Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 17.
Zaterdag 28 Juli 1900.
Veertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn. Barneveld. Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes. Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATEBDAO.
Abonnementsprijs par drio muidti
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prija der AdvertentiAni
Van l tot 6 regelsf 0.
Voor iederen regel meer
bureau bezorg! lj|D.
0.05
uiterlijk Vrijdagavond
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Is de vrede gewaarborgd?
VI.
De hatelijkste leuze nochtlians is ontleend
aan het heidendom, maar in zijn ruw-
sten barbarenvorm, zooals de menschen-
eters opNieuw-Guinea onlangs toepasten
op de schepelingen van 't stoomschip
Generaal Pel; zij luidtmacht gaat boven
recht. Von Bismarck, de man van ijzer
en bloed, beleed haar door zijne daden.
De voorraad van ruw geweld, die zij
bergt, maakt haar geschikt voor den
hrutaalsten tiran, en de wildste anarchist
kan er zich by neerleggen. Zij broedde
het imperialisme uit en 'l kapitalisme
schreef het met gouden letteren opzijn
Credo. Heeft de duivel die spreuk uil
gevonden en willen toepassen vooral
toen hg op het Kruis den koningstitel
van Jesus lezen moest De eer ervan
benijde hem dan niemand.
Zg werd in bijzondere male toege
past, sedert de revolutionnaire begrippen
der vorige eeuw de fundamenteele arti
kelen werden voor het moderne Staats
recht maar tegen de Kerk werd zij
aangewend sedert haar ontstaan, en die
taktiek is voortgezet door alle eeuwen
heen.
Zoo is 't nog: wie denkt niet aan de
bres in de Porta Pia, aan het breekijzer,
dat de deuren van het Pauselijk Quiri
naal deed openspringen Nog wordt de
leuze in praktijk gebracht tegen Leo,
Paus-Koning. Maar op den uitslag kun
nen wij, die gelooven, gerust zijn. De
poorten der hel zullen niet overweldigen,
wal door Christus op een levend rots-
fundament is gebouwd.
lutusschen kan het er voor de kouink-
ryken der aarde spannen, wanneer vele
Cavouri, Bismarcken, Chamberlains, met
hunne vleugeladjudanten optreden. 'I
Meeste gevaar is dan voor de kleine,
zwakke Staten. Hun beroep op
traktaten zal wel ijdel zijn,
paar, die de macht bezitten, ziel) liet
recht van inlijving aanmatigen, om hun
eigen natuurlijke grenzen beter af te
ronden, of ter verbetering van het poli
tiek evenwicht. Vermits de kleinere
Staten een te kort niet aan weten
schap, want die geldt niet in zulk een
strijd -- maar aan soldaten hebben
met bijbehoorende mausers - ook al
kwamen de vrouwen ond. r de wapenen
tot vorming van een Amazonen-legioen-
:n zij de macht om hun nationaal
bestaan te handhaven, dés missen zij
liet recht op dit heslaan.
Die leuzen staau wel niet in de school
boeken der leergrage jeugd, maar als
beginselen woelen zij in 't brein van
hooggeleerden, worden door katheder
wijsheid uiteengezetWaarom zou
de evolutie-leer hier buiten spel
blijven Liggen die leuzen niet
reeds ten grondslag aan de erkenning,
ook door de kleinere Mogendheden, van
de overweldiging van Rome, en aan
dat geen vin verroeren door de regee
ringen ten gunste van Transvaal 'f
Waarlijk er is voorraad van vergrij
pen tegen het recht in overvloed om
een beter gemotiveerd j'accuse ik
beschuldig - dan dal van Zola in de
Dreyfuszaak, naar het hoofd der regee
ringen te slingeren.
Les idéés marchent de ideeën
marcheeren al verder, is het bekende
slagwoord. Maar de leuzen, waarin zicli
zulke ideeën ophouden, dreigen eenmaal
het thema te leveren aan een lijkmarsch
bij den ondergang der kleine Blaten,
bij den ondergang van welvaart voor
de bevolking van groote Slaten. En de
sociaiisterij, de anarchislerij, die, zoowel
als ten deele ile liberalerij, zich met die
ideeën best verdragen, spreken ons van
gelukstaat hier beneden, waarby 't para
dijs niet halen kan.
We laten de booze leuzen uu verder
rusten, die baccillen, steeds doende om
het verstand te verscheven, te verdraaien,
te vervalschen. Wie Paulus' woord, dat
de rechtvaardige leeft uit liet geloof, in
praktijk brengt, brengt liet ook tol het
kerngezond temperament, ongeschikt
voor die buccilleii. Nestelden zij zich
echter in individu, volkszeden of maat
schappij, verhooging van geloofstempe-
rainentuur ij dan 't probaat middel ter
vernietiging dier mikroben. Maar over
tuig hiervan eens de moderne katheder-
wijzen en diplomaten
In verband niet de vraag boven ons
stel kijken we een ander verschijnsel
de oogen, en wel ile voortgezette
wapening in alle Staten, n.l. het mili-
tairisme. Aan wien de bioedheker van
het wereld-kampioenschap behoort, zij
onbeslistmaar in du afdccling water-
of vlootsporl is Engeland nummer één.
Organisatie en reorganisatie der leven
de en doode strijdkrachten, uitbreiding
der violen komt na nieuwe vioolplannen,
iperrforten en pantserforlen ryzen op,
11 of nabij onneembare liniën en stellin
gen. Herinner u, dat Creusol, Krupp,
Woolwich telkens hun werk vervolmaken,
en d<- aanvraag naar geweer en geschut
liet aanbod overtreft. Dynamiet wordt
vrij oud, lydiel is nog jong, de dum
dums zijn nog te weinig in gebruik,
maar werken kras; toch speuren de
uitvinders naar 't middel, dat in een
minimum tijd met een maximum getal
lijken en ongekende lioopen puin den
omtrek overdekt.
BUITENLAND.
Uit China kwamen in de laatste dagen
telkens geruchten, als zouden de ge
zanten behalve de Duitsche gezant,
van wie men zeker weet, dat hij laaghartig
vermoord is, - nog in leven zijn. Dat
deze geruchten met wantrouwen weiden
begroet, ligt voor de hand. Zaterdag
nu heeft de Chineesche gezant te Parijs
aan minister Deleassé een keizerlijk edict
medegedeeld van den 18den Juli, dat
den 21 sten door bemiddeling van den
onderkoning van Nangkin is overgeseind
en als volgt luidt
Sedert een maand worden alle gezan
ten, behalve de Duilsche gezant, die
door oproermakers uit hel volk is ver
moord, tot wier opsporing en hestrafiing
wij gcslrengelijk last hebben gegeven,
door het hof zorgvuldig beschermdzij
zijn gelukkig gezond en wel.
Dit keizerlijk schrijven wordt al even
min verlrouwd als de geruchten, die
eerst de ronde deden. De Engeische
regeering althans heeft bij monde van
liaar oud-minister John Brodrick ver
klaard
.Daar reeds meer dan een maand is
verstreken, sedert eenig bericht ontvan
gen werd van de Engeische legatie, cii
daar de Tsjoeng-li-Yainen communicatie
onderhoudt dour middel van boodschap
pers,mei verschillende Chineesche autori
teiten, meent de Engeische Regeering,
dut zij geen geloof kan hechten aan don
Keizer of aan de Chineesche Regocring,
tenzij deze verklaringen bekrachtigd wor
den door brieven otiderteekend en gedag-
teekend door sir Claude Mac Donald,
of eenig ander Engelscli ambtenaar,
ofwel geseind in ons eijlerschrift."
Bg de Duitsche Regeering heeft de te
Berlijn geaccrediteerde Chineesche gezant
met zijn Keizerlijke WpOche evenzeer
liusco geiiad.
De Nordd-Atlg. Zl. meldt, dal de
Chineesche gezant 21 Juli aan het depar
tement van buiteniandsche zaken een
dépêche van den Keizer van China aan
den Duilschen Keizer deed toekomen,
waarin als eenig middel tol zuivering
van den toestand de hulp van Duitscli-
laiid wordt ingeroepen. Den Keizer wordt
verzocht de leiding op zicli te nemen
om den vroegeren vtvedzainen toestand
weder in liet leven Ie roepen.
In een nota van antwoord van 24
Juli weigerde graal v. Bulow de dépêche
aan den Keizer te doen toekomen, zoo
lang geen opheldering was gegeven over
het lot van de in Peking ingesloten ge
zantschappen en de overige vreemdelin
gen, de Chineesche regeering voor de
vermoording van v. Ketlcler boete had
gedaan, en geen voldoende waarborgen
had gegeven, dat in de toekomst over
eenkomstig volkenrecht en beschaving
zou worden gehandeld.
Opmerkelijk is, dal uit de Chineesche
dépêches niet eens blijkt, wie tegenwoor
dig Keizer in China is.
De correspondent van de Times te
Sjanghai blijft ook gelooven, dat de
Chineesche beambten te Peking de come-
die voortzetten, ten einde de krijgsope-
ratiën van de mogendheden tegen te
houden. Li-hoeng-tsjang en andere lioog-
goplaatsten zouden alle bijzonderheden
welen van de slachting te Peking maar
overeengekomen zijn, het uitlekken van
bijzonderheden zoo lang doenlijk te ver
hinderen, hopende dat het geloof aan
het behoud van de Pekingsche gezanten
de mogendheden zal verhinderen op te
treden.
intusschen worden gruwelen in China
voltrokken, die doen huiveren.
Te Moekdcn begonnen de onlusten
met een aanval op de Fransche missie,
die eerst omringd werd door een bende
Boksers. Ue bisschop, de missionarissen
en vele inlandsclie Christenen bevonden
zich in de missie. De belegerden poogden
eerst weerstand te bieden, maar zij
moesten spoedig in de kerk vluchten,
want liet schuim der bevolking en
ontrent 3000 Chineesche soldaten hadden
zich bij de Boksers aangesloten. Deze
dweepers drongen in de kerk en ver
moordden allen.
Zij doodden den bisschop en twee Fran-
sclien, twee monniken en meer dan
tweehonderd Chineesche Christenen.
Tevens plunderden zij de kerk en ver
minkten vreeselijk de lijken. Daarop
had in de stad eene ware jacht op de
Christenen plaats. Slechts weinigen kon
den zich redden bij de Russen van den
spoorweg.
Up hunne beurt aangevallen moesten
deze zich trachten te redden.
De oproerlingen hebben ook de kerk
van Niao-Yan-Tchejoong, nabij Moek-
den, in brand gestoken.
Tientsin is na hardnekkigen strijd
door de bondger.oolen bemachtigd. Daar
omtrent wordt bericht, dat het verlies
van de bondgenooten meer dan dui
zend bedraagt.
De Europeesche bevelhebbers nemen
thans maatregelen ter verkrijging van
een stadsbestuur van vertrouwde Chi
neesche personen. De verdedigers van
Tientsin hestonden uit belasting-ambte
naren en huurtroepen. De bevelhebber
Foekoesjima verklaarde, duidelijk de
uniformen van Chineesche soldaten ge
zien te hebben. In noordelijk Tientsin
is een fort veroverd door de Europe
anen 0 groote kanonnen, vele kleine
stukken en een groote hoeveelheid
aramunitie werd buitgemaakt.
Bij een verkenning der Chineezen bij
Tientsin werden zij verslagen door Ja
panners en koziuken. Vele Chineezen
werden g' vangen genomen.
Men vermoedt nu, naar een telegram
onder dagteekening van 19 Juli uit
Tientsin luidt, dat de voorwaartsche
FEUILLETON.
De Beeldhouwer van Brugge.
I) De beeldhouwer wandelde snel door de
•leeds dikker wordende duisternis, wanl de
maan was ondergegaan. Hg weende nu en dan
sluipende voetstappen aebter zich le hooren:
eodil deed hem onwillekeurig zijn pas versnellen.
Andrea was geen lafaard, maar hel was een
eenzame weg langs den waterkant, en hg was
ongewapend. Toen de voetstappen niet nader
den, dacht bg de speelbal zgner verbeelding le
'ijn, die geprikkeld <vaa door de gebeurtenissen
van dien dag. Op eens hoorde bjj duidelijk een
plons in 't water, veroorzaakt door een zwaar
voorwerp. Zfln eerste denkbeeld was, dat een
ongelukkige zjjo leven had doen eindigenmaar
het geluid waa zoo op een afstand, dat bjj er
aiet zeker van was. Hg stond stildoch er
was niets, wat zgo eerste gedachte bevestigde.
Het kanaal stroomde stil en donker gelijk voor
heen: noch gespartel, noch gekerm, noch een
schreeuw kwam op uit de sombere diepte. Hel
kon ook wel een zware steen geweest zjjn, die
van de vervallen maren in 't water gevallen
was. Andrea hield dit voor zeker en vervolgde
zjjn weg, eindelijk zijn huis bereikende een
huis waar zorg en verdriet waren binnen-
getreden.
Drie dagen daarna verschenen twee gewa
pende gerechtsdienaars In de woning van den
Beeldhouwer van Brugge. Zjj kwamen den heer
dea huizes gei
moord te hebben begaan. Na den dag van den
twist in de zaal, was Melchior Kunst niet meer
gezien, lot op dien morgen, toen zijn levenloos
de marktplaats was gedreven. Een van de door
dat deozelfden nacht na den twist meester An
drea op den weg, die langs hel kanaal liep,
was gezien, en niet ver achter hem Melchior
Kunst, die hein volgde. Een ander, die daarin
de bunrl woonde, had een plons in 'l water
gehoord, doch had gedacht, dat het slechts
zjjn eigen hond was, die dikwijls 's nachts in
het kanaal ging zwemmen. Een derde bad
meester Andrea hij het kanaal gozieo, doch
niemand anders. Dit was voldoende bewijs, om
den ongelultkigen kunstenaar le verdenken.
De gerechtsdienaars vonden den verdachte
alleen. Hjj zat met het hoold in de banden en
bewoog zich niet bjj hun binnentreden. Een
van ben legde zjjn hand op den schouder van
den beeldhouwer, en verklaarde hem tot zjjn
gevangene. Andrea zag op met een gezicht zoo
lusteloos, zoo onbestemd, zoo doodeljjk bleek,
dat de beambte ouwillekenrig terugtrad en hem
losliet. «Een gevangene,* zeide Andrea, zonder
eenige aanstalten le maken zich te bewegen.
Wat heb ik gedaan? Waarvan beschuldigt
men mg De beambte was een man met eeo
zachte inborst, die Andrea in vroeger tjjden
gekend had. Eerbiedig en met zachte stem ver
klaarde by, waarom bjj gekomen was: maar
hij moest het eenige keeren herhalen voor An
drea hem begreep. Het was ol een zware wolk
xgn geestvermogens verduisterde. Eindelijk be
greep hij hem .Dus beschuldigt men mg, een
moordenaar te zijn?" zeide hij opstaande, ter
wijl een rilling door zjjn lichaam voer. Ver
volgens zich lot den eersten beambte wendende
Ue andere aarzelde. „Gjj behoed niet angstig
voor het gerecht." Da man volgde zijn gevan-
r. Zg r.
n gewi
doch op rgpereo leefljj-
vergaan. Geen lang Igden had de volheiJ van
haar gelaal weggenomenhet was een kalme liel-
ljjke dood, een marmeren standbeeld gelijkende,
De lange donkere wimpers rustten op haar
wangen, en eenige lokken gitzwarthaar, die
uil het netje, dat zjj op haar hoofd had, ont
snapten, deden gelooven, dat zg in eeu diepen
alaap lag. Naast haar lag eeo kind - een
bloem van enkele uren het kleine zieltje was
met zonsopgang in de wereld gekomen en met
zonsondergang weder vertrokken. Dit waren de
vrouw en het kind van Andrea. De beeldhouwer
wees op de doode. .Zie," zeide hjj, .en zeg ol
het waarschijnlijk is, dat ik mg om zoo'o klei
nigheid zou gewroken hebben - of ik nu in
staat zou geweest zgo, eeu moord te begaan I"
Zgn stem klonk schor,- hg sloeg zyo armen om
liet lichaam zijner vrouw en viel stuiptrekkend
Gedurende den Ijjd, die verliep tusscheo zgn
inhechtenisneming en het verboor, was Andrea
ongevoelig voor al zgn ellende, Eeo zware
voor zgn beide zoons. Zg deden er goed
vergeten scheen le zgn. Wanneer zg hem he
ten, nam lig nooit de minste notiiin van
zoodat men op 't laalst de kinderen maai
scheiden. Zg was een aardig kind, het cv.
beeld van baar tnocder In gelaat en uitdri
king. Doch zg had hel karakter van haar
der. Haar oogen waren van die diepe bru
grjjze kleur, die zelden bg kinderen gezien wor
zoo donker, dut een onnauwkeurig opmerker
zwart zou noemen, Ucertruida's haar W is
de kleur, welke oude meesters dikwgls gebr
ken voor hoofden van Christus en de II, Maagd
wat de oningewijde rood zou noemen,
door de schilders als de mooiste van alle kleu
ren erkend wordt. Haa. verschijning deed
dat Andrea's bewustzijn terugkeerde, was, dat
hjj zgn kleine dochtertje herkende en hal
den naam noemde. Het was ook dó- barer
der: wellicht dat de sprekende gehjkeoi
Iroost was voor den bedroel len weduwoai
begon samenhangend te spreken, eers
hem kwamen zien langzamerhand verzam
zich zgn gedachten weer zoo, dat hj, in staal
was le denken aan zjjn verdediging tegen
vroeseljjke misdaad, die uien hem ten la
legde. Dit was een moeilijk iets, de bewijzen
aren alle tegen hem
op dien verschrikkeljjken avond was voorge
vallen.
Eindelijk bracht men den beeldhouwer van
Biugge van de gevangenis naar de gerechtszaa
Hi) zag er uit als iemand, die pas uit het graf
is opgestaan. Andrea was een sterk man ge-
vrecselijk mager geworden, wat door zgn lan
ge gestalte te meer uitkwam. Hjj had donkere
kringen onder de oogen en zgo gelaat bleef
onveranderlijk van een vaalbleeke lint. Des
niettemin was zgn houding vastberaden en
kalmniemand kon naar heui zien zonder een
oogenblik aan zjjn onschuld to gelooven. An
drea's dochtertje stond naast hom, men kon
niet nalaten haar te vergelijken roet een bloem
bloeieode bjj eeo graf. Geertruida waa gewoon
geraakt aan het veranderde uiterlijk haars va
ders, maar de ontstelde en medslgdende blik
ken van allen rondom haar, vervulden haar
met ontzetting. Zij drong dichter tegen hem
aan, geen oog van hein afhoudeude.
Hel verhoor begon. Alles was tegen Andrea,
de woorden, die hg Melchior toegevoegd had,
voor hy de zaal verliet, getuigden ook tegen
hem, zy werden beschouwd als een bedreiging.
Niemand die Andrea had gekend, twgfelde aan
zjjn onschuld, doch de bewyzen waren te sterk
om het rechl niet zjjn loop te laten. Hg werd
schuldig verklaard; en Andrea, de edele oprechte
man, die nimmer zgn hand tegen eenig schep
sel had ohgeheven, en zich iogebouden had
