Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 41.
Zaterdag 12 Januari 1901.
Veertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Biaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie meenden i
Franco per post
Afzonderlijke nummers
10,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prij» der Advertentièni
Van 1 tot 6 regelsf0.30
Voor iederen regel meer-0.05
n liet bureau bezorgd zijn.
n uiterlijk Vrijdagavond
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel
Bij bat slaiten der Eeuw.
De derde Napoleon deed het keizer
rijk herleven, 't ging te niet le Sédan.
De pretendenten naar hel keizerrijk zijn
bannelingen't is of de Napoleons
voorgoed uit de geheugenis zijn wegge
dreven.
Op eens echter komt de herinnering aan
de daden van Napoleon I op 't tooneel
in L'Aiglon (Het adelaars-jong) van
Roustand, die den hertog Von Rcicli-
stat, (zoon van Napoleon I) opvoert
en meteen de oorlogshelden met hun
schimmen oproept, om den oorlogsroem
van den geweldige te verkondigen.
Dit tooneelstuk werd opgevoerd in
Frankrijk, toen in Amerika, daarna
wellicht in de hoofdsteden van Europa,
eenmaal getuige van zijn triomfante-
lijken intocht. Moet dit een voorbode
zijn eener ontwaking van nu nog stille
krachten
Maar er zijn immers Bonden gesloten,
al te maal tot handhaving der waar
borging van den vrede in Europa
Ja, die Bonden waren er, zijn er. En
er is geoorloogd, er is gestatenroofd zoo
fel, zoo brutaal, zoo ongerechtigd als
ooit te voren.
Zeer zeker, in Europa is 't thans vrede,
maar wat die vrede elk jaar kost, ge
lijkt wel een oorlogsbelasting. De hand
having van dien vrede vraagt van de
gezamenlijke Staten van Europa ruim
2 Vj milliard per jaar aan uitgaven voor
leger en vloot.
Er is in Europa vrede; de oorlog
door Engeland gevoerd heeft tot strijd-
veld Zuid-Afrika en verslond tot nu toe
slechts 1 milliard. Maar de Clou is
wel, die arcadische vertooning der vredes
conferentie in 's-Gravenhage.
De rook uit de vredespijp was nog
niet weggedampt, of John Buil besprong
Transvaal, geniepig buiten de conferen
tie gehouden.
meer strijdigheden voerden een
rondedans uit. De annexatie-zucht van
Pruis en Piemontees werd gebillijkt, ande-
raoesten dulden, dat hun portie werd
gehalveerd, en België, de Balkanstatvn,
Griekenland mochten zich vrijvechten.
Zich ten doode voorbereiden is nuttig
werk, vandaar de aderlatingen des Sul
tans. Zijn doodgaan brengt echter de
aderlaters zekere moeite, de doktorale
uitspraak luidt daarom, dat de Sultan
vooreerst nog blijve.
Wilden echter andere volken de dynas
tie verjagen, i-f vervangen, óf van staats
vorm veranderen, men liet begaan.
[ïroxdwetten maken en weer veranderen
raakte zoo in de mode, dat 't een ver
ouderd idee werd aan Grond, hier iets
vast te veronderstellen. Wegwoelend
stuifzand werd de bodem van de fun-
damenteele wet, want telkens drijft het
verder af van het monarchaal en con
servatief beginsel, naar de demokratische
wieling.
Hij, die van Engel des lichts, geest
der duisternis werd, moet gestamppool
of geduivellacht hebben om de beurt.
Het eerste bij 't werk van een Dom
Bosco, een Lavigerie, een schaar
candidaten naar 'tmartelaarschap inde
vreemde Missiënmaar zijn grijnslach
brengt beweging in de hellekrochten en
kloven, wanneer hij Panama, de Drey-
fusade enz. ziet opvoeren.
Ondervragen we eens de krachtige
persoonlijkheden, die aan de eeuw een
stoot gaven, naar links of naar rechls
Voorop gaan de Pausen, Pius VII,
VIII en IX, Gregorius XVI, Leo XII en
Xlll, groote mannen, waarvan een paar
te kort regeerden om van krachtig
initiatief 't gevolg te zien. Hen omgeven
Kardinalen, wier namen in de annalen
der Kerk met eere voortlevenPacca,
Gonsalve, Lombruschine, Antonelli enz.
Hen volgen bisschoppen nog in lof her
dacht de Broglie, Droste Vissering, Her
man van Vicari, de strijders in den
Kulturkampf, reeds vroeger buiten
Duitschland bekend.
Mannen van 't zwaard schudden de
assche hunner gravenNapoleon, die
een nieuwe vechtmethode invoerde, met
zijn maarschalken en tegenstanders
aartshertog Karei, Suwarow, BKicher,
Wellington, die de kunst om hem te
overwinnen hadden afgekeken. Onge
noemd laten we anderen, maar maken
melding van Von Moltke, die weer door
nieuwe strategische regelen Duitschland
ter overwinning voerde.
Zijn praktijk omtrent compacte massa's
en soldatendril, contrasteerde weer met
de heldenfeiten der Boeren in Zuid-
Afrika. Zij, de niet gcdrilden, de minderen
in 't getal, de afgedeelden in kleine com
mando's, strijdende tegen een zes- mis
schien tienmaal sterkere overmacht van
Roberts en Kitchener, zij moesten reeds
vernietigd zijn, volgens de theorie, en
ze zijn nu in de Kaapkolonie gevallen
Die geweldigen maken plaats voorde
staatslui, de diplomaten met perkamen
ten gelaat. Talleyrand brengt in trac-
taat elke napoleontische expansie en
dient later de Restauratie. Metter-
nich, bij de reconstructie van Euro
pa, verwerpt de oude vormen niet,
maar 't is toch niet de oude grondslag
en wat hij hielp optrekken zag hij ten
deele afbrokkelen. Guizot en Thiers
waren de celebriteiten tijdens de regee
ring van Louis Philippe. Thiers, die,
ofschoon van geboorte arm, behoeftc
aan goud en glorie had, sterft als oud-
Presfdent der Republiek, die '1 tweede
Keizerrijk verving. En dal Keizerrijk
hadden zijn „Historiën van de Republiek,"
Napoleons consulaat en Keizerrijk
helpen voorbereiden.
Palmerston wilde 'l prestige van Old-
Engcland hooghouden, maar zijn hand
steunt elke revolutie in Europa, dat
kwam immers Engelands koopmansbe-
lang ten goede? Na hem zag men in
't latere tijdvak twee merkwaardige
figuren tegenover elkanderDisraëli.
die bij afronding van koloniaal gebied
op wetenschappelijke grenzen lette, en
Ruslands verovering op Turkije ten
Berlijner congres onder het snoeimes
bracht. En Gladstone, den leren minder
ongunstig dan zoorelen zijner landge-
nooten, is de man, die naar verdienste
tituleerdc, met den slachter der Arrne-
den Sultan, gekroonden moorde
naar te noemen. Neen, Gladstone zou
in Afrika 't graf hebben gedolven
Engelands glorie. Dit is weggelegd
Chamberlain c.s., die 't instrument
imperialisme en kapitalisme zijn
geworden.
Een onloffelijke vermelding voor Ca-
vour, die Italië maakte, wat het nu is,
Mazzini en 't roodhemd Garibaldi ge
bruikte of verloochende als 't moest.
Ilij breekt 't monarchaal beginsel af der
vorsten op 't schiereiland, maar toch
mocht de Savooischc prins koning zijn,
die over heel Italië heerschtkoning,
maar bij de gratie der revolutie.
In begaafdheid, zeker in brutale kracht
hun meerdere, is de man van bloed en
ijzer, Von Bismarck, die Oostenrijk ver
nedert, Pruisen vergroot en den oorlog
met Frankrijk benul om Pruisons koning
tot Duitsch keizer uit te roepen. „Wij
gaan niet naar Canossa" is zjjn brutaal
woord bij den Kullurkampf, die voor de
oud-katholieken een staatsbisschop op
levert. Liet hij aan Von Arnim de rol
vervullen hem opgelegd bij de overwel
diging van Rome, later onderwerpt hij
't Carolinen-geschii met Spanje aan den
beroofden Paus.
Voor de Kerk treedt op: het Centrum
met Windhorsten de man van ijzer
en bloed, van „wij gaan niet naar Canos
sa," wil een verzoening met de Kerk, die
echter geen volmaakten vrede bracht,
wanl verbannen blijven de Jcsuïeten.
Ten laatste moest hij, die zoo velen
wijken deed, zelf wijken voor een jeug
dig keizer, die zich rnet geniale kracht
bedeeld acht, ook als regeerder.
lezen troonrede noemt den flnantieelen
toestand bij voortduring gunstig. Het
jaar 1899 gaf een belangrijk batig saldo
voor 1900 kan ditzelfde verwacht wor
den. Do begrooting van 1901 wijst op
eene belangrijke vermeerdering van de
inkomsten. De opbrengst van de staats-
lijnen is tevredenstellend. Ook voor het
volgende jaar kan op een gunstig re
sultaat worden gehoopt.
De troonrede kondigt verder aan, dat
spoedig het uitgebreide kanaalwetsont-
werp zal worden ingediend waarin aan
het Rijn-Elbe-kanaal wordt toegevoegd
een groote scheepvaartweg van Berlijn
naar Stettin, een bruikbaarder waterweg
tusschen Oder en Weichsel, een verdere
waterregeling en stroomverbetering aan
den Bencdcn-Odcr en aan den Beneden-
Ilavel. Voorts zal een voorstel worden
BUITENLAND.
De Pruisische landdag is Dinsdag
geopend. De door graaf Bölow voorge
het geheele plan wor
den geraamd op 130 millioen francs.
Het heeft der radicale Linkerzijde in
de Fransche Kamer niet mogen geluk
ken hunnen eandidaat, den beruchten
Brisson, op den presidentszelel der
Kamer te verheffen Met 290 tegen 220
stemmen werd Paul Deschanel tot pre
sident gekozen eu mocht het Brisson
en zijn aanhang ook dezen keer niet ge
lukken, den algemeen gewilden Descha
nel een hak te zetten. Wellicht geeft
deze uilslag der verkiezing een kleine
verademing aan velen in den lande,
daar toch Brisson bekend staat als een
anti-clerieaal in den hoogsten graad. Wat
echter de naaste toekomst den Katho
lieken in Frankrijk zal brengen, zal
wellicht weinig goeds zijn, daar toch
zij, die den doorslag gaven bij deze
verkiezing, de linkervleugel der progres
sisten, met de radicalen blijven samen
gaan, waar het ingrijpende kwesties
FEUILLETON.
Waterleliën.
1) Hoe schoon eo verheven zgt gjj toch,
vreedzaam sluimerend meerZacht kabbelend
spelen uwe golven en een woltenloozo hemel
weerkaalut zjjn diep hlanw in uwe wateren,
waarop blank de waterleliën rualeo. En toch
bevat gg, lieflijk sluimerend meer, dezelfde gol-
welke bg I
>t buldert
gezweept en neergesoiakt wordt, tot ijj weder
tot bedaren komen en de blanke waterleliën
opnieuw rusten op deo helderen spiegel van bet
Alpenmeer. Wat zjjt gij beden vreedzaam, mor
gen door den storm beroerd, gjj diep, ge-
inschenliart 1
huis ging, vermoeid
Als do v
i bet e
gescbeoen had. Hjj sloot het eeoige, dat God
bem oog gclateo bad, zjjo kind, aan zjjn zoo
gepjjoigd vaderhart.
.Anna, gjj blijft bjj vader, gij gaat niet weg,
wel?" daarbjj klonk de stem van den ruwen
veerman zacht eo gevoelvol, zijn vaderhart had
gesproken.
„Ja, ik blijf hji u," sprak het kind en keek
den vader vol liefde in -
d bjj dezi
de band des vaders scheen te trillendoch neen,
dat was nog tengevolge der geleden smart.
Hjj verdiende met moeite een karig slakje
broodhg was veerman en zette de bergbe-
il wel w
l vele vr
niet alles, bewaard gebleven. Twee jaren gele
den had men zjjne vrouw, zgn goede eebtgeooote,
in do koele aarde ter roste gelegd. Hoe trouw
bad zjj alles met bem gedeeldDe mcedoogen-
loore dood bad binnen enkele dagen zijn ge
liefde vrouw van zijne zgde gerukt. Stil en
sprakeloos was bij de baar gevolgd, welke zjjn
alles droeg: wcenen kon hg niet, mssr iedereen
gevoelde, dal hg veel, zeer veel verloren bad.
Toen bjj terugkwam, vond hg het kleioe veer-
huia aan het moer, ledig en eenzaam, hoe rgk
delingen gedurende den zomer in bet dal kwa
men eo over bet meer voeren. Den langen win
ter echter moest hg leven van wat hg in den
zomer bespaard had en toch hg was tevreden.
Hg leefde gelukkig met zjjn kind de smart
om bet verlies zgner vrouw werd langzamerhand
inind-r pijnlijk.
Anna ging na al driejaar naar de dorpsschool;
allen die het zagen, hielden veel van bet m
want niettegenstaande bare armoedige kleertjes
zag zg er steeds zindeigk uit. Ook de loeristen
hadden scbik in bet kind en gaven het menig
geschenk. De dorpskerk stond aan de andere
rjjde van het meer, dagelijks moest bet kind
daar been en naar scbool. Haar vader zette
baar over, bg voer dan zgn dierbaarste schat.
Toen bg zgn kleine Aona op H. Sacramentsdag
overvoer, had zg een wit kleedje aan en de
as trolsch op zgn kind Scberlseni
imde bjj haar zjjn: .Waterlelie."
onschuldige kind niet anders kun
zij was zoo rein en blank als
Juli bereikt. De toeristen stroomden naar liet da),
over de bergen in het dal te komen. Ook onre
veerman zette de lieden over. Algemat keerde
bg des avonds naar buis. Van verre zocht zgo
scherpe blik reeds het huisje aan den oever.
Daar stond het, al dichter en dichter kwam bg
er bg. Het scheen, alsof lig terugschrikte. An
dere keeren stond Anna voor het buisje en
weende, nu echter zag hg bet kind niet. Hg
verjoeg de angstaanjagende gedachten, doch
telkens kwamen zg terug. En toch, het kiod
mocht eens vergeten hebbenToen hg
naderbg kwam, zag hg menscben het hnisje
uit- en ingaan, terwgl er eenigen aan den oever
hem stonden te wachten. Zgne angst werd
grooter; eiodelgk stiel de boot aan land. De
veerman beefde aan alle leden, hg werd doods
bleek, en kon niet anders uitstooten dan .Waar
is mgn kind?" Hg kon niets meer uitbrengen,
eo luen hg de volle waarheid vernam, werd
zgn keel toegeschroefdzgn kind toch, zgn
Te middernacht rustten de golven vreedzaam
en stil. Voor het veerhuis zat Hans, de veer
man bg had zgn kind verlorenzg was met
andere kinderen op het meeer gaan varen, om
waterleliën te plukken. Het scheepje was daarbg
gekanteld, doch de bnlp, om het kind te red
den, kwam te laatmen vond do .Waterlelie"
dood in de golven, de stille, vrome „Waterlelie".
Eenzaam, pijnigend eenzaam was thans het
lieid
e hg, keek hopeloos
i donkeren nacht,
ir terugzonk op de
Hen derden dag daaraanvolgend zotte men
het kind over het meer, om het ter laatste
rustplaats naast hare moeder te begraven.
Verscheidene booten voeren over het meer, wie
maar eenigszins kon, nam deel aan den trenrigen
stoel. De eenvoudige dorpelingen staan elkaar
in nood en Igden meer hjj dan de grooteo der
stedenzg gevoelen nog meer dan eigen
Toen do boot met het Igkje op de plaats ge
komen was, waar het ongeluk was gebeurd,
liet men haar even ophouden, te midden der
waterleliën. Een gebed steeg ten hemel, waarna
de tocht verder ging.
Aan den oever nam de pastoor het Igk io
ontvangst, waaroa men naar het kerkhof toog.
Ue kist zonk in de groeve de biddenden ween
den de kinderen in hun witte kleedjes, wier
pen voor 't laatst bloemen op de Igkkist van
hnn speelmakkertje. Hans stond er als wezen
loos bgzgoe blikken staarden doelloos in bet
graf. Hg had zoo gaarne geweend, doch bg
was geen thuis meer voor hem. Bg een thuis be-
hooren liefhebbende harten, die maken een thuis
gezellig. Deze liefhebbende harten had hg ver-
Toen hg den drempel overschreed, gevoelde
hg eerst recht, wat hem ontoomon was. Hg
zonk van afmatting ternederde korle maar
hg anders tienmaal met de toeristen het meer
was overgestoken. Alles deed hem zeor. Hg
rilde over al zgne leden, als wsre hot winter.
il terneder, dan n
r ging
kind gestaa
Hoe pgolijk het gisteren ook geweest was, deze
kamer te betreden, toch was deze smart nog
geriog, want hg kon het kind nog zien,- thans
was zgn kind weg. En alles herinnerde hem
weder aan heigeen hg had verloren. Op den
grond lagen nog de verwelkte walorlellëo, welke
de kinderen hadden meegebracht, voor do lieve,
Sprakeloos zat bg in de Igkkamer; door
bet venster vielen zachte zonnestralen. In de
ziel van den eenzaam achtergeblevene ategen
beelden op, die lot don toe voor hem licht
beelden waren geweest, en al deze beelden had
den belrekkiog op het kind. Nog zag hg het
voor zgoe oogen opgroeien, zgn eeuig kind.
Dat jnist deed hem de herinnering zoo droevig
zgoAooa was zgn eenig kind. Nn bezit bg
niets meer, geen schepsel, waarheen zgne ziel
werd getrokken, geen wezen meer, dat naar
bem verlangde. Het kind, waarvoor hg zoo
gaarne in 't zweet zgos aan3chgna gewerkt had,
opdat het hem toch maar „vader" noemde, was
