Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No 14.
Zaterdag 1 Juli 1899.
Dertiende Jaargan
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt elkenZ ATERD AG.
A.bon»«DJ«»Uprij» per drie n
Franco per po«t
Afzonderlijke nummert
f0,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat, E 349, Amersfoort.
Uitgave van de Vereenlging De Eembode.
Frijn der Adrertontttni
Van 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
Vredes-conferentie.
n. [Slot)
De beweging voor een beteren vredes
toestand dagteekent reeds ettelijke
jaren terug. Vóór drie jaren, om slechts
een enkel feit te noemen, werd mede in
Engeland een dergelijke beweging, onder
sympathie bewijzen van bisschoppen en
andere hooggeplaatste personen, op 't
getouw gezet, om tot de instelling van
internationaal scheidsgerecht te ge
raken, dat uitspraak zou doen in ge
schillen tusschen de volkeren, ten einde
op die wjjze het gevaar voor oorlogen
te verminderen. En kenteekenend was
daarbij, dat in die dagen de Daily Chro
nicle een brief bevatte, waaruit bljjkt,
welke hooge waardeering het streven
der voorstanders van de internationale
arbitrage bij den H. Vader vindt. Het
schrijven droeg de handteekening van den
pauselijken Staatssecretaris kardinaal
Rampolla en luidde:
Onder de kostbaarste gaven, welke
de Goddelijke Verlosser aan de aarde
heeft geschonken, was die van den vrede,
Hü wenschte niets liever, dan dat
vrede zou heerschen op aarde.
Daarom wenscht de Opperpriester,
als de Plaatsvervanger van den Eeuwigen
Vredevorst, mede te werken in alle
pogingen, welke gedaan worden tot be
houd van de eendracht en de vereeni-
ging der harten onder de volkeren.
„Om deze reden heeft Zijne Heiligheid,
door m|j gehoord hebbende van den
ernst, waarmede gij ijvert voor de in
stelling van een blijvend scheidsgerecht
tot hel oplossen van internationale ge
schillen en tot vermindering van het
gevaar voor oorlog, niet willen nalaten
zijne voldoening te betuigen en de hoop
uit te spreken, dat God dit prijzens
waardige werk met goeden uitslag zal
bekronen.
„Ik maak van de gelegenheid gebruik,
om u de verzekering van mijne oprechte
achting aan te bieden."
Zoo sprak destijds voor dezooveelste
maal de groote Leo XIII zjjn innige
belangstelling uit voor eene beweging,
welke de volkeren zou brengen tot wel
vaart en tot een zekere rust. Maar de
toestand zou hachljjker worden, zoo
zelfs, dat de machtige Keizer aller Russen
een kreet van angstige bekommering niet
langer onderdrukken kon. En het mocht
niet by woorden blijven, er moesten
daden worden verricht. Deze Monarch
noodigde Vorsten en Regeeringen tot
deelneming aan eene bijeenkomst, en
Nederland werd uitverkoren als de plaats
waar dit schouwspel zou te genieten zjjn.
Daar zou het netelige vraagstuk, om de
volkeren van het ondragelijke juk van
den gewapenden vrede eenigszins te be
vrijden, behandeld, en, zoo mogelijk, tot
eene gewenschte oplossing gebracht
worden.
En Nederland, dat geld en goed be
schikbaar stelde om aan den wensch
des Czaren te gemoel te komen en de
gedelegeerden ter Vredes-conferentie met
gepasten luister te ontvangen, moest ont
waren, dat de Man des vredes, de
Stedehouder Gods, de meest gevierde
Koning der wereld, niet genoodigd werd,
zich daarbij te doen vertegenwoordigen.
De edelste en trouwste Bondgenoot des
Czaren in zijn vredeswerk, en de meest
invloedrijke Vredestichter, zou dus ter
Vredes-conferentie gemist worden.
Een diep grievende teleurstelling voor
de Katholieken, in het bijzonder voor
die onzes Lands, welke nog te smar
telijker wordt gevoeld, als de Paus-
Koning daarover z|jn klacht laat hooren,
zooals door eene correspondentie uit
Rome in De Tijd wordt meegedeeld,
't Was bijgelegenheid eener audiëntie van
Nederlandsche Pelgrims b|j den H. Vader,
die dezer dagen plaats vond, dat Z.
H. op de minzame verklaring„Ik
houd zeer veel van de Nederlanders,'"
over de miskenning, Hem aangedaan,
zich uitte ongeveer in de volgende be
woordingen
,Men heeft mij uitgesloten van de
Vredes-conferentie, die in Den Haag bijeen
is. De Nederlandsche Katholieken hebben
daar geen schuld aan. Neen, zij die zich
hebben meester gemaakt van het erf
deel van den H. Stoel, die Rome aan
den Paus ontnomen hebben, zij zjjn het,
die de uitsluiting van den souvereinen
Opperpriester van het Vredescongres
bewerkt hebben. Het zjj zoo!
«Maar herinnert u dien man in Duitsch-
land, dien Bismarck. Hjj, de groote
staatsman, de scherpzinnige diplomaat,
riep indertijd Mijn bemiddeling in, toen
een geschil tusschen Duitschland en
Spanje beide landen met een oorlog
bedreigde. Spanje heb ik in t gelijk
moeten stellen, doch ook hem, den ge
weldige, wat toegegeven, zoodat ten
slotte beide partijen tevreden waren.
Een voorbeeld uit veel anderen, ten
bewijze dat Christus' Stedehouder op
aarde de bewerker des vredes z|jn kan
en ook werkelijk is. Daardoor blijft de
souvereine Pontifex dan ook trouw aan
z|jn roeping. Toen Christus op aarde
kwam, waren twist en tweedracht de
eigenaardigheid der samenlevingoor
logen waren onder de heidenen aan de
orde van den dag. Jezus Christus bracht
echter den vrede allen menschen, die
van goeden wille zijn. En als de wettige
Plaatsbekleeder van den Bex pacis, van
den Vredevorst, heb ik geen vuriger
wensch, geen vaster nagestreefd doel
dan de volkeren te verzoenen en in vrede
te zien leven, En nu, nu de volkeren
zeiven inzien, dat ontwapening, althans
matiging in hun krijgstoerustingen, nood
zakelijk ir, dat een bespreking, om een
onderlingen vrede te bestendigen, prac-
lische resultaten voortbrengen kan, nu
sluit men den Stedehouder van Christus,
den Vredevorst, van de Vredes-confe
rentie uitl
,,'t Is hard. Daardoor te meer gevoel
ik het, dat ik in dit paleis reeds 22
jaar als slaaf gevangen zit! Wil men
soms beweren, dat deze klacht over
dreven is? Ach, de souvereine Pontifex
kan zich immers niet buiten deze mu
ren begeven, zich niet openlijk in de
stralen van Rome vertooncn zonder
gevaar van beleedigd te worden."
Zoo beklaagt zich de waarachtige
Koning van Rome, de Man des vredes
bjj uitnemendheid, de groote Leo XIII,
die als scheidsrechter bij geschillen
tusschen natiën zijn onsterlelijken roem
met nieuwen glans wist te doen schit
teren, over de harde beproeving, Hem
opnieuw aangedaan. Een vertegenwoor
diger van den gevangen Grjjsaard in
het Vaticaan, doch een Gevangene,
wiens invloed geen grenzen kent, en
die van honderden millioenen bewoners
dezer aarde de meest kinderlijke eerbied-
en liefdebewjjzen ontvangt, mocht niet
geduld worden in 't gezelschap van den
Vorst, die als een vrijbuiter zich genes
teld heeft in het Rome des Pausen.
Doch hoe sluitend en grievend deze
miskenning den zoo innig beminden
Paus-Koning aangedaan voor de kin
deren der H. Kerk ook wezen mag,
toch heeft deze wereldgebeurtenis ook
hare lichtzijde, die den Katholiek hoop
vol tegenstraalt. Men is den revolutie
held, die zich koning Humbert noemt,
ter wille geweest om de Vredes-conferen
tie niet geheel te doen mislukken, doch
met wrevel in het hart. Want een werk,
als waartoe de Czaar van Rusland het
initiatief heeft genomen, moest immers
beperkt en verwrongen worden, omdat
een schandelijke roof aan den H. Stoel
gepleegd, belemmerend in den weg trad.
Ruslands Keizer heeft dan ook niet nage
laten zijn misnoegen te doen kennen
het is een openbaar geheim, dat hij zich
slechts noode bij de wering des Pausen
van het vredes-congres heeft neergelegd.
Ziedaar dus een feit, hetwelk in hooge
mate de aandacht vraagt en welks be-
teekenis aan de Vredes-conferentie een
niet te schatten waarde schenkt. Want
zonder vermetel te zijn mag gezegd
worden, dat met genoemde conferentie
ook de Romeinsche quaestie naar den
voorgrond is gedrongen en daarmede
een nieuwe phase is ingetreden, wijl nu
tastbaar is gebleken, dat zonder dezer
oplossing zelfs het houden eener nobele,
eerljjke en vruchtbare poging, tot het
verkrijgen van eenen gewenschten vredes
toestand, niet mogelijk is.
BUITENLAND.
De eerste regceringsdaad van het
nieuwe Fransche ministerie is geweest
de beeren Bertrand, procureur-generaal,
en Feuilloley, procureur der Republiek,
op andere posten te beroepen. De heer
Bulot is benoemd tot procureur der
Republiek de heer Bertrand is nog niet
vervangen. Generaal Hartsmidt is ge
plaatst te Reims, generaal Roget te
Belfort, kolonel Saxié to Poitiers. Ook
kolonel Coubertin is overgeplaatst.
In de Kamerzitting van Maandag is
door den Minister-president Waldeck-
Rousseau de ministeriöele verklaring
voorgelezen. Daarin wordt gezegd, dat
de Kamer door het besluit te nemen
slechts eene regeering te zullen onder
steunen, die besloten is krachtig de
Republikeinsche instellingen te verdedi
gen en de orde te verzekeren, nauwkeu
rig de taak van hel nieuwe kabinet heeft
bepaald, dat geen andere eerzucht heeft
dan haar te volvoeren. De verdeeldheid
moet nu worden uitgewischt. Het werk,
dat wjj gaan ondernemen vraagt de
medewerking van alle Republikeinen.
De geschillen moeten rusten waar men
dezelfde plichten te vervullen heeft. De
eerste taak van de regeering is een
einde te maken aan de agitatie, die
onder een makkelijk te doorgronden
uiterljjk gericht zijn tegen het stelsel,
dat gehuldigd is door het algeraeene
stemrecht.
Het zal niet aan de regeering liggen,
als de justitie haar werk niet in volko
men onafhankelijkheid vervult. De regee
ring is besloten alle arresten te doen
eerbiedigen. De belangen van het leger
zijn nauw verbonden met het behoud
en de waardigheid van de natie, het is
zelfs het symbool van de veiligheid en
de trots van Frankrijk. Onschendbare
verknochtheid aan de discipline is de
eerste essentieels waarborg voor zjjn
eigen grootheid. Wjj zullen het leger
verdedigen met dezelfde energie tegen
aanvallen en tegen dringende beden.
Bij de opening der zitting ging het
er uiterst rumoerig toe. Aan de uiterste
linkerzijde werd geroepen Leve de Com
mune! Weg met den moordenaar!"
waarmede generaal Gallifet, de nieuwe
minister van oorlog, bedoeld werd.
FEUILLETON.
Oe Anarchist.
Voor een gedeelto dor werklieden wu het
dien dag half rrjj, daar aan de groote atoom-
machine «enige noodzakelijke veranderingen
moesten verricht worden. Ook Max had vrijaf.
Daar hg met ijjn vrjjen tijd geon weg wist,
boaloot bij den kleinen OUo uit ichool te balen,
va dan mol don kleine naar buie te gaan. Hij
gevoelde rich onprettig en verlangde meer dan
ooit naar het bijzijn van bet knaapjewant in
weerwil van rijn inweodigeo strijd ging de tijd
onverbiddelijk voort on morgenavond was
bet de tjjd, dat by den directeur bjj diens naar
buis gaan xou opwachten en het vonnis van
het veemgericht aan hem moest voltrekken. In
kwellende gedachten verzonken liep hjj in den
schaduwkant der straat in de richting van het
groote, roode steeoeo schoolgebouw. Zjjoe ge
dachten waren wellicht van oproerigen aard,
want by schrok, toen hjj in twee dicht voor
hem looptode personen de reuzengestalte van
Abel, den smid, en van Necker harkende. De
smid, ook een lid der geheime vereeniging, bad
in den laatatan tyd niet onduidelijk z(joe
aosgdbeid over de statuten der vereeniging te
kennen gegeven en was oveneens opgekomen
tegen het harde vonnis van Doorn. Vooral
het Max niet ontgaan, dat, terwyi de haat tagen
den directeur by de weggezonden werklieden
steeds hartslochtoiykor eu boozer werd, de
weder in bet werk geooBoa oestreijjki
•leeds grooter wordende onrust ea bezorgbsid
konden verbergen.
,Die hebben er spó'l van, zo x inden gaarne
terug willen," sprak Max toornig tot xich self.
.Overmorgen echter is het te laat, dan is bet
moegovangen, meegebangen als het tenminste
.1 opvangen komt"
Onwillekeurig schreed hü sneller voort, zooals
mond doet, die door den boozen geest gekweld
wordL Spoedig was de echoot bereikt en by
behoelde de straat slechts dwars over te steken.
De schoolbel bad reeds enkele oogenblikken Ie
voren het einde der leseen aangekondigd, de
breede deur was geopend en reeds verschenen
de eerate kleinen in het halfdonker van het
wjjde portaal. Ook Otto's blond kopjo bevond
zich onder hen. Plotseling begonnen alle men
schen, die aan den kant der school aankwamen,
hard te loopen, de vrouwen met een vervaar-
ljjk gegil- Verwarde, angstige kreten weerklon
ken: «Een d
ad!"
gevlekte,
krompootige, leeljjke hond met een grooten kop,
eene dier gevaarlijke dieren, welke men onder
andere omstandigheden gaarne uit den weg gaat,
kwam zonder muilkorf, met geopenden mail en
in blinde, razende woede van den anderen kant
der straat aangeloopen, recht op de kinderen
aan, die oil de school kwamen. Achter hem
joeg met steeds grooter snelheid een enkel ver
volger, oen jong heer op ten rywiol. Met een
enkelen blik overzag Max den toestand. Iiy
rukte een losgeraaklen steen nit de bestrating en
snelde over de straat recht op den bond aan.
Diarbjj snelde hg Necker to den smid voorby.
die beide over de schntling vai
bergplaats der gasfabriek gevlucht waren en
daar, voor allo gevaar beveiligd, yverig naar
een wapen zochten. Misschien gelokte het hem
don hond met den steen te raken, voordat hst
woedende boost de kinderen had bereikt, en
zoo nietMax klemde de tanden op elkaar,
al züne spieren spanden rich. Hoog opgeheven
hield hy den puntigen steen in zgne rechterhand,
met de linker greep hg xgn zakmes, dat hg
met zgne tanden geopend bad.
De bond en zyn vervolger kwamen aangesneld.
Eene vrouw stiet een Iniden gil nit, toen de
laatste den hond inhaalde. Hg boog zicb voor
over niemand zag, hoe het eigeniyk gebeurde
doch bg bad den bond by rijnen halsband
gsgrepen, en hield hem op armslengte van xlcb,
terwyl de raderen verder snelden.
.Houd hem vaat!" riep Max, .houd hem
vut, ik xal hem raken 1"
De heer op het rijwiel hield het woedend
spartelende en schuimbekkende monster met
Üioren greep ver van zich een gruwzaam
joel. Max echter wierp den steen met xooveel
juistheid, dat dexe met een doden slag legen
den kop van het woedende dier vloogde wiel
rijder wierp het lerenlooze beest van xich en
sprong van zyn rijwiel. Tegoljjkertgd klonk een
tchoL Arthur Doorn stak den revolrw weer in
den zak.
,!k dank u," zeide hij, Max toeknikkend. ,lk
geloof, dat de kogel niet meer noodig geweest
was. Je treft raeeetoriyk, Thomas, dat doet men
Max wu langium naderbij gekomen en stond
te midden des volks, dat plotseling, als uit den
grond opgeschoten, rondom den doodeo bond
geschaard stond. Nu kwamen ook verscheiden
mannen mat de vreemdste wapenen aangesneld
Abol, de smid, had zelfs een pompenzwengel
afgebroken I Max stond daar als in eenen droom,
mot gesporden mond en de handen in de broek
zakken. Niemand zon hem voor een hoofdpersoon
in dit drama gehouden hebben. Het klopte en
hamerde hem in hel hoofd. Zyn hart zwol van
bewondering voor de mannclyke daad des direc
teurs, toen werd het hem benauwd te moede,
waot Otto's stem klonk hem in de ooren.
.Och toe," xeide de kleine tot do omstanders,
.laat my door naar mgn oom Max! Heb je den
hond gedood, oom Max? Toe, laat me eens
kykonl Nu kan hy niet meer bjjteo, nel?''
Max nam don kleine op zjjn arm en verborg
zyn gelaat aan diens schouder.
,Je bent eene moedige jooge man," sprak
eene der vrouwen lot hem.
.Dat ben ik niet," antwoordde Max bgna
ruw. ,lk zag die kiuderen En als de direc
teur Doorn er niet geweest wu die heeft
alles gedaan Kom, OUo, njj moeten
oaar huis 1"
Hierop drong hg door de menigte ea ging
met den knaap weg.
De onde Thomas en zyne vrouw zagen zgne
thuiskomst met spanning tegemoet, want een
buurman had hen alles meegedeeld. Reeds voor
de deur omhelsde zgne moeder hem. Zgne ziel
wu echter zoo vervuld van tegenslrgdige gevoe
lens, dat hy goen begrip bad van de waarde van
zyn doon.
.Wat is dit nu moeder?" xeide bg. ,Ik heb
toch O'ets gedaan."
,Ja wal," snikte de diepbewogen vronw.
,jy hebt den hond met den steen gedood,"
.Als mynheer Doorn hem niet ln de hoogte
had gehouden, bid ik hem nooit kannen raken,"
bromde Max tegen. .Dat wu werkelyk sterk
zoo greep hg naar hem en zoo bid hy hem
midden onder 'I rjjden I"
.Ja, mgn jongen, zekerook mynheer Doorn
heeft edel gehandeld," zeide zyne moeder,
.Beiden hebt ge gedaan, wat ware mannen
past," besloot zyn vader. .Moeder haal ons oen
flosch bier, we zullen er eon glna op drinken."
Zulks geschiedde en do oude man dronk plech
tig op de gezondheid zyns zoons. Lang wu
het reeds geladen, dat zyn vader hem geprezen
bad, Max kon zich dien tgd heel niet meer
herinneren. De afdwaling in zyn binnenste wu
evenwel zoo groot, dat hy ilachls een nienw
gevoel van amarl bewust werd. Zgn donkern
blik viel echter by do algemeene vreugde niet
zoo ophel oog der moeder evenwel ontging
het nieL Terwyl alten nog aan bet avondmaal
zalen, kwam Klara met baren echtgenoot. Onder
tranen bedankte gene haren broeder, deze drukte
zijnen zwager, eerst niet ia stut te spreken,
de band.
.Zonder n ware mgn Otto verloren geweest,1'
bracht hy er met mooile nit. Vergeefs wees
Max dezen lot van xlcbhy wu de held dor
familie en bleef t.L Later kwam ook Willem
mot zyno vrouw. Zy ging recht eu met zekere
plechtigheid op Max toe en gaf bom de hand,
torwjjl zjj hem een dapper man noemde. Willem
