Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 9.
Zaterdag 1 Juni 1901.
Vijftiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort. Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementeprije per drie meenden i
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
Bureau Br eedestraat, 18 Amersfoort
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prije der AdrertentiSn i
Van 1 tot 6 rogelsf0.30
Voor iederen regel meer-0.05
il bureau bezorgd zjpi.
loeien uiterlijk Vrijdagavond
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel
Evenredige vertegenwoordiging.
(Ingezonden.)
Het staat onomstootelijk vast, dat het
aantal voorstanders van Evenredige Ver
tegenwoordiging voortdurend toeneemt.
En zulks niet enkel onder de katholieke,
maar evenzeer onder de andere politieke
partijen des lands.
Ook het liberale Kamerlid, mr. Van
Gilse toont zich een warm verdediger van
dit kiesstelsel. Opnieuw is dit gebleken
in een dezer dagen le's-Gravenhage ge
houden vergadering der Haagsche Afd.
van Vrouwen-kiesrecht. Volgens 't ver
slag dier bijeenkomst hield genoemd
Kamerlid een redevoering, waarin hij
betoogde, en dit met voorbeelden staafde,
dat het bestaande stelsel met recht kon
heetenleugenachtig en onwaar.
De vraag werd door den Spr. gesteld
Wat bedoelt de E. V. En het antwoord
luidde: hare bedoeling is, dat men in
de vertegenwoordiging krijge hel minia
tuurbeeld van 't gcheele volk. Dit is
echter onbereikbaar met 't stelsel, hier
een halve eeuw in gebruik; men heeft
'l gehouden voor de vertegenwoordiging
van de meerderheid, maar in werkelijk
heid was ze die der minderheid, zoodal
de kleinste helft van de kiezers besiiste
over de richting van ons staatsbestuur.
Een voorbeeldstel 3 kiesdistricten
in 't eerste 90 conservatieven en 10
liberalenin 't tweede is 't 40—60
in 't derde 3070 opgeteld geeft dit
160 conservatieven en 140 liberalen.
Nu zullen in de kiesdistricten 2 en 3
de liberalen 't winnen, omdat zij daar
de meerderheid zijn.
Een andere fout is, dat het stelsel van
volstrekte meerderheid wordt vervalscht,
door indeeling in districten. Eerst eene
verkiezing over 't geheele land, zonder
districten, zou een zuivere meerderheid
geven. Daarbij komt nog, dat ni
woonplaats de waarde bepaalt der uit
gebrachte stem. Iemand te Rotterdam
kan invloed hebben met zijn stem, maar
kan in N.-Brabant b. v. best gemist
worden. Ook het thuis blijven van vele
kiezers vindt hierin eene verklaring, indien
ze zeker weten tot de minderheid te
behooren.
Dan nog komt de fout van samengaan
der minderheden, die de uitdrukking der
vertegenwoordiging vervalscht; want in
plaats van te zijn een spiegelbeeld der
natie, krijgt men door dit gescharrel
niet zetels een gemeenschappelijke vijand
schap tegenover zekere parlij.
Alleen E. V., Evenredig Kiesrecht
brengt hier remedie. Van alle stelsels
E. V. is dat, waarvan l'Associalion
Reformiste van Genéve hel gronddenk
beeld aangaf en in Zwitserland is inge
voerd, waar 't best voldoet, 't meest aan
te bevelen, 'tls niet het ideaal, maar
or ons land 't meest geschikt, en sluit
n bij de hier gevolgde praclijk-
Maar 't minst goede stelsel van E. V.
z.i. nog beter dan 't stelsel thans in ons
land gevolgd, hetwelk gerust mag hee-
„een openbare leugen." Om E. V.
tot haar recht te doen komen i
eischzoo groot mogelijke districten.
Eén district voor 't geheele land 1
't beste, maar voor de kiezers le lastig.
Hij wil ze echter beperken tot 10 dis
tricten, elk kiest 10 Afgevaardigden, of
14 districten 13 met 7, Amsterdam 9
Afgevaardigden te kiezen.
Samenwerking der minderheden blijft
in nog mogelijk, maar ze mist reden van
bestaan, want iedere stem heeft gelijke
waarde en iedere partij weet haar eigen
kracht vertegenwoordigd te zuilen zien.
Hiermede hebben we de meening van
een liberaal Kamerlid ten aanzien van
het politieke vraagstukEvenredige Verte
genwoordiging genoegzaam vertolkt. We)
mogelijk echter dat, wat de heer van Gilse
wenscht, nog het ideaal niet is en zijn
gebreken heeft, maar het leidt toch in
de eenig goede richting.
Zooals het thans immers gaat, worden
we beheerscht door een stelsel van
leugenachtigheid en ongerechtigheid. Zoo
FEUILLETON.
dwaaltocht io 't gebergte.
I.
1) Ia hel hooggebergte aan de Neder-Ooatr
rjjksche grens stond op een plaats in het wot
waar een aantal boomen geveld lagen, een
nit dennenhout getimmerde bul, die door hout
hakken bewoond werd.
Een groote boeveelheid aware steenen lagen
op het dak, om hetzelve tegen de woede
den storm le beschuiten, die daar dikwjjls met
onstuimige heftigheid door bet duizendjarige
hoogwoud giert en soms groote verwoestingen
daarin aanricht.
Eenvoudig als bet uiterljjke van de hut 1
ook het innerlijke daarvan. Men zag daar
rnwgeUmmerde tafel, eene baak en bovendien
een hontklomp, die als zitplaats diende.
De voornaamste versiering bestond uit
beeld van den goddeljjken Heiland aan
kruis wiens boold met een krans van wt
bloemen prijkte, en voorts nit enkele beeldjes
vin Heiligen aan den wand, waaronder op de
eerste plaats het beeld der H. Moeder Maagd.
De hnt werd, zooals gezegd is, door hout
hakkers bewoond. Deze leidden in die akelige
en toch schoone boschwildernis, die bniti
zelden door een menseheijjken voet werd betre-
i zgn karig stnkake brood te
lang in de kiestabel geen verandering
komt, blijven de nnti-Iibcralcn be
halve in N.-Brabant en Limburg 't
kind der rekening. De minderheden
moeten wel scharrelen, willen ze 't win
nen, anders zijn hare stemmen wegge
smeten biljetten.
Wel zal echter niemand verwacht
hebben van die zijde zulk een oordeel
over 't gevolgde stelsel, dat precies over
eenkomt met 't woord van Paus Pius
IX z.g. indertijd gesproken; ,!Iet alge
meenstemrecht is een algemeene leugen."
Volgens mr. Van Gilse kan het in ons
land gevolgde stelsel gerust genoemd
worden „een openbare leugen."
't Is te hopen, dat zekere J. E. W. D.,
die reeds een brochure in '1 licht gaf
(genre Bolland) „Waar gaan wc heen,"
hiervan niets verneemt, anders is er
gevaar voor mr. van Gilse te worden
beschouwd als ook al door Rome inge
palmd. Te spreken, zoo als een Paus
spreekt, verdachter kan het toch niet.
BUITENLAND.
De Chincesche quaestic schijnt hare
beëindiging te nadereneen gedeelte
der internationale troepen heeft China
reeds verlaten, en ook is de beurt
gekomen aan de Duitsche legerafdeelingen.
Maandag l.l. hebben de Duitsche
marine-troepen Peking ontruimd en zijn
naar Tsing-Tau vertrokken. Het bestuur
over de tot dusver door de Duitschers
bezette wijk van Peking is voor den
duur van veertig dagen, bij wijze van
proef, overgedragen aan de Cltineesche
autoriteiten, zoodat daar de Duitsche
militaire rechtspraak is geëindigd e
Chineesehe burgerlijke rechtbanken haar
werkzaamheden weer kunnen beginnen.
Engelsche transportschepen hebben bevel
ontvangen zich gereed te houden tot
het vervoeren van troepen naar Europa.
Graaf Waldersee denkt half Juni te
kunnen vertrekken naar Duitschland.
Op de terugreis zal hij een dag of veer
tien doorbrengen in Japan, daarna over
Sjang-Hai naar Java vertrekken, en ver
moedelijk na een bezoek aan Batavia
ook nog de Duitsche koloniën in Oost-
Afrika aandoen.
Op voorstel van den Rijkskanselier
dienen is niet meer in zijn stille dorp terug
gekeerd. Hjj was of betzij in een afgrond ge
stort, of bjj hel vellen van een boom verongelukt.
Hnn toestand wordt echter hel hachelijks),
invallenden winter verrast worden. Dan mouten
zjj toezien, dat zjj bjitjjds het gebergte verlaten,
daar een terugkeer anders levensgevaarlijk
wordt. Betreurenswaardig is echter do onge
lukkige, die in een boschhut ziek achtergelaten
moet worden, omdat hjj niet vervoerbaar is.
Degenen, die weenend van hem afscheid nemen,
zien hem zelden weder in de eenzaamheid
des wouds wordt hij dan meestal door den
dood bezocht.
Zoo ging het ook met den houthakker Toni,
die zwaar ziek op een leger van mos en blade
ren in een hoek der but ter neder lag, toen
plotseling met sneenw en vorst de winter
Toni was een brave, rechtschapen man, die
sinds vele jaren io hot wond arbeidde. Immer
keerde hjj gelukkig weder ia zjjn geboortedorp,
dat onder in een romantisch schoon dal was
gelegenthans was bet hem echter niet vergund
geweest.
Zjjo vriend Peter, die eveneens hontbakker
was, bleef bjj den zieke, om hem behulpzaam
te zijn. Daarbjj bad bjj vurig in stilte, dat God
het leven van Toni sparen moebt.
Het weder werd intnaschen steeds ongunstiger,
de sneeuwstormen werden Immer heftiger en
Toni's toestand verergerde van dag tot dag.
Deze zelfs voelde, dat zjjo laatste nor voort
durend naderde, dat hjj spoedig voor Gods
rechterstoel i
schijnen n
zjjo
hoeft keizer Wilhelm besloten het Duitscho
eskader van pantserschepon uit de
Chincesche wateren terug te roepen en
bevolen de ontbinding van het Duitsche
hoofd commando in China, en de ver
mindering van het expeditie-corps in
Oost-Azië.
Zijne Majesteit Koeang-Soe heeft in-
lussclicn instructies gegeven yoor het
gereed maken der paleizen te Peking,
daar liet Hof, onmiddellijk na het vertrek
der verbondene troepen, naar de oude
residentie terug zal koeren.
Er zijn onderhandelingen aangeknoopt,
de vraag betreffende, wie Waldersee
als opperbevelhebber over de achter
blijvende legermacht der Verbondenen
zal opvolgenmen vermoedt, dal de
keus zal vallen op een Pransch generaal.
Milner, de man, die in Zuid-Afrika de
belangen der Engelsche regeering en
haar aanhang allertrouwst gediend heeft,
is .lord" geworden, maar zijn intocht
in Londen, die een zegetocht moest
verbeelden, heelt niet aan de verwach
ting beantwoord. En de lofrede, door
minister i Chamberlain op Milner gehou
den aan een dejeuner, heeft niet de
zienswijze mogen veranderen van millioe-
nen in Engeland, die in hem den oor-
logsstichtcr brandmerken, en hem als
een leugenaar aan de kaak stellen.
Chamberlain moest erkennen, dat de
taak van Milner na zijn terugkeer in
Zuid-Afrika nog zwaarder zal zijn, wil
hij deze tot een goed einde brengen.
Maar Chamberlain stelt in hem ver
trouwen. En als bjj zijn terugkeer, de
smeulende vonken onder de asch van
dezen oorlog, die sedort lang heeft opge
houden een oorlog te zijn, zullen zijn
gedoofd, zal Milner een nieuwen staat
van zaken in het leven roepen, die weldra
gevolgd zal worden door verzoening.
De samenwerking der beide rassen is
een wezenlijke voorwaarde voor den
opbouw op vaste grondslagen van een
vereenigd en vrij Zuid-Afrika, even
voorspoedig en loyaal als de zuster-
federaties van Canada en Australië
Milner antwoordde met een dankbe
tuiging voor de ontvangst hem bereid
hij sprak vrij breedvoerig over de aan
vallen, die tegen hem gericht waren en
schreef de verleende eerbewijzen toe
aan de behoefte om aan allen te toonen,
dat het land zijn dienaren niet verlaat
tegenover den vijand. Ten slotte zeide
hij, dat het belachelijk was te beweren
dat men den oorlog had kunnen ver
Als braaf katholiek, die de leer der H. Kerk
trouw opvolgde, wilde bjj zoo gaarne ra
H.H. Sacrameoteo voorzien worden, voi
atil en overgegeven aan Gods heiligen w
dit leven scheiden ging.
.Peter" zeide hjj derhalve op zekeren avond
met zwakke stem lol zijn vriend, die be
den schjjn van een olielampje nit een get
boek zat voor le lezen, .Peter, ik voel, het
loopt met mij ten einde en ik weet niet,
dezen nacht overleven zal, lk zou cchtei
gaarne sterven zonder dal ik daartoe op
teljjke wijze was voorbereid."
Toni zweeg eeaige minuten en ging dan
.Loop naar bet dal, gy kent den weg, en
haal mjj den pastoor van het dorp. Zeg hem,
dal ik hem smeek, dat by koine, ik wil biech-
,Het zal wel niet zoo erg zjjo als gy denkt,
Toni, gjj zult wel weder beter worden."
Toni schudde zacht met het hoofd en ant
woordde
.Doe, wat ik n gezegd heb en haal mjj den
goeden pastoor."
Na eeoige oogenblikken van diepe stilte zei
Peter diep geroerd:
,tk zou zeer gaarne nwen weosch vervollen,
maar hoor slechts hoe de wind door de
rotskloof fluit, en hoe hjj door bet woud giert
en de sneeuw voor zich uit drjjlt. Weg on slcg
is nauweljjks te vinden, bel is een afschuwelijk
weer. Ik zou nog wel den berg al en dien weder
beklimmen kunnen, inaar denk aan den pastoor,
Toni. Het. is een oude, gebrekkeljjko man en
do weg is heden levensgevaarlijk. Laten wjj
wachten tot morgen."
Met bedroefde stem antwoordde de zieke op
bet woord van zyn vriend
.De dag van morgen beleef ik niet
dal voel ik wel. Ga na, Peter, ooze pi
zal wel meekomen, hjj is de goedheid en lielda
zelf, hü vreest noch moeite, noch gevaar, wan
neer bjj een meosch, al ie deze ook nog zoo
arm en nederig, de troost van onzen H.
dienst brengen kan."
.Dat is wel waar, doch ik vrees, dat
goede pastoor heden bjj dit ontzettend
een ongeluk overkomen zal, en dal waie
verschrikkelijk."
Toni herhaalde zjjn verzoek nog eenmaal
op zulk een snteekende wjjze, dat Pcler zjjn
aandringen niet langer kon woderstean.
En ook deze vreesde, dat Toni, die altjjd
een trouw, oprecht vriend voor bem geweest
was, en er nu zoo jammerlijk ziek uitzag, moge
lijk den volgenden morgen niet meer beleven zou.
.Dan zal ik in Gods naam gaan," sprak bjj
nu tot Toni, wiens oogen bjj deze woorden
een blijde uitdrukking aannamen. .Ik wil don
pastoor haleo, en zal bem zeggeo, dat ge zwaar
ziek zjjt, en vorig naar geestelijke vertroosting
,Do goede God zal het u loonen," sprak de
mijden door meer verzoenend op te
treden, maar hij hoopt, dat de t(jd weldra
zal komen, waarop een zachtere en
lankmoediger staatkunde gevolgd kan
worden in Zuid-Afrika.
Dat die twee personages vertrouwen
elkaar stellen, is licht te begrijpen,
aar als het gorucht zich bevestigen
mocht, dat te Londen rond gaat, dan
zijn er door die mannen vrecseljjke
plannen gevormd.
Er moet reeds sprake geweest zijn
.n eene proclamatie, waarbij den boe-
n gewoonweg aan het verstand ge
bracht wordt, dat Engeland, te rekenen
van September des vorigen jaars, de
Transvaal als wingewest beschouwt
en bijgevolg sedert dal tijdstip de Boe
ren als Britsche onderdanen dient te
behandelen, die zich legen het gezag
van Eduard VII, „lord supreme of the
Transvaal", verzetten.
De proclamatie zoude verder inhou
den, dat allen, die voor 30 Juni a. s.
niet vrijwillig de wapenen nederjeggen,
hunne verdiende straf niet zullen ont
gaan, m. a. w. de weigerachtigen zul
len voor den krijgsraad gedaagd, van
hun goederen beroofd en ter dood ge
bracht worden.
Engeland schjjnt dus veel, ja alles
aan le durven. Na al de schande van
den onrechtvaardigcn oorlog wil het
nog nieuwe gruwelen plegen. Aan een
heldenstam, die zijn wederrechtelijk
bezetten grond tot het uiterste blijft
verdedigen, wil nten de hoedanigheden
n oorlogvoerenden ontnemen.
Dit mankeerde er nog aan om de
maat vol te meeten, want hiermede zou
hot toppunt van schandelijke wreed
heid worden bereikt. Maar het schijnt,
dat Engeland tegenover de Boeren in
Zuid-Afrika alles aandurft, zonder zich
om iels te bekommeren.
Alleen moet het ondervinden, dat het
uitmoorden en verwoesten van Zuid-
Afrika ook duur te 9taan komt aan
het fiere Albion.
De Britsche regeering heeft de vorige
week aan het parlement een staat over
gelegd van de oorlogskosten in Zuid-
Afrika en in China, met de wijze waar-
i in die uitgaven is voorzien.
Hel totaal beloopt pst. 151,317,000
ruim 1800 millioen gulden.
Ruim 60 pCt daarvan, ten bedrage
van pst. 108 millioen, is gedekt door
leeningen en wel 46,4 aan schatkist
biljetten, 29,5 aan de oorlogsleening op
korten termijn en 42,1 millioen door
zieks geroerd, tcrwjjl hjj Peter dankbaar aan-
Dezc holds zich in sen mantel, ontstak een
nlaorn en verliet, nadat bjj van z|ja vriend
hartelijk alacheid genomen had, de eenzame
Met bekommerd hart begaf Peter zich iotui-
echen op weg naar het dorp.
e lief h|j ook zjjn vriend had, toch deed
tem om den ouden putoor leed, die in
deren stormachtig» winternacht zeker de hot
heigebergte opzoeken zon, om een stervende
zjjn laatste oogenblikken bjj te staan.
Snijdend scherp Qoot de konde wind den
voorlspoedenden Peter te gemoet en dreel hem
de sneenwvlokkea in het aangezicht, zoodat hjj
dikwijls onwillekeurig de oogen slniten moeit.
Daarbjj ging een somber raischen en stennen,
gelijk het bruiscben van een woelende zee, door
het woud, waarin reeds de sneeuw een voet
hoog lag uitgespreid.
Het was een bezwaarlijke, huiveringwekkende
wandeling, die slechts Peter maken kon, daar
de weg in bet bosch en de bruggen, dio ruw
getimmerd, over de diepste afgronden voerden,
hem nauwkeurig bekend waren.
En toch maakto hjj dikwjjls het krulsteeken
en bad God, dal HU hem geoadig mocht wezen,
want een verkeerde ot onvoorzichtige stap was
genoeg, om hem in een afgrond te doen neder-
slorten, waaruit hjj niet meer levend ont-
