Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No 41. Zaterdag 6 Januari 1900. Dertiende Jaargang. DE EEHIBODE voor Amersfoort. Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATEBDAG. AbonnomtntipnjB p»r drie maanden; Franco per postf0,40. Afzonderlijke nummersf 0 05. BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Nog geen Morgenrood. De hoop, dat deze eeuw, alvorens llnaal af te reizen, nog een mooien triomfdag aan het Recht zou bezorgen, zal wel blijken een ijdele te wezen. Ja, een vleuchje verhelderde 't sterfbed der oude, namelijk de vredes-conferentie, maar zonder den Paus op commando van Italië, zonder Transvaal bij or- donnancie van Albion, terwijl toch Bul garije, Turkije's vassal, een enlrée-kaarl kreeg. Het vleuchje verdween, en 't morgen rood, dat aan sommigen een mooien dag deed verwachten, bleef zoek, want die uitsluitingen botsten met 't begrip van goed Recht. Ja, de oprichting van 't Arbitrage hof ontlokte aan de stervende eeuw een schalkschen lach; zij begreep het gemis van een kapitaal punt: de bindende kracht, die in conflikt zijnde Mogendhe den oplegt, zich aan de uitspraken van dat hof te houden. Neen, het mooie morgenrood kleurt nog geen heuvel toppen eer de triomfdag komt, nadert de zon der volgende eeuw wellicht reeds haa'- middaghoogte! Waar toch zijn de kenteekenen van een nabijzijnde kentering ten gunste van het Recht? Elk hernieuwd protest van Leo XIII tegen hel geweld en de be- rooving, waarvan hjj het slachtoffer is, wordt aangenomen voor kennisgeving. Het Recht der hoogste Majesteit is ge schonden, ende Mogendheden laten begaan. Frankrijk, met zijn onbeteekenenden President Loubet, beraamt een nieuwe campagne tegen de religieuse congre gaties. Nog eenigc stappen en een Franschman, die de pij wil aantrekken, kan zich beschouwen als .buiten het ge meen recht." In Duilschland stuiten we op de uitzonderingswet tegen deJesuie- len, en in Baden verdrukt het liberale element de Katholieken. Dat is toch geens zins rooskleurig. Stappen we op ander terrein over. Duldt de Tsaar, die zoo heerlijke vrede- Prijn der Advertentièn Van 1 tot 6 regels Voor iederen regel meer uiterlijk Vrjjitagavond droomen droomt, in zijn eigen rijk, als echte Moskoviet, iets anders dan Rus sen? Ontneemt hij niet aan Finland het laatste restje autonomieja, tot eigen postzegel ink luis? En wie den Sultan noemt, noemt tegelijk den moordenaar var. Armenië. Dan nergens dikker mist, donkerder nacht dan aan 't Zuidpunt van 'l don kere werelddeel, waar Albion oorloogt met zoo in-ploertigen toeleg, dat het buitmakers-rccord van f '«We Sam op Cuba en de Filippijnen geslagen is. John Bull, die dolgraag poseert in pic- lin beschavingstoilel wordt dan ook door de Europeesehe pers geteckend, als den struikroover gelijkend, maar diens meer dere want hij pakt beter in dan goudbeurs, nl. goudmijnen en diamant veld. Met het vijgenblad: Transvaal zeide liet eerst den oorlog aan, dekt Jo Chamberlain niets, want wie sarde de Boeren overigens toeschietelijk ge noeg - met verreikende voorstellen ten gunste der ultlandcrs. Maar Engelaiuls suzereiniteithield die dan in, dat Trans vaal in zijn binnenlandsch bestuur moest invoeren, wal Chamberlain goed- dacht De Sultan, Suzerein van Bul garije, moest eens voor een kolonie Tur ken, in Bulgaren-land vertoevend, maar Turksehe onderdanen blijvend, 't Bul- gaarsch kiesrecht opeischeu, wat kre ten zou Albion hebben aangeheven En nu wil Albion eigenlijk nog meer, en wel Transvaal en Vrijstaat deelen maken van een Z.-Afrikaansclien Statenbond, en daarover de opperheerschers macht uit oefenen. Waarom niet! 't Heeft de meeste ponden sterling, ook de meeste soldaten en macht is recht. De volkeren mogen hierbij toezien, want het constilutionalisme voorzag in 't geval niet. Is de representant des volks gekozen, dan kan hij, des verkie zende, voeling inel de kiezers wel af snijden tol den volgenden slembusdag. Ook de Mogendheden zien toe, maar dit is krachtens een beginselnon inter ventie geheeten. Neen, 't mooie morgenrood is er nog iet; zijn cmst eisclit^voorafgaande 'ekenen, v we nog missen. Laat eerst de chaotische verwarring der geesten, de grondwaarheden, waarop 't maatschappelijk gebouw rust, voelbaar Verminderen. Moge dan 't begrip van 't oud christelijk Recht, bij liet volk in al zijn geledingen het socialistisch en kolleklivistisch rechtsbegrip verdringen, meteen zijn dan ook ecnige oneffenheden geëffend. Restauraties hebben meestal wegbe reiders wij tellen, ja, in elk land onze meesters op T wapen des woords of der pen en '1 volk noemt ze gretig foorloopers. Edoch dien naam leggen we liever weg voor de mannen uil één stuk, in staal even als hun beginsel. Op portunisme of utiliteitsleer zoekt ver geefs bij een ongewettigd vrijheidsbe nemend ontwerp, ze hun draai te doen ;n onder voorwendsel, dat liet wets ontwerp niet vloekt naar dc letter met geloofsdogma of gecmulemneerde pro positie. Hel gcwimpel, des noods in een hoek van eigen kamp, met de witte vlag vrije kwesties breek' hun oppositie niet, noch maakt hun iiandtcekening on- >en program tot kleurlooze illustra tie. En voor 's Pausen recht op te komen was altijd nummer een op dat program. Met zulke handen aan het stuurrad durven we dc toekomst aan. De profe ten-stemmen laten wc in volle waarde; maar wanneer we de kloeke daden onzer beginselvaste paladijnen mogen aankondigen, zie. eerst dun vertrouwen we op de voorteekenen, die hel vermelde mooie morgenrood als nabijzijnde voor spellen. BUITENLAND. Bij het begin van dit jaar heeft Dtiilsch- lands keizer weer eens eene toespraak gehouden en nu in liet tuighuis tol de of- iicicren van hel leger. In zijne rede sprak hij o.a. dat het leger in 't begin dezer eeuw weinig te beteekencn had en dat de algemeene dienstplicht, maar vooral de organisatie van het leger onder kei zer Wilhelm I Duitschlands eenheid heb ben mogelijk gemaakt en aan hot Duit- sche rijk zijn tegenwoordige macht heelt gegeven. Ook wees de keizer op de mogelijkheid vnn ernstige verwikkelin gen en eindigde zijne toespraak .Indien dan misschien volgens den wil der Voor zienigheid ook nieuwe stormen mochten woeden over '1 vaderland en zijne zonen opnieuw nopen liet zwaard te trekken, dan zal op mijn dapper leger hun kracht worden gebroken. Dal leger zal zijn en blijven, wat het was en is, eene rots, waarop Duitschlands macht en groot- Uok de uitbreiding der vloot bracht Z. M. ter sprake en zeide, dat hij de organisatie van de marine zou voorlzet- icn, ten einde marine en landleger den zelfden rang Ie verschaffen en Duitsch- land door beide ook in het buitenland een nog niet bereikte plaats te doen ver krijgen. De Duitsche rijkspostsloombool. Bun- desrath is door den Ëngelschen kruiser Magicienne opgebracht en in beslag ge nomen. De Ëngelschen schijnen dit gedaan Ie hebben, wijl zich aan boord officieren bevonden, die het voornemen hadden in Transvaaischen dienst te gaan. Vol gens de Beii. Neurale Nut'lir. vormt deze inbeslagname het voorwerp van levendige diplomatieke onderhandelingen tusschen Londen en Berlijn, te meer daar thans verklaard is geworden, dat de boot bij afvaart uit Hamburg geen personen aan boord had. die konden beschouwd worden als strijders voor de Boeren. De Rogecring te Londen zal dan ook wel spoedig over 't een en en ander opheldering dienen te geven Er is thans uitspraak gedaan in zake ile plundering der St. Jozefskerk te l'a- rijs. Dclhain werd veroordeeld tot vijf jaren eenzame opsluiting, Louis Marlin tot twee jaar Joubcrt en Fontane ieder tol een jaar, Moitic, Mordo en Wert- heimer ieder tot vijftien maandende anderen werden vrijgesproken. Alle beschuldigden hielden hun on schuld vol. Fonlana deed een poging lot zelfmoord met een sabel van een der republikcinsche garden. Een der jury leden teekende een verzoek om gratie. Door het edeie, wakkere katholieke Franschc Kamerlid graaf de Mun is in samenwerking met den lieer De Marei,-re een beweging in het leven geroepen voor de vrijheid van onderwijs. Deze beweging is vooral gericht tegen de plan nen der regeering, om voor staatsbetrek kingen alleen benoembaar te verklaren degenen, die openbaar onderwijs hebben genoten. Aan graaf De Mun is reeds instemming beluigd door een achttal leden der Fran- sclie Academie, te welen de heeren Legouvó, graaf d'Haussonville, Thureau- Dangin, Vandal, La vedan, den hertog de Broglie, Paul Bourgnt en markies Costa de Beauregardverder door een aantal annen van naam als den heer Wallon, inator, den markies de Vogué en de heeren P. en Anatole Leroy-Beaulieu. Voor het Hooggerechtshof werden Zaterdag en zelfs Zondag de pleidooien voortgezet, waarbij allereerst de onschuld van den heer De Ramel werd bepleit, daar hij noch met Déroulède, noch met Buffet iets uitstaande heeft gehad. De heer De Vaux verklaarde ronduit, dat hij zijn leven lang voor den koning zou strijden. Daarna werd Déroulède naar binnen geleid, die een woord ter gunste van Barillier sprak. Zijn beginselen nog maals uiteenzettend, verklaarde hij geen persoonlijke eer, maar alleen het heil van Frankrijk te beoogen. In de zitting van Zondag verdedigde Guérin zich zeif tegen de beschuldiging, dat hij op de agenten had willen schie- en verklaarde, dat de regeering bij dit heele proces een werktuig was in de banden dei joden. De debatten zijn Dinsdag gesloten, nadat allerduidelijkst in het licht was gesteld, dal do regeering en haar aan hang in deze zaak een erbarmelijk fiasco maakten; de onthulling en ontmas kering van een komplot tusschen anti- republikcinsche samenzweerders is op niets anders uitgeloopen, dan een ont hulling van minder fraaie praktijken der bewindslieden in het arme Frank rijk. De heeren baron de Vaux, Godefroy en ilo Ramel zijn dan ook reeds vrij gesproken. In de zitting van Woensdag werden Barillier en Dubuc mede vrijgesproken. Déroulède werd schuldig verklaard. Het Hooggerechtshof besliste echter, dat voor den beschuldigde verzach tende omstandigheden aanwezig waren. Guérin werd mede schuldig verklaard, doch geen verzachtende omstandighe den werden aangenomen. Koning Humbert van Italië heeft 31 Dee. j.l. een amnestie uitgevaardigd, die zich uitstrekt over misdrijven iegen de wet op de openbare veiligheid bij open bare vergaderingen, persmisdrijven, mis drijven tegen de vrijheid van arbeid, FEUILLETON. Schuld en boete. 1) Ia ee ae der voorsleden van Weenen woonde in een ond huis de familie Weitmann, beslaande uit Je echtgenooten van dcien naam en uil hunnen zoon Frederik of Frils, aooals uien hem noemde lol dezen zoon bepaalde zich geheel hun doen en laten. Weitmann was boekhouder in de stad in een groolcn papierhandel, dagelijks ging hg op een vasten titf naar zgn kantoor en teerde 's avonds naar huis terug. Zijne vrouw bestierdehel huishouden zonder meid, was een stille, beza digde vrouw, die dikwijls ecDc zucbt slaakte, veel naar de kerk giDg, ven haren raaD koD dat jammer genoeg niet gezegd worden - en haar huishouden uitmuntend in orde hield- Tegen haren man scheen zg altijd onverschillig en had slechts teederheid voor haren zoon, maar ook deze liefde scheen door een pijniyke neven gedachte gedeeltelijk gestoord te wordeo. Ook Weitmann zag er somtijds eigenaardig houdend uitslechts in den omgang met zoon toonde hjj zich «at opgewekter, deze was zgn eenige vreugde, zijne hoop, zgn trots, zjjn eerzuchtUil dezen jongen moest iets bijzonder» groeien en niet zoo'n ellendige schrjjver als hp zeildeze moest zich opwerken in boogore kringen, daar eene betrekking mach tig worden, rijkdom on eer Inoogsten, en daarom :h geen oller, n in dezelldt liet hjj hem studeeron en ontzag zi it hem hierdoor werd opgelegd. Beide echtgenooten waren vroegei lustig en vrooljjk geweest als aoden omstandigheden, en de verander i plaats gegrepen, dateerde sedert een pijnlijke gebeurtenis, waardoor eeo diepe indruk •emaakt werd opjhuo gemoedover hun verdere even lag dan ook een zwarte schaduw, welke ook door den tjjd niet verdween. Deze gebeurtenis was het verlies eens vriends, onder vreeselijke omstandigheden, van wien aanstoods meer ver teld zal wordenandere menschen verliezen hunne dierbaren, hunne vrienden, doch herstel len zich na ecnigen tjjd van de geleden stagen, de Weitmann» bleven echter van af dien tijd, hoe ".al ik bet zeggen, veranderd, onrustig, stil in zich zelt gekeerd de Ijjd, welke anders alle wonden heelt, scheen op hen geen veran dering ten goede te brengen. Deze vriend, de postbeambte Hermann, was, nadat hp na een kort huwelijk weduwnaar ge worden was. de dageljjksche gast der familie Weitmann geworden, bjj wie hjj, als zjjne be roepsbezigheden het hem toelieten, zijne avonden placht door Ie brengen. Reeds bij zijner vrouw hadden dc families met elkaar omgang gehad, en toen Hermanns ironw was overleden, hem eeo tweejarig dochtertje nalatend, waren de Weitmanns zijo alles geworden en hjj sloot zich daarom des Ie nauwer bjj hen aan. Wjjl zjjne bezigheden hem dikwijls van hnis hielden, was het hem onmogelijk zijo kind bg zich te houden. De Weitmanns hadden te doen met hunnen zoon, die reeds hel urn bezocht, en konden, hoeveel vi ook voor Hermann koesterden, zjj iegelijk tot zich nemen. Zoo wus de zaakt geweest zijo I te bi men, om de waarheid te zeggen, nanwlijks wist, dan dat zjj kort geleden haar echt genoot had verloren. Deze vronw was hem bare schijnbaar nette, beschaafde manieren, voorgekomen als iemand, die mcD vertrouwen b'u kon niet lang talmen, meerdere pogin- m het kind onder dak te brengen, hadden achipbrenk geleden, en daarom had lig het je, wat hg van de weduwe gehoord had, liet genomen en haar het kind, togen een goed kostgeld, toevertrouwd. Vijf jareD later was ook do vader van hel od uit dit leven weggerukt. Op eene der spoorlijnen, welke van Weenen naar het noor den des lands leiden, had teogevolge van ver keerden wisselstand eene botsing plaats gehadt waardoor verscheidene wagens verbrgzeld wer den en ook de waggon, waarin de post was. De ongelnkkige Hermann, die nog kort vóór de afreis bg Weitmann big Ce moe hel avond maal gebruikt had, bevond zich met nog een postbeambte in de waggon en beider lgken waren na veel vergeelsche moeite onder de versplinterde wagens te voorschgn gebracht. Als we er na nog in 't kort bgvoegen, dat de dochter van den veroogelukle door den boek houder Weitmann, die als voogd van de Pauline optrad, bg jufrouw Klaver vandaan genomen werd en in een weeshuis werd ge ïnde feilen in de levensomstandigheden dei irsonen, die en dit verhaal voorkomen, er hebben we met allen op één na kennis ge kt; wij zullen nu dan ook don lezer mei d, den held van ons vcrhnal, zooals mer hoofdpersoon gcwoonlgk noemt, bekent de prettige, maar wel wal bejierkle woning lamilie Weitmann staat in de middelste kamer de helder gedekte lalel, waarop voor drie personen is gedekt en waaromheen de reeds grijzende huismoeder zich bezig houdt, nu en dan naar de keukon gaande, waaruit, zoo dikwgls Je deur opengaat, een hoerlgke geur verkon ligt, dat het maal ieder oogenblik kan worden opgediend. Daar klinkt de bel.de moeder opent de deur van de gaag en uen jonge, slanke man van ongeveer Iwee en twin tig jaar treedt binnen en heel tgne moeder hartelgk welkom. ,Is vader nog niet thuis vraagt hjj.lk heb een gedachten honger!" .Dat doel me genoegeogeelt zijne moeder ten antwoord. ,Hg zal wel niet lang op zich .Men zou baast niet kunnen gelooven," sprak de zoon verder, terwgl hg zgn overjas ophing, .dat men in bet hospitaal by het aanschouwi van die duizendvoudige ellende zgoe eetln bgna zou verliezen, maar men gewent aan alli als dokter wordt meo ten slotte verhard. We hebben vandaag np de kliniek eene operatie gehad, eene, nu ja de naam doel nielo ter zake. Zeer interessant I Do arme kerel I Daar in jawel, daar kwam mgoheer Weitmann ,Zoo, ben je er al Frits? 't Spjjt me, dal ik je heb laten wachten De oude man, die achter in de 7gftig kon jn, zag tot zijnen zoon op, alsof hg verplicht as zich te verontschuldigen, met eene soort in onderworpenheid door beide oudera werd behandeld. .Weet ge al iels naders van je examen?" .Neen," antwoordde Fril», .maar 't zal wel iet lang meer duren, 't Is me om 't even, anneer het zgn zal, ik goloof dat ik genoeg zaam voorbereid ben." .Dat betwgfel ik niet," meonde de oude man, .maar pas op, als het eenmaal zoover komt, uwe godsdienstige zienswg'ze verraadt, want als de professoren zoo iets merkten, dan droop je „Dat is de vroes toch wel wat vergedreven," sprak Frits lachend, .maar mgne overtuiging steek ik niet onder sloelen ol banken, voor wie ook. In onze dagen, na de wereld op een keerpunt staat, moet men wel degelgk een vaste overtuiging hebbende jeugd is nu anders dan in uwen tgd, vaderzg ziet de gevaren, welke de maatscbappg bedreigen, dnidelgker don deze door ouderen van dagon worden ingezien, lk

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1900 | | pagina 1