Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 12.
Zaterdag 23 Juni 1900.
Veertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, BlaricumT Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie maasdam
Franco per post
Afzonderlijke
f 0,40.
t 0,05.
BureauBreedestraat, E 349, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar Advartantiêni
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
n uiterlijk Vrijdagavond
Is de vredB gewaarborgd?
I.
Nurksche vraag, nu iederen dag de
pteiziertreinen, uit alle landen, een volle
lading lustige reizigers op 't internatio
nale kermisplein, wereld-expositie ge
noemd, te Parijs uitstorten? Uiting van
kleinzielige vrees opgewekt door de
Transvaler deputalen, die Parijs noch
Petersburg aandeden en onder stoom
gingen met bestemming New-York?
Maar geen Regeering verroerde een
vin terwillc van de Boeren. Eens
keek Germania donker, want de bru
tale neus van een Britsch visiteur had
zich gestoken in de lading van een
Duitsch schip. Het liep evenwel met een
sisser af.
Anders dan hare Regeeringen spre
ken de Britten er buiten gelaten
de bevolkingen, maar hare stem is van
een roepende in de woestijn. Zoo ergens
dan blijke hier de holheid, de leegte
van Konstitutionalisme en Parlementa
risme. 't Huldigt, meer of min verkapt,
de volkssouvereiniteit, en verklaart den
Souverein, of 't volk, ja slechts een deel
ervan, enkel bevoegd om op zekere tij
den een stembiljet in een bus te werpen.
Neen sympathie of antipathie fluistert
ons de vraag niet in, zij houdt ver
band met een leuze, nog eens door een
brutaal feit verlicht met een on
christelijk beginsel andermaal toegepast
met een factor verderfelijk bijzonder
voor kleine staten. Die leuze ismacht,
is recht; het beginsel heet: non inter
ventie, de factor isimperialisme.
Is de vrede gewaarborgd? Heel kort
geleden toosten keizer Wilhelm en kei
zer Franz Joseph op den Driebond, als
voor Europa des vredeswaarborg, en
't klinkt als de vlugmare: te Warschau
is het rustigOf is 't verholen, dat van
dezen drievoetigen kolos, Italië't hinken
de lid is? Bij een groot konflikt moet
het bijspringen, maar wij springt het
bij als in die ure Frankrijks vloot zijn
kustland bedreigt? Uit verklaart ons
sommiger uiting of Italië niet beter deed
Frankrijk als bondgenoot te vragen, of
Engeland, dat bate belooft voor de ko
loniale politiek.
Beter cement hecht Oostenrijk aan
den Driebond. Maar pas heeft Franz
Joseph te Berlijn zijn bokaal geledigd, of
in officieele taal wordt gezegd, wat
goede maatschap er is tusschen Oosten
rijk-Hongarije en Rusland in zake het
Oosten en den Balkan. Wis daar is een
uitslaande brand oorzaak onbekend
of aangestoken denkbaar. Zullen dan
beide keizers als opperbrandineesters
bij 't blusch- en reddingswerk onder hel
pers van 't terrein wezen En laat Enge
land zich dit gezeggen? Rare verhou
ding wanneer zulk een lid van den
Driebond een overeenkomst sluit met
Rusland, op zijn beurt de geallieerde
van Frankrjjk.
Gelukkig dat ook deze alliantie den
vrede bedoelt, anders loopt bij de om
arming van Tsaar en Marianne Cen
traal Europa gevaar van te worden
platgedrukt.
Die Tweebond houdt bij de Fran-
schen de hoop er in op een gelukkigen
revanche oorlog. Hulpe is daarbij
mers nnodig. Wanneer uit de prinsen
van Orleans of de Napoleoniden zich
een krijgsman ontpopte als dictator -
dan nog zou men den toestand niet
geheel vertrouwen. Eene Jeanne d'Arc,
waardoor nog eens het salm per ma-
num feminae, (redding kwam door de
hand eener vrouw) werd bewaarheid,
mocht hier worden verwekt. Wel bracht
de omzetting van den Parijzer gemeen
teraad de Regeering aan 't wankelen,
maar redding bracht het nog niet, en
waarborgt den vrede evenmin.
Toch wordt instinktmalig bespeurd,
dat Engelands macht ter zee als een
dreigende wolk is, en Frankrijk neemt
de defensie zijner kust ter hand en breidt
zijn vloot uitDenk als ge wilt aan
sperrforten en zijn spoorlijnen, aangelegd
of verbonden met het oog op troepen
vervoer, en de vraag brandt op de lip
pen wat is meer te doen, wanneer op
't vredeveld der Expositie morgen de
oorlog zou worden afgekondigd
Nog meer Wetende dat Albion zijn
soldaten en zijn ponden sterling behoeft
voor den strijd in Transvaal, neemt
Frankrijk de kans waar om bjj Algiers
een stuk Marokkaansch grondgebied
te voegen. Naar 't heet is het recht van
Marocco's Sultan betwistbaar, en nu
acht Frankrijk de kans schoon om voor
Fasjoda revanche te nemen.
Lief vaderland kan rustig zijn I hoo-
ren we eenmaal aan boord der ver
wachte nieuwe slagschepen, die Duitsch-
lands oorlogsvloot moet verdubbelen
in kracht. Wat klinkt hel vreedzaam:
Engeland, Frankrijk, Rusland is zooveel
sterker op zee dan wij. Als Papoea's
't uitgalmdende Fishnou-eilanders
hebben meer oorlogskano's dan wij,
laten we haastig boomen vellen en uit
hollen, over de mieren-krijgslusl dier
wilden zouden we grimlachen. Staat
de Europeesche beschaving, die Krupp
aan 't werk zet en met hel marine-
kanon de arbeid afdoet zoo veel
graden hooger? Wat heeft Europa aan
een vrede, die meer soldaten in staand
leger onder de wapenen houdt, en meer
oorlogsbodems bewapent en bemant dan
in vorige eeuwen ooit oorlog onder de
vlag bracht? Het ergste is nog, dat
Duilschland niet anders kan dan zjjn
mannetjes drillen, om den vrede-ade-
menden Driebond te laten rnanoeuvree-
ren tegenover den Tweehond Rusland-
Frankrijk, precies alsof die de vijand
Daarbij denken we dan nog, dat zells
in 't groote Duitsche Rijk niet all - ra
deren even akkuraat werk leveren. Of
er al gezongen werd, dat er geen Fran
kenland, geen Zwabenland is, en 't
gansche Duitschland één is, toch heeft
Zuid-Duitschland zijn eigen aspiration,
die niet altijd akkoord gaan met die
van 't vergroot Pruisen, waarvan de
monarch zich tot keizer heeft opgewerkt.
Dat brengt nu den Europeeschen vrede
wel niet in gevaar, maar kan bij een
volkert-nslag krachten, die onmisbaar
zjjn, doen omgaan.
Nog een paar landen, ook andere
wrrelddeelen met de komplikaties, die
zï te aanschouwen geven, rechtvaardigen
de vraag Is de vrede gewaarborgd
Naschrift. Toen wij de vraag aan 't
hoofd van dit opstel plaatsten, was nog
niet onthuld, wat verdelgingsplannen de
Chineesche draak tegen de Westerlingen
in zijn drakenliart had te vuur gezet.
Thans zjjn die plannen reeds in bloedig
schrilt gegeven, en de vlammen in de
wijk der gezanten lichtten een begin der
uitvoering bij.
Wanneer ook die brand zal zijn ge-
bluscht en de hooge brandstichters voor
hun snood bedrijf hebben geboet, dan
nog blijft de vraag van kracht. Het is
meer gebeurd, dat na uilkeering der
assurantie-penningen, onder de deelge-
rechtigden veel spuls en moeite ontstond.
BUITENLAND.
Steeds ernstiger luiden de berichten
uit China. De dreigende houding der
Chineezen deed de Europeesche bevel
hebbers op het Russische admiraalschip
•ergaderen, wat ten gevolge had, dat
ij aan de bevelhebbers der Takoeforlen
icn ultimatum zonden, daarin eischende,
dat zij hunne troepen den 17en voor twee
uur des middags zouden terugtrekken.
Daarop openden de lorten om een uur
in den nacht van den 17en het vuur,
dat door de Duitsche, Russische, Engel-
sche, Fransche en Japansche schepen
werd beantwoord. Na den gemeenschap-
pelijken aanval der oorlogsschepen wer
den de Takoeforlen genomen. Bjj de
bestorming vielen van het Duitsche
oorlogsschip „litis" drie manen werden
zeven gewond. Tijdens de beschieting
had een ontploffing plaats in het Chi
neesche tuighuis.
Het Britsche oorlogsschip „Algerina*
werd beschadigd twee officieren en vier
man zijn gewond.
De Russische verliezen bedragen een
luitenant gedood, een doodelijk en een
licht gewond, en aan manschappen 16
man gedood en 67 gewond.
De kanonneerboot Giljet werd ernstig
beschadigd.
Op dienzelfden dag ontving de minis-
r van Buitenlandsche Zaken te Parjjs
n den Franschen Consul uitYunnan-
Sien onder datum 14 Juni een telegram
luidende
,Ons vertrek naar Tonkin wordt met
geweld beletwjj zjjn zoo goed als
gevangen te Yunnan-Sien. Al onze wonin
gen, twee Fransche en Britsche zendings
stations zijn geplunderd en in brand
gestoken. Wij hebben nu zelfs geen
kleeren meer, alles is ons ontstolen. Ik
heb onze archieven en bescheiden niet
meer en kan geen verbinding krjjgen
met het gezantschap. De Regeering moet
te Peking krachtig eischen, dat men ons
veilig en wel laat teruggaan."
Met het oog op dezen toestand liet
minister Delcassé onverwijld den Chinee-
schen gezant te Parijs bij zich ontbieden
en verzocht dezen onmiddellijk aan den
onderkoning van Yunnan te willen sei
nen, dat hij met zjjn leven moet instaan
voor dat van zijne landgenooten en dal
Frankrijk hem altijd zal weten te be
reiken.
Van Duitsche zjjde worden ook maat
regelen genomen, om in het geding te
China zich Ie kunnen doen gelden. Op
bevel van den Keizer worden de beide
zeebataillons door vrijwilligers uit liet
leger op oorlogssterkte gebracht en voor
het transport naar China voorbereid.
Bovendien zal het personeel voor zes
bespannen kanonnen door Kiautschou
ter beschikking gesteld, en een volledige
batterjj met personeel uit de geregelde
troepen van het leger afgestaan worden.
De „Daily Telegraph" laat zich uit
Shanghai melden, dat de Keizerin reeds
berouw zou hebben over het oogluikend
toelaten van de oproerige beweging. Zjj
zou den onderkoning Yulu hebben ge
degradeerd en voor den raad van tucht
hebben gedagvaard, omdat hij het op
roer had toegelaten. Verder zou gene
raal Tung zjjn ontslagen en verbannen
wegens den moord op den Japanschen
gezantschaps-secretaris.
Het berouw der Keizerin komt wel
wat laat, en zal haar waarschijnlijk niet
veel batennu haar heulen met de
Boksers daghelder gebleken is, zal daar
rekening mee gehouden worden. Diep
treurig is evenwel, dat de vijandelijke
beweging tegen al wat vreemdeling heet
zich in China steeds verder uitbreidt,
zoodat in de missiën de missionarissen
en de bekeerlingen in de hachelijkste
omstandigheden verkeeren.
En bjj dat alles wordt nog vermeld,
FEUILLETON.
De Missionaris van Annam.
Daar ginds, aan het sombere, gele strand
van het verre, verre Oosten, waar wjj in een
moeilijken krjjg gewikkeld waren, had ons log
pantserschip zjjn post in een der baaien aan
de kust sinds weken niet verlaten, vertelt een
Fransch zeeofficier.
Wjj hadden weinig gemeenschap met de nabjj-
gefegen kuststreek bergen van een onnatuur
lijk groeno tint en rjjstvelden, glad en geljjk
als een kleed van Qnweel.
De bewoners der dorpen en bosscheu, achter
dochtig ol ons vjjandig gezind, verlieten hunne
woniogen niet. Een overweldigende hitle hing
er onder dat doodscbe, altjjd grauwe hemelge
welf, bjjoa voortdurend door roodkleurige wolk
gevaarten verduisterd.
Op een morgen, dat ik de wacht had, kwam
de eerste stuurman op mjj ai.
Ik zie diep in de baai een „sampang"
(licht Chineescb vaartuig), die bierheen komt,
zeide bjj, en die ons iels Ie zeggen heelt, ge
loof ik.
Zoo, en wie zit er in
1 richtte bjj den kjjker er heen en
e weifelend en na eeoige oogenblikken
van stilzwjjgen
Ik geloof.... ik zou zeggen, een soort
van „bonze" (Cbineesch oi Japansch priester),
kapitein, een Chineesche .bonze," waar precies
vandaan weet ik niet, die alleen achter in bet
boolje zit
Zonder haast, zonder eenig gedruisch gleed
de .sampang" voort op de trage, olieachtige,
lauwe golven. Eeo jong, in het zwart gekleed
meisje, met een geel gelaat, roeide in staande
houding het vaartuig oaar ons toe, om ons
den geheimzinnigen bezoeker te brengen, die
wel de kleeding, het kapsel en den ronden bril
baard had eo wiens type hoegenaamd niet met
het Azialische overeenstemde.
Hij kwam aan boord, groette oos en richtte
op bedaarden toon en met zwaren lODgval in
het Fransch h.-t woord tol oos.
Ik ben missionaris, zeide hjj, en uit Lotha
ringen geboortig, maar ik woon sedert rnim
dertig jaar in eeu dorpje, op ongeveer zee uren
afstands hier vandaan, waar iedereen tol het
Christendom is overgegaanIk zou den
commandant gaarne willen sprekeo om zjjn
hulp in Ie roepen. De opstandelingen hebben
oos bedreigd en zjjn reeds dicht bjj ons. Mijn
geheele parnchie zal vermoord worden, dal is
zeker, al» men ons ten minste niet op «taanden
Helaasde commandant zag zich genoodzaakt
te weigeren. Al onze manschappen, al onze
wapenen waren reeds naar een ander gewest
gezondenop het oogenblik restte ons niets
meer dan een teer beperkt aantal matrozen,
juist genoeg om 'l schip te bewakenwaarlijk
wjj konden niets doen voor de arme parochie,
wjj moesten hasr aan haar lot overlaten.
Hel drukkende middaguur naderde nn, liet
nor van dagelijks wederkeerende verdooving,
ophoudt. De kleine „sam-
jnitl tusschen de ongezonde
boog schoten, verdwenende missionaris bleef
in ons midden, zonder veel te sproken na
tuurlijk, dat kon niet anders doch ook zonder
iemand een verwijl te doen.
Hjj was niet zeer op zjjn gemak, gedurende
het déjeuner, dat hjj met ons deelde. Hjj was
zoo door en door Annamsch geworden, dat het
baast onmogeljjk was een gesprek met hem
te beginonen. Hel eeoige oogenblik, dal hij even
opleefde, was na de koffie, toen er cigaretteo
gepresenteerd werden en hjj wal Fransche
tabak vroeg om zjjn pop meé te stoppen sinds
twintig jaar, zeide hjj ons, was hij van dit
genot verstoken geweest. Eindelijk, na ons ge
vraagd te hebben of wjj hem met het oog op
den verren tocht, dien hjj gemaakt had, wilden
verontschuldigen, legde hjj zich op eeo der
Ja, hoogstwaarschijnlijk zouden wjj maanden
lang, tot het oogenblik, dat hjj weer voet op
vaderlandschen bodem zette, opgescheept zitten
met den onverwachten gast, die zoo plotseling
voor ons uit den hemel was komen vallen I
Eo, ik beken het, het was niet op gullen ver
heugden toon, dat een van ons bem de bood
schap van den commandant overbracht
Er is een hut voor u in orde gebracht, eer
waarde. Het spreekt van zelf, dat gjj hier kunt
bljjven tot wjj u in veilgheid zullen kunnen
Hjj scheen ons niet te begrjjpen.
Maarik wilde wachten lot do duis
ternis inviel en n dan een kleine kano ter leen
vragen, die mjj weer naar 't einde van de baai
terug kan brengen. Gjj zult mjj toch voor den
hjj op aogsligt-n toon.
Aan wal Eo wat zoudt ge aan wal
doen?
Wel naar tnjjn dorp terugkeeren, zeide
hjj met een werkelijk verheven eenvoud. Hier
zou ik toch niet kunnen slapen, dat begrijpt ge
toch welAls zjj juist vau nacht eens ov
Eu met ieder woord, dat hjj sprak, stoeg
meer en meer in onze schalling, deze man, die
ons op het eerste oogenblik zoo alledaagsch,
zoo onbeduidend was voorgekomen, en wjj
een, nieuwsgierig, belang-
llend.
- Maar
eerwaarde, zullen zjj toch het
- de kalmte der martelaren uit de
Tien zjjoer volgelingen wachtten hem t
ondergaan der zon aan het strand opal
zamen begaven zich in den nacht naar het
bedreigde dorp eu daardaar gaven zjj zich
aan Gods genade over.
Eo toen wjj hem aanzetten om te bljjven
want zich daarheen te begeven, na onze hulp
te hebben geweigerd, dat was den dood, eu
nog wel een echt Chineescheo gruweldood, koel
bloedig tegemoet loopeu weigerde bjj licht
verstoord, toonde zich onwankelbaar, onver
zettelijk, zonder echter veel woorden te verspil
len of toornig te worden.
Ik heb ben immers bekeerd en nu wilt
ge, dat ik ze aan bon lot overlaat, terwjjl zjj
vervolgd worden om hun geloot? En zjj zjjn
toch zoo goed als mjjn kinderen, begrijpt ge dat
niet
De officier van de wacht gaf, bljjkbaar ont
roerd, last dat esn der kano's in gereedheid
gebracht zon worden, om hem naar de kost
terug te brengen en wjj allen drukten hem bjj
het afscheid nemen de band. Altjjd even kalm
en mei denzellden eenvoud, dezelfde schtarsch-
heid van woorden, die wjj in het begin bjj hem
hadden opgemerkt, vertrouwde hjj ons een brief
toe, die voor een zjjner verwanten in Lotharin
gen bestemd was, nam een kleinen voorraad
Fransche tabak mee en sanvaardde de rois.
En, terwjjl de schemering viel, bleven wjj
nog gernimen tjjd het silhouet nastaren van
dien apostel, die door de zware, lauwe golven
weggedragen, in eenvond zjjn door de wereld
onopgemerkten martelaarsdood tegemoet ging.
De volgende week lichtten wjj het anker en
zetten koers, ik weet niet precies meer waar
been, en de gebeurtenissen, die nn volgden,
legden onverdeeld beslag op ons en verdrongen
alle vorige indrukken. Nooit hebben wjj meer
iets van bem gehoord en ik geloof, dat ik wel
licht nooit meer aan hem gedacht zon hebben,
als de Directenr der Bnitenlandsche Missiën mjj
niet met nadruk gevraagd had een kleine missie-
