Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No 32.
Zaterdag 4 November 1899.
Dertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld. Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATEBDAQ.
Abonnementsprijs par drie maanden i
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummers - f 0,05.
BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prije der Advertentiln i
Van 1 tot 6 regel»f 0.80
Voor iedcren regel moor- 0.06
Bij dit nummer behoort
Een .Katholiek" over de katholieke
partij in Nederland.
I.
Dezer dagen verscheen Ie Utrecht een
kleine brochure onder het opschrift
„Een woord over de katholieke partij
in Nederland." De schrijver ervan trad
op met gesloten vizier en noemde zich
kortweg „Een Katholiek."
Nu meenen wij ons te herinneren,
dat ten vorigen jare, na een polemiek
tusschen ons en een katholiek over de
katholieke Staatsparty, deze zijn altocht
dekte met de toezegging van eenc soort
gelijke brochure binnen een niet te lan
gen tijd. Of onze polemicus in het bewuste
vlugschrift zijn politieke denkbeelden
•lie dan blijkbaar gewijzigd zijn nu
nader uileen tracht te zetten, zal wel
tot het gebied der gissingen blijven
behooren.
Maar hoe het zij: de schrijver van
deze brochure koestert eenigszins andere
denkbeelden, dan de polemicus, door ons
bedoeld, vroeger verkondigde. Geen stre
ven naar een christelijke meerderheid
uitsluitend met de anti-revolutionnairen,
maar de politiek der vrije hand, is hier
het parool.
Wat ons echter bij het lezen der
brochure zeer onaangenaam trof, is de
lieftallige houding, welke de schrijver
aan de katholieke partij tegenover het
huidige Ministerie komt aanbevelen, dat
immers, volgens den onbekenden politicus,
door daden toont hoe te gemoetkoniend
het is ten opzichte der wenschen van
de Katholieken, en daarom niet den
stempel draagt van boosaardig anti-
clericalisme. De schrijver herinnert eraan,
dat de minister-president, mr. i'ierson,
na de verkiezingen van 1897 voor de
eerste maal in de nieuwe Kamer optre
dende, verklaarde, dat hij en zjjne ambt-
genooten geen partij-ministerie vormden.
Daarna zegt de .Katholiek", een
beroep doende op de medewerking der
Kamer deze laatste door Z. Ex. aan
geduid als een .zeer gemengd koor"
ging hij voort
.Toenadering moet komen van belde kaDten
er plannen voor
akiog kan ge-
De feiten hebben deze fraaie ministe-
rieele ontboezeming reeds lang goloocheu-
straft, on toch laul de schrijver der
brochure erop volgen
M(j dunkl, dit klinkt niet als een fanfare en
bewjjit in elk geval, dal bel tegenwoordig Kabi
net geen parijj-ministorio in den cogon zin do»
wunrd» wilde z|jn.
Hebben nu de later gevolgde daden du woor-
ploilbozorgor optreed. Maar dit meun ik le
mogen zoggen, dat bare daden tol dusver
althans niet bet stempel droegen van boos-
ullo» wat de godsdienstige un kerkelijke over
tuiging zou kunnen kreuken bij de ovorgruoie
meerderheid dei liberalen en hunne dagbladen
inslomming. althans geen bestrijding, vond.
Men zal mjj wellicht herinneren aan de wapen
kreet bp de verkiezingen. Maar wal heeft men
zich, goed beschouwd, le bekommeren om een
leus of uon woord, wanneer de dailen anders
en beter zjjo De logonwoordige Regoorlng dood
zich lot heden niet kennen als een anti-clericalc
regeering; dit slaat vast. Zy heelt ons by de
behandeling der wel op den persoonlijken dienst
plicht al datgene loegoslaan, wal wg, in '1 be
lang van onzen godsdienst, rodelykcrwyze konden
verlangen. Zjj toont zich ook, wal do ovenluoelo
invoering van den leerplicht betreft, bereid tot
overleg en tegcmoelkoming aan onze bezwaren,
tot versterking zelfs der posilie van ons bijzon
der onderwijs. En nu moge men achter dit alles
zokcro Macchiavollistisuhe bedoelingen zoeken,
ik voor mg acht het verre van aanbevelens
waard, stelselmatig bjj lien, die niet aan onze
zgde slaan, urio eerlijke ioteoliea te veronder
stellen. Ik weel wel, dat dit bij sommigen geldt
als ecu bewgs van diep politiek doorzicht eo
naarmate men meer sluwheid vermoedt by do
tegeoparlg; maar ik matig mg toch de vrij
heid aio van oordeel te zyn, dat ook in het
staatkundig leven aan goed vertrouwen de voor
keur is le geven boven norsche achterdocbl,
doorgaans met gciyko munt lietaald wordt....
Wij zouden hierop heel wat in te
brengen hebben, doch waar door don
,Mnas- en Roerbode" zulks op uitne
mende wijze wordt gedaan, laten wij
dezen voor ditmaal Hover het woord.
Zijn voortreffelijk antwoord op do vraag
Wat beteekent deze liberale gemoede
lijkheid laten wij in zijn gohccl bier
volgen
De v
Horges.
I zoozeer, of d
heilige
zgn. die er hun lust m seliuppuu de (dirlsteiyke
inderheid te ringeluoren, muur ol dn staat-
iniligo begrippen, nuar welker verwezenlijking
zg streven, met onze Chrislelyke overtuiging
ms mol zgn leerplicht-ontwerp upzellel(|k
■uien, maar wol, ui wjj, Katholieken,
/'eilelijk duur zgne wet in ongunstiger conditie
ou dj bevoorrechting van de neutraio
rdt. Zou was hel ook een kwestie van
mstpliehl al dun niet volgens do op
vatting der rogeoring als een untl-oloricalu wol
loost aangemerkt worden. Maar van het hoogste
belang is het le weteo, ol onze Katholieke
jongelingen, by den lagen stand van liet moreel
solduals, thans niet nog moer worden uan-
getast
edorf d
pjdsdioustlgo onverschilligheid on zedeloosheid,
ii militaire kringen heersr.head, thans niet nog
De grooto vraag isniet ol de liberale regee-
sg ons uit boos opzot wil beoadeeleo, maar
zg aas benadeel!; nhi of onze bewind»-
doodend is,
Daarom kan men liougen eerbied koesteren
voor de persoonlgke hoedanigheden van een
liberalen bewindsman. Iiuni hulrukkolUk onpar-
.aan goed verlrouwon" niet de voorkeur govon
boven eerie uit politieke wgsheid en levens
ervaring gesproten .achterdocht" iétiel streven
d loont tol
Dat do rogeenog zich
overleg en tegemoetkoming aan ouzo bezwaren
by oeno eventuoele invoering van Leerplicht,"
wanneer men onzo regeoring eeno .anti-clericale
regoering" noemtV Ja, indien bewezen is, dot
do nieuwe wot den Christoiykon scholen oiot
tot nudool strekt; neon, indien daardoor hot
overwicht van de godadlenstlooze school over
de Chrislelyke wordt bovcstigd en vorsterkt.
De door sommigen zoo hoog geroemde bereid-
(hold van llorgesius moge bowjjion, dat
dig goslemd is, zü meukt van een liberalen
iter geen onpartydig politicus,
erigens dunkt ons, dal zy, die zich zoo
maken over de looachieteljjltheid vsn den
iter, eenlgaziiis gol||kon np kinderen, die
goed stopt. Zjj sehjlneit le vergelen, dal dezelfde
llorgesius, die zich in sommigo punten zoo
jikkclyk loont, in zyno wel hel herhslings-
irwjjs lieefl opgenomen en dat hg hinrdonr
t niet den minsten eerbied le hebben voor
reolil dor ouders, dn zoilolUkheid dor kio-
II en lie »norlreirelj|klioid dor tihristeljjkn
moraal, Neon, du tyd, sint .hol goeu zaak is,"
de oude krggsluus nog in al haar forsehlieid
llioid ta doen schuilen, is nog niet aange-
in. Integendeel, forsclier on feller dao ooit
ie krijgsleus weerklinken, nln men er niet
ifziet de onschuld en da ilaugd onzer kin-
i aldus noodeloos aan hot droigendal gevaar
BUITENLAND.
Niettegenstaande de vertoogen, door
den Fransehen ministcr-presidont Wal-
deck-Roussenu aan de bcgroolings-com-
nüssie gericht, otn do geschrapte drie
tnillioen in de begrooting van het minis
terie van eeredienst. weor op de l(jst te
plaatsen, is genoemde commissie daartoe
niet te bewegen geweest. Evenzoo hand
haafde de commissie de afschaffing van
het crediet voor de ambassade bij het
Valicaan, ofschoon de minister van bui-
tenlandsche zaken Delcassé zich daar
tegen had verklaard. Niet ecliter, omdat
de Fransehe Regeering hare anti-clericale
neigingen had prijsgegeven, en van Kerk
vervolging heeft afgezien, kwamen deze
voorstellen by de begroot ingscoinmissie
in, want minister Waldcck-Roussoau
vulde zijn voorstel aldus aanliet
gouvernement staat op het punt om
handelend tegen erkende congregaties
op te treden, een reden te meer dus,
om in andere opzichten de royaliteit
niet uit het oog te verliezen."
Hieruit kan men ccnigr/tns afleiden,
wal de Katholieke Kerk in Frankrijk
weder te wachten staat.
De Kamer van in-beschuldiging-stelling
van het staatsgerechtshof te Parys heelt
met algcmecne stemmen beslist, dat de
zaak Uéroulède-Uogot voor de kazerne
van Reuilly als res judicata is te be
schouwen ook Barilliet', Ballière en
Guérin konden daarom niet vervolgd
worden. Met zeven tegen twee stemmen
werd daarentegen beslist, dat de genoem
den schuldig zijn aan de samenzweering.
Maandag middag beraadslaagde de Kamer
over elk dor 1G aangeklaagden afzon
derlijk.
In deze zitting werden de volgende
besluiten genomen.
Naar het Staatsgerochtshof z(jn ver
wezen, wegens samenzweering togen do
veiligheid van den Staat, de heoron,
Diroulèdc, Bttllières, Barillior doSabran
Pontcves, de Rntnel, Buffet, Godefroy,
de (Jhevilly, de Fréchencourt, de Bour-
mout, Jules Guérin, Dubuc, C'ailly en
Brunet.
Wegens hot in bezit hebben van vuur
wapenen on oorlogs-munitie, rebellie en
poging tot ntoord raet voorbedachten
radeJules Guérin.
Niet vervolgd zullen worden de heo-
ren de Monicourt, de Parceval en Górard,
zooals de procureur-generaal had ge
vraagd, mnar ook niet de heerenG.
Thiébaud en Guinon-Pagés.
Acht November zal do Senaat all
hooggerechtshof bijeen komen.
Uit Zuiil-Afrika komen voor de Engol-
schen ware jobstijdingen. In plaats van
de weerbarstige Boeren tot bun plicht
te brengen, zooals men het liet voor
komen, worden de Engelscbe troepen
door de Uooron geducht afgestraft. De
uitslag dor gevechten bij Glencoe en
Dundee bracht in Engeland alreeda niet
weinig onrust en teleurstelling, maar do
berichten omtrent hetgeen te Ladysmith
is voorgevallen heeft de grootste sen
satie verwekt.
Van den opperbevelhebber der Engel-
sche troepen te Ladysmith, generaal
White ontving de Regecring te London
Maandag het volgende bericht
.Ik gebruikte vandaag allo troepen
die hier zijn, uitgezonderd hot hoog noo-
dige garnizoen. Ik zond do bergbatter(j
no. 10 met de lersche fuseliers en het
Gloucestershire regiment uit om stelling
te nemen op de heuvels, om op den
linkervleugel den vyand te verjagen.
Deze troepen gingen gisteren avond om
11 uur op wog. Gedurende don nacht
sloegen, tengevolge van het vuren eener
battery, du muildieren op hol met eenige
kanonnen, die ik terug hoop te krjjgen.
Twee balaillons zijn nog niet terugge
keerd maar worden heden avond ver
wacht."
Doch de beide bataillons, de lersche
fuseliers en die van het Gloucester regi
ment met de batterij berggeschut kwa
men niet terug, want de geheele colonne,
FEUILLETON.
Van bet geloof afgevallen.
1) .Zusier Magdalene, gy moet even io de
spreekkamer komen, Moederoverste wacht u
Ik Bpoedde ray uit de school en vond ome
Overste, die my wachtte en er eenigszins ge
jaagd uitzag, te oordcolen naar de rimpels op
het anders zoo gladde voorhoofd en den be
droefden blik.
.Ik sta voor een mocilyk geval, zoster Mag-
dalena, maar ik heb juist u gekozen, wyl ik
weet, dat u de omstandigheden der dame, die
onze hulp inroept, niet geheel vreemd zyn.
Herinnert gy u, ongeveer tien jaar geleden, van
zuster Barbara gehoord to hebben van een jong
moisje, Florenco Hartley genaamd, een schoon
maar eergierig kind, dat zeer veel hield van
opschik en uiterlyk vertoon?"
.Ik geloof het my to herinnerenhare school
kameraadjes noemden haar de .Keizerin I"
,Ja, dat is ze; zy woonde by baren oom,
die nil Afrika gekomen was. Na enkele jaren
stierf deze, doch vóór dien tyd was zy van
het geloof afgevallen, om de echtgenoot le kim-
nen worden van zekeren mynheer Lullrel, een
derrykate inwoners der stad, een streng Angli-
Verzaakte zij hel geloof?"
„Ja, en om geen andere oorzaak don de zoo
.Maar haar echtgenoot?"
.Zy heeft zijne toestemming gekregeo, lijj wil
haar deze laatste bede niet weigeren. Wilt gy
nu boproevcn dit arme, verlaten en verdoolde
schaap terug te voeren?"
Koorts, pest, dood en hongersnood durfde ik
onder de oogen zien en myn hart zou geen
enkele maal leruggcdoinsd zyn, maar ik wil wel
bekennen, dol ik my niet onttrekken kon aan
eene soort van huiveringwekkende beklemdheid,
tegenover eene afvalligo, die haar geloof voor
aurdicbgoed verkocht en eene gelukzalige eeuwig-
heid voor zich zeil daardoor afgesloten had. Snel
gevoelde ik echter berouw over deze gedachten
eo antwoordde,Ik zal terstond gaan."
.Moge God uwe meuscblievende pogingen
zegenen, geliefds zusterIn dé outvaugkamer
wacht iemand om u te begeleiden."
Wy kwamen aan hel huis, ik zon haast zeg
gen een paleis, na een langen, vloggen tocht.
Slechts gewoon aan don aanblik der cllonde,
der armoede en ziekte, waren voor my de tal
rijke in livery gekleede bedienden, de prachtige
gang, de grooto marmeren trap, de kostbare
schilderyen eo beeldhouwwerken een zeldzaam
verschijnsel. Zacht drukte myn voet de mollige
dikke lapylende genr van buitenlandsche
reukwerken vervolde de lucht; weelde, pracht
en overdaad alom, maar ik drukte myn
Hz sterker legen myn hart, toen ik aai
verscbrikkelyken prjjs dacht, waarvoor dil
.Myoo meesteres is ziek, or;' ziek," sprak do
onstrnaagd, ,ze is juist iugestapen, wilt u zoo
ed zyn een ongenblik lo wachten?' Zy zette
n gemakkeiyken stoel by hel vunr en vorliet
i kamer. De slnimering der jonge vrouw was
irt, want na enkele oogenblikken keerde de
dienstmaugd lerug en verzoolt! my haar lo vol-
Wodor ging ik door oen menigte prachtige
kamers naar die van mevrouw Lutlrcl. Id het
i geld v
ochten
eemgd. Een klein rustbed stood by den haard
en iiiorop lag Florence.
.Zuster Magdalena, komt gy werkelyk tot
my, tol my in myne ellende on smaad O, myn
God, hoe heb ik dal verdiend?"
Het hooge rood verdweea en de magere door-
schyncndo haudeo, bedekten het bleeks gelaat.
.Florence, myn kind," ou ik knielde naast
haar, .vrees uiet voor my, zie my aan, Ik kom
als eon afgezant van don God vaD liefdo on
erbarmen."
Heek tranen vielen op myne handen en zulk
een heflig snikken schokte het geheele lichaam,
dat ik mü om haar beangst maakte.
.Florence, lief kind, hoor my' aanherinnert
gy n nog do Memorare? Luister, terwylikhel
,0, zuster, gjj kunt mynen kommer, myne
ellende, myne 9mart niet begrijpen."
„Ik weet alles, arm kind, en daarom ben ik
juist hisr. Beschouw my niet als rechter of
getuige, bedenk, dat ik een gezant Gods bon,
en dat ik ben gekomen, om u te herinneren
aan zijne liefde en barmhartigheid."
.Ach, zuster, voor my is er geeno barm
hartigheid moor. God gaf rny gezondheid, talent
en schoonheidbu overlaadde my met zege
ningen en schonk ray bet hoogste goed, liet
geloof en dit heb ik verloochend, dit heb
Judas lieefl uiet zwaardor gezondigd dan ik,"
sprak zjj mol hartstochtelijk en jjver, „Ik heb
müne ziel verkocht voor rykdom, overdaad en
raog on moet ou alles achlerlalen. Gods hand
drukt mjj zwaarO, Uod, het Is een verschrik-
keiyke prjjs, waarmede Ik m|jn kortslondigen
droom betaald heb."
„Fluronce, waarover gevoelt gy het diepst
berouw, dat gü nu sterveo eu alles achterlaten
moet, of oindat gy zoo zwaar hebt gezondigd
.Myne zonden, zuster, myne zonden rouwen
my duizendmaal meermyn rykdom heeft my
geen genoegen verschelt, myn borouw en myno
angst brnchlen my aan 't graf. O, kou ik rnyo
leven nog eens weer beginnen I"
niet, arm kindden tyd,
hoe PotfUB zynen Heer driemaal verloochend
had, en hoe hy weende, toon Jezus een blik
op hem wierp. Ik zeide haar, dat God in zyne
oneindige barmhartigheid haar, evenals den H.
Petras, wilde vergoven en in genade aannemen,
en hare tranen vloten sneller, toen ik zeide, dal op
dit oogonblik, in baar laatste unr en met bare
grooto zonden voor oogen, Hy haar tooh In
liefde en medelyden indachtig woe en baar
wilde redden.
loven, om hot grooto begane onrecht le her
stellen."
.Dat kan nu oenmaal niet, beste Florence
maar vertel my on eens, boe gy tot dit kwaad
zUt gokomon."
.Dat is oen laugo geecbiodenis, znster, en
oen laugo twoestryd. Oy zult alios vernomen
en daarna myne zwakheid, myno zonde, mynen
hoogmoed boklagon. UU weet, dat ik in het
ging hy naar de H. Mis en ontving nooit de
H. Sacramenten. ..Flora, zeido hy, hoe minder
je je katholiok-zyn laat merken, dee te beter Ie
hel voor jo, want als jo een ryken echtgenoot
en een prettige poiitio in de maatachappy wilt
hebben, moet gy uwen godsdleoat wat meet
op den achtergrond plaataen. Gy moet meer
op de wereld letton, Flora, en myn raad is
mocht jo oen goed huwoiyksaanzoek gedaan
worden zat dan allen schroom ter zijde."" Aeb
God, ik was zulk eeue volgzame leerlinge. Toen
ik voor hel eerst in de -eldsche kringen
binnentrad kwam myn gemoed in opstand by
de spotternjjen en smaadredenen over myn ge
loot spoodlg echter scbaarado Ik my daarover,
lachte als anderen lachten, epotte als anderen
bevond, iemand met bet nienwa binnenkwam,
dat de Angllkaansche predikant te D. katho
liek was goworden en daardoor z|jne vaste en
winstgevende betrekking had verloren, zoodat
-hy arm in de wereld stond. Wat word b|j
bttpot en verguisd en ook müne lippen boon-
