Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 23.
Zaterdag 8 September 1900.
Veertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort. Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementaprija par drie maanden
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummers - f 0,05.
BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prfje der Adrertentitni
Van 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
n uiterlijk Vrijdagavond
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Katholieke democraten.
Het was te voorzien, dat het treurig
optreden der zich noemende „Katholieke
Democratische Volkspartij in Nederland"
beschouwingen zou uitlokken bij de
organen der katholieke pers. Onder deze
heeft ook het Centrum daaraan cene be
spreking gewijd, waarin gewezen wordt
op het sombere feit, dat ,Het Volk,"
orgaan der S. D. A. P., met vreugde
de houding dier „katholieke democraten"
begroet, en reeds de verwachting uil-
spreekt bij die fractie op medewerking
te kunnen rekenen voor de belangrijkste
eischen aan de Slaalsalmacht te stellen.
Hierin vindt hel Centrum dan ook aan
leiding den onderslaanden raad te geven:
Lut de „Volkspartij" niet vuorlgaan op den
afzonderlijken weg. dien zjj heult ingeslagen.
Laat zfl terugkooron tot de gtoute katholieke
party, waar hare leden behooren, willen zü in
het openbare leven de goede zaak als katholieken
dienen. Laat zjj zich het voorbeeld herinnoren
van Duitschland, waar hot Centrum juiat machtig
geworden is, doordat vooruitslrcvoudo no n
behoudsgezinde katholieken gezamenlijk bic
strüden en door verstandig en vriendschappelijk
overleg tot zoo gelukkige resultaten wisten
Afscheiding, afzondering verzwakt; in
eerste plaats bin, die een eigen weg insla
als deze leden der .Volksparty."
Trouwens, bier is geeo party, maar slee
een fractie, die geen toekomst iteelt en slee
de belangstelliog wekt der socinlisteo.
Gulden woorden, die ieder rechtgeaard
Katholiek gaarne onderschrijven zal. Uit
de geschiedenis der Katholieke Staats
partij in Nederland valt, helaas, al
te pijnlijk te leeren, dal wij tot onze
eigen schade en schande het voorbeeld
van het Duitsche Centrum al te zeer
uit het oog verloren. Vooral de drie
laatste jaren zijn te dien aanzien rijk
aan ondervinding. Als in dit tjjdperk
de vooruitstrevende en meer behoudsge
zinde Katholieken gezamenlijk hadden
gestreden, dan zou het treurige schouw
spel ons bespaard zijn gebleven van cene
verdeeldheid, welke, hoe gering eonerzijds
omvang, toch tot een politieke
nederlaag voor de Katholieke Staats-
partij heeft geleid, en wel ecne, die des
le grievender is, naarmate harder werd
geijverd, meer gedaan om die al le
wenden.
Eii hij de aanbieding van het Katho
liek Program in 189G werd door al de
Katholieke Leden der Tweede Kamer nog
wel gezegd, dat men steeds moet wakon
„voor de eensgezindheid en trachten
naar éénheid van handeling."
Bemoedigend klonk hel daar:
Deze beide dingen zullen hel heal worden
iriften
i zich r
Ilia
her/I hl
hel besturen van Hoils Kerk.
Zich richten naar de Bisschoppen
Daden geven daar een allerbelreurens-
waardig antwoord op
Door „verstandig en vriendelijk over
leg" zou men zeker lot gelukkige resul
taten gekomen zijn, maar nu?....
„Afscheiding, afzondering verzwakt
in de eerste plaats van hen, die oen
eigen weg inslaan," zegt het Centrum,
en hel spreekt bij ondervindingen wij
zeggenGod geve, dat deze behartigens
waardige woorden door de geheele
Katholieke Slaalsparlij mogen ter harte
genomen worden, nu we weder aan
den vooravond van de periodieke ver
kiezingen slaan.
Het Centrum besluit zijne beschouwing
met deze woorden
■Moge zy lol beter inzicht komen en bedenken,
dat, ondanks de zonderlinge vertoogeo van cenige
conservatieve katholieken, in onzen wyilen room-
schen kring wel Uegeiyk plaats is voor een
democratisch element.
Dat element moet er zelfs zyn.
Wel wonderlijk dit slotbetoog. De
liefderijke vermaning over verstandig en
vriendschappelijk overleg tusschcn voor
uitstrevende en meer behoudsgezinde
Katholieken, komt hier, o. i. wel een
weinig in 't gedrang. Dat „ondanks de
zonderlinge verioogen van eenige conser
vatieve Katholieken," die, natuurlijk, in
den wijden roontschcn kring geen plaats
willen laten voor een „democratisch
element," klinkt als zeer zonderling, nadat
het Centrum zelve de wrange vruchten
blijkt te zien, die het dwepen met een
„democratisch element" reeds begint af
lo werpen, 't Ware ilan nok een ver
dienstelijker werk indien hel hlatl zich
eens beijverde een bepaalde omschrijving
le geven van hel „democratisch clement,"
wunrvoor hel cene plaats in den wijden
roomsehen kring wil inruimen, Katho
lieke democraten, die sleehls de belang
stelling wekken der socialisten en
■Ike democraten doen dat niet 't
hebben, gelijk het Centrum vermanend
een verkeerden weg ingeslagen
welke demoeraten nog den goeden
weg bewandelen, en waar de grens ligl,
die niet mag overschreden worden, is
zeker allerminst voor een ieder duidelijk.
Wanneer daarentegen gesproken wordt
n dc belangen der Katholieke Staal!
party, dan kart ieder Katholiek gureu-
delijk welen of le weten kotnen, waar
om gaalde eene moge in het dienen
die belangen iets voortvarender zijn
dan de ander, de politieke lijnen waar
binnen, wij, Katholieken, ons te bewegen
hebben, worden dra gevoeld en door een
rechtgeaard Katholiek niet zoo licht
overschreden maar met machtspreuken
als „demoeralie" komt hel volk terecht
bü de groep, waarvoor de Katholieke
Staatspartij zich schamen moei. Dat
hebben we te Arnhem gezien!
McL het oog op het te houden Katho
liek Congres van sociale aangelegenheden
op 2 en 3 Sept. jl. schreef o. m. het
eminente, katholieke lid van den Raad
van Staten, Mr. Ileydenrijck, in De Tijil
van Zondag II.:
co oozon Staat tc zeer duet doordringen in al
die vraagstukken, duze laatste van hygidoiftlio-,
onderhoudt-, beschaviogs-, veredelings-zorgon
weldra, of althans zoetjens en zachljenv zal
overtreden op een terrein, welles vrijheid den
Katholieken Volksbond en mjj dierbaarder is
Daar zijn ook wij bang voor en voer
nog veel meer als men blijlt voorlgaRn
met het machtwoord „demoeralie" katho
lieke democraten te kweeken.
BUITENLAND,
liet tloor de Franschen zoo vurig ver-
Inngtle bezoek van don Russische» czanr
aan ito Panische tenlotmslelling gaat
niet tloor. I >e czaar heeft daarvan in oen
eigenhandig schrijven aan den President
l.oubel kennis gegeven. Redenon voor zjjn
wegblijven worden niet opgegeven, maar
hel schrijven is in do voor de Fran-
iclien meest vleiende bewoordingen op-
gesleld.
„Do gevoelens," schrijft de Czaar, „die
ik persoonlijk voor u koester en de ban
den van hartelijke vriendschap, welke
Frankrijk on Rusland verbinden, hebben
bij mij hel verlangen doen ontslaan u
op te nemen in mijn keizerlijke orde
van St, Andreas, welker ordetcekenen
u tegelijk met dozen brief zullen wor
den ter hand gesteld.
„Het is mij in hel bijzonder aange
naam u dit getuigenis te kunnen aan
bieden vari mijn achting op een tijd
stip, dal de volkomen overeenstemming,
zoo gelukkig gevestigd lussehen Frank
rijk en Rusland, meer dan ooit haar
weldoende» invloed kan uitoefenen, niet
slechts op hun directe belangen, doelt
ook lot hel behoud van den algemec-
nen vrede, welke ons evenveel Ier har
te gaat.
„Het is met een werkelijke belang
stelling, dat ik behagen schep, het suc
ces te volgen van de schitterende ten
toonstelling, waarop Frankrijk het recht
heeft zich le beroemen en ik behoef
u niet le verzekeren van hel zeer op
rechte leedwezen, dat ik gevoel, even
als de Keizerin, Parijs op dit oogen-
blik niet te kunnen bezoeken.
„Doch, van verre evenals van nabij,
gewend mede te leven met wal Frank
rijk raakl, is het met een zooveel te
levendiger voldoening, dat wij steeds
begroeten wal tot zijn roem en zijn
voorspoed bijdraagt.
„Wilt daarvan de verzekering aan
vaarden, mijnheer de president, zeer
waarde en groote vriend, mot die van
mijn gevoelens van hoogachting en on
veranderlijke vriendschap." N,colaas II.
Petershof, 2 September (15 Augustus).
Uit schrijven werd den president van
de Republiek Maandagmiddag door den
gezant vorst Ooroessow tegelijk met de
Andreasordc overhandigd. Daarbij wer
den tusschcn den gezant en Loubet
nog ccnigc lieve woordjes gewisseld,
die moeten bewijzen, dat voorshands
lussehen Rusland en Frankrijk nog de
meest inliomc vriendschap bestaal.
Omtrent de ontruiming van Peking
door de Mogendheden, zooals door Rus
land is voorgesteld, beslaat minder
eenstemmigheid, dan in het bovenver
melde geval lussehen Rusland en Frank
rijk wordt vertoond. Wel beschouwd
bestaat er alle reden om niet te over
haast te handelen, wijl de toestand
nog zoo onzeker lijkt, dal niemand weet
wat er nog gebeuren kan. Router seint
dan cok:
Men is ernstig bezorgd over het uit
blijven van berichten uit Peking en
over dc onmogelijkheid, om met de
gezanten in verbinding te komen, waar
voor men tot dusverre geen reden kent.
Dc telegrafische verbinding is, naar
men vermoedt, opnieuw door de Chi-
neezen verbroken. De ernst van den
toestand wordt nog vermeerderd, door
do volledige onwetendheid over de
houding der gevluchte Chineesche au
toriteiten.
Dc vorigo minister van buitenlandsche
zaken, llanotaux, publiceert in de
Petite Qironde oen artikel over de
Ghinooselie woelingen, waarin hy tot
de volgende conclusie komt„De thans
bcvrjjdo gezanten moeten voor een be-
raudslagirtg bijeenkomen en het eens
worden over een program tot onder
drukking van de ongeregeldheden, tot
herstel van de orde en, wanneer dat
mogelijk bleek, tot het instellen van
een nieuwe organisatie in China. Kon
men het hierover niet eens worden,
dan, zegt Hanotaux, is iemand onder
weg, die juist te rechter tijd zal aan
komen, om de gezanten te vervangen:
graaf Waldersce en de mogendheden
zullen dan onder zijne leiding eene
groote verovering hebben te doen."
Het voorstel van Rusland om de inter
nationale troepen uit Peking terug te roe
pen is dan ook met verrassing vernomen.
Duitschland is er legen. En geen wonder 1
Vooreerst heeft het voldoening te eischen
voor den moord op zijnen gezant, baron
Von Kcltelcr, welke voldoening slechts
te krijgen zal z(jn door een groot ver
toon van macht. En dan, hoe moet het
gaan ract den generalissimus graaf
Waldersee Dat Duitschland fiasco zou
maken in geval 't voorstel van Csaar
FEUILLETON.
De Strooper.
Sedert meer dao tien jaren, dat Le Roussot
de bosachen van Lery stroopte, koesterde hij
een onverioenlyken haat tegen den boschwachter.
Deze, Moirand goheeten, was een oud-zouaaf,
die voor niemand bang zynda, zyn plicht nauw
keurig vervulde en het wild, dat aan züne zor
gen was toevertrouwd, streng hewaakre. Moirand
legde den strooper hinderlagen, nam zyn strik
te Rousaot, die den boachwacliler te slim af
was, stroopte nog meer dan anders.
Had hy niet de brutaliteit gehad oin op
Ondejaars-avond eenige hazenbuiden op een
berkenboompje te spijkeren by wijze van nieuw
jaarsgroet?
Dikwyis had Moirand jacht op hem gemaakt,
maar allyd had hy wetea te ontsnappen, want
ving als een aap, kroop by door het kreupel
hout; by zal recbls als men hem links waande
en kende alle schuilhoeken in bet bosch.
Le Roussot was reeds heel jong wees gewor-
deo en daar niemand zich zynei had aange
trokken, tot een echten vagebond opgegroeid.
Nu eens als herder, dan weder als knecht bad
by by verschillende boereD gediend, maar daar
by nooit lost tot werken bad en zich niet naar
schikken, "was "hjf"overal weggejaagd en had
eindelyk in bet stroopen een middel van bestaan
gezochL
Le Roussol woonde aan den ingang van bet
gemeentebosch in een oude vervallen bat, en
by kookte zjjn eigen potje.
De bosch wachter w»B, zooals wy reeds ge-
zegd bebbon, zyn grootsto vyand. Als zy olkan-
der ontmoetten, In het dorp of daarbuiten,
Op een helderen nacht in do maand Januai
lag Le Ronssot in hinderlaag in ;hot zwar
kreupelhout verborgen. Hy had het op ee.
pas afstands van hem graasde.
Duizenden en duizenden sterren schitterde:
aan den onbewolkten hemel en dc maan wier
haar zilveren stralen door de bladcrloozo tak
Le Ronssot hield zyn adem in en wachlte.
Zyne kattenoogen glinsterden van pleizier. Hy
bracht het geweer aan den schouder, mikte en
schoot af. Een reebok tuimelde tegen den grond.
Op hetzelfde oogenblik werd hy bjj den
schouder gegrepen.
Aba, daar heb ik je eindelyk, schobbejak.
De boschwachter wierp zich op zyn tegen
stander, die zich hevig verweerde.
De twee mannen worstelden. De wildslrooper
Eensklaps viel Moirand languit legen den
grond, terwgl hg met zyne beide banden naar
zyn borst greep.
Le Ronssot, bniten zichzelven van woede,
bad hem zijo kort en scherp mes in de borat
geplant
Dezen keer, mompelde hy, heb ik my ge-
Twee dagen na de misdaad, vondon twee
gendarmen, die uitgegaan waren om Moirand
te zoeken, zyn lyk op een open plek in hot
boschmen legde het op eon brancard en stelde
werd lastig gevallen en hij besloot na eenige
dagen zich omtrent den toestand tc gaan ver
gewissen, terwijl hü tegeiykeriyd zyn wild aan
den man wilde brengen.
Gewoonlijk bracht hg zyn buit hjj eene oude
kocht en Le Rousaot hiervoor leveosmiddolen
Toen liet Dooderdag-avond was. ging»hy
dan met zyn buil nanr moeder Andretle, zoo
heette zjj.
Maar op den drempel van dc keuken gekomen,
bleef by verwonderd slaan.
terwyl een jongen haar trachtte te troosten.
Komaan, zeide Le Rousaot, wat is eraan
de hand
Myn arme zoonZij hebben Jacob
gevangen genomen!
Waarom?
Meo zegtmen zegt, dat hy den bosch-
De strooper verbleekte.
te verdenken, zeide hij, de armen over de borst
krniiende.
I)c oude vrouw zeide eenige verwarde, on-
duidelyke zinnen, afgebroken door snikken.
Le Roussot hoorde met een somber gezicht
toe. Van zyne kinderjaren af, kende by Jacob.
Hü was ook sirooper, maar hy was veel be
schaafder dan Le Roussot, want hji woonde in
bet dorp, hielp io de herberg van zyne moeder
en was reeds op zyn twintigste jaar getrouwd.
Buren bedden bem op den avond van de misdaad
zien uitgaan, met het geweer over den schou
der tegen den morgen had men hem weder
gezien, met wild beladen. Daar by dikwyis twist
met den boschwachter gehad had, gelooide men,
Lu- Jyoe j,-, 00j, zyno
heelt hem niet een
Lo HuubsoI luist
Als hy nog cenig gevoel van toegenegenheid
in zyn hart koesterde, was het voor deze oude
gedaan had.
Gy moet niet zoo treuren, moeder An-
drette, zeide hy eindelijk. Jacob is niet dood
Men zal hein vrijlaten-.. Men zal don schul-
grond loogachudde.
Wanneer wordt hij weggebracht? vroeg
by nog.
VandaagMet den eersten trein.
Houd moed, treur maar niet te veel. Hy
Een vreemd, ongekend gevoel maakle zich
van den schuldige meester.
Jacob was aangehouden en gevangengenomen,
hy zou voor don misdadiger moeten boeten.
Le Roussot stapte snel voort, met gebogen
rug, alsot hem een vreeselyko last drukte.
Toen hy den boschwachter vermoord bad,
had by niet aan de gevolgen gedacht, fly had
zich verheugd, dat er geen vervolging legen
hem ingesteld werd. Maar nu was zyn vriend
gevangengenomen en deze onschuldige zou ge
lig dwaalde lussehen de boomen, niet we
tende waarheen hy gaan zou.
Eindelyk besloot hy c
er keek by in de
0 door het haardvuur beider verlicht werd.
9 twee vrouwen zaten treurig by elkaar. Nu
1 dan hoordo hy moodor Andrette snikken.
Le Roussot voeldo nu oerst al de zwaarte
zijner misdaad en haastig onttrok by zich aan
Den geboelen nacht bleef hy in do baart
Uy wilde Jacob zien voorhykomen.
En werkelyk, toen bet zes uur sloeg, werd
de ongelukkige, zwaar geboeid en door eeoe
grocto incnigto gevolgd, lussehen twee gendar
men weggeleid. Zyne moeder en zyne vrouw
liepen hem Imndenwrlngond en snikkend achter-
nn. Toen ging Le Roussot heen, naar het bosch,
om to trachten daar lot kalmte lo komen.
Maar hji vond zyno gemoedsrust niet weder
overdag dwaalde hy somber en droofgeestig
door hol woud, 's nachts word hy door vreese
lyke vlmoenou gekweld, zoodat alapon onmogelyk
was. Hy stelde zich steeds voor, dat hy 't hoofd
van Jacob onder do byi van de guillotine zag
Twee maanden waren er sedert do inhech
tenisneming van Jacob vorloopen.
Moeder Andrette bield Le Roussot, op zyn
verzoek, op do hoogte van hetgeen er gebenrde.
Do zaak zou weldra voorkomen. Toen de dag
waarop Jacob gevonnisd zou worden, daar waa,
begaf Le Roussot en hot geheele dorp zich
naar do plaats, waar bet gericht gehouden werd.
Toen by in do gerechtszaal Jacob vermagerd
en bleek in do bank der beschuldigden zag
Do akte
luisterde i
n beschuldiging werd voorgelezen,
len do getuigen voor. Le Rousaot
naar heigeen zy vertelden.
Hing werd opgebeven, moest men
luwen de zaal te verlaten; werk-
lorzanmdo hy.
middags werd het recblagoding her-
nvoeren, riep hü de toegevendheid
n de rechters in, wjjzonde op de moeder, de
ouw en do klndoron van den beschuldigde,-
