Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 18. Zaterdag 30 Juli 1898. Twaalfde Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn. Barneveld. Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland. Laren, Leusden, Naarden. Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonnementsprijs per drie maanden i Franco per postf 0,40. Afzonderlijke nummersf 0,05. BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Brijs der Advertontiên: Van 1 tot 6 regelsf 0,30 Voor iederen regel meer- 0.05 Correspondenten en Advortentifa moeien uiterlijk Vrijdagavond De Katholieke Staatspartij. UI. (Slot). Men veroorlove ons hier de vraag wat geeft het toch na teleurstellingen bij verkiezingen en andere politieke gebeurtenissen elkaar verbluft aan te staren en verward dooreen te rede kavelen, om uit te maken, aan wie toch eigenlijk de schuld te wijlen is Lit de geschiedenis kan immers ieder weten, dat niet alleen de anti-revolution- naire kiezers, maar veel meer de poli tieke leiders en, helaas, ook de gekozenen dier partij, de anli-revolutionnaire Ka merleden, ons, Katholieken, vele onaan genaamheden hebben bezorgd. En hiertegen gepaste maatregelen Ie beramen achten wij allerdringendst noodig, opdat de Katholieke Staatspartij hare plaats met eere blijve innemen onder de staat kundige partijen in Nederland. Want hoe grievend was het niet voor onze partij, dat, terwijl in de Tweede Kamer de katholieke Afgevaardigden bij debehandelingvan het wetsontwerp tot in voering van persoonlijken dienstplicht lier en vastberaden den strijd voor de vrijheid des volks streden zelfs een dier edele Kampioenen, wijlen Mr- Balilmann, in de volle beteekenis des woords, tot zijn laatslen ademtocht, tot in den dood onze bondgenooten daar den rug keerden r.aar mannen, die voor hunne anti-revolutionnaire collegaas. in de ge denkwaardige vergadering te Utrecht op 5 Mei des vorigen jaars, met kracht en klein juist in zake de teère quaestic van persoonlijken dienstplicht onvoorwaardelijk vertrouwen ver langden. En voorzeker moet het tot nadenken stemmen, als men bij de bestrijding van genoemde dwangwet in de Eerste Kamer door den heer Van Zinnicq Bergmann, na dat deze eminente Staatsman de onverant woordelijke houding der besliste anti- militairisten in de l'weede Kamer naar verdienste op de kaak had gesteld, de klacht hoort slaken die twee jaar geleden, loen zjj mei ons Ier politieke verovering len strijde optrokken, deze zaak niet van zoo groole urgentie achtten, en zelfs Ier bewaring van den lieven vrede dit punt achterwege lieten, zich nu zoo eeDstemmig verklaren vóór dit ontwerp. Zoo zien wjj, die eenige medewerking hadden verwacht voor ons stelsel, dat de anli-militairisten meegaan met de Regeeriog, en dat onze trienden het ge beurt ook met de verkiezingen ons in den steek laten, zoodat wjj thans alleen slaan en alleen onze stem moeten verbetten. Het valt dan ook niet te loochenen 't is eene harde leerschool, welke de Katholieken als politieke party in de jongste periode weder doorloopen heb ben uit de lessen der ervaring kwamen zij tot de wetenschaplo. dat bij de verkiezingen in 't vorig jaar het verkrijgen van eene anti-liberale meer derheid in de Tweede Kamer door onze bondgenooten-zelven, en met name door een der partijleiders, den heer de Sa- vornin Lohman met opzet verijdeld is 2o. dat door de oondgenooteD niet enkel een tweetal Kamerzetels aan de Katho lieken ontrukt werden, maar dat ook de herkiezing van een Katholiek in district Beverwijk, en de verkiezing van Katholieken in sommige andere distric ten, door volgelingen van Dr. Kuyper en meer nog door het heulen van mr. Lohman met de liberalen, onmogelijk werd gemaakt3o. dat derhalve het optreden van het huidige liberale Mi nisterie, hetwelk ons reeds de ramp zalige dwangwet van persoonlijken dienstplicht heeft bezorgd, uitsluitend en alleen aan dezelfde invloeden te wij ten is 4o. dat onze bondgenooten zelf niet aarzelden het liberale Ministerie te helpen genoemde heillooze wet tot stand te brengen, en dit wel geheel strijd mei de goede trouw door ons, Katholieken, onvoorwaardelijk in hen gesteld5e. dat, indien ook hei inge diende wetsontwerp op den leerplicht mocht worden aangenomen, zulks mede de onverantwoordelijke houding van Lohntan c. s. zal te danken zijn. !en ziet, het streven naar eene re- geeringstneerderheid met de anli-revo- lutionnairen, met eene partij, die erbar melijk in zichzelve verdeeld is, heeft ons leelijke parten gespeeld. En toch zouden wij niet gaarne instemmen met de dwaze meening van sommigen, om geen geval bij verkiezingen voor de Tweede Kamer een anti-revolutionnair Ie candidi en of te steunen. Uit denk beeld behoort met kracht onderdrukt ie worden. Maar geheel anders is onze meening omtrent de vraag, of op dezelfde wijze, als met de vorige Kamerverkiezingen, moet worden voortgegaan. Van onvoor waardelijk vertrouwen stellen mag o.i. geen sprake meer zijn. Neen, wij moe ten den wenk, door de Standaard zelf gegeven, ons ten nutte maken. Toen immers in een der Haagsche brieven in de Tijd de opmerking werd gemaakt, dat het in verband met de verkiezings afspraak deloyaal van de anti-revolu tionnaire partij zou zijn, indien ze voor dienstplicht stemde, gaf de Standaurd hooghartig lol bescheid, dal haar geen district bekend was, waar eenige afspraak dien zilt was gemaaktbestuut er zulk een district, zei hel blad, dan is liet kamerlid, dal er zitting voor heeft, ter zeker aan zijn ecrewoord gebonden. De (eitcn, door ons vermeld, vcroor- deelen wel zóó krachtig deze spitsvon dige redeneering van de Standaard, dat wij liet onnoodig achten daarop verder in te gaan, tnaar welzijn wij overtuigd, dat hier ongevraagd de juiste te volgen politieke richting wordt aangewezen. Bij toekomstige verkiezingen voor de Tweede "wier zij ons paroolnimmer een i-kalitoliek candidaat stellen, vooraleer j ons de overtuiging hebben verschaft, later niet bedrogen te kunnen uitkomen. Een anti-revolutionnair stempel door een der partijleiders afgedrukt, geeft ons niet de noodige waarborg, dit weten we bij ondervinding en bovendien wanneer een persoon als ni it welgevallig aan de politieke leiders der anti-revolutionnaire partij wordt terzijde geschoven, is daar mede nog geenszins gezegd, dat zijn antwoord op gestelde vragen van een onzer R. K. kiesvereenigingen onbevre digend wezen zou. Derhalve is het hoogst wenschelijk, dat deze kiesvereenigingen— doch voorgelicht door onze Katholieke Kamerclub zich de vrijheid voorbe houden, zoo noodig, zelf candidaten op te sporen, van wie met genoegzame ze kerheid mag worden verondersteld dat zij, gekozen zgnde, met de katholieke ledeu in de Tweede Kamer zullen mede werken tot waarachtig welzijn des lands. Geen enkel candidaat moet men zich laten opdringen, die in onbevredigenden geest zich omtrent zijn politieke begin selen rnochl uitlaten Reeds te veel zijn wij teleurgesteld in onze goede trouw om niet voorzichtiger te handelen. H'ij moeten niet vergeten, dat we nu eerst gaan leven onder eene tirannieke dwang wet, die mede door onze bondgenooten, zel/s mei geestdriftder bevolking des landis opgelegd. In ons vorig attikel hebben wij er reeds opgewezen, dat de 22 katholieke Kamerleden door partijgenooten gekozen zjjnin de overige districten des lands ging de kracht der Katholieken, te eigen bate, totaal verloren. Het eenige resul taat was, dat door den steun onzer partij vele anti-revolutionnaire candidaten een Kamerzetel verwierven. Doch de vrucht van dien arbeid is gebleken wrang te zijn. Een slaand bewijs dus, dat in de jongst gevoerde verkiezings-campagne voor de Tweede Kamer eene fout ver scholen ligt, toekomst wachten moeten, liet zou toch te dwaas zijn ons andermaal aan liet blinde lot over te geven, door onze slem- kraclit op goed geluk af weg te schen ken. Boven den Moerdijk bestaan er weliswaar weinige districten, waar door eigene kracht Katholieken ter Tweede Ka mer kunnen worden afgevaardigd, maar wel hebben wij - indien althans niet politiek beleid gehandeld wordt het geheel in onze macht een zeer groot getal van mannen, wellicht eene meer derheid, in dc Tweede Kamer te brengen, die allerminst eene den Katholieken vij andige houding zou aannemen. Van de meeste districten toch berust bij verkie zingen de uilslag in handen van de Katho lieken. Ziclt deze kracht bewust en haar ten goede aanwendend, kunnen deR.K. kies verenigingen hunne partij een waardige invloedrijke positie op staatkundig gebied verzekeren. Streng vasthoudend aan liet Katholiek Program en geleid door de Vereeniging van Katholieke Kamerleden door in de politiek ervarene Staats lieden,die nog in den jongstenlijd, indagen van harde beproeving, zich dapper hebben geweerd, om de banier, door hen te Utrecht opgestoken, ongeschonden Ie handhaven kan do komende strijd er vrees worden te gemoet gezien. Want dan zal de herstelde eenlteid blijven gewaarborgil en het presiige onzer partij genooten in de Tweede Kamer dal dezer dagen zelfs door onze vrienden een zeker geweld werd aangedaan niet enkel blijven gehandhaafd, maar op den duur verhoogd worden. Onze Katholieke Kaïnerclub behoort daarom met frissclten moed door de R. K. kiesvereenigingen gesteund on als eene «erewacht omgeven te worden. De macht der Vereeniging van Katholieke Kamerleden numeriek, maar ook onver poosd zedelijk le versterken, ziedaar oen voornaam streven en doel. En dit te hereiken daartoe zijn de R. K. kiesver eenigingen volkomen instaat. Zijbehooren te beseffen dat door het prestige der Katho lieke Staatspartij in de Tweede Kamer te verheffen een eervol en allervrucht baarst werk wordt verricht. Op een verschijnsel, dat zich in de katholieke pers soms voordoet, meenen wij nog in allen ernst de aandacht le moeten vestigen. Het bestaat itierin, dat men het blijkbaar doet voorkomen, alsof in een bondgenootschap met de anti-revo- lutionnairen ons eenig heil verscholen ligt, en het wil ons toeschijnen, dal dit zeer bedenkelijke zijde heeft. Toen ers, ouder gewoonte, ook de jongste Statenverkiezingen ongunstig voor de katholieke partij uitvielen, mocht zelfs op de oorzaak daarvan niet eens ge wezen worden. Wee hemdie het aandurfde dit onzen zoogenaamden bond genooten onder het oog te brengen van uit de hoogte werd hij dan titel allerlei bedreigingen en nog veel meer als overstelpt. Met de gedachte te mogen sa menwerken met die politieke vrienden moet men zich dus maar tevredenstellen- Maar zoo zouden we hier wiiien vra gen zouden deze zich aanmatigende handelingen durven permiteeren, als ze niet de dwaze meening koesterden, dat ze voor ons, Katholieken, toch onmisbaar zijn? De Maasbode had, zooals wij dezer dagen reeds met een enkel woord meld den, liet zich len plicht gerekend, de bondgenooten te moeten waarschuwen tegen trouweloosheid bij verkiezingen, wijl het geduld der Katholieken, door aanhoudende teleurstellingen in deze, wel eens uitgeput kon raken, en zij ten gevolge daarvan hunne politieke vrienden in hun isolement lieten terug zinken. Hiermede gevoelde de Standaard zich zóó beleedigd, dat zij schreef De ituanbade is niet het orgaan run Je Roomsch-Katbolieke Staatsparty, Ware dit too, dan zon one advies luiden, otn, Ing op politie! a publiek beleedigt. De laatste zinsnede dezer aanhaling zon trien gevoegelijk ten dienste der Katholieke partij kunnen stellen, slechts aldus gewijzigd .Samenwerken willen we, maar niet s men ons publiek trouweloos be handelt." De katholieke pers heeft echter zeer wijselijk van dezen oitbosuisden uitval van de Standaard zich weinig aange trokken, wat zeker de waardigste hou ding was. Ook wij wcnschcn dit vour- beeld te volgen alleen zij dienaangaande gevraagdWat bedoelt de Standaard harerzijds met afbreking der samenwer king? Waarin beslaat van den kant der anti-revolutionnaircn samenwerking len opzichte der Katholieke purtij In de politiek gaaldeanli-revoltilionnaii'e fraclie haar eigen weg, soms zelfs lijnrecht tegen dien der Katholieken in, zooals wc in de dierislpiiclit-quaestie gezien hebben en geen enkelen zetel in dc Tweede Ka mer hebben we aan den steun dier fractie te dankenwat vermag zij dan af tc breken? Neen, afbreken van hel bondgenootschap met de anli-revoltilion- nairc partij staat, in de gegeven om standigheden, geheel ctt alleen in de macht van de Katholieke Staatspartij. Tot besluit wensclten wij hier eert enkel citaat te releveeren uit het merk waardig afscheidswoord in dc Maasbode, vandciionlangsafgetredon hoofdredacteur den heer J, W. Thompson. Als ik mij niet geheel en ui bedrieg, zcidc hij, dan gaal eert nieuwe periode in liet leven der Ncdcrlandsche Katholieken aanbreken. „Van alle zoogenaamde bond genooten beroofd, door alle parlgcn aangevallen, zullen zij weldra alleen staan en nergens steun vinden dan in de politiek der vrije hand. Gelijk zullen onze Kamerleden worden aan het Duit- schc Gentrum, dat ook zjjn tijd van volstrekt isolement heefL gehad, toen het met zijn 100 leden stond tegenover 300 tegenstanders, die geen genade kenden. Ook hier zal 20 it 25 pet. der Kamer strijden tegen bijna 80 petmaar wat nood, die 20 pet. zal overwinnen, zooals bet Duitsehe Centrum overwonnen heeft." De voorspeiling is, wat het isolement betreft, reeds in vervulling gegaan. Onze katholieke Kamerleden hebben al hel krenkende en grievende daarvan onder vonden, wat echter veel verzacht zal zijn geworden door de innige overtuiging zich te mogen verheugen in de oprechte sympathie van het geheele Katholieke Nederland. Of nu de profetie omtrent de te volgen staatkunde van liet Duilschc Gentrum door de Katholieke Staatspartij hier te lande mede zal worden bewaar heid, moge men gerustelijk als eene quaes- tie van tijd bescitouwen. Als men niet halsstarrig de oogen blijft sluiten voor de heillooze uitkomsten, welke in den schom mellenden, onvasten politieken strijd der laatste jaren verworven zijn, dan zal die- lijd wellicht spoedig aanbreken. De politiek van het Duitsehe Gentrum moet ieder toelachen bij het overwegen der schoone zegepraien, die hel behalen mocht. Zonder een oogenblik te wijfelen heeft hel sinds jaren onverdroten, moedig eenzelfde staatkundige richting en wel met voorbeeldig succes gevolgd. Reeds vóór twintig jaren schreef Dr. Schaepman in „Onze wachter" Onder dc groote parljjen nn, die op dit oogen blik op het veld dor Europeesche Staatkunde baar leuzen verbelTen uu baar alrjjj alrydcn, is or éene, die de Katholieke Kerk erkeoi, hul digt, steunt cu verdedigt, die de waarheid van baur beginsel eu beloüeo beljjdl, de vrijheid van baar beslaan bescherm I, het recht van bnar eischen boog houdt. Teiwjjl alle andore rich tingen als drijfveer ot als doi den baat eq de vernietiging doin min of moer opeoiyk toonen, heeft deze party den ridderiyken inoed om dc Hoeder en de Koningin der Europeescbe beschaving, na verlaten, veracht, vertreden, lo dekken met haar bestaan, te omgeven als een eere- en ïyiwacht le geluk. Die party is liet Duitsrbo Centrum. En nu een twintigjarig tijdvak door het Duitsehe Centrum weder doorstreden is, gaf dezer dagen liet orgaan van het Vaticaan, de Osscroatore ilomano, dit schoone getuigenis Het Ce-'-.m is tact voorbeeld eoocr politieke party, zoowel door de duideiykbeid van xön program als door de goedo keuze en de tucht xjjner leden, zoowel door de bekwaamheid zü'ner aanvoerders als door do kracht agocr organisatie, en vooral door zyn kloek, vastberaden optreden. Er behoeft dus niet aan getwijfeld te worden: wanneerde politiek van liet hoog geroemde Duitsehe Gentrum ook in Neder land haar toepassing vindt, en eenheid en liefde, gepaard met geostdrill en ijver daarbij de leidende geest zul zijn in den te verwachten strijd voor God, Kerken Vaderland, dan zal de uitkomst ook voor onze Staatsparty eervol en verblijdend BUITENLAND. Vorst Ferdinand van Bulgarije heeft met zijne gemalin en prins Boris een bezoek gebracht aan het Russische Hof ett is daar met veel eerbetoon ontvangen. Van den Czaur ontving kg de St. Andreas-orde en zijne gemalin de orde van St. Catharine. Aan een gala-diner, dat ter eere van den Vorst plaats vond, sprak de Czaar de volgende toost „ik drink op de gezondheid van Uwe Koninklijke Hooglieden, don Vorst en de Vorstin van Bulgarije, en levens op die van mijn lief petekind, prins Boris cu op de welvaart van Bulgarije." De laffe vleier Vorst Ferdinand ant woordde „Sire! ik dank Uwe Majesteit van gansclter harte, voor de welwillende en vriendelijke wcorden, die Uwe Majesteit zoo even heeft uitgesproken. Aan de banden, die Bulgarije reeds zoo nauw met de groole zusler-natie vereenigen, volksaard, godsdienst en eeuwigdurende dankbaarheid aan den verheven en onver- getelijken stichter van de vrijheid van ons vaderland, heeft Uwe Majesteit er nog een toegevoegd, door peet te willen zijn bij den doop an mijn zoon en opvolger, den prins van Tirnovo, bij zijn opname in den schoot der heilige orthodoxe kerk. Ik meende daarom den heiligsten en duursten plicht te vervullen, hierheen te gaan om prins Boris aan zijn verheven peetvader voor le stellen." Hierna dronk hij op de gezondheid van den Gzaar en de Czarina, de Kei zerin-weduwe, en op den bloei van Rusland. De laatste woorden sprak hij in het Russisch. Wie zou meer le beklagen zijn: de arme prins Boris of de rampzalige ver blinde vorst Ferdinand? De taalquaeslie in Oostenrijk is en blyit voor graaf Thun het groole strui kelblok. hetwelk hg nog maar niet uit den weg kan ruimen. Naar een te legram meldt, moet de graaf er in ge slaagd zijn den keizer lot zijn denkbeeld over te halen, om de regeling der taai- quaestie uit te stellen tot den herfst, teneinde van nu af de handen wat vrger te hebben en voor 't tegenwoordige le kunnen regeeren zonder de lastige Kamer. Franz Joseph heeft dan ook, volgens de IVccner Ztg. hel besluit geteekend, waar bij de zitting van den cisleitiiaanschen Rijksraad wordt gesloten, 't ls te hopen, dat thans graaf Thun wat tot herade ming kan komen, daar hg als minister- President zgne handen vol had en zoowel

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1898 | | pagina 1