Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 3.
Zaterdag 20 April 1901.
Vijftiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baara, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par dria maanden r
Franco per post f 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar Adrartautilni
Van 1 tot 6 regelsf0.30
Voor iederen regel meer-0.05
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel
Wankelt de Driebond?
De Italiaansche minister Zanardelli
heeft onlangs een interviewer te woord
gestaan, en toen liet de minister een en
ander los, waaruit geen volbloed Drie-
bonder sprak. Kort daarna trok de Rijks
kanselier Von Bülow naar verwanten
in Venetië, en reisde Zanardelli naar 't
Noorden van Italië, met het doel een
paar vacanlieaagen zonnige rust te
genieten. Nu geviel het, dat beiden elkaar
ontmoetten op een station, waar van
trein werd gewisseld. Uit pure beleefd
heid stapte de Italiaansche minister in
den wagon van Von Bülow over, slechts
kort genoten ze van eikaars gezelschap,
toen ging elk zijns weegs. Geen wolkje
derhalve, die deze driestar bedekt, dit
is sommiger meening. Maar stond een
deel van dit gloeilicht niet op het punt te
verdooven, Von Bülow zou niet als groot
reparateur met den minister van Italiö
overlegd hebben; want dat een grillig
lot die twee bijeen bracht, zal wel
niemand gelooven.
Nu wil 't geval, dat een Italiaansch
eskader Toulon heeft bezochtuit
pure beleefdheid wordt gezegd, een
contra-bezoek tegenover het bezoek van
een Fransch eskader in de Italiaansche
wateren in 't vorig jaar. Voorteeken van
een Fransch-Italiaansch verbond lispelen
anderen.
De natie zal van een verwisseling van
bondgenoot zich evenwel weinig aan
trekken, want de samenkoppeling van
Italië met Duitschland- Oostenrijk genoot
nimmer de populariteit. Van die hoog-
moeds-waanzin, mee aan te zitten met
de machtigsten, is geen welvaart geko
men, aldus de opinie van het volk.
rooversbcdrijf had het bezit der Eeuwige
Stad aangebracht, de Driebond zou de
vrucht der gewelddaad waarborgen.
Boma intangibiledal woord had iets
van 't zegelmerk door den joodschen
Raad op den steen gezet van 's Heeren
graf; de Duilsche maarschalk en gene
raal zouden de rol van wachters ver
vullen. Evenwel zoo min als steen en
wacht des Heeren opstanding verhin
derden, zoo min zal in de ure, door God
gesteld, Rome verhinderd zijn uit den
staat der vernedering op te rijzen ter
glorie.
Boma intangibileen Rome, hoofd
zetel der katholieke wereld, aan te wij
zen tot hoofdplaats van het ééne Italiö
is de kolossaalste politieke fout, die de
regeering van Victor Emanuel maar kon
begaan. Ware de schijn omwirapeld,
maar het is duidelijk, dat men het
Pausdom naar het hart wil steken. Zoo
i-dom was de godsdiensthaat echter
niet, dat hij de gevolgen van zijn geweld
voorbij zag, en met ongewijde olie be-
zalven wilde. Waarom anders de toe
kenning van Souvereine eer aan de
Majesteit, zetelend in 't Vatikaan Waar
om aan de vreemde gezanten bij Z. H.
den Paus de voorrechten en immuteiten
toegekend, aan de diplomatieke agenten
volgens 't internationaal-recht behoo-
rende? Van de drie millioen lire's per
jaar den Paus, nog al bij de wet
geboden, zwijgen we, aan dien Judas
penning is de aanraking voortdurend
geweigerd.
van den builenlandschen vijand. Is er
scherper ironie van 't onaantastbaar
Rome denkbaar
Moest daarvoor zoo veel ten koste
worden gelegd aan leger en vloot, ter
wijl nog even fataal als ten dage der
bres in de Porta Pia Rome als een
Ijzeren wigge in dat ééne Italiö zit vast-
Op de hooge politieke hoogten had
die volksstem geen invloed. Daar zag
men vooral in den Driebond een waar
borg voor 't behoud van Rome. Een
Indien er ooit aan een minnelijke
schikking is geluofd dan moet de onder
vinding hebben geleerd, dat de gedachte
daaraan gerust kon ter zijde geschoven
worden. Thans zit Italië echter voor de
gevolgen van zijn roofbij een oorlog
moet het vóór alles zijn hoofdstad door
een gordel van manschappen en i
monden omgeven, om een Staatsgreep
daarop te voorkomen. Verbeeld u
land, hetwelk zijn bondgenooten te hulpe
snellen, omdat er gevaar voor zgn hoofd
stad Wordt gevreesd, en dat niet eens
Zit eenmaal zoo'n verbond in de lucht,
dan vindt het zjjn weg wel naar't meer
practisch terrein, waar de wereld-ge
beurtenissen worden afgespeeld.
BUITENLAND.
Op een verbetering van den oecono-
mischen toestand, sinds den Driebond,
evenmin te roemen; en wanneer
Oostenrijk zijn tarieven verhoogt,
dan verslimmert de toestand. Jaren
achtereen ondervindt Italië, dal de invoer
den uitvoer verre overtreft, in 1896 bv.
met 100 millioen lire's 1
't Kan dan ook niemand verwonderen,
wanneer er lijding zou komen't voor
teeken bedroog niet, de vlootbeweging
te Toulon is een inleiding tot een alliantie
geweest.
Voor Frankrijk heeft het dit uitlok
kende, van aan Engeland het meester
schap op de Middellandsche Zee te be
twisten, waarmee Italië's uitzicht op een
eventueel bezit van Tripolis verruimt.
En wat kan bij een oorlog Duitschlands
of Oostenrijks vloot helpen ter beveili
ging der mijlenlange kusten van 't
schiereiland
Waarschijnlijk wordt aan Marianne
nog levenskracht toegeschreven. Zij, die
de loge-münner tot cavaliers servants
heeft, kan evengoed als de pickelhaube
voor Boma intangibile waken.
Zulk een nieuwe alliantie wordt niet
formeel klaargespeeld met een eeresaluut
of een parade in 't want. Herinneren
we ons echter, wat aan 't sluiten van't
Fransch-Russisch Verbond voorafging,
dan weten we ook, dat zoo'n apparaat
toen vooraf plaats vond. In die dagen
werd ook 't verbond in de maak, afge
wimpeld door het: 't komt nooit tot
stand I Waarom zou het met de geruch
ten thans anders zijn?
Het valt dan ook geenszins te ont
kennen, er duiken verschijnselen op, die
naar een kentering bij Italië heenwijzen.
Ter gelegenheid van het geheime
Consistorie, op 15 dezer, heeft Z. H.
de Paus eene toespraak gehouden over
den toestand der Kerk in vele landen
van Europa. De II. Vader drukte zijn
diepgevoeld leedwezen uit over de vijan
delijkheden tegen de Katholieken. Met
name sprak de Paus over hetFransche
wetsontwerp tegen de Congregatie's, dat
tot eenig doel blijkt te hebben den onder
gang der geestelijke Orden. Z. H. toonde
de inconsequentie aan, waaraan een
Staat zich bezondigt, wanneer hg de
volledige vrijheid van allen proclameert
en zich terzelfder tijd niet ontziet het
rechtsbestaan te weigeren aan vereeni-
gingen, wier leden zich in dienst der
Kerk gesteld hebben. Eindelijk herinnerde
de Paus aan de oproerige betoogingen,
die zich ook in Spanje en Portugal
voordoen en welke ernstige feiten, droe
vige gebeurtenissen doen voorzien.
De Paus zinspeelde daarbij op de
steeds moeilijker verwikkelingen lusschen
Kerk en Staat.
Ondanks de waarschuwingen aan het
Spaansche volk, dat de vijandige houding
tegen de Katholieken ook de oorzaak
is van de thans bedenkelijke crisis in
handel en industrie daar te lande, wil
de anti-clericale beweging maar niet tol
slaan worden gebracht. Zondag werd
een anti-clericale meeting gehouden te
Bilbao, niettegenstaande er strenge voor
zorgsmaatregelen genomen waren. Te
Aveiron hebben onbekenden zelfs getracht
een klooster in brand te steken. Gelukkig
werd dit misdadig werk nog bijtgds ver
ijdeld door het krachtig optreden der
politie en burgerg, die het dreigend
onheil wisten te keeren.
Te Valladolid blijven opruiers i
al door de bevolking opwinden tegen
de congregaties, waardoor ue politie het
noodig acht het Jesuïeten-college daar
te slede voortdurend te bewaken.
De politieke verdeeldheid in Spanje
schijnt de Katholieken ook daar tot
machteloosheid te doemen, anders zou
een zoo monsterachtige anti-clericale
ophitsing niet mogelijk zijn.
Toch schijnt er kentering te komen,
althans volgens de Madridsche bladen
zijn de katholieke werklieden van Bar
celona besloten om Ie protesteeren tegen
de anti-katholieke betoogingen. Zjj richt
ten een nieuwe memorie tot de regee-
en den nieuwen bisschop van
Barcelona.
En luidens de Madridsche „Imperial"
worden er door de superiors der kloos
terorden conferentie's gehouden om te
protesteeren tegen de lasterlijke aan
tijgingen der anti-katholieke pers. Tevens
is besloten een adres te richten tot de
Koningin-regentes, waarin de ondertee
kenaars verklaren, dat zg de Grondwet
erkennen en eerbiedigen. Ten slotte
dringen de superiors aan op het volle
genot der burgerlijke rechten.
De deputatie van Portugeesche Katho
lieken met ZEm. kardinaal Netto, primaat
van Lissabon, aan het hoofd, door ko
ning Carlos in audiëntie ontvangen
bood Z. M. een verzegeld verzoekschrift
aan met duizenden onderteekeningen
van personen uit alle lagen en klassen.
Het stuk weidt breedvoerig uit over
den betreurenswaardigen toestand der
Katholieke Kerk in Portugal en er wordt
verder in betoogd, hoe de thans be
staande godsdienstige vereenigingen ge
heel buiten de anti-clericale wetten van
vroeger dagteekening vallen. Duidelgk
wordt in het licht gesteld, dal de Con
gregatie's van onze dagen geene bur
gerlijke rechtspersoonlijkheid bezitten,
en dat aan hare leden, elk individueel,
geenc meerdere rechten of bevoegdheden
zijn toegekend dan aan ieder gewoon
burger. Bovendien wordt aangetoond
dat de opheffing der godsdienstige ver
eenigingen een storenden invloed zou
hebben op de maatschappelijke oeconomi-
sche verhoudingen in den lande daar haar
werkkring zich uitbreidt over duizenden
kinderen, zieken en ouden van dagen,
en hoe zij het beschavingswerk helpen
tot stand brengen en een machtige factor
zijn voor Portugals prestige in Afrika
en in het Oosten.
De onderteekenaars vestigen ook de
aandacht van hun souverein op de toe
standen in het naburige Spanje, waar
in 1887 de Congregatie's rechtspersoon
lijkheid hebben verkregen. Zulk een
maatregel, officiëele erkenning, eischen
ook de Katholieken van Purtugal, nu
van alle zijden de vijanden van Rome
samenspannen tegen de dragers van een
ordekleed.
Het antwoord van koning Carlos op
dit adres luidde als volgt:
FEUILLETON.
De Pichlerhoeve.
Vtnaar het Duitich.
1) Deze hoeve ligt in 't noorden der Opper-
plalz aan den voet van eenen nillooper van
het steenwoud en aan den linker oever der
daar ter plaatse snel stroomende Fichtelnab-
Sedert eeuwen behoort deze hoeve aan de
familie Piehler, welke baar in eene onafgebroken
reeks van vooronders tot op den toenmaligen
eigenaar in bezit had gehad en van deze lamilie
ook den naam gekregen had.
In den tjjd, toen de legers der eerste Franscbe
Republiek, onder Jourdan en Morean Beieren
inrnkten, in 't jaar 1796, om den krjjg in Oos
tenrijk te doen ontbranden, woonden op de
hoeve de reeds zestigjarige Xaverius Piehler
met zgn beide zoons Kaspar en Frans.
Het gelokte den Franschen niet eenig s
jn Beieren te behalen. Aartshertog Karei wierp
zich in 't begin met zjjn geheele macht op gene
raal Jonrdan en versloeg dexeu den Men Augus
tas bjj Amberg en gaf hem den 4eo September
zoodanig klop bg Würzburg, dal zgn gebeele
leger verstrooid geraaktehierop dwoo
generaal Moreau tot een haastigen terugtocht
met ontxaglgke verliezen naar den Elzas.
Al waren nu ook de Franschen zonder lauwe
ren gebleven, toch hadden zg er voor gezorgd,
dat de enkele maanden van hun verblgf in
Beieten, met een bloedige pen in 't boek der
geschiedenis werden opgeteekend. Reeds bg hun
opmarscb in de Opperplelz hidden de op hi
weg gelegen dorpen en steden veel te lgden
van den overmoed en de zacht tot vernielt
der Franschen. Sulzbacb, Amberg, Schwandor
Rabburg, e.a. werden deels door ontzsglgk
hooge oorlogslasten uitgezogen, deels geplunderd
kerken werden ontwgd, eenzaam liggende boer-
dergen en gehuchten verbrand, de te veld staande
vruchten met baldadigen voet vertreden en de
inwoners, vooral op het platte land. met
teling en dood bedreigd, als zg weigerden den
soldaten de laatste penning of het laatste el
brood te geven. Hel was een moeilgke Igd
het werd nog erger, toen den Franechen een
zoo ernstige nederlaag door den aartshertog
was -oegebracht. De reeds beslaande slechte
tucht der .-epublikeinsche legera verslapte geheel;
in hare plaat* traden losbandigheid, brutaal
egoïsme en de ongemanierdste zucht near zelf
behoud. Wgl aartshertog Karei de overwooneu
vganden onafgebroken voor ziob uit dreef en
elk banner pogingen, om de verstrooide regi
menten te hereenigen, vergdelde losten zich
de Franschen op in kleine troepen van drie tot
tien man, die, ook wel in grooter aantal, op
eigen hand het land alstroopten en overal, waar
zg kwamen, schrik en ontzetting verspreidden.
Wee de alleenstaande hoeve of het gehnebt,
waar dergelgke marodeurs binnenvielen 1 Schrik
en angst gingen den plnnderzieken, met wetten
of zeden den spot drgvenden ruwen mannen
vooraltranen, vloek en verweniching volg-
Op z
Augustusavond kwam
eene troep Franscbe soldaten, die in dei
bg Amberg uiteengejaagd weren en door de
Oostenrgkers op den grooten weg gedreven
waren, welke over Vilseck naar Grafenwf
Keinnath voerde, atroopend in de nabgheid der
Pichlerhoeve. De tuchtelooss schurken hadden
moeilgke dagen doorgebracht. Te gering in
tal, om in de meer bevolkte dorpen en kleine
steden, hunne afpersingen te knnnen drgven,
hadden zg het vooral gemunt op alleenstaande
hoeven, waar zg durfden hopen, door een
onvoorziene overvalling, door bedreigiog met
brand en dood, de bewoners een zoodanigen
schrik aan te jagen, dat zg hun vleesch, bun
brood, en hun geld den troep van vgf man
afstonden. Waar men weigerde, bleven de be
dreigingen geen gdele woordendan grepen de
soldaten naar sabel en geweer. Wat gaven zg
om 't leven van een Opperpfalzer boer t
Zoo was nu deze bende, aangevoerd door
een sergeant, op hare strooptochten bg de
Pichlerhoeve gekomende scboone aanblik van
deze boerderij maakte de vgf republikeinen, die
in de laatste dagen er schraaltjes van geleefd
hadden, belast op de zeker goed gevulde kasten
en kotters. Om de hoeve onverwachts te over
vallen en zoo door hun plotseling optreden
schrik aan te jagen, verborgen zg zich tot den
donker in een hollen weg. Toen de zon achter
de toppen der Frankische Jura verdween en
de schemering over de aarde daalde, zeide de
sergeant tot zgne kameraden
.Blgft rustig liggen en verroert je nietl Ik
zal er op uit gaan om te vernemen, hoeveel
in de hoeve zgn en eenz zien, boe
wg ze 't gemakkelijkst kunnen ovorrompeleu."
Het inachtneming vao elke bedekking, achter
boscbje8 en hekken sloop hg naar de Picbler-
vreesde van nil de hoeve opgemerkt te worden,
over den grond te kruipen en wierp ten slotte
lik door het venster in de verlichte huis
kamer der hoeve. Na ongeveer een half uur
am hg terug by de wachtende marodeurs.
,Wat heb je gevonden vroegen bem zgne
makkers. „Is de zaak In orde, of bevinden er
ich op de hoeve te veel lieden, zoodat we
geen overval kunnen Joen
„Ik kon de kamer gemakkelgk overzien,"
antwoordde de aergeant, „en heb er maar drie
mannen gezien, zg schonen rag toe de boeren
zgn beide zoons te zgn. Daar het echter niet
ie aan te nemen, dat zulk een groots hoeve
door slechts drie personen bewerkt wordt,
zullen de knechts en meiden wel ter raste ge
gaan zgn."
,Wat moeten we don? Wat sla je voor?"
„De zaak staat zeer aostig voor ons, als we
alleen maar it doen k ygen met den boer en
zgn beide zoons. We Vj'n dan vgl tegen drie
en kunnen de minderheid gemakkelijk overman
nen. Krggen we echter dr knechts en de mei
don aan den bals, dan kt i bet er leelgk voor
ons uitzien, te meer, daar k niet weet, hoeveel
dienstbaren er zgn."
„Wat moet er dan gebeuren? SpreekI" riep
een der bende. „Ik heb ten razenden honger
en zon gaarne aan de hum te gast gaan, die
daar wel in den schooralien zal hangen
hiarnit ruik ik ze «1 in dei ia hollen weg,
we reeds uren in ledigheid doorbrengen."
„Luistert! Wg sluipen onhoorbaar tot aan
it venster, slaan dat, zoodra ik „Vooruit"
ep met de geweerkolven in en springen op
dalzelfde oogenblik in de kamer. Dan werpen
ie ons op de drie boeren, binden ze, voor ze
an hunne schrik bekomen zgn en zoekon in
,et huis naar geld en levensmiddelen. Gelukt
iet ons echter oiet de boeren bg den eersten
aanval weerloos te maken en willen te zich
irzelten, dan sla jelui zo maar dood. Haar
nk er op los met de geweerkolven •'e
ijonetten, en raak ze goed, want er mag geen
schot gelost worden, om de knechts niet te
„Ligt er geen hond voor de deur Ai» die
nu" aanslaat
,lk heb bg hel hespieden van het huis nieti
van eenen bond gemerkt. Hocht er eihter een
zgn dan is die gemakkelgk stil te krggen mat
een paar sabelhouwen."
Vooruit dan maar!"
Werkelgk waa de trouwe wachter van de
Pichlerhoeve een paar dagen geledon gestorven
en de boer had nog geeo gelegenheid gehad
hem te vervangen, heigeen in die gevaarlgke
tgden een groote noodzakelgkheid was. De be
woners der hoeve bleven daarom ongewair-
schuwd, en de schelmen konden, zonder van
iemand bemerkt Ie worden, tot onder bet venster
sluipen.
De afgeloopen dag was een Zaterdag geweest
en Xaverius Piehler had daarom met zgn belde
zoons Kasper en Frans den rozenkrans gebeden.
Juist was hot gebed gottodlgd an de oude man
