Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 38.
Zaterdag 22 December 1900.
Veertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort. Apeldoorn, Baarn. Barneveld, Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Xaarden. jNijkerk. Soest. Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie
Franco per post
Afzonderlijke
1 0.40.
f 0.05.
Bureau Breedestraat18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prije der Advertentitn i
Van 1 tol 6 regelsf0.30
Vopr ietleren regel meer-0.05
Bij dit nnmmer behoort
een Bijvoegsel.
Kerstmis.
Een wereld ran gedachten wordt in
eens opgewekt door dit enkele woord
Kerstmis't plechtige leest na korte
dagen als Hoogtijdag door de Christen
heid gevierd. We luisteren, of geen wiek-
geklep ons voorbij ruischt, en geen echo
van Engelenzang wordt opgevangen.
In onze verbeelding spoeden we naar
de stalgrot op Bethlehems veld, om uit
gehceler hart hoofd en knie aanbiddend
te buigen voor 't Kind aldaar geboren,
Christus-God. Achter de herders treden
we aan, of achter den knechtenstoet,
der Driekoningen-gevolg.
Blij feest, dat Kerstmis, met zijn vroeg-
ochtend klokgelui, niet dat Haastig geslap
dreunend of trippelend, van wie forsch
zijn of zwak, klein in eigen oogen of
groot ichijnen willen. Uit enze in dat
nachtelijk uur vollichte kerken, voert de
opbruischende zang de harten mee om
hoog.
Elij feest, waarin ook wij ons wat
loshechlen van liet aardsche en om
iiooger kracht bidden, opdat onze wil
in de daad goed moge zijn, en we iets
smaken van een vrede, dien de wereld
Diet geven kan, en wij boven alles uit
't als hoogste taak en doel beschouwen
Glorie te geven aan God.
Zg, die alles beperken tot stof, stof
wisseling, stoffelijke beweging, hebben
voor ons, armen van geest, en onzen
Hoogtijdag slechts een spollach of wal
hoongesis over Kaffer-argument, waarbij
de waarheid staande blijft.
Kerstmis vieren naar oude Christen
zede zou geduld kunnen worden, maar
dan voor gekloosterdcn en voor onnoo-
zelen. Ook voor pas gekerstende Rood
huiden, in het eerste stadium hunner
ontbolstering, want later jaagt toch de
verlichting hun aanvankelijk Christendom
wel op de vlucht.
Want daar boven uit wanen die ver
lichte mannen te staan als metalen
n, die ijzeren ledematen rekken tot
honger dan koepeldak of torens der
n, waar nng Kerstmis wordt ge
vierd en 't Glorie zij God opstijg!.
Arme uiensch. die de Goddelijke Open
haring loochenl en vin de nnlnnrkrneht
droomt welke de zonnen raderen wil
aan zijn stnjdauloniobiel. en de melk
wegen verin erbaant, krijgvoerend tegen
den Heer en Ziin Christus. Arme incnsch,
al steunen hem stille, duistere krachten,
hij moei bedrogen uitkomen, want ons
Kerstlied zal alle tijden door van zijn
derlaag getuigen. De Christus Ie Bethle
hem geboren heeft immers aan de Kerk,
door Hem gesticht, verzekerdZie ik
met u, lot aan de voleinding der
i we zouden niet met vreugde in
rt naar Gods huis ons spoeden in
den Kerstnacht
)al is zoo lang er Christenen waren
de ziel der geslachten vastgegroeid.
Blijde te midden der vervolging vierden
de eerste geloovigen het Kerstfeest in
do catacombon. 't Was misschien voor
den priester aan 't altaar zijn laatste
II. Mis en voor vele geloovigen, ter H.
Tafel genaderd, hunne laatste H. Com
munie; aan den uitgang van "l schuil
oord stond de spion, die ze den beul
overleverde.
Is de sprong in dat verleden te ver
dan wende zich het oog naar China.
Daar wordt een l.elsch bloedspel afge
speeld, aan dat in 't oude heidensch
Rome gelijk, beschenen door de laatste
zonnestralen der verlichte XIX" e
De nog rookendc puirien der in lichte
laaie gezette kerken, glinsteren als in
robijnen gloed het bloed van duizen
den martelaren.
Derhalve aldaar geen Kerstmis?
Wel Kerstmis, zij het dan in rotsspleet
of bergklool gevierd, gevierd ook als
voorbereiding tot den marteldood, want
wellicht wetten de speurende Boksers
hun speer om ze in 'l hart te ploffen
de Christenen, bij't verlaten der spelonk.
Blijde Hoogtijdag, want evenals van de
Apostelen is hun hart vol vreugde
Christus te mogen lijden.
En dan wawelt de hoogo moderne
wijsheid van oen verjongingskuur, waarin
onze Christen-Hoogtijdag wordt omge
zet in een feest aan de natuur gewijd, hij
't weer klimmen der znnne, wier licht
daarbij onze dagen verlengt, Wie laten
zich op 't fnlterhcd doodmartelen om
trouw te bevestigen aan de natuur, die
geen troost biedt aan de lijdenssponde
hier, noch hope op onsterfelijk leven
hierna
Onze Kerstmis zal blijven immers met
"nor, ol «u Christus geboorte worden de
feiten der geschiedenis vermeld, ons
Christenfeest is geworteld in den bo
dem, waarop de volkeren zich bewegen.
Zoo verre als koningin Victoria's schep-
ter gebiedt, is Christmas' dag in eere
in Germanic hlijfl de Kerstboom immer
groen. Zijn de. CIuihI.i tic. A'oitf van de
lippen der Fransehen vervloden V Zag
men holKerstnacht schooner dan (li-
dagen, en zoovele andere zangen uit
onze liodercnboeken wegsterven
Van de vorige, nam deze eeuw, nu
wegsluipende als een smalle schaduw
streep o. ril. ook hel Kerstlied over.
Van de wegdeinende lippen der oude
zal dn nieuwe het opvangen. Reeds op
den eersten dag der XX" eeuw Oc
taafdag van 's ilecren Geboortefeest
weerklinkt hul: ,Eene Maagd heeft den
Verlosser tor wereld gebrachtU loven
wij onzen God!" En de koorzang: .Een
Kindje is ons geboren, een Zoon is ons
gegeven, Wiens heerschappij op Zijn
schouder rust," geleidt den priester
ter Hoogmis naar het altaar.
Dit waarborgt ons de viering van
's Hceren Geboortefeest ook door de
verdere geslachten, wat omwentelingen
door te worstelen hun zwaar lot moge
zijn. En de blijdschap des harten zal
immer zich uiten in een juichend
kerstlied. Zelfs als de lijdensbeker voor
ons slaat, en de toekomst donker is
Zelfs dan.
In den nacht der Geboorte waren
Bcthlchenis velden met hemelklaarheid
als overgoten. In den Kerstnacht zon
licht Int in de Christenziel.
BUITENLAND.
Aangaande de plechtigheid der slui
ting van de II. Deur en hel Heilige
Jaar, die op den avond vóór het Kerst
feest zal plaats hebben, wordt uil het
Vaticaan hel volgende vermeld
De Dans zal de Vespers van het Kerst-
leest bijwonen, waarna Z. H. een be
zoek zal brengen aanhol II. .Sacrament,
dal op het altaar zal worden uitgesteld.
Daarna zal de Bans, vergezeld van liel
pauselijk hof, zicll in processie naar do
vestibule der basiliek hegeven, om de
plechtigheid der sluiting te verrichten.
De Bans zal achtereenvolgens drie truf
fels knik op den drempel der II. Deur
werpen en drie kleine sleenen. Het
zelfde zal gedaan worden door den
„cardinnle penitenziere" en de vier
.peiiitonzieri" der basiliek in priesterlijk
gewaad. De „Sainpictrini" zullen als
dan overgaan Int de afsluiting der II.
Deur in tegenwoordigheid van den II,
Vader, Als dil voleindigd is, zal Leo
XIII hel Tr Ileum aanheffen, dat alle
aanwezigen in koor zullen voortzetten.
De indrukwekkende plechtigheid zal
lipsloten worden met den zegen des
Pausen, die daarna de jubiluc-allalun
voor de gehcclu Christenheid zal af
kondigen.
lil zijn allocutie van Maandag sprak
Z. II. Leo XIII zijn voldoening uil over
de innige godsvrucht door zoovele dui
zenden pelgrims geluimd, gedurende don
loop van het jubeljaar. Z. li. hoopt
daarvan rijke vruchten voor de Kerk en
den godsdienst. Inlusschcn zijn er zaken,
die den H. Vader smartelijk aandoen, o.
a. het conflict tusschcn Italië en den
II. Stoel, waaruit, naar den II. Vader
vreesde, nog ongelukkige gevolgen
zullen voortvloeien, wegens de uitvaar
diging van der Kerk vijandig gezinde
wetten.
„Het is waarlijk een ramp' voor
Ons," sprak Z. II., .dal hel geweld den
Rooinschcn Opperpriester bei ooft van
zijn wettige souvereiniteit, die zoo nauw
verbom len is met de vrije uitoefening
van zijn ambt, hetwelk thans afhanke
lijk is gesteld van de macht en de wil
lekeur van andoren.
„Deze beproeving is nog zwaarder
geworden door het feil, dat onlangs de
heerschappij over Rome overging in
andere handen, op eene wyze alsof dit
geschiedde van rechtswege, eo alsof dit
niet de vrucht was van hef werk der
ongerechtigheid. Wij willen, dat het recht
van het Pausdom ongeschonden big ve en
verklaren, dst noch de tijd, noch de
achtereenvolgende regeerders het nooit
verjarende recht van den Pontifex kun
nen onderdi ukken of verminderen."
Nu men in deze dagen met voor-
boeliligen ijver opkomt voor recht en
gerechtigheid, zij deze allocutie des H.
Vaders in ernstige overweging aanbevolen.
Na een zeer lange zitting heeft Maan
dag de Franscho Kamer paragraaf 3
der ainnnstio-wet aangenomen. De aan
neming dezer wet tnekcnl weer geheel
den geest van de meerderheid der
I'ïnnschc afgevaardigden. Er werd toch
een amendement ingediend, om van de
amnestie uil te sluiten de geestelijke
congregaties, die „weerspannig zjjn tegen
de wetten", m. a. w, de congregaties,
die protesten doen hooren tegen de
brutale en hemeltergende aanslagen der
vrijmetselaars-regeering op haar werk
kring en bestaan. Hierbij kwam nog,
dat op voorstel van den socialist Sem-
bal met 298 tegen 205 stemmen de
anarchistische brandstichters van de St.
JozofskOrk ook tot de groep worden ge
trokken, die in de amnestie al deelen.
Een waardige pendant verschafte de
vrijmetselaars-regeering in het feit, dat
de zoogenaamde Mease rouge werd af
geschaft. Deze H. Mis werd telken jare
opgedragen hij het begin van een nieuw
arbeidsjaar voor de rechterlijke collogiën,
en werd bijgewoond door de rechters
in ambtsgewaad,om van den II. Geest licht
en genade af te srneekeu over hunnen
arbeid voor het pas begonnen zittingsjaar.
En zoo'n godsdienstige plechtigheid
wordt afgeschaft
Arm Franki-yk
Ue Chineesehe kwestie is nog verre van
hare oplossing. Het heeft den schijn, dat
de gezanten der Mogendheden hun best
doen de eenmaal verkregen samenwer
king stelselmatig te verbreken. Thans is
het weer de gezant van Engeland, die de
spelbreker is. Dit Rijk wcnscht niet enkel
in de voorloopige nota de uitdrukking
„onherroepelijke ciichen" hersteld te
zien, maar wil ook aan de Chineesehe
Regeering duidelijk gemaakt hebben,
dat de troepen der verbonden Mogend
heden Peking onmogelijk kunnen ont
ruimen, zoolang de eischen van de
groote Mogendheden niet zijn ingewilligd.
FEUILLETON.
voelt z(ja Meun
leretiitl van de kou
i zacht legen den ni
geeft i
Een Kerstavond in Frankfort.
Naar het Duitsch.
Het
s als tl
s sombere,
koudo avond. De oude, eerbiedwaardige bom
schouwde op do huizen in Frankfort neder,
doch zjjn torenspits verloor zich in de dicht
vallende sneeuw. De rjituigen reden met een
tonig schellengeklingel over het weeke plavei-
co hielden nu eens voor dezen, dan weder
r genen winkel stand. Menig prachtig ge-
kleede dame ruisebte 3
(eriewinkel ODder de lantaarn staat
hallbevroren handjos in de plooien vbl
Deeding tracht te verwarmen, slaat niemand
aebt, De sneeuw heelt zijn laatste kerstboompje
met een witten bloesem omtogen, tn nu
1 bij sinds zonne-ondergang io snijdenden
I en koude sneeuw en niemand vraagt hem
of verlost den armen sidderenden knaap,
eene nnr na het andere verloopt, de stralen
■orden ledig, maar in het booge buis met
de groote giinstcrcDde ramen wordt het steeds
schitterender en lichter. Somwijlen zweelden
'Ökgekleede dames binnen voorbij de ran—
de armo knaap meent te vernemen,
vrooljjko kinderschaar jubelend in
bandjes klapt. En als hjj zoo naar de over
zijde staart naar do glanzeode lichten, die hem
nil den hemel schenen toe te lachen, dan
flikkert het voor zijne oogeo als van duizend
vlammetjes, en hjj meent zich te moeten neder
zetten tot het beschouwen van al die heerlijk-
want zjjn oogleden zijn zwaar geworden,
Dan laat hij zich
neder zakkcD, en hel
hij stond in een groote, glanzende zaal,
wier midden een groote kerstboom met ho
derd lichten straalde, en achter den boo
weerklonk een zoele welluidende muziek i
lieflijke stemmee zongen: ,Eore zjj God
den booge'." En dan bedekte een berg vi
sue uw ai die pracht, en hoog op dezelve
stond zijne moeder met een kerstboompje
in do handzij was op den weg naar den
hemel tot het kindje Jezus. En de kleine zag
hoe zich de deur des hemels wjjd opende,
porseleinen tafels, half zoo boog al- de deur
van den Frankfurter Dom, stonden de een
achter de ander, en de engelen zweelden daar
over eo ieder had zijn kerstboompje in de
band.
Nu wordt alles zonneglans en groote stilte
hcerschl in den ganachen hemel. Het Kerst
kindje, wit als sneeuw en stralend als goud,
houdt zijn [eestelijken omgang en ''e zon gaat
voor Hem uit en de maan volgt Hem met
lachend aangezicht. De arme knaap slaat
de groote poort in een donkeren hoek gedrukt
en niemand ziet naar hem. Maar op eenmaal
valt een straal op hem, en h(j staat daar voor
deo schitterenden stoet in zijn behoeftige klee-
diog en in zijne verslelene schoenen. Hij meenl
io den grood te zullen zinken van schaamte,
werd donkor en stil.
'Eo stil 'was het ook op de straten geworden,
slechts één man ging met snelle schreden in
de richting ran den Dom. Plotseling bleef hij
staan bjj de lantaaru. daarna trad hij dichter
onder haar heen en boog zich lot een donker
voorwerp neder, dat de sneeuw bereids als
draagt hel door den kouden avond en verwarmt
het tegen t()ne horst. Vijl straten doorloopt hjj,
dan lioodl lui in een groot, glansrijk verlicht
vilten hoed op het hoold, die hem bezorgd
gadesloeg. De kleine had hem nooit gezien,
maar de vreemde lachte zoo vr endeljjk, dat de
knaap de I id uit-lrekte c:n zjjn ruwe wangen
en liefkoosde den uit zun bezwijming opgc-
wekten knaap. Zjj Irok hem nieuwe kleeding
aao, zooals de kinderen der rijken dragen, en
dan laafde zjj hern met eeo zoeten drank. De
man was heengegaan, de deur stond nangc-
van e"n heerlijk vioolspel hem tegen.
„Wilt hij ods blijven, lieve kleine?"
Daar kwamen tranen in de oogen van het
kind en het stamelde
«Ach, het is hier zoo schoon als in den
hemel, maar mijne moeder wacht op mij en
zij heelt heden avond nog niets gegeten."
„Wie is dan uwe moeder?"
,0, zjj ia reeds langen tijd ziek en heeft
vele suiarlen, en wij lijden zoo'n gronten honger.
O, laat mjj lol haar gaan, zjj is zeker in dui-
doorliep drie
was nog schoooer dan hel ander, maar tegen
het derde waren He eer-te wee niets. Een
groot» ronde tal-I stond in he midden, van
een lich'zee overstraald, zoo glanzend als de
zoodc. Om den kerstboom zaten vrome kin
deren en zoogen het Kindje ter eet e, dat heden
allen zoo gelukkig maakt. En lerzjjde zat de
man met den groolc'n vilten hoed en speelde
op de viool eu zong met heldere, volle slem,
dat tie kleinen dikwijl- zwegen en stil en aan
dachtig zalen toe te luisteren.
Toen de dame met den knaap in de zaal trad,
verstomde liet lied, de vriendelijke man legde
de viool terzijde, en de kinderen omringden
den vreemdeling- Zjj vormden een kring om
hem heen en ieder had iets van zjjne gaven
in de hand en hond het den knaap ten ge
schenke aan, zij duchten aan den snerpenden
wind, die aan de vensters rammelde, en aan
de sneeuw, waaruil do goede oom hem bail
Maar zij zetten bedroefde gezi toen de
kleine oiets wilde aannemen, (its naar
zljo zieke moeder verlangde. Zij en hem,
of hij niet spoedig wilde terugkoi. en eerst
als de dame hun beloofd had, dal hij nog dik
wijls komen zou, lieten zjj hel rustig toe, ilat
de man, die daareven de viool had bespeeld,
hem bjj de hand nam en met zich medevoerde.
Toen zjj op slruat waren, kwam de knaap meer
op zijn gemak en vertelde den welwillenden
man zijn geheele, korte levensgeschiedenis,
hoe de m-nschen zijn vader voor een jaar
naar het kerkhof hadden gedragen, en hoe zjj
-inds dien Ijjd aan alles mdden gebrek geleden.
- - 1Jvoorlgin-
ir en daar
In de achter-
Op
en tred ging'do kleine echter voorwaarts,
s trad hjj een paar schreden terzijde
opende een nederige deur. Een plotselinge
de woning vertoonde. WaDneer zijn moe
eens gestorven ware, tijdens hij io het rjjka
t ziel. t c .und
oei -tiet hij een tweede deur open, die tol
klein donker vertrek leidde. Dit den hoek
drong een luid smartelijk ademhalen door. De
kleine ontstak het licht en trad met bevende
khii éii aan liet bed zjjner zieke moeder. Hjj
riep tiaar luid hjj haren naam, maar geen ant
woord volgdedan steeg zpn angst ten top,
hjj wendde zich met smeekenden blik tot
den vreemde, die io de deurstjjl wa» bljjven
verstaan, hij trad nader tot het ziekbed en zag
de ellende opeens in haar waro gedaante.
Daar lag de arme mot bleek aangezicht,
honger en ontbering en smarl stonden in hare
oogen te lezen. Als een engel verwijlde de
weldoener aan het ziekbed der arme weduwe
en haalde een fleschje voor den dag met een
versterkenden draDk. waarmede hjj hare lippea
bevochtigde, en drukte deo koaap een geldstuk
ia de hand om spijzen te koopenzeil bleef
hit voor het bed om naar iedaren ademtocht
Na cenigen tijd aloeg zjj do oogen op en
wist niet, wal haar waa geschied. Dan verhaal
de do vreemde haar allei, wat er gebeurd was
en als hjj geëindigd had, drukto zjj zjjne Lan
den van dankbaarheid. En toen de kleine in
zjjne prachtige kle-deren het vertrek binnen-
vreugde sidderende armen en dankte onder
tranen het Kindje, dat haar in dezen heiligen
Kerstnacht zoo groote genade beweez. Nog een
wijle bleef de vreemdeling in de kamer der
weduwe eu troostte haar en wekte mei zjju
zoete woor len een waar vreugdegavoel in da
arm-, bek- mmerde harten weder op. Ea ale
hjj henengiog en door de donkere, eenzame
alrulen vourtschreed, duo was zeker geen meoich
in het groote Frankfort gelukkiger, dau de
onhetoekenende man met den grauwen hoed
Het 1
n weldoener op de lippea.
