Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No 20.
Zaterdag 12 Augustus 1899.
Dertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonneznenteprije per drie
ramden i
BureauBreedestraat, E 849,
Amersfoort.
Van 1 tot d regelsf 0.30
Franco per post
f 0,40.
Voor iederen regel meer- 0.05
Afzonderlijke nummers'.
f 0,05.
Uitgave van de Vereeniging De
Eembode.
Correspondenten en AdvertentlBn moeien uiterljjk Vrijdagavond
voor 6 uro aan het bureau bezorgd zjjn.
Drankbestrijding in Amersfoort
(Ingezonden),
Op de vergadering van Katholieken
op 6 Aug. in het gebouw van den R.
K. Volksbond alhier, waar het bezielend
woord van den echt katholieken drank
bestrijder Dr. Ariëns heeft weerklonken,
is duideljjk gebleken, dat de Katholieken
van Amersfoort van allen rang en stand
praclisch belang stellen in de voor onze
slad zoo gewichtige quaestie van Drank
bestrijding.
Het is nu eenmaal een treurig maar
vaststaand feit, dat onze stad ontzet
tend geteisterd wordt door het misbruik
van alcohol. Niet alleen dat er hier
zoowel onder mannen als vrouwen
velen gevonden worden, die bekend
staan als groote dronkaards, maar de
drinkgewoonten onder werklieden en
burgerij zijn ook zoo toegenomen, de
borrel onder den vorm van bittertje,
liqueur en grog is een zoo integree
rend deel van het Amersfoortsch leven,
in herberg, sociëteit, winkel en huis
kamer, dnt bet voor velen uiterst moei
lijk is bij zoo overvloedige aanbieding
van den verleidelijken alcohol, de grens
der matigheid nooit te overschrijden. -
Wanneer wij om ons heen zien de
ijzingwekkende daden door den diep
gevallen dronkaard verricht, de ver
kwisting zjjner goederen en de daarop
volgende bittere armoede, dentwisten de
tweedracht in zijn huisgezin en de daaruit
noodzakelijk voortvloeiende verwaar-
loozing van de opvoeding zijner kinde
ren, zijn dikwerf vreeselijken dood door
ongeluk of zelfmoord, dan mogen wij
niet vergeten, dat de eersle stap van
dien dronkaard op den weg der mis
daad geweest is het volgen onzer he-
dendaagsche drinkgewoonte, het grijpen
naar den geregelden borrel des morgens
en des avonds. Daarbij komt nog,
dat zelfs het zeer matig maar geregeld
gebruik van alcohol voor vele werklieden
en kleine burgers een geldelijke uitgave
vordert voor een genotsmiddel, een weel-
de-artikel, wat hun inkomen niet toelaat,
FEUILLETON.
Diek en de Reeberebnnr.
Slim 01 je slim mooi zjjn f Dat belool
ik je; bet werkje fan diamanlgraveo moge
moeilijk tjjn, er als bandelaar op passen is on
eindig veel lastiger. Je moet letterlijk altjjd en
eeuwig, dag cn nacht, op je qnl-vive zijn.
Mjjn vriend Buil, die, terwijl hij dit reide,
niets vrooljjk lachte, was een van de grootste
juweliers uit een groote provinciestad.
Of ik ooit ben beetgenomen vervolgde
bjj; zeker, ik ben geslagen en meer dan eens.
Daar je nu toch weet, wat ik niet graag aan
iedereen vertel, wil ik je ook mededeelen, hoe
ik bet slachtoffer van twee der gevaarlijkste en
geraffineerdste oplichters werd.
Het was hst badseizoen in B. en een groot
aantal vreemdelingen wes voortdurend in die
slad om van zee-en luchtbeden le genieten. Er
waren heel wit rjjke lieden onder, die vrij «*r-
dig mjjn winkel bezochten en nn en dan el
wat kochten.
Op een mooien, warmen Augustusmiddag wa
ren al mjjn bedienden nit en zat ik zelf achter
de toonbank. Het was te warm voor de menschen
om inkoopea te gaan doen en ik dacht, terwjjl
ik de verlaten stralen iokeek, dal ik evengoed
mgn winkol kon sluiten, om aan het strand wat
lucht te scheppen, als opgesloten blijven in mijn
warmen winkel.
Terwijl ik zoo zal le droomen, ging in eens
de deur open en zag ik ore elegant gekleed
en bun maatschappeljjken vooruitgang
geheel belet. Een huisvader met een
inkomen van 7 it 8 gulden in de week,
onttrekt veel te veel aan zijn huisgezin
als hij van dat inkomen iedere week
één gulden aan drank verbruikt. Al is
zulk een man nooit, wat men noemt
onbekwaam, toch maakt hij in zyn po
sitie misbruik van alcohol, omdat hij
aan dat genotsmiddel meer uitgeeft,
dan zijn inkomen hem toelaat.
Wanneer het dan waar is, dal hier
in Amersfoort door het voortdurend
toenemen onzer drinkgewoonten velen
het slachtoffer worden van een abso
luut misbruik, en anderen, ofschoon geen
dronkaards, toch betrekkelijk te veel
geld offeren aan het genotsmiddel al
cohol, dan moeten wij trachten, willen
wij aan waarlijk practische drankbe
strijding doen, de drinkgewoonten te
veranderen, te verbeteren. Een dronk
aard bekeeren en redden, zeker dal is
een schoon en verdienstelijk werk, maar
veel ingrijpender worden onze pogingen
len goede wanneer wij onzen strijd rich
ten tegen datgene, wat dien man tot
dronkaard gemaakt heelt. De groote
Thomas k Kempes zegtConsuctudo
consuetudine vincilur. De eene gewoonte
moet door de andere overwonnen wor
den. Als wij dus hier gebruiken en
gewoonten vinden, die helaas zoovelen
langzamerhand brengen tot misbruik
van alcohol, dun moeten wij als prac
tische drankbestrijders ons krachtig aan
een sluiten om tegenover die verkeerde
gewoonten le plaatsen en langzaam in
le voeren andere goede gebruiken, die
de gevolgen der eersle meer cn meer
doen verdwijnen. Het invoeren nu
van goede gebruiken is een werk, waar
voor noodig is vaste overtuiging, krach
tige aaneensluiting, en een taai geduld.
Wil de stad Amersfoort dus de ellende
der jeneverplaag binnen hare poorten
eenigszins zien verminderen, dan moeten
hare burgers eerst overtuigd zijn van
het feit, dat het gebruik van alcohol
bijna in alle kringen te groot is, dan
moeten de burgers, die van goeden wille
heer binnenkomen. Zjjn jas was van zeer fijne
stof en de coupe onverbeteljjk. Hjj was lang,
met een knap gezicht, droeg een sneeuwwit
boord en een gouden lorgnet. Hjj kon alles zjjn,
een bankier, oen parlementslid, een predikant,
maar dit eene 'stond vast, die man was een
gentleman.
Ik was in een oogenblik voor hem ingenomen
en wachlte tot hjj zou beginneo.
Gjj zjjt mjj gerecommandeerd, meneer
Buil, geloof ik? ik boog door de firma
Blank en Blankely. Ik heb vernomen, dal gjj het
best gesorteerd Z|jl ia juweelen bier in de slad.
geheels land een grooler hoeveelheid steenen
van allerlei soort en kwaliteit in voorraad heelt,
antwoordde ik.
Om u de waarheid le zeggen, ging hjj
voort, ben ik hier mul mjjn 'ochtertoevallig
ontmoetten w jj hier haar verloofde, die uit Egypte
is teruggekeerd, waar bjj mooi promotie heeft
gemaakt. Zjjn verlof is evenwel maar van zoo'n
korten dunr, dat er niet aan valt te denken de
huwelijksvoltrekking dier beide menschen in
Londen te doen plaats hebben. Ik heb er in
toegestemd, dat hel huwelijk hier zoo spoedig
mogelijk zal worden voltrokken. Mjjne dochter
is al wat ik op do wereld heb, en daar ik weet,
dat zjj zooveel van juweelen hoodl, wil ik haar
die geven. Bovendien, juweelen zjjn alljjd een
goede geldbelegging. Komaan, laat mjj nu eens
zien, wat gij alzoo hebl I
Ik deed mijn best om alles, wat ik maar
moois bad, to toonendoosje na doosje over
handigde ik don heer, eo boewei hg alles stok
zjjn, zich krachtig vereenigen, om in
hunne omgeving die gewoonten af te
schaffen, waardoor zoo velen ten val
kwamenen al zien zjj dan ook in den
beginne niet aanstonds veel succes, al
blijkt het, dat de eerste maanden of
jaren het getal der volslagen dronkaards
niet veel vermindert, wanneer zjj vol
houden met standvastigheid, de oude
gewoonten weren in hunne omgeving,
de nieuwe betere gebruiken doen wortel
schieten, dan kan het niet anders, of
daar, waar 'e bron en oorzaak zoo
krachtig wordt aangetast, zal ook in de
gevolgen weldra verandering te be
speuren zjjn.
Wat nu de katholieke drankbestrijding
in het bijzonder betreft, mogen wij zon
der vrees voor overdrijving beweren
met Dr. Ariëns, dat de kern, het krachtig
middelpunt van die boweging ishet
,Kruisverbond," die vereeniging van ge
heel en gedeeltelijke onthouders, die
door woord, invloed en eigen daad den
verdcrfelijken alcohol trachten te weren
uit de drinkgewoonten van ons dagelijksch
leven. Maar ook die Katholieken, die
geen ledfii i jjii ill m i —nijgingkunnen
toch op practische en krachtdadige wijze
de beweging der katholieke drankbeslij-
ding steunen en bevorderen, ja zelfs zoo
noodzakelijk is die steun, dat een kruis-
verbond, al telt het ook vele leden, bijna
geen nut kan stichten op eene plaats
waar het de sympathie en den steun van
niet-lcden mist.
Met een enkel woord zjj hier aange
stipt, hoe enorm veel de katholie
ke werkgevers en winkeliers in Amers
foort de beweging van drankbestrijding
kunnen bevorderen, door b.v. gezamenlijk
sommige gebruiken af te schaffen, waar
door zij tol nog toe gedwongen waren
aan ondergeschikten of klanten een
borrel jenever aan te bieden. Zooals nu
de toestand is, zijn er hier b.v. winke
liers, die inwendig met tegenzin een
borrel aan goede afnemers aanbieden,
daar zij maar al te goed weten hoe
velen dier afnemers nu vele inkoopen op
den marktdag .afleggers'' worden, maar
voor stuk in verschillend licht bekeek, was
er schjjn nog schaduw van een 7an die ver-
dachto bowegingen, welke wjj, handelaars, zoo
goed kennen,
Ten alolte begon lijj te kiezen een paar
oorringen voor 60 p. st., een bracelet 100 p.
st., een broche 35 p. at., een diamanten riog
met groolen eleen iO p. at. en een speld van
30 p. st. Al deze voorwerpen waren steenen
van het zuiverste waterbjj elkaar voor 345
p. st, Het was een goede dag voor mjj. Mjjo
klant was niet gemakkelijk op liet punt van
inpakkende etuis vond hjj veel te leeljjk en
te grot eD hjj was niet tevreden vóór ik de
steenen in afzonderlijke etuüjes bad gelegd met
gouden plaatjes, wat bjj elkaar de rekening nog
39 p. st. hooger maakte.
Toen dit geschied was on terwjjl ik mot het
inpakken bezig was, was do heer doende met
een groote lederen portefeuille, waarin bjj naar
papieren geld zocht. Ik ovorhandlgde hem liet
kleine, maar kostbare pakje, benevens de reke
ning, die ik, zcoals dat steeds gewoonte is, liet
voorgaan, waarop de klant een checqne en
eenigc banknoten deponeerde. Bjj elkaar was
er 345 p. sl. Nadat hjj de reusachtige porte
feuille weer in zjjn borstzak had geborgen,
baalde hjj een kleine beurs voor deu dag. waaruit
bjj de rest van zjjn schuld betaalde. Na in alle
zakken gezocht te hebben, vond hg, dat hg een
halve kroon tekort kwxin.
Ik haastte mg le zeggen, dat er dat nieta op
aankwam, en dal ik voldaan was.
Noen, meneer, zeide rugn klant, zaken zgn
zaken. Ik ben niemand «eo cent schuldig. Eo
toch meenen er niet builen te kunnen
dien borrel aan te bieden, daar bjj wei
gering de klanten gaan naar een anderen
winkel, waar misschien eveneens met
tegenzin aan goede koopers een glaasje
wordt geoffreerd. Bij zulk een toestand
is maar één oplossing mogelijk, en dat
is samenwerking dier winkeliers, een
parige afschaffing der klanten-borrel-ge-
schie lenïs. Dan hebben de klanten geen
reden tot weglcopen, de winkeliers steken
de onkosten van dien borrel, als winst in
hun zak, en het inkoopen der noodige arti
kelen zal niet kunnen leiden tot soms
treurige gevolgen van drankmisbruik.
Een andere krachtige medewerking is
de ftnanlieele steun der burgerij, by die
zaken der drankbestrijding, welke geld kos
ten het verspreiden van goede lectuur
onder het volk door propaganda-clubs,
het oprichten van volks-koffie-huizcn, het
openstellen van goed nachtlogie's voor
vreemde werklieden, die nu hun toe
vlucht moeten nemen tot jenever-holen
Op het einde van de vergadering van
6 Aug. werd door een der aanwezige
Katholieken de opmerking gcmaakl.dat
op deze vergadering, die belegd was met
het doel om middelen te beramen tegen
het Drankmisbruik in Amersfoort, bijna
uitsluitend gesproken was over het
„Kruisverbond", terwijl toch zooveel ande
re hulp in deze zaak ook van het grootste
belang is. Is deze spreker de tolk van
vele goedgezinde katholieke burgers van
Amersfoort, dan zien wij met blijdschap
den tijd gemoet, dat in drukbezochte
vergaderingen Amersfoorts katholieke
burgers bijeenkomen, niet zoozeer om
schoone woorden te hooren maar om daar
te besluiten tot daden van onderlinge sa
menwerking, die voeren tot vooruitgang
van onze slad op zedelijk en maatschappe
lijk gebied, door een edelmoedige, prac
tische drankbestrijding.
BUITENLAND.
De ministerieele crisis in België is,
tot genoegen van de meeste partijen,
opgelost. De Smet de Naeyer is er in
weer begon bjj le zoeken naar klein geld. Het
viel mjj toen in 't geheel niet op dat bjj geen
banknoot wisselde, hoen tl ik had gezien, dut
hjj er nog verscheidene in zjjn portefeuille had.
Terwjjl hjj nug steeds zocht, en terwjjl ik
mjj bezighield met te trachten niet op hem te
letten, zag U een tamelijk net gekleed, nog al
dikke man voor do deur op en neer loopen.
Toen kwam hjj voor hot venster staan, drnkle
er zjjn oens legen cn gluurde naar binocu. Zjju
volgende beweging was den winkol binnen le
treden en voor do deur te gaan staan. Toen
zuchtte hjj, hljjkbaar van genot, en nn mjj een
toeken van verslandhouding te hebben toege
worpen, fluisterde hjj
Ben ik nog op tjjd?
Hjj slapie toen op mjjn eleganteo klant toe,
die al dien tjjd zjjn rug uaar hem gekeerd
had en gaf hom een stevigen slag op zjjn
schouder.
Zoo Dick, je oude kunstje weer, hè?
De heer keerde zich om, werd lood en wit
en scheen met stomheid geslagen, Wat mjj be-
trelt, ik kookte van woede,
Wat moet dat vroeg ik. Wal heb je
hier te maken cn injjn klanten lustig te vallen
Wie zgt gü> mjjnheer V
Eeu klant, ja dal kennen we. Eon mooie
klant, en wat mjj betreft en wal Ik hier le
maken heb, zal mjjn kaartje u wel zeggen j dan
zult n wel bcgrjjpen, wat ik wil.
Ik heb met uw kaartje niels te maken,
beer beeft mjjn juweelen gekocht en ze betaald,
- hjj beeft ze betaald, meneert en ik keek
gezlaagd eene politieke constellatie samen
te stellen, die aanstonds met instemming
werd begroet. Het nieuwe Kabinet
bestaat uit de volgende leden De Smet
de Naeyer, minister-prezident en tevens
minister van Financiën en Openbare
Werken De Trooz, van BinnenlandBche
Zaken Van den Heuvel, Justitie gene
raal Cousebant d'Alkemade, Oorlog
De Favereau, Buitenlandsehe Zaken; baron
Van der Bruggen, Landbouw en Liebaert,
Nijverheid, Arbeid en Spoorwegen.
Wat dit kabinet in' de toekomst zal
geven moeten wij afwachten dit is al
thans zeker, dat het een wetsvoorstel tot
invoering der evenredige vertegenwoor
diging heelt ingediend. Wat de invoering
van persoonlijken dienstplicht aangaat
daaromtrent zegt de Dien Publicdoe
lende op de voorliefde van generaal
Cousebant d'Alkemade voor den per
soonlijken dienstplicht
.Het ministerie De Smet de Naeyer
is en zal blijven een Katholiek ministerie
evenals de vroegere regeering. Het ver
schilt daarvan onder politiek oogpunt
alleen daardoor, dat het geroepen is
om het probleem der kiesrechthervor
ming op te lossen in den zin, die het
meest overeenkomt met het duideljjk
uitgesproken verlangen der publieke
opinie. Dat is zijn speciale laak. Zoolang
wij niet begiftigd zullen zjjn met een
nieuw kiesstelsel, kan er dus geen Bprske
van zijn, op de agendB der Kamer een
zoo belangrijk onderwerp te plaatsen
als de radicale hervorming van onze
militaire wetgeving. Bjj elke poging, die
zou worden aangewend, om een zoo
gewichtige discussie praematuur te ope
nen, zou men noodzakelijk telkens de
prealabele quaestie stellen. Niets kon
dus een minister van oorlog, al ware
hij ook voorstander van den persoon
lijken dienstplicht, zooals de heer Van
den Peereboom zelf, verhinderen de
erfenis van dezen minister te aanvaar
den en zich met de leiding der hoogste
leger-admini'tratie te belasten."
Ook du leden van het afgetreden kabi
net-Van den Peereboom hebben aan De
Smet hunnen stem beloofd, terwille van
de eenheid onder de leden der rechter
zijde en van de rust des lands. Niet
zoo de socialisten Van der Velde en
Journez, die alleen willen samenwerken
indien het algemeen stemrecht triom
feert, voorafgegaan door kamer-ontbin
ding of referendum. Alleen Woeste, de
afgevaardigde van Aalst, blijft zich ver
zetten en hield dezer dagen eene heftige
teur van de recherche"maar ik gaf me nog
niet gewonnen. Ai waart gjj een dozjjn recher
cheurs, dan hebt gjj nog dezen heor in mjjn
winkel niet le beleedigen. Jan, en lk keerde
mjj tot den loopjongen, roep eens een agent.
Roep er voor mjjn part drie, zeide de
indriogermaar Dick, en nu sprak hjj deu
heer aan wil je bedaard meegaan, ja ol neen
Oordeel over mjjo verbazing, toen ik mjju
klunt eon gomoeneu vloek lusschen zjjn landen
boorde mompelen. Je hebt mjj nu eenmaal,
waarom tegen te sproken Toen liet bjj zjju
masker vallen en nu zag ik pas wat ecu ge-
Ziet u meneer, zeide de rechercheur ver
klarend tot mjj, dat is diamanten-Dick, de gladste
baas, in dezen tak van oplichting. Ik ken zjjn
streken on zag hem binnengaan, en ik meen to
mogen zeggen, dat u daar inderdaad medo
tevroden moet zgn. Wat hjj u heeft botaold,
kan heel beat in orde zjjn, hoewel ik het zoo
direct maar niet gelooven wil. In allen gevalle
heeft men hem voor clteljjko andere zaakjes ia
een paar andere steden noodig.
Om to zeggen, dat ik verbaasd was, is veel
le weinig. Ik was zóo ontsteld, dat ik mjjn
hcofd geheel en al verloor.
Laat mjj nu eens zien, wal hjj u hoeft
betaald zeide de rechercheur, eu ik overhan
digde hem cheque en banknoten.
Mooi, ging hjj voortik zal er zorg voor
dragen tot op het bureau en, zjju hand in den
zak van den schurk stekend, ik zal ook zorgen
voor deze juweelen, dan weet gjj, dat allu in