Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No 38.
Zaterdag 16 December 1899.
Dertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort. Apeldoorn. Baarn. Barneveld. Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG-.
Abonnementsprijs par drie maanden
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Frijn dar Adrortentitnt
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
De met zooveel blijde verwachting
begroete vredes-conferenlie brengt toch
een al te wreede ontgoocheling. De groo-
ten en machtigen der aarde kwamen in
Neerland* Residentie-stad zoo liefderijk
byeen met het schoone doel hel monster
i hel militairisme te breidelen en de
volkeren de heerlijke vruchten van een
werkelijken vrede te doen smaken. Doch
zieter nauwernood zijn de vredesge-
zanten naar hunne haardsteden weer
gekeerd, of het gebulder van het oor-
logsgeschut doet de volkeren uit hunnen
vreedzamen sluimer ontwaken, en de
smartkreten der door het moordend staal
getroffenen vervullen de lucht.
Waarlijk, zoo'n ontgoocheling is toch
al te wreed I
Als de volkeren nog niet wisten hoe
vreeseljjk een toesland reeds gescha
pen was door eenen vrede, dien men
den gewapenden noeml, dan heeft
de Czaar aller Russen er voor gezorgd,
dat dit hun niet langer verborgen bleef.
Zijne uitnoodiging aan Vorsten en Regee
ringen tot een vredes-congres, behelsde
immers een langen kreet van angst en be
kommering over de rampen, die de gewa
pende vrede noodwendig bracht en nog
brengen zou. En.zij, die kronen torschen,of
zonder kronen volkeren regeeren, stem
den als in één koor in met de sombere
hymne, welke de Alleenhcerscher aller
Russen hooren deed. Meteene soort be
minnelijke eenstemmigheid, die de diplo
matie zich alleen schijnt voor te behouden,
werd overeengekomen, om te trachten
aan de reeds bestaande onmogelijke toe
standen een einde te maken. En met
dit schijnbaar schoone voornemen loog
men ten arbeid en vervaardigde docu
menten, waarin verdragen en overeen
komsten werden opgeteekend, welke een
betere, vreedzamer toekomst aan de
volkeren zouden waarborgen.
Wat men nu echter reeds wedervaren
moest, spreekt van bittere teleurstelling,
die des te grooter is, omdat de oorlog,
welke aanstonds na het beëindigen van
het vredes-congres is uitgebroken, aller-
onrechtvaardigst is. En toch kan men,
bij nader inzien, zich er niet al te zeer
over verwonderen, wijl in de bijeenkomst
des vredes zelf reeds een snoode daad
besloten lag. Geen stemme van verdrukte
onschuld mocht daar immers worden
gehoord. De meest vervolgde, de smade
lijks! beroofde en verguisde Koning dezer
wereld, en toch de beminnelijkste en
invloedrijkste Vredestichter onder de
gekroonde Hooiden der aarde, de roem
rijke en zoo hoog geprezen en gevierde
Paus-Koning, Leo XIII, mocht niet ter
conferentie worden toegelaten; zijn be-
roover duldde dat niet. En aldus
geschiedde het. Aan den revolutie-vorst
werd de voorrang gelaten boven den
Vredes-Koning bij uitnemendheid.
Engeland zou ten Vredes-congresse
verschijnen, mits Transvaal daarvan ver
wijderd gehouden werd. Het moest de
vrijheid blijven behouden om dien reeds
lang als prooi beloerden Staat te kunnen
bespringen en overmeesteren. Deze
waarheid was een openbaar geheim. En
niettemin werd aan dezen eisch, welke
ieder eerlijk man met wrevel deed hoofd
schudden, met een beminnelijke voor
komendheid voldaan.
Wel een zonderlinge voorbereiding tot
het grootsche werk, dat te 's-Gravenhage
zou gewrocht worden. Op den grondslag
van onrecht ging men den arbeid vol
trekken. Kon men van dit diplomaten-
werk nu nog groote verwachtingen
koesleren En niettemin werd soms nog
gesnoeid op de gewichtige resultaten,
die ten congresse verkregen werden. En
onderwijl die vredeszangen zoet en zal
vend de ooren streelden, maakte Engeland
zich tot een statenroof gereed Transvaal
moest mede als buit aan de zegekar
van het trotsche Albion geklonken wor
den. Het met wreed genot bespiede Trans
vaal moest zich dus wel tot de tanden wa
penen tot eenen strijd op leven en dood.
En de vredes-stichters bleven zwijgen,
zwijgen zelfs toen het tot 't uiterste
gedreven volk aan zijnen tegenstander
zjjn ultimatum zond. Een oogenblik
straalde nog een blijde hoop, toen het
gerucht de ronde deed. dal de mogend
heden van Europa zouden tusschenbefden
komen, 0111 een ongelijken en hoogst
onrechtvaurdigen oorlog te voorkomen.
Do resultaten van de vredes-conferentie
zouden nu een» bljjde in 't licht treden
zucht van verlichting ontsnapte aan
menig geprangden boezem. Die scheme-
van hope verdween echter spoedig,
toen de eerste minister van Engeland
een feestbanket in de Londensche
Gildehallc te verstaan gaf, dat Engeland
niet rusten zou voor Transvaal zich boog of
verpletterd was. Salisbury durfde zeggen
,Het is buiten twijfel, dal een zekere
scherpte van toon heerschl in de builen-
landsche pers. Maar ik kan u toch met
groot vertrouwen verklaren, dat ik niet
geloof, dat die laai invloed heeft op de
vreemde volken. Ik ben in elk geval
volkomen zeker, dal zij geen invloed
heeft op de regeeringen."
De volken mogen dus vrjj de snood
heid van het onrecht brandmerken, dit
laat minister Salisbury volkomen koud,
nu hij van de vriendschap der huichelende
vredestichters maar verzekerd is.
Salisbury sprak intusschen waarheid
hij mocht laten rooven, plunderen en
bloedvergieten naar hartelust. De macht
hebbers en wetgevers der volkeren hielden
houden zich stil, maar de stem der
volkeren doetzich hooren met on weerstaan,
baar geweld. Onrecht wordt thans door
hen onrecht geheeten en de bewuste poli
tieke misdaad aan den schandpaal gehecht.
Als dit hoogst verblijdende verschijnsel
nu soms een resultaat van de vredes-con
ferenlie is, dan, ja, dan kunnen we - dunkt
ons voorloopig toch tevreden zijn.
BUITENLAND.
In de Maandag l.l. gehouden bijeen
komst van den Duitschen Rijksdag heeft
de Rijkskanselier, prins Hohenlohe, het
nieuwe vlootontwerp ter sprake gebracht.
Hij verklaarde, dat de verbonden Regee
ringen overtuigd waren, dat de bestaande
vloot niet voldoende is voor eventueel
voorkomende moeilijkheden en gaf daar
om te kennen, dat de Regeering bij den
Rijksdag een wetsontwerp zou indienen
tot verdubbeling der linieschepen. Ook
de staatssecretaris Von Bülow, Von Tir*
pilz en de heer Thielmann, minister van
Financiën, spraken in denzelfden geest.
Niuiwlijks anderhalf jaar geleden zjjn
de debatten over de vlootquaeslie ge
sloten onder dankbetuiging van keizer
Wilhelm en nu reeds wordt een nieuwe
vlootwet den Rijksdagafgevaardigden in
't vooruitzicht gesteld. Te begrjjpen is,
dat de leden van den Rijksdag alles
behalve gesticht waren over dit ont
werp, terwijl de Regeering tevoren in
de Nordd. Allg. '/tg. en andere bladen
hare plannen reeds had bekend ge
maakt. Dr. Lieber, de leider van het
Gentrum, wees er in de Rijksdagzitting
van Dinsdag dan ook terstond op, dal
het Je Regeering niet paste, den leden,
die het eerst die plannen moesten weten,
deze van buiten af ter kennis te bren
gen. Sprekende over de redevoering van
den staatssecretaris van Buitenlandsche
Zaken, van l.l. Maandag, zeide Dr. Lieber
„Toen Z.Exc ile nationale snaar aan
roerde, heeft hij in den Rijksdag, vooral
in het Centrum, levendige instemming
gevonden. Niemand immers zou het
Duitsche volk willen zien terugzinken in
een voormalige machteloosheid. Van
daar dan ook, dat het Centrum het Rjjk
zal blijven dienen met de oude trouw,
waarvan hel tol dusver steeds de meest
welsprekende bewjjzen heeft geleverd."
Luide werden deze woorden toege
juicht, doch de Centrumsleider liet zich
niet uit over de houding van het Cen
trum tegenover dit nieuwe ontwerp.
De Engelschen geraken hoe langer
zoo meer onder den indruk der neder
lagen in Zuid-Afrika. Vooral de ramp
spoed, die generaal Gatacre bij Storm-
berg geleden heeft, heeft een diepe ver
slagenheid te weeg gebracht. Het de
partement van oorlog te Londen ontving
Zondag van genoemden generaal het vol
gende telegram; Tot mijn groot leed
wezen moet ik mededeelen, dat mjjn
aanval hedenmorgen op Slormberg met
zware verliezen is algeslagen. Ik was
door de gidsen onjuist ingelicht over de
stelling van den vijand en bevond, dat
het terrein zeer ondoelmatig was."
De bevelvoerende generaal te Kaap
stad meldde, dat voor zoover bekend was
generaal Gatacre de volgende verliezen
leed9 officieren gekwetst en 9 ver
mist, 2 minderen gesneuveld en 596 ver
mist werden.
Dinsdag seinde generaal Galacre na
der, dat de aanval op Stormberg een
bepaald succes beloofde. Maar de afstand
werd niet goed berekendde gids maak
te door eene vergissing een langen'om-
weg. Het Northumberland-regiment be
proefde den vijand van de hoogten te
verdrijven, maar vruchtelooshet Iersche
regiment maakte zich van een kopje
moester en handhaafde zich daar. De
artillerie werd van beide kanten goed
bediend. Een Engelsch kanon ging ver
loren in een ravjjn, een ander in loo
pend zand.
Intusschen blijken de verliezen nog
grooter te zijn geweest dan in de eerste
berichten werden opgegeven. Er zjjn
niet 605 Engelschen gevangen maar 672,
waaronder een hoofdofficier en verschei
dene kapiteins; het aantal dooden en
gewonden, dat aanvankelijk op elf werd
bepaald, moet veel belangrijker zjjft, daar
de boeren-artillerie een vreeselijk bloed
bad onder de vluchtende Engelsche
kolonne aanrichtte.
De Engelsche legermacht in Zuid-Afrika
wordt dus achtereenvolgens blijkbaar
geducht geknakt, terwijl hel Boerenleger
door den opstand in Natal, Kaap-kolonie
en West-Griqualand steeds sterker wordt.
Bij de ramp in Kaapland heeft zich
weder een nieuwe gevoegdeen jobs
tijding voor de Engelschen is nader uit
Natal gekomen.
De Londensche avondbladen van 13
dezer bevatten een telegram uit het kamp
bij de Modderrivier van Dinsdagmorgen.
Het houdt in, dat Melhuen Zaterdag
avond aan de artillerie bevel gaf om
uit te rukken tegen de zwaar versterkte
stelling van de Boeren, noordwaarts ge
legen op de heuvels van Magerfontein.
De Engelschen begonnen de stelling
Zondagmorgen te beschieten en onder
hielden den ganschen dag een hevig vnur.
De kanonnen van den vjjand schenen
lot zwijgen te zijn gebracht. Dekanon-
nade werd Maandagmorgen hervat, toen
de Britsche strijdmacht avanceerde tegen
de stelling van de Boeren. Niettegen
staande het hevige vuur van de Britsche
artillerie bleef de vijand de loopgraven
bezetten, waaruit de Britsche infanterie,
toen zjj naderbij kwam, met een moord
dadig geweervuur werd begroet. De ver
liezen van de Engelschen zjjn zwaar,
inzonderheid van de brigade Hooglanders.
De tijding dezer nederlaa- werd dra
bevestigd door Lord Methuen zelf. De
volgende dépêche werd 12 dezer door
hem verzonden en te Londen gepubli
ceerd: De artillerie bombardeerde Zon-
FEUILLETON.
De Stella Maria
(Ce Ster der Zee.)
(Slot.)
3) Zal men dan onverrichter zake moeten
wederaeoron Mot vereende kractilen, zoo zelle
dat het bloed uil de nagels springt, beproeven
zjj voor hel laatst het schip te bereikenwe
derom wordt de Ijjn van bet vaartuig uitgewor
pen thanszal de Hemel nu die laalste
poging met een goeden uilslag willen bekro
nen thans bereikt zjj de reddingsboot.
De lielde is vindingrijk, de zelfverloochening
eu zelfopoffering geeft dikwerf gedachten in,
welke men bg rijper overweging en in kalme
gemoedsstemming niet aUeen als nutteloos zon
a zon. SlU,
ir dat
iemand hel bemerkt bad, bad. Pancrazio in do
boot een Ijjn om z|jn middel gebonden en was
voornemens do oersto de beste gelegenheid te
baat te nemeo, om, zoo er een Ijjn van het in
noodverkeorende scbip de boot bereikte, deze,
wanneer zjj weder op het pnnt was van Ie
ontglippen, na te springen. De gelegenheid was
nu schooner dan ooit. En voor dat iemand
hem van het roekeloos plan kon legenhouden,
sprong hg, na de Ijjn den mnrniken le hebben
toegeworpen, met den kreet ,Ave Stella Maris''
met een roeispaan dwars voor zich in zee. Was
hg een goed zwemmer, had bjj tdrjjke malen,
ook bjj minder gunstig weder, in de Soil van
Biscajre gezwommen, not
duld hebben, dal hjj zoo
leven in de waagschaa:
1 stellen. Doch d
door de bruisende golven, het oog gericht op
de Ijjn en de lantaarns, welke buiten het schip
hingen. Nu eens werd hjj door de golven op-
geheveo, dan weder zonk hij in de diepte. Zal
zjjn menschlievende daad beloond worden
Aan hol atrand lagen de priesters, geljlk oer-
tjjda Mozes, toen de Israëlieten tegen de Ama-
lekieten streden, met de banden leu hemel
nilgestrekt te bidden, dat de jongeling bib over
winnaar nit den atrjjd met het woedend element
mocht wederkeeren. Laog duurde de spanning,
schenen eenweodoch eens-
aangetrokken wordenen een lantaarn telkens
op en oedergeheschen, doidt aan, dat de jon
geling zjjn doel heelt bereikt. De reddingsboot
keerde in allerjjl naar de kost terug, de
master was Ihana in verbinding met het
land. Thans wordt de ljjn aan een hoogen
paal bevestigd, en langs het tonw komi n
zamerband één voor één, de passagiers b
den op het strand. Slechts zeven zjjn 1
hel schip achtergebleven, zjj omringen den
jongeling, die uitgeput en in bezwjjmiog 1.
ten is, en onmogeljjk op die zeilde wjjze bet
strand bereiken kan.
Doch geen nood Een jongeling, die he
sle mei groote moeile de knst bereikt bad, bad
insgelijks een ljjn, welke aan hel schip
verbonden, medegebracht. De twee ljjoen
vereenigde krachten zou
men beproeven de boot over de branding heen
te trekken. Met donderend geraas viel de groole
mast op het dek neder; het was dus hoog
tjjd. Wanneer vjjlmaal met een groen lichtzon
gezwaaid worden, zou men, na eokele oogen-
blikken hel reddingswerk knoncn voorlzeltcn,
De paarden, welke de reddingsboot naar hol
stranil gerold liaddon, werden Ban de ljjnen
gespannen, aan beide zjjden trokken een twin
tigtal monniken. De zeven monniken, die bjj
den jongeling achtergebleven waren, hielden
de roeiriemen recht uit om te verhinderen dat
de boot om zon slaan. De redding wat vol
bracht. Wie zal de vreugde scbelsen, loen allen
behonden aan den oever stonden, toen allen
waren gered? Dankbaar knielden zjj neder, en
bigde weerklonk bet statig Te Denm en het
lieleljjk Ave Maris Stella, onder hel balderen
des orkaaos. om God te bedanken voor de
verhoopte redding, om de Madonna dank
zeggen voor Haren Moederlijken Bjjstand.
Een hevige koorts had den edelen jongeling
aangetast, lang zweefde hjj tnsschon levi
dooddoor de teedere zorg der moeder, door
de vorsterkende middelen en heilzame gene
middelenmaar bovenal door het bljjde bewt
zjjn velen gered la hebbenherstelde hg sp
dig. Een maand later verhief zich op de rob
een prachtig Mariabeeld, Hare handen nilgeelrekt
naar de zee. De jonge Pancrazio bad dit, zoo
Zjj hem met bet reddingswerk hielp, bt
Geen avond ging er voorbjj of de jongeling
een olielamp, terwjjl de kleintjes bloemen plaats
ten, en met haren broeder nederknielden, om
die Hemel-koningin te bedanken voor de red
ding en ook te smeeken, dat Zjj de Stella Maris,
de Ster, wilde wezen, die hnnnen broeder ge-
Vjjflien jaren zjjn er vervlogen. Pancrazio
komt sedert laog niet meer om de lamp te ont
steken aan zjjne zuslar Angelica heeft hjj die
schoone taak opgedragenen hoe de stormen
ook mogen woeden, hoe de scherpe wind, do
sneeuw of snerpende konde haar aangezicht
mogen verstijven, tronw vervult zjj de taak
door haren broeder aan baar opgelegd. En
Pancrazio? Onder den nederigen kloosternaam
van Paler Fernando vindt gjj hem weder. De
schitterende zalen heelt hjj verwisseld met de
armoedige kloostercel. Het brninc habjjt en de
witte mantel, de livrei van Maria is zjja gewaad,
hjj is een dienaar geworden van Maria, bjj
beeft zich aan den dienst van den Allerhoog
ste gewjjd. Sedert zjjn priesterwijding, nu vjjf
jaren geleden, komt hjj iederen avond en bidt
met zjjne zuster den rozenkrans, om de Teo-
derste aller Moeders, do Stella Muris te vragoi
om hun Bernardo befaoudon uit de wereldzee
naar het oudcriyke huis terug te voere
Weder staat Octobermaaad op het puut door
November te worden verdrongen weder stormt
en bnldert de orkaan, als heft bjj zjjo zogelied
Het is avond, eene tengere maagd v
jaren, wier golvende bruine lokken door den
wind been en weder worden bewogen, wier
zjjn van de reinheid barer ziel, die tengere
maagd schrjjdt zachikens voort aan de band
harer twee jongere zustere, de zaohtmoedlge
Euphemia en de bescheiden Aline, van wie de
eene een lantaarn, de andere schoone rozen
in tjjd
van het jaar, doch heden mochten zjj voorzeker
niet ontbreken, want het wae de gedenkdag
van Pancrazio'n redding. De lamp wordt weder
ontstoken, de lantaarn aan de rotsen gehangen,
de rozen in de vazen gerangschikt en een har
telijke, innige verzuchting stjjgt op ten Hemel
tot terugkeer ven haren Broeder.
.Waar zon Pater Fernando toch blijven J"
vroeg Enpbemia, die hel evenbeeld barer zuster
was, .anders komt hjj zoo getrouw I"
.Misschien naar een zieke 1 Aline, kunt gjj
op de rotsen zgn lantaarn niet zien?" sprak
Angelica een weinig ongerust.
,In de verte is wel een lichtje zichtbaar,"
riep de vriendelijke Aline, .maar hel beweegt
zich niet; ik zie wel iets wit, zon dat de man
tel kunnen wezen?"
Wae er iets geschied Voorzeker 1 wel had
Angelica geljjkeene zieke had hem opgehouden,
doch dat was de oorzaak niet. Angelica, wist
zeer goed, dat Fernando niet zou aaniten, al
zou hel zelfs middernacht worden, om op dezen
godenkwaardigen dag zjjue grootouis aan de
Madonna te brengen; eerder dan bjj ook ge
dacht had, was hjj met het bedienen gereed.
Hjj vervolgde dan zjjnen weg, by zjjn lantaarn
zjjn brevier biddendeeensklaps stiet hjj zjjn
voet en struikelde bjjna. Waarover t hjj nesml
