Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 20.
Zaterdag 18 Augustus 1900.
Veertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baam, Barneveld, Blaricum. Bussum. Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnamantapriji par drie m
oanda»,
Bureau Breedestraat, .E 349.
Amersfoort.
Priji dar Adwartentitn i
Van 1 tot 6 regels
f 0.30
Uitgave van de Vereeniging De
Eembode.,
voor B ure aan liet bureau bezorgd zjin.
jk Vrijdagavond
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
de vrede gewaarborgd?
Sedert CaTn zijn broeder velde, bleek
de aarde geen veilig wandelpark te we
zen. Van den raensch was de grootste
vijand de mensch, Zee en stroomen
waren geen veilig visehwaler noch over
haal sedert de eerste piraat een kano
enterde, met zijn pagaai den zwarten
bevaarder doodde, en 't lijk overboord
schopte. Om wat parelen, koralen of
een weinig visch bracht die kapitalist
door zijn pagaai „macht boven recht"
in praktijk. Kaaiman en krokodil keken
verbaasd, toen de mensch hun den
uiensch tot voedsel toewierphun zee
monster-natuur spaarde eigen soort.
CaTn de laaghartige, verraderlijke boos
wicht, is de voorganger van alle moor
denaars op den eersten piraat volgen
alle zeeschuimers met of zonder kaper
brieven, Jan Compaan meegerekend.
Maar heden ten dage Wat ging de
beschaving vooruit In den oorlog met
Turkije vervoerde Rusland zijn geschut
den Balkan, en nu worden de
kanonnen in stelling geplaatst op de
bergruggen. Onder den grond zijn mijnen
contra-mijnen, jawel dat is al oud,
lar we ieggen er wat dynamiet bij,
dat blaast brug of arsenaal sekuurder
op, De spoorwegen, die welvaart ver
spreidden en het verkeer der volkeren
bevorderden, werden strategische lijnen,
't belang van het troepenvervoer.
Maai de verfijndheid belette den mensch
niet tot de gebruiken zijner wilde voor
ouders terug te keeren, Schuur dien be
schaafde, eindelijk komt de Kaffer of
Zoeloe boven. Deze verdedigen hun kraal
door staketsel tegen tijger of panter, de
beschaafde oorlogsmensch verdedigt zijn
fort met prikkeldraad, tegen den aanval
een anderen oorlogsmensch, even
de grenzen wonende.
Ten einde het mure liberum, de vrije
zee tot voldoende oplossing te brengen
wedstrijd lusschsn puntkogel en
pantser, slagschip of kruiserterwijl
het snelvuur verbetering eischt. De
mitrailleuse uit de fabriek Stoda iu
Boheme, die 200—600 kogels in de
minuut schiet, en automatisch werkt,
nadert de perfectie.
Het onder-water oefende zijn aantrek
kelijkheid uit, en de torpedo's versperden
den toegang tot de havens. Vooruil
klonk heten de mensch, die eenmaal
im „heersch over de visschen der
zee'', woelde onder de golven verwoeder
dan 't akeligst watergedrocht. Echte
zeeslang in ZédO's Argonaut of Nautilus
gezeten, nadert hij den bodem van 't
vijandelijk schip, opdat dit in de lucht
wordt geblazen, terwijl hij ijlings weg-
stoomt.
Nog is de lucht vrij maar de mensch
bezig het„dominamini volatilibus
coeli" „heersch over de vogelen des he
mels", opzijn manier uit te leggen, door
het bestuurbare luchtgevaarte van Zel-
lern. Wat ontbreekt, wordt wel verhol
pen, en lucht zoo wel als aarde en zee,
wordt een deel van 't slagveld in den
toekomst-oorlog. Welk een vooruitgang,
wanneer 't uit de wolken dynamiet re
gent over Berlijn, hoofdstad der Intelli-
genz, Parijs de Lichtstad, ook over de
bloedstad Peking
Indien de oude krijgsgod Mars nog
zijn zetel had op den Olymp, zouden
bij zulke verwoestingen vreugdetranen
aan zijn oog ontspringen. Bij dergelijke
mogelijkheden fin de siècle, of liever
fin du monde, want ze doen aan 's we
relds einde denken, is hel thans nog
in Abrahams schoot, wat niet belet, dat
het ijzeren militairisme zijn hatelijk
dwangbuis overal aanpast en van de
begroolings-millioenen het vierde, soms
liet derde part afvergt.
Gaat het eenmaal Driebond tegen
Tweebond dan komen er, wanneer het
nijpt, misschien aan eiken kant tien
millioen onder de wapenen, landstorm
inkluis. Zooveel mannetjes staan wel is
waar alleen naast mekaar in 't gelid,
wanneer hel heusch oorlog is, maar op
van vrede behoeven de groote
Stalen toch altijd eenige honderd duizend
manschappen, lot eventueel verweer.
Daardoor begrijpl een schooljongen, dat
oorlog- en marinebegrootingen dier groot?
Stalen bij mekaar geteld, een milliardcn
tijfer aan guldens vertegenwoordigen.
Kleine Staten doun mee naar de mate
hun gering vermogen. Toch leggen
de kleine samen wel een kwart milliard
er in den schoot van hel militairisme.
Hoeveel wordt zoodoende niet aan
landbouw, industrie en aan het bedrijf
onttrokkenOp de doode hand wordt
gescholden, dat het boeml, maar de bloed
band van 't militairisme geniet de volle
vrijheid. Met de milliarden, die hel
il'perst, waren Azië en Afrika al voor
lang van Spoor- en waterweg voorzien.
Nederland had zeker ruet de gelden voor
oorlog en marine de Zuiderzee sinds
lang kunnen droog leggen.
De Parlementen dragen den klinken
den naam van Nationale vergadering,
t'oMrsvertegenwoordiging, volkshuis, en
't volk zelf is buiten macht, om van die
begrooting maar een millioen af te
knerpen. Ja liet begint er naar uit te
zien, dat liet konstilulionalisme, hetwelk
over de feilen van het oud regiem nooit
is uitgepraat, maar inooi op weg is een
dag van gramschap voor de wereld voor
te bereiden.
En hoe verklaren, of liever vergoelij
ken ons de staatkundigen dat hatelijk
systeem van dwang en tinanciëele uit
putting V Zc weten schier niet veel heter
dan ons in slaap te wiegen met een
oud refreinSi vis /meent jiura Valium
„Wilt gij den vrede maak u gereed voor
den oorlog." Daar mag een puntje van
waarheid inseliuilen voor de grooto
Staten, maar hoe kunnen kleine Staten
zich opstellen tegenover de groole
slokoppen, die tien omringen Hel be
roep op Transvaal gaat hier niet op,
want Engelands voorbereiding was bij
aanvang van den strijd inkompleet, en
't bij uitstek gunstig terrein vertien
voudigde de strijdkracht der helden
schaar, die mol bloed en leven 't onaf
hankelijk volksbestaan verdedigden.
Vrede willen we dat zeggen ons jaar
in en uit de troonredenvriendschap
niet de overige Staatshoofden, zegt elke
vorst bij de Parlcmcnlsopening ieder
jaar. En wanneer elke Staat don naas
ten gubuur voor den gevaarlijksten in
dringer liicld, kon hij niet meer voor-
zorgm nemen, zelfs een generaal leende
zich tol spionnendienst.
In vriendschappelijke verhouding met
onzen gobuur zijn, maar eigen huis en
hof in staat van verdediging brengen,
als ware die gebuur een Schimlcr Hannes
in 't groot, klinkt vreemd. En toeh, dat
werkt den wil tot vrede uil, welken ieder
Staatshoofd verzekert te bezitten. Met
dit al ziel Europa er gaandeweg uit als
een onmetelijk strijdperk. Er moet noch
tans een grens zijn, de linani'ëelc draag
kracht der natiën is geenszins onuit
puttelijk, en niet elk land heeft een
kriegsschalz van 120 millioen Mark, om
in de eerste kleine onkosten te voorzien,
die liet begin van eiken oorlog vorderen.
Zal de strijd voor het leven zich ook
in die lioogc sferen doen gevoelen, met
gevolg, dat hij onderling overleg van die
opperuuichtigcn een paar kleinere Slaten
ingepalmd worden Zoo'n intermezzo be
hoeft dan den algemeenen wil van ..vrede"
geenszins te vernietigenbovendien is
hel ten ondergaan van een paar zwakke
naliën zeer goed te beschouwen als
een uitbreiding van Darwins-systeem.
Protesteert nu liet recht, de wetenschap
behoeft hierin geen grond te zien voor
het herstel der geschrapte Staten.
BUITENLAND.
Koning Victor Emmanuel III heeft
Zaterdag in het Italiaansrhc Parlement
plechtig den eed afgelegd. Z. M. be
antwoordde de voorzitters van Kamer en
Senaat met tiet voorlezen cei.er toe
spraak, waarin hij in de eerste plaats
sprak over de algemeene deelneming
liet lot van hem en Zijne Konink
lijke moeder, zoowel in Italië als in
liet buitenland (luizende telegrammen
iren den koning geworden.
Daarna wees Victor Emmanuel op de
vriendschappelijke betrekkingen tu«-
schen Italië en de Mogendheden. Verder
zeide Z. M. ,De monarchie en het par
lement moeten altyd samengaan. Ik
besef mijne plichten en rechten en zal
altijd volkomen vertrouwen blijven stellen
in de vrijzinnige instellingen van Italië.
Sterk door mijne begeerte en mijne kracht
om de instellingen te verdedigen, roep
ik God tol getuige van mijne belofte,
dat ik van ganscher harte zal werken
de grootheid en welvaart van het
land."
De vrijzinnige instellingen zal Z. M.
blijven verdedigenGeen verandering
gedragslijn derhalve ten opzichte
Z. H. den Pausgeen restitutie
de eenmaal wederrechtelijk ontno-
hezitlingen van den H. Stoel. En
dan durft de nieuwe koning nog wel
God tot getuige te roepen, dat hij
zijn belofte zal houden
Arm Italië, maar ook arme Souverein,
Ofschoon de gezanten in Peking meer
en meer met hunne respectieve hoven
telegrammen wisselen en den toestand
alsmede de meer dan verdachte houding
der Chineeschc Regeering wereldkundig
maken, gaan de Boksers voort de ge
zantschappen te beschieten. Zoo meldt
de Fransche gezant Pichsn, onder dag-
tcckening van 7 Augustus
„De C.hineesche troepen hebben ons
bestookt met geschut en geweervuur,
van 20 Juni lot 17 Juli. Vier legaties
zijn afgebrand; de Fransche legatie is
voor drie vierde vernield. Ons verlies
is 16 man, in het geheel zijn 60 vreem
delingen gedood en 110 gewond. Alle
zendingsposten in Peking zijn verbrand,
behalve die van Pei-tang. Onze krach
ten, onze schiet- en mondvoorraad zijn
bijna uitgeput. Ik heb deu 19en Juli
een telegram ontvangen, waarop ik niet
in cijferschrift heb mogen antwoorden."
Sir Robert Hurl moet, zoo meldt de
Morniny Postaan het Londensche kan
toor van de Chincesche zeerechten, een
telegram in cijferschrift gezonden heb
ben, gedateerd van den 5en Augustus
uit Peking, in hoofdzaak luidende
„Nog ongedeerd maar onveilig. Hoe
spoediger wij uit dezen toestand bevrijd
worden, hoe beter, want hij is lastig
voor de Chineesche regeering en onveilig
voor ons zelf."
FEUILLETON.
opgespoord, die naar I
hel graafschap^ rijden
ias, de hoofdplaats vac
nabij Kilcullenbridgr
De twee weezen.
In de armste streek van het
graafschap Kildare leefde eene wedui
'"ee kleine meisjes in de behoelligste
dighedea. Zoolang het hare kraohlen ic
arbeidde de wakkere vrouw dog en nai
•oor haar en de kinderen minstens hf
noodzakelijkste levensonderhoud
Bezittingen hadden zij niels dan hunne klee
ding, die zfl aan hel lichaam droegen, en die
waren zoo duo, dat zjj, trots de omslagdoeken,
welke modelijdende buurvrouwen hun nog ge
geven hadden, bijna bor fi|
honger zich mi
stede, die zjj
nog gelukkig l
omheining van
Nog meer weri
doordat zy den bc
iet inspanning aller krac
reikten. Z(| wilden den b
eten vragenmaar voo
hel er! hielden zjj toch til
gebedeld.
zjj daarvan weerhouden
op de hofstede een zjjnei
doch eindelijk moest zjj hare zware moeilijke
opgeven. Het harde zwoegen en tobben
bg doorgaans karig voedsel kon haar zwakke
lichaam niet langer verdurenzjj werd ziek,
maar de dood erbarmde zicli over haar en
verloote haar na weinige dagen uit haar kom
mer en lijden.
Nu stonden de beide weezeo geheel verlaten
J>«rwant de buren en de overige dorpsbe
woners hadden zeiven zwaar genoeg te kampen,
om voor hunne kinderen het dagelijksche brood
Je winnen, dan dat zij nog vreemde koslgangera
zich zouden innemen. De lieden ging
lot der kindoren echter toch zoor aan hel I
en daarom overlegden zü, nadat de begralenis
'oorbg was, met elkander, wat er wel gebeu
ren moest, toen een oude bekende der lamili"
opmerkte
„Wanneer men de arme kleinen slechts naa
Kilcullenbridge brengen kon, daar woont, zoo
lk zeker weet, nog een broeder huns vaders,
toch waarlijk
*0ne nichtjes een
eerde hc
dag aan een kruisweg
ting van den weg rechtuit
wül de weg naar liet nog
ver verwijderde dorp Kilcullenbridge
worden ingeslagen.
rii 'cgra den trnd-
Raas liep, ter
met beide t
van de k
ontslagen
maant» i
m zijn haard le
werd door de o1
aden aangegrepen wt
ren niet op een goede
rden, dan moest natun
hen zorg dragen. Een
zjj sleeds recht
uit moesten loopen en niet van den weg
moesten gaan; zondar meer reed hjj verder.
De kinderen stonden de tranen in de oogen,
toen hjj hen vaarwel zeide, zjj volgden zon
voertuig met de oogen, en toen bet oiDdeljjk uit
hnn gezichtskring verdween, weenden zy beide
bitterlijk.
De oudste herstelde zich het eerst, zy nam
haar zusje bjj de hand en zeide
Kom, Marie, wjj mogen niet langer talmen,
wanneer wy Kilcullenbridge nog bereiken willen,
voor het avond is. Ook zullen wy minder koude
voelen, als wg voortgaan,"
„Maar ik heb zoo'n ergen honger, verzuchtte
Marie, „wij hebben ook heden nog niets
eten gehad."
Lita zocht tiaar to troosten, zoo goed I
ging, ofschoon zjj zich zeil byna machteh
voelde; n" tijg WB/È
zwakte te zullen ineenzii
Elkanders handje vast
den nu de kinderen de
de huisdeur opende. Hei»,
groote ruimte, dié legelyk
heen van hoog
inudendf door;
e hier V" riep hjj de w
vertellen.
toeslaan d;
zy e(
t wel,
bromde de b
delden
werd gopnl waren,
■volgden zy
met sneeuw bedekten straatweg
og geen nnr afstand haddr
hun zwakke krachten gehe<
in b6t knagende gevoel van
„Ik dacht
jelui bedelen wildet, toon ik zag dat jelui met
uit den naasten omtrek zyt. Er gaat hier genoeg
bedelvolk rond, zoodal wij vreemden zeer goed
kunnen missen. Wij hebben zeil kwaljjk brood
genoeg in dezen slechten Ijjd, dus maakt maar,
dat jelui verder komt."
en de kinderi
zie.h de klei]
bevond zii
i blik verhiel, spoedde I
ur, terwijl zij haar zus,
een volgend oogenblik
neder, greep zonder aarzelt
en verscheidene gekookte aardappelen zwom
toe en verslond gretig het schrale voedsel*
De groote hond scheen geheel verbaasd ove
dit ongewone gezelschap, hjj hield op te etet
zette zich rustig naast den schotel en liet zy
maal aan do kinderen 07er.
Op hetzelfde oogenblik trad de hoer uit he
buis, om te ziey of de kleine hedelaaralers
ook den hol wedor verlaten hadden en ont-
wnardde nu dit vreemdsoortige schouwspel.
De hond was als oen buitengewoon boosaar
dig dior in den ganaelien omtrek bekend, zoo
dat hjj immer aan den ketting liggen moest, en
zelfs de meid, die hom iederen dag - jn eten
bracht, waagde slechts met de grootste voor
zorg tot zijn hok le naderen. De boer dacht
daarom in het eerste oogenblik slechts aan het
gevaar, dal de kinderen liepen, en {riep hen
toe: „Weg van den hand, hy zal jejinstukken
Haastig liep hij weg, doch plotseling bleef
hjj als versteen-J stilstaan, daar hjj zag, hoe
de hond nu opstond, zich dicht tegen de kin-
doreo aanvleide en dan bjj den aanblik van
zijn heer met zjjn staart kwispelde, als wilde
hjj zeggen: „Stoor toch mjjn gasten in 't ge-
Bjj dit schouwspel woelde een zeldzame ont
roering in het binnenste van den anders zoo
bardon ongevoeligen man -. het tafereel, dat hy
(hans voor oogen had, verwekte gevoelens in
hem, die hy vroeger nog jnimmer ondervon-
De kl
i inlusschen vi
angst opge-
toen zy hem zagen toesnellenzy
vreesden geslagen te zullen worden, omdat hjj
aan het maal van den hond hadden deelgeno
men. De boer echter was zoo onthalst, dat zjj
in de eorste oogenblikkcn geen woord kon uit
brengen; daarna zicb herstellende, zeide hjj op
een toon, die bji zooveel mogelyk een zachte
nitdrukking gaf:
„Zyt ge dan werkelijk zoo Èongerig, dat ge
zelfs het eten van den bond niet versmaadt
Gaat dan met my mede, kinderen, dnn zal ik
u eten geven, zooveel gij maar wilt!"
Daarhjj nam hjj de kleinen by de hand en
bracht hen zelf weder in het huis, waaruit
zij even te voien zoo hardvochtig waren ver
dreven. De hond had zyn heer beschaamd, en
deze zocht nu weder goed te maken, wat hem
zyn geweten als een onmenBchelyke handelwijze