem kunnen
aanschouwen in de zaak der gebroeders
Uoogorhuis. Eene ware storm brak los
tegen hel gerechtshof in Friesland, dat
de beide broeders wegens inbraak had
veroordeeld. Vooral van socialistische
zijde werd voor de beide veroordeelde
partijgenooten de strijd aangebonden.
In hunne organen werd de rechtbank
beschuldigd onschutdigen veroordeeld te
hebbenanderen werden als daders
aangewezen, voor dezen verzwarende
omstandigheden opgesomd, de veroor
deeling werd toegeschreven aan party
zucht, de eisch gesteld tol herziening
,n het strafrechterlijk vonnis.
Do justitie bleek tegen deze aanvallen
niet bestand. Twijfel was gewekt. Velen
den lande geloofden in de onschuld
der veroordeelden, andoren namen de
mogelijkheid aan, dat de rechtbank zich
•el eens kon vergist hebben. De zaak
•erd onderzoeht, De minister van jus
titie loog naar Leeuwarden om in
de gevangenis de veroordeelden in ver
hoor te nemen en nauwkeurig inzage
te nemen in de processtukken. Na dit
onderzoek te hebben ingesteld, kwam
de minister openlijk met de verklaring
vour den dag, dat zijne overtuiging was
versterkt, dat de gebroeders lloogerlmis
rechtvaardig zijn veroordeeld en der
halve geen termen beslaan hel vonnis
te herzien.
.Met de uitspraak des ministers werd
de zaak niet beëindigd. Driest geworden
door het behaalde succes, de justitie
te hebben doen buigen, gaat men voort,
steeds liooger eischen te stellen..Men veinst
ziehdoor de verklaring dosminislers teleur
gesteldmen vordert het gansche dos
sier van de rechtbank ter inzage
ter beoordeeling, herziening van
vonnis en wel door andere, onpartij
dige rechters. Aldus wordt de agitatie
met dezelfde onbeschaamdheid voortge
zet rnen blijft de justitie beschuldigen,
men persisteert in de onschuld der
veroordeelden zonder positieve bewijzen
bij te brengen. De geheelc bewijsvoering
komt hierop neerwij houden
overLuigd van de onschuld der gebroe
ders Iloogerhuis, derhalve zijn zij on
schuldig veroordeeld.
Zal andermaal de justitie in zwakheid
toegeven en de eischen inwilligen?
Wij hopen het niet. Wat heeft het
onderzoek en de verklaring des minis
ters uitgewerkt? Het heeft de justitie
verzwakt, de agitatie versterkt. Men
heeft op verdachtmaking en laster de
uitspraak der rechtbank in twijfel ge
trokken in plaats van tot handhaving
der eigen positie een eisch in te stellen
tct vervolging wegens laster of ten
minste positieve bewijzen te vorderen
•ens de zaak aan een nader onder
zoek te onderwerpen. Men heeft succes
bezorgd aan de socialistische woelingen,
haar in belangrijkheid doen toenemen,
haar bemoedigd op den ingeslagen weg
voort te gaan. Deze gevolgen, uit do
zwakheid der justitie voortgevloeid, be
treuren wij.
Evenwel, dat de positie der rechter
lijke macht langzamerhand moest ver
zwakken, kon worden voorzien. Waar
de godsdienst stelselmatig bestreden
wordt, daar wordt zij vogelvrij verklaard.
De rechterlijke macht zelve biedt dan geen
genoegzame waurborgen tot vertrouwen
in de ongeloovigc school groot geworden
en opgevoed leggen haar zelfs de duurste
eeden geen verplichting meer opzon
der geloof in God is het eedsformu
lier eene holle phrase en mist alle
bindende kracht. Van de andere zijde
geeft men den ongeloovigen socialisten
de wapens in de h inden om haar te
bestrjjden. Consequent hunne beginselen
toepassend, maken zjj de rechterlijke
macht met hel volk gelijk, of liever,
boven haar stellen zij het volk, waa
zij desgevorderd rekenschap en verant
woording moet afleggen, gelijk reeds
nu in lakc-Uoo'jarhvis gceischl wordt.
Wil men de rechterlijke macht in
hare lot hiertoe verheven positie hand
haven, dan is terugkeer tot het chris
tendom en zijne beginselen noodzakelijk.
BUITENLAND.
In België is thans de persoonlijke
algemeene dienstplicht aan de orde i
den dag. Generaal Briahnont tracht op
alle manieren dit stokpaardje der mili-
tairislen en socialisten binnen te halen.
I Iet Gentsche blad Biett Public
schuwt met kracht legen dit streven der
rnilitairistcn en socialisten en zegt,Zij,
die ijveren voor persoonlijken en alge-
oenen dienstplicht, onder de leuze van
Lands eer en weerbaarheid, beoogen
slechts persoonlijk en partijbelang, en
wenschen niets zoozeer als den val van
het Kabinet tengevolge van verdeeld
heid in het katholieke kamp. De oude
liberale partij, door de stembus reeds
lol een belachelijk minimum gereduceerd,
hoeft niets meer te verliezen en kan
dus gemakkelijk met persoonlijken en
zelfs nlgemeenen dienstplicht schermen,
zonder dat zü er onpopulairder door
kan worden, dan zij nu reeds isinaar
de katholieke partij, reeds dertien jaar
aan het bewind, en met uitstekend succes,
heeft allen te verliezen. Zij is de eenige
partij, die in staat is om geheel alleen
het land te regeeren en tegen nieuwe
liberalistische rampen en proefnemingen
Ie vrywaren, rust en orde te handhaven
Belgic's nationale en monarchale
stellingen te behouden." Het blad toont
verder aan, dat de machtige katholieke
partij noodwendig veel verzwakt zal
worden en de socialisten heel veel ver
sterkt, indien deze partij zich in den
militairistischcn val laat lokken. Ten
slotte zegt dan ook het blad nog,De
overwinning van het socialisme zou van
België een zeer gevaarljjk revolulionnair
middelpunt maken, en het zou voor de
groote Mogendheden van een algemeen
en dringend belang zijn, dit vuur uit te
dooven en te vernietigen. Bijgevolg is
het bewezen, dat de mililairistische over
drijvingen, die deze socialistische zege
praal zouden uitgelokt hebben, zich ten
slotte tegen onze onafhankeiykheid en
veiligheid, welke zij zouden moeten be
schermen, zouden keeren."
De ministeriëcle-crisis in Italië is thans
opgelost. Nadat Di Hudini getracht had
een nieuw Kabinet, met voorbijgaan van
Zanurdelli, samen te stellen, heeft hij
zich ten slotte toch gewend tot Zanar-
delli, wijl hij diens machtige partij niet
lol vijand wilde. Zanardelli is dan ook
in het Kabinet opgenomen en wel als
Minister van Justitie en Eeredienst. Ge
durende zijn aanzijn in de Kamer heeft
hjj zich doen kennen als een eerste pa
penhater en priest ervreter. De Katho
lieken van Italië gaan een moeilijk tijdperk
tegemoet onder dezen minister, dieniet
schromen zal 't heiligste, wat zy hebben,
aan te randen en hen in hunne innigste
overtuigingen te treffen.
Prins Heinrich, de broeder vanDuitsch-
lands keizer, is Donderdag j.l. met zijn
eskader naar de Oost-Aziatische wateren
vertrokken. Men houdt het er algemeen
voor, dat de onderhandelingen tusschen
Duitschland en China een gunstig ver
loop zullen hebben en dat prins Heinrichs
zending eigenlijk meer van diplomatieken
dan van militairen aard is.
FEUILLETON.
Hoe ik bidden leerde.
kaètwas, met mjj een reisje door Zwitserland
maakte. Het waren heerljjke zomerdagenik
wal in verrekking en vol zalig genot over de
hearjjkbeden der natuar, die ik daar voor de
it- maal aanschouwde.
n bad ik in hel geheel nietwat zou
jong, gezond, onbedorven meisje, de
en erfgename van een schal
den bloei der jeugd, der schoon-
{eestes staande, voorzorgen hebbent
gestorven, toen ik oog een
in ia was van mjjne jeugd af zeer
opgegroeid, in alle woreldsche
tunsten voortreffelijk onderwezen
buis, mijn vader ingesloten, stond
heerschappij.
:en ding had ik niet goed geleerd
te weinig hi
Ik bezocht daarna scholen,
onderricht als nevenzaak
Wel ontving ik de eerste H. Com-
niet met kennis onwaardig,
grooten dag.
irmden. Sinds de laatste
t meer in eene kerk geweest,
H. Sacramenten genaderd. Dit
uiteen treurige
iping mijner godsvrucht en omdat mijl
was kerktucht noemde hij ongezond
Ik gelooide hem. Hjj deed zijn plicht als recht
upon man; dal was zijn gebed en godsdien:
verder,, beweerde hu, behoefde li«'
Dal ailea geloofde
•ck. Ik
tgerstedogeen
voort zouder God, zonder
loof en was daarbij vroolfik, arbeidde lustig
dacht niet aan toekomst of eeuwigheid.
Alles, wal aan God herinnerde, was van iȟ
irwQderd gehouden.
Zoo waren wjj ongeveer veertien diigon in
Ragalz, in Zwitserland. Ik vermaakte riuj
uitstekend. Op zekeren dag had ik alleen uoh
uitstapje met den trein naur een nabijgelegen
naar Ragatz terug. De wagen was voltallig ge
vuld ik kwam tegenover iemand te zitten,
dien ik op den eersten aanblik er voor aanzag,
Jat h(j beschonken was. Ik trok mpnen sluier
voor hel gezicht en richtte mijnen blik uil liet
wijken. Maar hij liet mi' toch niet mei rush
ruwe uitdrukkingen en gemeene laai werden mjj
toegeslunrd. De tranen liepen mij van schaamte
Plotseling stond ik weet niet hoo hel
geschiedde naast mij een bejaard lieer, naar
allen schjjn een katholiek geestelijke, die van
zjjoe plaats was opgestaan en mjj op hoffelijke
wjjze vroeg ot ik wellicht wenschte zijne piaals
in te nemenhij zou zich dan op mjjne plaats
neerzetten. Deze lieer kwam nijj voor als e-"
engel uit den hemel. Ik gaf bem de hal
dankte hem hartelijk voor zj)D beloclden diet
en zette mjj dan op zijne piaals. De dronku:
werd evenwel daarover woedend. Eerst schimpte
hjj op pastoors en J es uilen, dan begon hjj te
i' hol gezeten. Eunige der aan*
chten zei'
dronkaari
ing en i
woordde
steeg uil ook' de pries
Is en betreurde,
ig mij echter zoo ce
ïk ven
Zoo
uitstapje
z zou oplioudon en wol
r eene naburige plaats met
reisden w(j al. Onderweg vertelde ik hem, dal
wij Neurenberg, Regeosburg, Hamberg en Mun-
ehon bezocht hadden. Daarop vroeg hjj mp
,Heht ge ook den Dom id Bamberg gezien?"
Ik antwoordde.Neen ik ga nooit in eene
kerk j ik bemin de kerk en de ktrklucht
oogenb'ik de priester opkeek en mjj uan-
schouwde, en de verwisseling der kleur van
zjjn aangezicht, zoodal hjj doodsbleek word.
rustig te bljjven, maar ik had genoeg gezien,
om te erkennen, wat er in zjjne ziel omging,
ik begon na te denken, hoe het toch wel
zulks
Het begon voor het eerst in injjii
irt zoor onrustig Ie worden.
De geestelijke vroeg mjj, waarom ik aldua
io handelde enz. maar ik hoorde tjjno
vragen en redoneeringen slechts half aan en
gal ook zeer verstrooide antwoorden. De ver
ging niet meer uit mjjne gedachte. Den volgen
den dag reisde hjj weder al. Voor hjj vei trok
bracht hjjons een bezoek, dal wjj met een
Hjj ba I mji, een klein, door kunslige hand
vervaardigd prentje aan te nemen. Daarop was
ue gekruisigde Heiland geschilderd en daaronder
had de priester met scherpe trekken de woorden
,Gjj hebt ons voor U geschapen, o God, en
ons hart is onrustig, tol het ru9le in UI"
Deze woorden troffen m jj lol in het diepal van
mijn binnenste. Hel wekte een zeker heimwee
en ik wist niet waarnaar. Ik begon nu meer
mjjn leven te onderzoeken en bevond toen,
dat ik zeer oppervlakkig was geweest.
Wjj reisdeo nu weder verder en kwamen te
Bregeoz. Wjj besloten daar zoo lang te bljjven,
als het ons bevallen zou. Tk doorreisde dikwijls
a ieen de omstreken, daar liet bergen be
klimmen mjjn vader uiterst moeiljjk viel.
Ia eeae kerk had ik mjj, ondanks de priester
lijke vingerwijzing, nog nimuier begeven. Op
zekeren nam- Idag ging ik door het stadje
langs de k' rk in het dal en trad hel oude
klooster der Domioikanessen voorbjj. Onbe
wust ging ik eenige schreden verder en bevond
mjj voor con groote deur. Ik was nu zeker,
dal ik mjj voor eene kerk of kapel bevond
maar ik kon umnogeljjk wederstaan even binnen
te treden.
De kapel was geheel ledig. Het was een
wonderbare stilte, die hier hoersebte. Ia deze
een eigenaardig gevoel. Ik gelooide en voelde
rustig, schoon en vreedzaam was alles toch
Hot koor,
versiering daar
„ingebracht, alles stamde zoo wonderbaar lot
aandacht. En dan op de zjjaltaren, welk een
:nd schouwspel I Onder een beold van de
Ier van Smarlen, boven de Heiland wjj-
op Zjjn goddelijk Hart,ik zette mjj
r, beschouwde aandachtig, en kon mijne
.luist bewoog zich iels hoven op het koor.
Zachte schreden werden hoorbaar; daarna
volgde diepe stille. Het waren de kloosterzusters,
die gekomen waren om de completen te bidden.
dere viel-n in on in wonderbare koren steeg
alwisselend hut gebed der nonnen opwaarts.
Ik zag ze niet, de biddenden, maar ik luisterde
meteeuu opmerkzaamheid co met eene geroerde
spanning, als ik in mün gansche leven nog
nooit naar do beroemdste zangers gelu' iterd
had.
Wal was liet toch voor eene betoovering,
die deze reine, vaste, klare en zedig terugge
houden stemmen zoo aandoenlijk schoon en
bekoorlijk maakte? Ik meende engel ea te
hooren. Nu hield het bidden op. Een zachte
orgeltoon zweefde door de ruimte en het koor
dor vrouwen begon liet heerljjk.Saive Re-
gina" te zingen.
Ik herinnerde mjj den inhoud van dit gebed
in do school te hebben geleerd. En als dio
eenvoudige akkoorden nu volgden, dan werd ik
door ton wonderbaar govoel aangegrepen.
Waarom bidt ook gü niet mede, riep een ver
wijtende stem in mjjn binnenste, als zij zongen
.Et Jesum benedicttim fructum". Eu ais hot
ontzaglijk leedere en innige: ,0 clement, o
pia o dulcit eirgo Maria" nu weerklonk, dan
kon ik mjj niet langer bedwingen.
Ik begon te weenen en te zuchten, ik voelde
mjj zoo ellendig, zoo onuitsprekelijk ongelukkig,
dal ik wenschte lo sterven. Allo vrede was mjj
ontvlucht,- ik kwam rajj voor als uitgo-
stooten, verlaten van de geheele wereld. Met
gowold neigde mjjn hart tot Ham, dia hat voor