Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 5.
Zaterdag 30 April 1898.
Twaalfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort. Apeldoorn, Baarn, Barneveld. Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par dria mundaui
Franco per post
Afzonderlijke
f 0,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort.
Uitgpve van de Vereeniging De Eembode.
Pry a dar Advertentitn:
Van 1 tot 6 regelsf 0,30
Voor iederen regel meer- 0.05
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Spanje en Amerika.
Men beeft, helaas, niet kunnen ver
hinderen, dat tusschen Spanje en de
Vereenigde Staten van Amerika de fakkel
des oorlogs ontstoken werd. Het mach
tige, naar verovering en buit hunkerende
Amerika was niet te weerhouden, het
wilde oorlog met het gehate Spanje tot
eiken prjjsde aandrang naar het bezit
van Cuba, hetwelk sinds eeuwen recht
matig aan Spanje toekomt, werd te
sterk bij de fortuinzoekende Amerikaan-
sche avonturiers.
Terecht mocht dan ook Spanjes mi
nister-president, Sagasta, toen het bleek,
dat een conflict met Amerika niet meer
te vermijden viel, in de bijeenkomst van
de regeeringsmeerderheid der nieuwe
Kamer getuigen: .Men wil onze eer
aanranden en bedreigt ons grondgebied,
iets, wat de Spanjaarden nooit zullen
toestaan. De beleediging, die ons heden
is toegevoegd, is de meest infame, die
ooit werd te boek gesteld." En hij
voegde erbjj: „Spanje zal zich geen
duimbreed van zijn gebied laten ont
nemen, noch zich verlagen tol het on
derwerp van een handelsovereenkomst."
Dat was het fiere woord, door Spanjes
eersten minister geheel naar het hart
des volks gesproken, nadat in eene nota
door de Regeering de trouwelooze, ver
raderlijke handelingen der Amerikanen
in een helder licht waren gesteld. Daarin
wordt uiteengezet, hoe de rampzalige
opstand op Cuba door Amerikanen, die
plantages op Cuba bezitten, werd aan
gestookt en bevorderdhoe in weerwil
van alle protesten der Spaansche re
geering vrijbuiter-expedities naar Cuba
georganiseerd werden, zoodat eigenlijk
geen opstand van Cubanen, maar van
vreemde avonturiers het eiland teisterde.
Met die overtuiging in het hart heeft
FEUILLETON.
GERED.
Hst is Vrgdsgavond vu dsn 3en Februari
18..- De ijskoude noordenwind huilt over bet
hard bevroren sneeuwkleed en heeft alle be
wonen van bet gebucht in buie achter de
wanne kachel gejaagd. Zoo nu en dan spoeden
xieh diep in hunne jaasea gedoken geetalten
door de anders zoo drukke straten. Onder deze
bemerken wjj eene slanke vrouwenfiguur, die,
in eene warme peli gehuld, ijlings naar de
kerk loopt. Het ia de eerste Vrijdag der maand,
waarop de oelening van het H. Hart gehouden
wordt. Deze avondwandelaarster is de echtge-
noota tan dokter Van der Porten, die in het
dorp eene villa bewoont. De slrenge konde
alles verstijvende wind, het sneeuwtapijt,
Spanje sinds drie jaren gestreden de
bloedigste krijgsbedrijven had het te
en, en wanneer eene zekere hoop
ontstond, dat de opstand bedwongen
was, werd van de zijde van Amerika
gezorgd, dat hij opnieuw, soms gelijk
tijdig op verschillende punten van het
eiland, met vernieuwde woede aanving,
wat Spanje tot een bloedig verzet nood
zaakte. En zoo moest het Spaansche
volk ontwaren, dat de bloem van zijn
leger op Cuba, .de parel der Antillen",
als ter slachtplaats werd geleid, terwijl
bovendien, naar berekening, honderden
millioenen bij die rampzalige worsteling
zijn verloren gegaan.
En na den noodlottigen geesel van
den opstand drie volle jaren te hebben
bevorderd en stelselmatig gevoed door
toezending van geld, voedingsraid-
delen en strijdmateriaal, stoffelijk, maar
nog door de steeds dreigender
houding tegenover Spanje zedelijk, meende
Amerika de tijd gekomen aan het
bijna uitgeputte Spanje den eisch te
kunnen stellen, dat het zijn bezit van
Cuba klakkeloos zou prijs geven.
Een ultimatum, waarin deze verre
gaand onrechtmatige eisch door Amerika
werd gesteld, werd van Spaansche zijde
met gepaste fierheid afgewezen. Toen
de Amerikaansche generaal Woodford
het ultimatum officieel aan de Spaansche
Regeering overhandigde, werd hem dit
eenvoudig teruggegeven met hel fiere
bescheid, dat Spanje geen vreesaanja-
gingen aanneemt. En hiermede was het
pleit beslist, en een oorlogstoestand
ingetreden.
Is het nu te verwonderen, dat, volgens
•n -ffeufer-bericht, alle Mogendheden
in Spanje sympathie hebben betuigd?
dat o. m. de Neue freie Presse den
Spaansch-Amerikaanschen oorlog een
beleediging noemt aan de vredelievende
gezindheid van Europa dat de Duitscbe
bladen nu reeds te kennen geven, dat
de gevolgen, welke de slryd voor Spanje
zal hebben, Europa niet onverschillig
laten zullen?
Die sympathie is verdiend. Spanje
toch was bereid al te doen, wat in zijn
vermogen was om den vrede te bewaren
de vredelievende raadgevingen des H.
Vaders werden opgevolgdeen wapen
stilstand op Cuba werd onverwijld toe
gestaan, om de uitbarsting van een
oorlog te voorkomen. Maar de strijdlustige
Yankees waren tot geen bezinning te
brengen. Hun woest getier bij de be
raadslagingen der Cuba-quaestie in de
Wetgevende Kamers der Vereenigde
Staten deed zien met welk een oorlog-
zuchtigen geest de Volksvertegenwoordi
gers bezield waren.
Nu moge men Spanje een zeker
wanbestuur op Cuba verwijten; men
moge het beschuldigen van kortzichtig
heid en bekrompenheid van opvattingen
in haar regeeringsbeleid, dit alles zinkt
in het niet bij de zware verantwoorde
lijkheid, welke Amerika durft aanvaarden
met een oorlog uit te lokken, zonder
eenige gerechtvaardigde reden en waar
van het einde moeilijk is te voorzien.
Stroomen bloeds en schatten gelds zullen
den prijs worden van dien aangebonden
krijg. En dat alles louter uit winstbejag
ten gelieve van machtige speculanten,
die het gezag over Cuba aan Spanje wil
len onttrekken en huichelend hunne snoo-
de bedoelingen met den mantel van edel
moedigheid bedekken.
De openbare meening spreekt luide
en krachtig ten voordeele van het
zwaar beproefde Spanje, deze troost
sterke het fiere volk. Want, waarlijk het
lydt zielesraart. Aannemelijk is dan ook
het verbaal over eene audiëntie, die de
Koningin-Regentes, den dag nadat het
Amerikaansche Congres de resolution
had gevoteerd, verleende aan den Pau
selijken Nuntius, waarbij de Koningin
eerst kalm zich voordeed, maar in tranen
uitbrak, toen de Nuntius haar een
vaderlijke boodschap overbracht van Z.
H. den Paus, die haar geluk wenschte
met de omzichtigheid, den moed en de
wjjsheid, waarmede zij zocht naar v
lichting van de Voorzienigheid in
inoig, rerlietbet laatst van allen het Godshuis
eu spoedde tich door do stralen huiswaarts,
waar ijj den overigen fijd des avonds geooegelgk
doorbracht in den kring der baren, doch met
een onheilspellend voorgevoel.
De xware huisschel weerklonk in de gang,
toen |nint het klokje van tienen tot oaehtmat
aanmaande. De huiiknecht kwam binnen en
teide, dat er een bode was, die den dokter zoo
spoedig mogelijk naar eenen ernsligen zieks
riep. De dokter ging zelf naar beneden, om
den vreemde over de zieke te ondervragen en
zeide, dzt bjj den volgenden morgen komen
zonde. Het scbnwe, gluiperige gelaal van den
vreemden man viel hem zeer opdeze noemde
ook eenen doodzieke, in het een uur verwij
derde dorp, dien de dekter niet kende. De man
begon te bidden en te smeeken en den dokter
te bezwereo, den oogelukkige in weerwil van
het afschuwelijke weer toch aanetonde te bnlp
te komen, zoodat de goede aria den koetsier
bevel gat in Ie vpannen en terstond af te rijden.
Hij bood den bode zelfs eeoe plaats naast den
koetsier aan, hetwelk deze ook aannam, maar
onderweg steeg by af, 't een of ander voor
wendsel voorgevende en verdween plotseling.
De dokier dacht in zgne menscblieveodheid
daar over na, toen plotseling de paarden bleven
staan, de voorpoolen ophieven en niet meer
van de plaats wilden. De koetsier steeg van
den bok, om le zien, wat dat beteckende en
hg zag een oogenscbgniykjlevenloozen soldaat vlak
voor da poolen der paarden liggen. Zacht trok bg
den sebgubaar levenlooaen menacb voor de
paarden wagook de erts was uit hel geeloten
rijtuig gestegen. Deze vroeg aanstonds: ,Zyo
er oog teekens van leven? Waarsehgnlgk
hier weer dronkenschap in het spel. O,
vervloekte drankdnivel, wat eene oden vergt
hg en wat een ongelokkigen
gemaakt!" Het deze woorden onderzocht hg
vlug den verongelukte, bemerkte, dat nog niet
alle leven geweken was, en anel bes
hij den koetsier toe: ,Ontkleeden, hier krachtig
de bloote borst wrgven en hi
met sneeuw ingewreven," Hg zelf beproefde
door den tong des bewusteloozen op en neer
te trekken eene kunstmatige ademhaling Ie be-
Uskoud sneed de Febrnariwind over den weg,
de paarden trippelden ongeduldig, lerwyi de
beido meoschenvriendeu huoi
dit nat volbrachten, zoodat hun bet
alle poriin dronghunne ooren, neus, ja zslfs
de vingers verkleumden byna. Ten slotte bev^l
de dokter den patient, die reeds weer begon
ademenin hel rylnig te leggen en naar bi
terug le keeren. ,A1 wacht er ook een dood
zieke op mg, deze bevrorene verkeert in grooler
gevaar, by eischt royne onverdeelde zorg."
.Mynheer," waagde bet de koetsier le zeggen,
.die geheimzinnige bode is misschien wel de
engelbewaarder van dezen bevrorene geweest,
die kwam, om ons te roepen en hem te reddeo.
Gisteren nog heb ik zulk een verbaal gelezen,
ze komen dikwgls genoeg voor, al worden ze
dan ook niet alle opgeteekend of verteld. Van
daar ook bet plotaeliog verdwgnen van den
vreemden bode in bet duister van den nacht,
korten tgd, voor wg dan soldaat opnamen."
gebeurtenissen, die zich voordeden. Haar
antwoord aan den gezant des Pausen
i, dat zij voelde, dat de oorlog eene
misdaad was, tenzij hij aan de volken
werd opgedrongen. In hare aanrakingen
met de Vereenigde Staten had zij ernstig
tar gestreefd, nooit in het ongelijk
te zyn. Zij dankte God, dat de oorlog
het werk was van het Amerikaansche
Congres. Zij en hare raadslieden waren
dat opzicht vrij van elke gewetens
wroeging.
Wel gelukkig eene Vorstin, die in zulke
omstandigheden aldus spreken kan
Aan bewijzen van warm en innig ge
loof bij het Spaansche volk heeft het
deze dagen mede niet ontbroken.
Niet zonder ontroering toch leest men,
dat admiraal Villalie, bevelhebber van
het Spaansche torpedo-eskader, zich,
voordat hy Cadix verliet, met de be
manning zijner schepen naar het heilig
dom van Onze Lieve Vrouw begaf, daar
toespraak hield tot zijne mannen,
waarin hij hen, die vree3 mochten ge
voelen, uitnoodigdc, niet te vertrekken.
Maar geen wijfeling bestond bij die ter
beëvaart getogen helden. Hun antwoord
luidde eenparig, dal zij met hunne aan
voerders de gevaren van den Oceaan
en die van den oorlog, indien deze
mocht uitbreken, zouden deelen.
Daarop, aldus wordt verhaald, knielden
de admiraal en de zeelieden voor het
kruisbeeld ter neder en legden den
plechtigen eed af, dat zij niet dan als
winnaars naar Spanje zouden lerug-
keeren.
Waarlijk een roerend schouwspel, te
zien hoe het Spaansche volk, ondanks
zijn lichtzinnigen aard, zijne fouten en
tekortkomingen, ten strijde trekt, niet
in dwazen overmoed steunende op eigen
kracht en het lot der fortuin, maar
enkel en alleen in zijn bange ure hulp
en bijstand verwachtend van den al-
machtigen God
BUITENLAND.
De oorlog tusschen Spanje en de
Zoader iets te aulwoardea hielp de dakter
den koetsier dea verongelukte ia bet rjjtuig
dragen, waar bg de lerenswekkende pog
eier ia Oinkeu draf de paarden n:iar de villa dreef.
,Wat moet dat beteekeoen," riep de dokter
uit, ophoudend met zyn wrij ven, daar dn zieke
reeds regelmatig ademhaalde. Een ongeluk ver
moedend, sprongen beide, Leer en koetsier, Iege
lijk uit bet rytuig, zoader de paarden uit le
spannen, en snelden in het wyd geopende, heider
Maar wat wachtte beo daar? Terstond werd
de dokter door vier krachtige armen aange
grepen, een prop in den mood gestopt en hem
de banden gebonden. De koetsier onderging het-
zelide lot. Het waren roovers geweest, die den
rgken en om zyno weldadigheid wyd en zyd
bekenden dokter haddeu overvallen, ea hem
weggelokt om naar een voorgewenden zieke te
gaan, ten einde des te gemakkelgker in zgn
bnis te kunnen stelen. Met gespannen revolver
bewaakte dezelfde bode, die den arts was komen
roepen en zgn verzoek er zoo rerlegen en ver
dacht had uitgebracht, de gebondeu gevangenen,
terwijl twee andere spitsboeven kisten en kasten
verbraken, om naar geld en waarde te zoeken.
De dokter, die niet kon spreken, beval met zyne
oogen en door hoofdbewegingen tot onderwer
ping en kalmte. Wat ga! bg om geld of goed,
als de zyuen maar gespaard bleveo.
Intusschen was de lol bewustzyn terugge
keerde soldaat opgestaan, keek verwonderd om
zicb baan, soelda toen met moed, eenen vader-
lundeverdediger altyd eigen, in bet helder ver-
Vereenigde Staten van Noord-Amerika
is dan toch uitgebroken in weerwil van
de belangeloos aangeboden bemiddeling
van den Heiligen Vader en de tusschen-
komst van eenige Mogendheden.
Den Slen April zijn de vijandelijk
heden reeds begonnen, doch Maandag
j.l. den 25en dezer is de oorlog eerit
formeel verklaard, zoodat de Amerikanen
een zeer vreemde positie gekomen
zijn, door hel tot goeden buit verklaren
i een zestal Spaansche schepen, welke
hunne handen zijn gevallen, zonder
dat deze vaartuigen wisten, dat Amerika
den oorlog als uitgebroken beschouwde.
Van deze heldendaden hebben zij weinig
pleizier gehad, daar toch al reeds be
sloten is deze vaartuigen aan Spanje
terug te geven.
't Plan bestaat bij de Amerikanen,
dat de schout-by-nacht Sampson, de
opperbevelhebber der vloot, zich zal
trachten te vereenigen met de macht
der opstandelingen op Cuba onder Maximo
Gomez én dat er eene algeheele samen
werking zal ontstaan tusschen hen tegen
den gezamenlijkon vijand. Dat het echter
niet zo. gemakkelijk zal gaan op Cuba
te landen, wordt ook ingezien door den
generalissimus Miles, die er minstens
50000 man voor noodig acht, en daar
de Amerikaansche soldaten slecht ge
oefend zijn, zal er heel wat tyd moeten
verloopen eer dit mogelijk is.
De Amerikaansche minister van Bui-
tenlandsche Zaken, John Sherman, heeft
Maandag l.l. formeel zyn ontslag inge
diend, omdat hij onmogelijk kan meegaan
met het regeeringsbeleid in den laatsten
tijd le Washington gevolgdhij is
reeds opgevolgd door den onderstaats
secretaris Day. Ook zegt men, dat de
minister van Oorlog Alger, en die van
Marine, Long, hun ontslag zullen in
dienen, wjjl zij zich niet kunnen ver
eenigen met den taktiek van President
Mc Kinley, den man van den .vrede-
lievenden oorlog."
Woensdag 1.1. hebben drie Ameri
kaansche schepen, de New-York, de
Cincinnati en de Puritan de forten van
de stad Matanzas, op de noordkust van
Cuba beschoten, zoodat daarmede het
eerste bombardement heeft plaats ge
had. Volgens de Amerikanen moeten de
Spanjaarden zware verliezen hebben
geleden, doch schijnt zich alles te be
palen tot het vernielen van een half
voltooid fort Ook de Spanjaarden hebben
getoond goede schutters te zyn, daar
zij de Amerikaansche torpedojager Cus-
lichle buis, alwaar hjj struikelend de geopende
deuren door nasr de helder verlichte kamers
droog. Hg hoorde kloppen en het breken nn
kasten. Hg opende de deur, o hemel, wit ziet
bg Voor hem, dicht bg de denr, ligt de koel-
eier gebondentwee woestuitziende schurken
stun met eene dame voor een gebonden heer,
hebben een dolk en revolver in de hand, be
dreigen en mishandelen den man, om hem te
dwiogen hun te zeggen, waar hg zgne schatten,
juweelen, papieren van waarde, enz. geborgen
beeft. Met eenen blik overzag de soldaat den
gcheelen toestand en terstond bood bg hulp.
Met den sabel bad hg aanstonds den koetsier
de touwen doorgesneden, voor nog de roovers
zyoe legeowoordigbeid bemerkten. Toen begon
bg verschrikkelgk te schreeuwen, zoodat de ka
mer weerklonk san de ruwe kreteo des soldula.
Maar welk een verlammendeu indruk bad de
verschguing eener uniform op de roovers ge
maakt
Boslui'eloos, als vastgenageld stonden xg daar,
bevreesd, dat misschien een geheel bataljon
zou volgenDe nog eenigszins beschonken vader
landsverdediger sloeg met zgnen sabel eene
ruit stuk, zoodat de scherven kletterend near
beneden vielen, en riep mei een vervaarlijke
stem naar buiten: Hierheen, ter hulp. roovers,
moordenaars I" .Geef u over," bulderde hg
tegen de dieven. Wyl deze sprakeloos en als
vastgenageld bleven staan, zonder vu hnnne
wapens gebruik te maken, ontrukte hg een
bunner zgn revolver. Plotseling echter drongen
twee getnaikerde handlangers nil een der kamers
binnen, naar zg druk bezig geweest naren met
