Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 21.
Zaterdag 25 Augustus 1900.
Veertiende Jaargang.
ÜE EENBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per arii
Franco per post10,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauBreedestraat, E 349, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.,
Prijs der AdvertentitQ i
Van 1 tot 6 regelsf0.30
Voor iederen regel meer-0.05
Correspondenten en Advcrteotifn moeien uilerljjlt Vrijdagavond
Bij dit nnmmer behoort
een bijvoegsel.
is de vrede gewaarborgd?
vin. (siot).
Daar komen echter onverhoeds verwik
kelingen, niet tusschen beschaafde Rijken
onderling, maar veroorzaakt door den
Clüneeschen Draak het ondier beet den
gezant van Duitschland dood en hield in
zijn klauwen, de overige gezanten. Europa
verklaarde dan ook den oorlog niet, het
zendt er internationale troepen op af, om
eigen onderdanen te beschermen en de
Boksers of andere oproermakers en
bandieten le tuchtigen. Waarom oorlog?
Maar indien nu eens het gele ras,
verbolgen over die pacht-kontrakten,
over den dwang, waarmee de westersche
beschaving wordt opgelegd, van Noord
tot Zuid oprukt onder don kreetChina
voor de Chineezen, de „Westersche
duivels" uitdrijft of neerschiet en zelfs
een tocht naar het Westen organiseert,
wie keert dan zulk een gele pest?
In zoo'n opmarsch ontvangt de geel-
huid licht gezelschap uit de miliioenen,
die nu in Britsch-Indië onderdanen zijn
van Keizerin Victoria. Dan wordt een
nog woester kreet uitgebruld Azië aan
de Aziaten, en we staan al» voor een
volkeren-overstrooming gelijk er plaats
had eeuwen geleden, loen Hunnen, Go-
then, Wandalen in Europa drongen, en
Attilla, als een geesel Gods, alles voor
zich uitdreef. Zal de diplomatie zulk
een orkaan voorkomen of een bedding
graven voor den bergstroom? Kan het
militairisme beloven met succes die
honderden miliioenen weg te dringen,
bekend als zij zijn met de hanteering
der wapenen, door de beschaving tot
eigen verdediging uitgevonden
Gods plannen zijn voor ons omwolkt,
toch is het alsof in die verte onheils
boden omtpoken en zelfs schijnt het of
er beweging in de Mahomedaansche
wereld valt waar te nemen. Tot ver
dediging der landsgoden en landszeden
werd den ühineeschen prins oi over
weldiger Toean nagegeven, bijna een
milliocn langstaarten onder de wapenen
te hebben geroepen. Hiertegenover zou
den de verbondene Mogendheden, 100
ad 200.000 man willen zenden ten aan
val of tot verweer, meur dan het klompje
legermacht thans in liet geweer en
de vrede zou gewaarborgd wezen
Jaren geleden was er tijdens den der
den Napoleon le Parijs een internationale
tentoonstelling. De wereiddeelen stalden
er uil wal de grond opleverde, zoowel
als gewrochten van kunst en nijverheid.
Van een bekijk dier uitstalling weer in
de open lucht, riep toen Ernest Hallo
uit„Waar blijft Attila Alleen een
geesel Gods kon naar zijne meening
zuivering aanbrengen in een wereld van
geraffineerde weelde, van eigen-vergo
ding, van ontzenuwd zingenot, vol van
een modern heidendom.
Sinds is dal heidendom nog meer
verlijnd en beschaafd, is nog meer
heidensch geworden. De Moskee ont
breekt niet en de Bouiihistische eere-
dienst kwam lot eere, vooral sinds liet
ongeloof, in 't Boudhisrae een volmaakt
heid meende te vinden verre boven die
van 't Christendom uit. De kriroinalisten
vonden ten bate der misdadigers het
determinisme —een soort predestinatie
en de erfelijkheid uit, ten einde het
toedoen van 't gewetenboek te verge
makkelijken en 's menschen verantwoor
delijkheid op te heffen. Weg met dat
graf in den schoot der aardewat
aan opstanding herinnert. Leve de lijk
oven waarvan hel verteerende vuur
beter het idee van vernietiging bij de
geslachten inplant. In de staatkunde is
inheemsch het „Recht van den sterke",
vooral sinds hel geweld zich vergreep
aan het onvervreemdbare recht van den
Paus.
Wederom opende Parijs een interna
tionale tentoonstelling, wereldkermis
der ijdelheid en spiegelbeeld van onzen
lijd. Over zeeën heen, langs alle ijzeren
wegen, die in de iiclit-stad ais uitmonden,
komen eiken dag duizenden in de gcnol-
haven aan. Op 50 a 00 milliocn schat
men 't getal dergenen, die in deze lus
tige wereld den voet wilden zeilen. Brit
Transvaler, Chinees en Germaan,
Spanjool en Amerikaan zoowel als Hol
lander etaleeren daar hunne voortbreng
selen en een deel van hunnen toestand.
Een potpouri bicngt elk volkslied tot zijn
recht, vreedzaam wapperen de vlaggen
aller natiën bij elkaar.
Is de vrede gewaarborgd V
Denk aan China en aan 't woord van
Keizer Wilhelm, dal van een wraak
spreekt zoo bloedig, dat het den Ghi-
neeschen Draak heugen zal nog nk
duizend jaar. Hij neemt den naam Altilu
in den mond meent hij den geesel in
Gods hand te zijn en tegenover China?
Alsof Europa in anarchisten geen nog
gevaarlijker sektarissen telt dan de Bok
sers in China, sektarissen die met de
daad loonen de konsekwenties der mo
derne en ongeloovige theoricn tot linale
toepassing te willen brengen. Verkrijgen of
neinen die sektarissen ruimte van be
weging, dan bedreigt 't beschaafd
Europa iets ergers dan een barbaren-in
val, oi een gele pest.
Hier denken we ook aan hol revol
verschot van den anarchist Bresei, dal
hel hart trof van koning Humbert.
Koning van Italië Una bij gunste der
revolutie, kon zelfs* dit merkteeken hem
niet behoeden, tegen den aanslag van
den konsekwentcn revolutionnair. Voor
dezen is het koninklijk gezag, door wien
ook uitgeoefend, de vijand, hel kwaad
de drager van dat gezag verdwijne der
halve. Ziedaar zijn logika. Hartgrondig
verfoeien wij de snooda daad van den
anarchist p niet aan hem was de Koning,
dien hij ontzielde, verantwoording schul
dig, maar aan God. Op dien Zondag,
einddag van Humberts aardsch leven,
had het Evangelie-woord de geloovigen
herinnerd aan hel „Geef rekening van
uw rentmeesterschap."
Laten de Regeerders zich herinneren,
wat de H. Schrift hun voorhoudt: „et
nunc reges intelligile", en nu o koningen
begrijpt hetl
Twee slagwoorden schetsen den toe
stand „Nous dansons sur un volcan,"
„wij dansen boven een vulkaan." Het an
dere is uit Schiller's Ehret die Frauen.
„Met zijn zwaard verwint de l'arth
En hij maakt den Pers lot knecht."
En wij zouden den waan der onnoozc-
Icn declen, dat de vrede gewaarborgd is
BUITENLAND.
Bij gelegenheid van liet feest van den
Heiligen .loactiim heeft Paus Leo XIII
op liet Vaticaan eeno receptie gehouden,
waarop behalve een twintigtal kardina
len en de leden der pauselijke hofhou
ding vele bisschoppen en kardinalen
verschenen. Z. H. do Paus de hem
aangeboden gelukwenschen beantwoor
dende, bewoog zich daarbij uilsluitend
op godsdienstig gebied, zonder een
enkele zinspeling op den staatkundigen
toestand. Z. II. drukte daarbij den
wensch uit, dat liet Hem mocht gegeven
worden het einde van hel heilig jubel
jaar te beleven, en de Heilige Deur te
sluiten. „En dan," zeidc de negentig
jarige Opperpriester, „zal ik mij gereed
houden om te verschijnen voor den
hoogsten Rechter, daar mijn leven ten
einde spoedt." De receptie, die te half
Iwaalf uur begon, was om kwarl over
één geOindigd.
De II. Vader zag er bij die gelegen
heid welvarend uit en was zeer opge
wekt.
De Boeren in Zuid-Afrika maken het
den Engelschen nog steeds geducht las
tig, en dwingen tegelijk bewondering
voor hunne heldendaden af. Vooral de
Wet met zijn troepen brengt de En
gelschen in gedurige verlegenheid. Tel
kens wordt van Engeische zijde bericht,
dat ze hem in de val hebben gelokt,
en altijd weer moeten ze de treurmare
verkonden, dat hij voor de zooveelste
maal aan hun gespannen strikken ont
komen is. Maar ook de andere Boeren
generaals maken het den vijand lastig
en behalen buit op buit, of brengen
hem nadeelen toe. Wei is uit de vage
berichten, die men van Engeische zjjde
gelieft te publiceeren, niet met juistheid
le bepalen hoe eigenlijk de zaken staan,
inaar zooveel is toch zeker, dat Cham
berlain in zijn berekening nog al tamelijk
heeft gefaald. De oorlog begon 11 October
van het vorig jaar, en met veel ophef
werd toen voorgerekend, dat het daar
aanvolgende Kerstfeest inzonderheid als
vredefeest in Pretoria zou gevierd worden.
En thans zijn we einde Augustus en nog
schijnt hel einde van den oorlog niet
le voorzien, 't Is zelfs de vraag of mst
hel aanstaande Kerstfeest in Pretoria
een bedoeld vredefeest zal kunnen ge
vierd worden.
Met de ontdekking der zoogenaamde
samenzwering te Pretoria wordt door de
Engelschen al evenmin eer ingelegd. B\j
onderzoek is gebleken, dat de gevangen
Cordua was overgehaald tot het com
plot door den agent Gano van den En
gelschen geheimen dienst, en ontkende
ooit met Botha in verbinding te heb
ben gestaan. Hij trachtte dit te doen,
maar werd gevangen genomen en terug
gezonden.
De agent Gano ontkende, dat hij het
complot had aangestookt. Hij had alleen
zich den beklaagde te vriend gemaakt,
om bijzonderheden over het complot uit
te lokken, De raadsman van den be
klaagde zeide, dat Cordua schuldig was
aan het verbreken van zijn eerewoord,
maar dat de andere beschuldigingen uiet
waren bewezen. De beklaagde was door
Gano om den tuin geleid.
Toch is Cordua op alle punten van
de aanklacht schuldig bevonden. De
uitspraak van het vonnis werd echter
uitgesteld tot dat de feiten door maar
schalk Roberts zouden bevestigd zjjn.
De bevrijding der gezanten en de inname
van Peking is een gebeurtenis, die terecht
met spanning werd tegemoet gezien. In
dit heugelijke feit ligt mede het tastbare
bewijs, dat tusschen de westersche Staten
eensgezinde samenwerking bestaat in
den strijd tegen het Oosten. Ongetwijfeld
is hiermede de militaire taak nog lang
niet afgeloopen, al komt van nu af de
diplomatie in deze quaestie meer aan
't woord. Aangaande hetgeen is voor
gevallen vóór de internationale troepen
hunne vaandels boven Peking weder
konden doen wapperen, meldt de New-
York Herald uit genoemde stad onder
datum 17 Augustus het volgende:
In strijd met het plan, dat de bevel
hebbers van de verbonden troepen aan
genomen hadden, marcheerden de Russen
op 14 Augustus vooruit en bezetten
op dien dag den uitgang van de oos
telijke Tsjikopoort, maar konden de
tweede poort (vermoedelijk de binnenste
FEUILLETON.
Beo sprang voof de vrijheid.
Reeds vele
als macbi-
locomotief. Ik bad mijn machine
lietgekregen en gevoelde mjj nergens beier Ibuis
den op bet platform. Weliswaar worden wjj
niet zoo hoog geacht als de kapiteins der
groote stoomschepen misschien ook wel
omdat wjj bon mooie uniform missen, maar
toch kannen wjj beweren, evengoed alszjj.dat,
•ls wjj op de machine staan, het leven van
bonderden menschen aan onze oplettendheid
is toevertrouwd. Die verantwoordelijkheid maakt,
dat wjj aan onze machine gehecht raken en ik
heb kameraden gezien, die met tranen in de
oogen van hun locomoUef afscheid namen.
Op elke hoofdlijn der Engeische spoorwegen
liggen viervoudige rails, voor liet sneltrein- en
het gewone verkeer, zoodat een paar naasl
elkander rjjdeade treinen slechts door een
rotate van een spoor van eikaar gescheiden
zijn.
Op zeke.-„j dag in den herfst van 188* reed
er eeo extratrein van Portsmouth naar Water
loo. Ik moest den trein naar Portsmouth terug
brengen. Wjj reden om 9 n. 27 af en behoefden
nergena op te honden voor wjj de plaala
bestemming hadden bereikt Daar wij een anderen
vóór ons afgereden troin moteten voorbij-"-*--
en ons geen andere trein kon tegenkomen, na-
meo wjj het liokerspoor, zoodat wjj den rech-
tersnellrein dicht naast ons kregen. Om 9 u.
35 rjjdt van Waterloo een expres al. die in
Southampton aansluiting heeft op de Kanaalboot
eo ons dus moest voorbjjstoomen.
Wjj waren het station Ramspark reeds ge
passeerd, toen ik den sneltrein boorde, die in
bet volgend oogenblik naast ons was. Daar
mjjo machine op dit oogenblik wal meer stoom
had, bleven wjj eenige oogenblikkeo naast
elkander rgden. Plotseling zag ik dal in den
exprestrein liet portier eencr coup* le klasse
werd geopend. De daarin zittende passagier
stepte op de treeplank, maakte zich tot den
sprong gereed eD kwam het volgend oogenblik
op bet platform onzer locomotief le land. Half
verbijsterd van schrik pakten de stoker en ik
den nieuw aaogekomene beet en brachten hem
in zekerheid. Terwjjl de stoker kolen opwierp,
zei hjj zacht tegen rnjj; „lk geloof, dat die kerel
Toen wjj een klein station waren gepasseerd,
wendde ik mjj tot den vreemde, 't Was een
jonge men met gladgeschoren gezicht en zorg
vuldig gekleed, die doodsbleek en sidderend
voor mjj stond, want het plallorm eener loco
motief is na jnist niet de meest eangeneme
plaats voor nienweliogen.
„Weet ge wel, dal ge een levensgevaarlijken
sprong hebt gedaan?" vroeg ik. „Wat bewoog
u daartoe
„Ik waa daartoe gedwongenwas bet ant
woord.
„Gedwongen? Door wien dan? Want voor
zoover ik heb gezien, zat ge alleen in de coupó
„Ja, ja, dat is zoo. Maar nieltegenstaaaode
dat was ik toch gedwongen den sprong te doen,
en ik zal u vertellen waaroin. Ik wilde vluch
ten, en dit was de eenige weg.''
„Vluchten? Voor wie dao? Voor de politie?
Maar ge vergist n, wanneer ge denkt dat wjj u
in dat geval niet zullen uitleveren."
„Neen, neen, niet voor da politie, want ik
wat ik u zal vertellen. Ik behoorde tot een
geheim anarchistisch genootschap, 't Zou een
te laag verbaal vormen, iodieo ik u vertelde
hoe ik bjj dit vennootschap verzeild was ge
raakt. AU evenwel iemand er lid van is gewor
den, gaat het verbazend moeilijk er weer at
te komen, lk heb al het mogelijke gedaan
om mjjn vrjjheid terug te krjjgen, maar alles
tevergeefs. Op een avond in de vorige week
hielden wjj een vergadering, waario een aanslag
werd beraamd. Ik durf u dien aanslag niet
nader aanduiden, wel kan ik u zeggen, dat hjj
tegen het leven van een der hoogstgeplaatste
personen op het continent was gericht. Wg
trokken het lot, dat den uitvoerder moest san-
wijzen, en dat lot viel op mjj. Vergeefs smeekte
ik mjj van die vreeseljjke laak te ontslaan
de voorzitter herinnerde mjj aan mjjn eed en
voegde erbjj„Het lot is op n gevallenge
moet dos de daad volvoeren. AU ge mist of
aarzelt, bljjll u maar éen keuze overde dood.
Geloof niet hem le kunnen ontvlieden. Tot
Donderdag wordt ge zorgvuldig bewaakt; des
avonds neemt ge den sneltrein naar Southampton
en dan de boot naar Havrevandaar gaat ge
naar Parjjs. Ge gaat over Southampton, omdat
die IQn liet minst wordt gebruikt. Ge reist
alleeo, maar elk uwer schreden wordt bewaakt.
Geloof ook niet, dat ge den trein op een een
zame plaats tot stilstand zult kunnen brengen
en zoo ontvluchten, want twee eedgeoooten
bevinden zich met u in den trein, die elk uwer
schreden bewaken. Hetzelfde geschiedt te Hftvre
en Rouaan, waar gjj u moet ophouden. Te
Parjjs wordt ge door andere eedgenooten opge
wacht, die u voortdurend zullen begeleiden. Ge
stil.
eenige i
„Maar hoe weet ge dan," vroeg ik, „dat uw
bewakers werkelijk le Waterloo den trein heb-
„Bjj het vertrek van den trein werd een
klein briefje in mjjn coupé geworpen, dal mjj
daaraan herinnerde."
„Hebt ge dal briefje nog bjj u?''
„Neen, ik zei u immers reeds, dat ik in mjjn
vertwjjloliog niet wist, wat te doen. Reeds wilde
ik den sprong wagen om zoo in het vrjje veld
te komen, toen ik uw trein bemerkte. Terwjjl
ik wachtte, dat hjj voorbjj zon zjjo, zag ik dat
ze eenige oogenblikkeo naast elkaar bleven
voortrijden en toen was mjjn plan gemaakt
Ik waagde den sprong en kwam behouden
„Zoo ver zjjt ge dos gekomen, maar wat
moet er nu verder gebeuren?"
„Kunt ge me niet aan den buitenkant laten
alatjjgen aU de trein stopt? Anders moet ik
natuorlgk aan de autoriteiten verantwoording
doen, en dat zou ik tot elkeo prjjs willen voor-
„Jawel, maar dan maak ik mg aan overtre
ding van het reglement schuldig, Bovendien,"
voegde ik er bjj, „heb ik niet de minste zeker
heid, dat ge mg de waarheid hebt verteld I"
„Ik zweer bet ut Overigens weet niemand,
dal ik mjj op uw machine bevond. AU men le
weten komt, dat ik op deze wjjze wut te ont-
vluchten en wanneer er van overheidswege
onderzoek wordt gedaan, zal men het te weten
komen, zal men mjj achtervolgen en het
eiude is voor mjj de dood. Geld heb ik genoeg
bjj mjj om bjjv. naar Anstralii of Amerika te
Ik keek mjjn stoker eens aan, die mjj toe
knikte. Toen wjj op eenige afstand van het
station te Portsmouth stilhielden en wachtten
op het signaal, dat wg konden binnenrijden,
liet ik den vreemde afstappen, die ons ter be
looning eenige goudstnkkeu in de hand wilde
drukken, welke ik evenwel weigerde.
Eenige dagen gingen voorbij, lk had jout
mjjn vrjjen dag, toen de stoker bjj mjj kwam
om mjj een courant te brengen, waarin een be
richt was aangestreept, dat hjj mjj aanwees.
Tot mjjn groote verbazing las ik het volgende
.Geheimzinnige verdunning van een op
lichter.
Donderdagavond verdween op geheimzinnige
wgze een misdadiger, dien de politie reeds ze
ker meende in haar macht te hebben, de di
recteur van de Verednigde Enropeesche en
Koloniale Bank, die zich aan groote oplichterjjeo