Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 15.
Zaterdas 13 Juli 1901.
Vijftiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie meenden i
Franco per post
Afzonderlijke
I 0,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Adyertentitm
Van 1 tot 6 regelsfo.30
Voor icdoren regel meer-0.05
Correspundcolifln en Advortunllfln moeien uiterlijk Vrijdagavond
Een Pauselijk sehrijven.
De afschuwelijke vervolgingswei in
Frankrijk legen de geestelijke Congre
gatiën is afgekondigd. De vrijmetse
larij heeft andermaal getriomfeerd,
en Loubet, haar trouwe dienaar,
is haar te wille geweest. En hij is
de man, die onlangs gewezen heeft
op de noodzakelijkheid eener nationale
verzoening I Sinds wamieer is de nood
lottige kracht, die verdeelt en verscheurt,
de moeder, die aan verzoening en vrede
het blijde leven schenkt Vrede kan, ja,
moet heerschen, maar op voorwaarde van
eene omhelzing door de rechtvaardigheid.
Waar deze omarming en ondersteuning
ontbreekt, daar denken wjj aan het
vredegeroep der leugen-profeten, waar
op 't kort en kernachtig woord der 11.
Schrift van toepassing isel non eral
pax, en vrede was daar niet.
Door deze wet hangt het bestaan en
het werk der geestelijke congregate n
af, van le bon plaisir van den Staat,
die zijn tirannieken wil oplegt. Hjj
sehrjjft vrjjheid in zijn vlag, maar ont
neemt het genot der vrjjheid, wanneer
en in zoover hem goeddunkt.
Hy decreteert niet boudweg: alle
Congregatiën zijn ontbonden, maar schrijft
in zijne wet de voorwaarden, die hem
goeddunken, als vereischt voor haar
bestaan. Hij is Paus, is Kerkaan zijn
voorschriften zulten de Congregaties zicli
moeten onderwerpen, ol zü verdwij
nen. Zelfs komt hij op tegen 't verwijl
van niet humaan te zijn. Ja hj) is humaan,
de leden eener door den Staat ontbon
den congregatie, die zonder middel van
beslaan zjjn, zullen een jaarwedde ont
vangen. Men geeft ze derhalve niet aan
den hongerdood prijs, gaat een stap
verder dan de uitreiking van een bede
laars-vrijpas
Bittere bespotting der leuze, sprekend
van .Vrjjheid, gelijkheid en broeder
schap" bittere bespotting der nationale
verzoening
Leo XIII, die reeds zjjn afkeurend
rdeel uitsprak bij de indiening van
dit beruchte ontwerp, heelt, op den
licrinncringsdag van SI. Polrus-on I'au-
lus-marteldood, een schrijven gericht aan
de algcmocne Oversten der Orden en
Congregatiën, door de hatcljjke uitzon
deringswet in Frankrijk getroll'cn.
Steeds ontvingen de Congregaties van
de zijden der Pausen bijzondere blijken
van toegenegenheid en bezorgdheid, maar
vooral in dagen van strijd, zooals nu
zijn aangebroken. De II. Vader gevoelt
diepe smart over de belecdiging, die
onkele natiën zich lieden veroorloven,
jegens de Orden en de godsdienstige
inrichtingen. Daarover draugt de Kerk
rouw, want wie aan de priesters en de
religieusen raakt, treil den appel barer
oogen. Wat deed Z. II. al niet om deze
nieuwe vervolging te verhinderen, maar
geluisterd is er niet naar zijne stem.
De uitzonderingswetten in Frankrijk,
een land rijk aan godsdienstige roepingen
en zoo begunstigd door de Pausen,
worden door Leo XIII gebrandmerkt als
strjjdig tegen de rechten van 'l Evangelie
en die der Kerk. De Kerk toch bezit
het recht om godsdienstige instellingen
op te richten, die uitsluitend van haar
afhangen.
Reden en doel dezer vervolging wor
den openlijk aangewezen. Het eigenlijk
motief is de haat tegen de Kerk. Het
ware doel is geen ander, dan den afval
der volkeren le willen bespoedigen. Tegen
over die vervolging heeft aanspraak op
hulde de arbeid der Congregatiën, ver
richt te midden van naamloos Ijjden,
ja met opofTering vari bloed en leven,
zooals b.v. China te aanschouwen gal.
Is er dan geen grond voor troost
Voorzeker, die is er. Leo put zelf troost,
en biedt die op zjjnc beurt aan, in hel
protest der rechtschapen lieden, in
de houding van onpartijdige personen,
terwijl het werk van huichelarij ontmas
kerd wordt van de vijanden van den
godsdienst, die voorwenden in 't belang
der Kerk te handelen. Wat verdedigers
zijn dat, die der kloosterlingen rechten ver
trappen
Troost biedt hol verleden, want «le ver
volging had slceils dit eigenaardigs, van
nieuwe levenskracht aan dc Congrega
tiën te schenken, daar dc leden, hue
irstrooid ook, den klouitergeest bo
eren.
Volgt ze op, zegt de II. Vader, volgl
op, de wenken van den II. Sloel en
m uwe overheden. Volgt 't voorbeeld
1 uwer voorgangers, oven als gij wor
stelend legen moeilijke lijden. Handelt
aldus ten einde de zwakke en verdorven
maatschappij le ruilden en berouwvol
terug le voeren aan de voeten des Ver
lossers. Daartoe '/,yn mannen noodig van
liooge deugd, met een hurt, als dat der
Apostelen. Die mannen, zegt Leo aan de
rcligicuson, zult g|) zjjn. Dun een op
wekking, dat de liefde lot Christus ze
oplegt eene kloeke en waardige houding
inct gematigdheid gepaard.
Voorts een vermaning om 's Heeren
woord indachtig te z(jn «Overwint hel
kwade door het goede" on dat andere
woord: „Hoer, vergeef hun" - en de
treilende verzekering.mot u is dc
Paus, is de Kerk."
Deze verzekering klinkt als een voor
spelling, dat ook deze strijd in een
overwinning zal eindigen.
Slaan wjj 'l geschiedboek der Kerk
open, .dan lezen wc hoe in elke eeuw,
in elk land, kloosters en abdijen zijn
omvergeworpen, of 't zij door den Slaat,
't zij met gf.dooging van den Staat ver
wereldlijktoveral stuit liet ijzer, dat den
grond omwerkt, op oude fundeering
van klooster of katholieke stichting, en
soms verrjjzen daar nu gehouwen, tot
profaan dool bestemd. Zjjn nu die kloos
ters voorgoed verdwenen van den aard
bodem? Men hoeft de kloosterlingen
verjaagd, gevangen genomen, gemarteld
en gedood. We behoeven voor ons land
slechts te noemen de II, Gorcuiiische
Martelaren, en wij gaan groot er op, dal
onder dat getal gokroonden oen zoon van
Amersfoort, Theodorus van den Eem,
hchooit. Zjjn ze, zjjn do verjaagden of
ter dood gcbrachton de lantslo klooster
lingen geweest, die hier noch oldors nooit
zijn gevolgd of vervangen
We welen bolcrwo konnon do ge
schiedenis vim onzen lijd. Die leert ons,
dat Duitschlnnd, na Frankrijk te hebben
overwonnen, ook mot do Kork (Ion strijd
aanbond, bisschoppen tot kerkerstraf
veroordeelde en door zijne kiilluurwetlcn
do kloosterlingen over de grenzen heen-
dreef-, op enkele na zijn dn leden dier
Orden en Congregatiën teruggekeerd en
de uitzonderingswet tegen de Jcsiiïotcii
zal evenmin liure noodlottige ki-iieht
behouden.
Sterk door 'l woord van Loo XIII
.mot u is du l'uus, is de Kerk," kunnen
de vervolgde religieusen in Frankrijk,
als'! moei,den rcissluf, ja, den bedelstaf
ter hand nemen. Op hun tocht worden
ze gelei-1 door hun goede Engelen, die ze
hjj last en bjj leed 's Hoeren woord too-
lliiistcron „Betrouw, Ik heb dc wereld
BUITENLAND.
Weer is non van Duitsclilands groole
mamion Ion grave gedaald. In don nacht
van Vrijdag op Zaterdag der vorige
week verwisselde do oud rijkskanselier,
prins Hohenloho, to Ragaz, aan do
Zwitsorsch-Oostonrijkschc grons, hot lij-
dulijko met hel eeuwige, in den ouder
dom van HJ jaren. Prins Ilolienlolie
was do derde Kanselier vun het Duitsche
Itijk vooral in den lautslen tijd bemoei
de hjj zich weinig met het openbare
polilieko loven.
In 1874 word prins Ilolienlolie be
noemd tol Duitsch gezant te Parijs en
in 1885 lol altuiliouder van Elm-Lollta-
ringen. In 1894 volgde hjj Caprivi op
als rijkskanselier en nam ongeveer een
jaar geloden als zoodanig ontslag.
Over dc laatste dugen van vorst Ilo
lienlolie wordt nun don Lokal Ameiger
gemold, dat roods gedurende zijn jongste
vcrbljf in l'arjjs do omgeving zeer be
zorgd ovor hom was. Dit blijkt uil brie
ven van zjjn dochter, prinses Elisabeth.
Volgens deze brieven had de vorst in de
Fransclio hoofdstad vaak flauwtes gehad
die, tori govolgo van groote lichaams
zwakte ontstaan, oen beangstigende zwak
te achterlieten. Toen hij ucnigormatc was
bijgekomen, verliet hjj, ofschoon nog al
tijd zwak, l'urjjs, om zich in de eerste
plaats naar zjjn zoon, prins Alexander,
Ie Kolniar in don Elzas to begeven. Ge
durende zjjn twccdaagsch verblijf aldaar
voelde du vorst zich botrokkuljjk wol.
Toon vertrok hij naar ltagaz. Daar
deden zieli sedert Woensdag vorichUn-
selon voor, die ernstige dingon doden
vreezet). Toch herstelde do vorst van
l(jd tot lijd weer en nog Vrijdag waren
er oogenblikken, wnarin hjj zich blijk
baar opgewekt voelde. Zaterdagmorgen
tusschuii vier en vjjf uur stierf hy echter.
Do Engolsche Staatscourant, ,Ue Lon
don /niette", bevatte Dinsdagavond
eon lung telegram van Lord Kitchener
van H Mei, waarin oen overzicht wordt
gegeven van do oporatlën in Zuiil-Afrika
sedert Maart.
I lot telegram zegt o. in., dat dc Hoe-
reninvallors in do Kaapkolonie ongntwy-
fold eon zeker aantal partygangers kregen
van du koloniale Hollanders, en dat do
vriendschappelijke gevoelens van een
aanzienlijk duel der landbevolking bon
ten allen lyilo niol alleen overvloedig
voedsel en voorraden verzekert, docli
dut -/.y daardoor tevens tjjdig bericht
ontvangen van do bewegingen van do
colonnes dor Eogolschon, die hen mootori
vervolgen. IJlt zijn twee punten, die zeer
zeker ernstig in hun voordeel zyn.
Nu do Engelsche regeoring dit telo-_
gram publiceert behoeft men niet to'
vragen of du toestand in Zuid-Afrika
voor dc Engclschen ernstig is.
Als het Fransche orgaan De. figaro
goed is ingelicht, dan is, naar aanloiding
van du vcrvolgiiigswetten logon de kloos
terorden in Frankrijk, Zondag In het
Vatioaan ten tweede male oon vergade
ring van kardinalon gehouden. Hut wel
sprekend protest, zegt hut blud, in 1880
logen do bekende uitbanningsdaorotcn
door don 11. Vader tot wyion presidont
tJrèvy gericht, werd door lualsgonoomdo
mot een zeer eerbiedig schryvcn beant
woord, waarin Grévy zyn persoonlijke
omuuclit in deze zaak betreurde. Loubet
daarentegen heeft zich van de ..aak
afgemaakt met aan den IE Vader in 't
kort mede te deolcn, dat hp hel pausulpk
protcst-schryvon in handen van don
minister-president, Waldeck-Roussoau,
den onlwerperen harlstochlciyken verde
diger der vervolgingswotten, heeft gesteld.
Geen wonder, dat in Frankrijk zich
con krachtige beweging togen dio wetten
FEUILLETON.
Op het tooneel.
3). En Eugenie De verwezenlijking hirer stout-
ate plannen, de overdaad, welke haar omgaf,
de eerbewijzen en de genoegens, welke haar deel
waren, brachten haar tot dan loo van dc bui
tenwereld ioo weinig kennend gemoed in eon
blijde «lemming: sjj kon niet anders dan licll
zelf zeer gelukkig voelen. En loch bekroop
haar soms midden in den stroom van gonot
van haar veel bewogen loven oen gevoel
eener lot na toe ongekende leegte, een
pijnlijk gevoel van afkeer; zij voelde zich
getrokken naar de stille meeslerswoning, naar
de gezellige avondaren, onder den scbooneo
appelboom in den preltigcn tuin by vader,
moeder en zuster I Lang echler duurde zulk
eene stemming niet. Des levens wellen bruis
ten over baar gemoedsleven roort en verdoofden
die zacbta stemmen nit bet diepst barer ziel.
Hlerby kwam nog eene moeiiykbeid, welker
overwinning al bare krachten vorderde, eon
doel, dat zU met koortsachtige opgewektheid
najoeg, en in welker bereiking zicb al bare
wenschen samentrokken. De ptaalo der i
opera-zeogeres was vacant geworden en Eugenie
kwam daarvoor 't eerst in aanmerkiog. De moei-
lykhoid zat in de vervnlling eener rol, met lastige
pavaages, welke haar werd opgelegd, en waarin
ling van bet oplredoa van Eugonie in deze rol
hield de loonaaagerondo kringen in de hoofdstad
weken lang in spanning, en iedereen hield haar
optreden voor ceo feil van beleokenis. Wel had
Eugenio enkele mededingsters, maar door den in
vloed des barons, die er nog altyd trots op
giog, zulk een parel ooldekt le hebben, was de
slemmiog juist in de hoogslo kringen gunstig
voor Eugenie.
De beslissende avond was aangebroken. Eu
genie, die zich reeds een groole malo
h de-
doo-haar proefstuk moest afleggen. De verwach-
zen keer met kloppend hart in hare kleedkamer,
niet zonder eerst voor een beeld dor H. Maagd,
dat hare moedar baar uil haar geboorteplaats
bad medegegeven, een innig gebod to hebben
gestorl.
In de groole, beider verlichte zaal, wachtte
man aan man, een uitgelezen publiek met de
grootste spanning bet begin der opera af.
de onverture werd bjjna niet geluisterd, -
min naar de Inleidende koren, maar toei
genie op de plaoken verscheen, ontstond
een groole stilte in de mime zeal, daarna stak
er een storm op van toejuiching door de ge-
hcole zaal en een ware regen van tuilen en
kransen viel np hel tooneel.
Eugenie, getroflen en begeesterd door dezo
ontvangst, zoog en spooldo mot zeldzame I
zoodat er aan bel juichon geen eind kwam.
Juist bad zy bedankend, eene buiging gen
toen er plotseling een kreet klonk en Eugenie
verdwenen was. Het scherm viel. .Wat is
gebeurd?" fluist—de men overal.
Hat scherm werd weder opgetrokken, de re
gisseur verscheen on deelde bet ademloos luis
terend publiek mede, dal de opera niet kon
doorgaan, daar inejulTrouw Eugenie N. het
ongeluk had gehad, door eens opening in 'I
tooneel te vallen. Hy voegde er geruststellend
niet levensgevaariyk gewond was.
Doodsbleek leg daur Eugenio, haar gelaat en
kleeren met bloed bevlekt, kermend van pyn
in do kamer, waaruil zij nog pas zoo vol hoop
III
IN H'llS TERUQ.
In eene kauior, slechts spaarzaam verlicht
dige, doch vermagerde vrouwengestalte, wier
bleek gelaat door een licht rood getint werd,
met gesloten oogen en moeilyk ademend op
een rustbed, dat met hyzondere zorg bereid
was. Aan het bed zit eon meisje van buiten iu
eenvoudige kleeding, dio doa angsligcn, bezorg
den blik niet via bet gelaat der zicko wendt.
Deze beweegt thans do armen in groole bewe
ging en richt zich plotsoling in bod op, met de
wyd geopendo, elgonaardlg stralende oogen naar
bet plafond ziende, en mot groote haast de byna
onverstaanbare woorden uitend„Ziet gil die
bloemen daar, de kransen, duizend, duizend,
o, wee zy vallen omlaag en verstikken my
Daarop zonk do zieko kermend in baar bed
terng. De verpleegster legde de hand op het
beete voorhoofd der koortsiyderee en sprak op
deelnemendon en liefhebbenden loon: .Lieve
Eugenia, blyl kalm, gy zyt ziek, maar tpoedig
(Ddlgt v
mdlge psarilen, in een zware ziekte geval
len, welko haar aan den rund des graf» bracht,
la da weken, ilat zij de koorts had, was zy
geregeld bezig met hol tooneel, haar laatste
Iriotnf en lianr glansrijke tookomet, Door da
liefdevolle en zollo|ionoronde verpleging barer
zuster, die niet van baar bod week, kroeg haar
juug li go, kracliligo natuur weldra de ororluml
over bare ziekte. Haar heldorlieid van denken
kwam geheel terug en Eugenie mccht weer
ecnige uren hel bod verlaten.
Zy richtte baar eerste schreden naar de piano.
Op hare zuster leunood legde zy baar verma
gerde, berend» banden op de toetsen, mol groolo
iaspanning eonlge akkoorden spelend. Maarl
gelukkig gorooldo zy zich door dezo enkole
luiten! Weldra bepioeldo zy ook te zingen,
doch haar «lom was o zoo zachl, zoo klank
loos, on alko noot veroorzaakte haar pyn. Hel
wits dan onk voor baar en hare zuster een wuro
feestdag, toon zy voor 't eerst weer aon aria
voluit kon tingan.
Met Eugenios toenemen in beterschap, werden
de vragen naar hare gezondheid, die dooi
langen dour haror ziekte minder gewoideo
waren, weer talrykervooral de intendant van
gal de wairaste deelne-
weder optreden in den schouwburg. Eugenie,
die do maat haror teruggekregen gezondheid
overschatte en aterk verlangde om weder op
hut tooneel te verachynen, hepaelde ecu tyd-
atlp, dat niet ver meer verwyderd en.
Toen de dag aangebroken was, welke voor
haar wader-optreden bepaald wan, begaf lij zich,
Dlrttegenataamle den raad dar dokters, nuar bat
operagebouw oin cone dier partyen ia zingen,
waardoor z(| vooral de gunst van het publiek
verworven had. Toon zil op liet tooneel ver
scheen, verstomde bet van tevoren bopaald
begriiotings-gejubel door de pijnlilko verrotting,
wolk» Imre varschyning op allo uanwotlgen
maakto. Dat was niet meer do jeugdige tangeras
van voorheen, aao wie allea getuigde van ge
zondheid en jeugd. Hel bloeiend* rood op hare
wangen waa byna niet merkbaar meer; haar
voorbeen zoo trotscho houding had iola gebogens
en ook haar gang was niet zoo olastlscb
en licht meer. Daarentegen scheen de stem In
liet begin gewonnen le hebbener Isg een
eigenaardige innigheid en warmte in. Langza
merhand verloor >U echter aao kraehl, men
bemerkte boe zy zich inspande, men zag de
pyn, welke li
ïaakton, tengevolge -
o zy oo
gedwongen werd tot een hinderlUk» pauze, By
hel einde der opera weerklonken niet de by-
valsbotuiglngen van voorheen, bet publiek var-
liet dan ook den scbóuwburg mot een govoel
van modelijden en ontgoocheling.
By een tweede poging, die do taogaraa daad,
en waarin de gebreken van haar vorig optredao
nog moor aan 't licht kwamen, boordt men bier
en daar al afkturtoda etouimon en baar spat
