Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 29. Zaterdag 19 October 1901. Vijftiende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn. Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Maarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veonendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonnementsprijs per drie maanden i Franco per post Afzonderlijke numnien t 0,40. f 0,05. BureauBreedestraat, 18 Amersfoort. Uitgave van de Vereenlging De Eembode. Prijs der Adrertentiftni Van 1 lot 6regclif0.30 Voor iederen regel meer0.05 i AdverlenliCn mop' uiterlijk Vrjjdagavo; Dit nummer bestaat nit twee Bladen. HERSTEMMING voor de Provinciale Staten. De uitslag der gehouden stemming voor een lid voor de Provinciale Staten in het kiesdistrict Amersfoort op Woens dag I.I., heeft, wat te voorzien was, eene herstemming noodig gemaakt, welke moet plaats hebben op 25 October aan staande. De candidalcn, die in herstem ming konten, zijn deheeren i. Dolk en L. Onvlee. In het vorig nummer van ons Blad hebben we breedvoerig uiteen gezel, dat de huidige stembusstrijd aller waarschijnlijkst achterwege had kunnen blijven, maar zeer zeker met één stem ming had kunnen afloopen, indien de Centrale Anti-rev. Kiesvereeniging be leidvoller ware opgetreden, en niet moedwillig een groot gedeelte der anti liberale kiezers van verschillende nuan ceering van zich had afgestooten, Door hare .zeer zonderlinge politieke houding" bij het stellen van een candidaat, moest verdeeldheid worden uitgelokt. Maar bovendien kwam zij met een candidaat, die, wal aanstonds gezegd werd, niet op dien steun van de kiezers rekenen kon, welke onmisbaar is om zich succes te verzekeren. Daarop werd tijdig en ernstig gewezen, maar niets mocht baten. Vandaar dat wc nu staan voor eene herstemming tusschen boven genoemde candidaten. Wat de uitkomst daarvan wezen zal, valt moeilijk te voorspellen bij ilen weer zin, welken de kiezers getoond hebben te gen het steunen van den heer Onvlee, den candidaat der Centrale Anl.-rev. kiesver eeniging. Hierin ligt dus een krachtige waarschuwing aan deze kiesvereeniging om alles te doen wat mogelijk is, wil zij voorkomen, dal niet door haar moed willig drijven een Staten-zetel voor de anti-liberale partij verloren gaat. De Fpanscbe Republiek tegenover de Kerk. Die Republiek heeft eigenlijk nim mer van bijzondere welwillendheid tegen over de Kerk blijk gegeven. Meermalen hield zij 't traktement van pasU irs, ook van bisschoppen in maar wat zij mis dreven V Zij hadden moedig hunne stern doen hooren als dienaren der Kerk, te genover regecringcn, bij voorlduur er op uil, hel beginsel van Staalsalmachl gel dend te maken, en van de Kerk cene verknechting te eischen. Neen, de Republiek verdroeg zich niet met de Kerk; dit getuigen de vroegere Maart-decreten legen de gees telijke Orden. Ook de onderwijswetten verklaren dit duidelijk. Naar den eisch der vrijmetselarij moest liet onderwijs, door den Slaat gegeven, verplichtend neutraal zijp. en door leeken worden ge geven, Uit hoeveel gemeente scholen zijn niet de geestelijke onderwijzers verdwe nen. Nog vlotte het niet snel genoeg met de ontkerstening der Ftansclte na tie, lot spijt der schootsvel-mannen. Zij wilden een proef nemen om de roeping tot hel priesterschap uit te blusschen door ook de seminaristen in de kazerne te drijven. Hier of daar is dat gelukt, maar over het geheel is het zoo tastbaar mislukt, dat van dien maatregel moest afgeweken worden. Het doel werd niet getroffen. Hel lijstje opgaven echter is hoogst onvolledig. We zouden hier kunnen bijvoe gen de wet op de echtscheiding, bepa lingen omtrent liet successierecht, uil- gedacht met den toeleg de rcligieuse vercenigingen te treilen, enz. Het is telkens een nieuw nummer, maar het blijft dezelfde draad; onver poosd en onvermoeid zet de vrijmetse larij, als de synagoge-Satans, haar werk voort tegen God en Zijne Kerk. verbiedt. Voor hen blijft dus niet an ders over dan heengaan, zich verwijde ren van liet vaderland, aan welks wel vaart, aan de opvoeding van zijn kin deren, de verpleging van zijn weezen on kranken, zij, die tot ballingschap gedwon- genen, de beste krachten van hun geest, van hun lichaam hadden gewijd. Aan die daad van geweld moeht liet Judasmerk niet ontbreken. De Rogoering, die de vervolgingswet ontwierp, douple haar met den neutralen naam van VVcl op de V'ereenigingon. Dit doel denken aan zoo iets als valschheid in geschrifte, tiet is immers te doen om de kloosti'.r- vercenigingen te treffen Herhaaldelijk verhief Paus Loo XIII zijn stem tegen het brutaal ingrijpen van deze regeeringsdaad op de rechten der Kerk, welke een streep haalt door de exemption aan de Orden toegekend van eeuwen lier. Het heeft niet mogen balen. De eischen door de fatale wet aan de congregaties gesteld, om de er kenning van den Staat te verkrijgen, werden niet uit liet ontwerp gelicht. Kunnen eenige congregaties, zij hel noode en onder protest legen liet on recht,de afgevergde erkenning aanvragen, zonder dal daarmee de aard der instel ling wordt vernietigd, voor anderen is deze uitweg niet. Voor laatstgenoemden blijft derhalve geen andere weg dan de weg der ballingschap. Scheiden treft smartelijk, deze onschuldige Staatsgevaarlijken pijnt dit, toch zijn ze blijde, niet omdat pn- recht geschiedt, maar gelijk de Apos telen, toen zij van den Hoogcn Raad heengingen blijde waren, omdat ze waar dig werden bevonden voor den naam van Christus versmaadheid te mogen lijden. Wat evenwel vóór de laatste zittingslui ting van het Parlement totslundkwam.cn het sladium van tenuilvoorlegging is in getreden, gaat alles, wat de Republiek tegen de Kerk aandurfde, in brutaliteit verre te boven. Het is eene onteigening der vrijheid op groote schaal. Het is aanzegging tot tienduizenden mee- of heengaan, en dit meegaan beteekent buigt voor mij Cesar-Staat, waar hel zichtbaar Hoofd der Kerk aan een groot aantal zegt, dat de Kerk hier te buigen Ileefl nu de sekte der vrijmetselarij haar doel bereikt? Slechts ten deele, want bijna 600 congregaties met 8800 huizen hebben termen gevonden om zonder verzaking der regeling harer stich ting de erkenning aan te vragen. Die zijn derhalve nog behouden, al thans voorloopig; maar ze zullen een harden strijd te strijden hebben, over tuigd als zc zijn, dat het Damocles- zwaard boven haar hoofd hangt. De toeleg toch der Loge is geen an dere, dan de opvoeding en hel onderwijs der jeugd geheel te onttrekken aan de religieusen en finaal toe te vertrouwen aan den atlieïslischen Staat. Het liefst zag zij de aanneming van een wet in die richting met slechts één artikelAlle rcligieuse congregation worden in Frank rijk opgeheven, terwijl het aan de leden, die er toe bchooren, verboden is zieli op eenigcrlei wijze met onderwijs of op voeding der jeugd in te laten. Maar wat niet op den dag van heden bereik baar is, wordt uitgesteld tot den dag van morgen. Het laat zich verwachten, dat na oenigen lijd hel werk der ont kerstening in Frankrijk zal worden voort gezet. Niet alleen echter aan liet christelijk onderwijs wordt een slag toegebracht, maar ook de priesterschare wordt door de Judaswcl op beduidende wijze gedund, die schare is cellier verre van overcom pleet, en nu wordt lietle kort in de gelederen van de clcrgé. Want te kort is er, nu nog grooter geworden door liet gedwongen vertrek van vele geordende priesters. Dit verzwaart den algemeencn nood, welken de fatale wet over Frankrijk brengt. Het tekort dagleekenl van de groote Franscue Revolutie; de valbijl, de ont bering, de uitdrijving had de elergé tijdens liet Schrikbewind aanmerkelijk vermin derd cn de aanvulling door nieuwge- wijden kon slechts uiterst gebrekkig zijn, door de opheffing van seminariên en de gedwungen vlucht der bisschoppen. Het concordaat mocht de kerken weer openen, daarmee was evenwel niet aan stonds in de behoefte aan de noodige priesters voor de bediening der paro chiën voorzien. Priesternood was er nog tijdens de Restauratie en dermate, dut soins de nieuwgewijden aanstonds, na het vertrek uit liet seminarie, pas- torcele function moesten waarnemen cn wel soms in twee aangrenzende pa rochies gelijkertijd. Die toestand verbeterde langzaam aan, maar werd nimmer geheel weggenomen. Naar gelang zij in getal toenamen sup pleerden de regulieren, wier krachten soms werden benut voor het professo raat in seminariên, tot het aan den als geweldenaar ontpopten Staat goed dacht, om tien door uitzonderingswetten te tref fen. Thans, na dal de gevolgen der be ruchte Maart-decreten eenigszins zijn ge temperd, komt de geweldige Staat an dermaal met den geesel eener onrecht vaardige wet, die een getal geordende priesters uil den lande verdrijtt. In dit treurig licht beschouwd, blijkt van deze vervolgingswet de helsche toeleg nog duidelijker. Maar het satanisch pogen zal niet ge lukken. Is de Kerk in Frankrjjk de or kaan der groote Revolutie le boven ge komen. dan vertrouwen we vast, dat ,-o ook in dezen storm haar kracht tot verweer zal toonon, en na harden strijd eenige schitterende bladzijden meer in tiaar geschiedboek zal kunnen aanwijzen. We behoeven slechts te herinneren aan den cultuurstrijd, waarvan Duitschland, jaren achtereen het schouwspel heeft opgeleverd. De oude Fransche muntstukken heb ben tot opschrift „Dieu protégé la France", God be- scherme Franki ijk Door die bescherming sterk, gaan zijn katholieke zonen de moeilijke periode te gemoet. BUITENLAND. Op don 20on Februari zal, gelijk men weet, Z. II. Paus Leo XIII het jubilee vieren van zijn vijf-en-twinlig-jarig pon tificaat. Het internationaal comité, te Bologna gevestigd, heeft dezer dagen een circulaire verzonden, om de katho lieke wereld te verzoeken deel te nemen aan de algemcenc huldebetuiging ter eero van Z. II. den Paus op dien ge denk waardigen dag. «Oni du intrede van den H. Vader in hot vijf-en-lwinligste jaar van zijn pontificaal le vieren, worden de katho lieken van alle landen en van alle bis dommen uitgenoodigd, deputaties naar Rome te zenden. De II. Vader stelt zich die gedurende de maanden Maart, April en Mei 1902 te ontvangen." Verder noadigt de circulaire uit op bijzondere wijze voor den Paus te bidden en een offertje te geven, om den H. Vader een geschenk aan te bieden. Het geschenk, dat door alle bisschop- n en alle volkeren der aarde aan den H. Vader zal worden aangeboden, zal bestaan uit een gouden, zeer zuivere tiara, waarvan de Paus zich gedurende de plechtigheden van hel jubilee zal kun nen bedienen. Deze tiara zal door Z.Em. den kardinaal-vicaris, eere-president van hel internationale comité, voor de ope ning van het jubilee aan Z. H. Leo XIII worden aangeboden. Uit China wordt gemeld, dat de Chineesche vredesonderhandelaars aan den doyen van het corps diplomatique te Peking, De Colog in, een chèque heb ben gestuurd van 450 millioen taels, zijnde het bedrag der overeengekomen schadevergoeding. FEUILLETON. Een offer van t Naar hel Duilech van L. llcitaer. (Slot.) 11). Patrick ging bjj dezen aanblik een steek door het barlzjjne lippen trilden, ijjno handen sidderden, zoodat hem onwillekeurig hol schuifje ontglipte. Nu richtle de bankier zich op cn luisterde, en met hem de cipier, want door de celdeur klonken de lonen van oen boelgezang, Ademloos bad Patrick naar bet gezang ge luisterd, thans kon bjj de zielesmart, di in zgne bomt opwelde niet langer bedwingen luid begon bg te snikken, en lieele tranen vloeidon lange zijne wangen. .Mijoheer Blackford," onderbrak de cipier het welsprekend stiliwjjgen, .bijna allen, die hier opgesloten zgo, zjjo naar bon zeggen onschuldig als een lam en klagen over het hno aangedane onrecht. Deze betuigt zijne oaichnld niet en klaagt niet over geleden onrechtmaar als ooit een mensch onrechtvaardig veroordeeld is, dan is het deze voormalige katholieke priester Paul Lurtz. Ik heb de vrijheid en hel leven liet, en in den omgang mei dit uitvaagsel der raoal- schappg wordt ons hart verhard on moet dal dikwijls zgn. Niettegenstaande dat zou ik mjj ge willig nier een jaar laten opsluiten, als ik dezen arme daarmede do vrjjbeid kookoopen." De cipier dacht den bezoeker, door dszswoor- de eea troost te bieden, daar hjj hem zoo diep getroffen zag, doch vermoedde niet, dal bjj door zjjae woorden hel pijnigend zelfverwijt slechts vermeerderde. Deze veegde zich de traoen van het gelaalslechts met moeite kreeg hjj z(joe zelfbeheersching terug. .Doe mij de deur maar open,1' sprak hij en kon zgne stem nauwljjfcs de noodige vastheid geven. ,ik zon gaarne met dien armen heer spre- De celdeur ging open en Patrick Blackford stond tegenover het offer van zjio blind vooroor deel, Bescheiden ging de cipier heen, Icrwjjl hjj de denr achter zich dichttrokPatrick en de Als er plotseling een bovenaardscb wezen in de cel was gekomen, had de geestelijke niet meer kunnen schrikken dan thans voor do ge stalte van dien man, die zoo ongelukkig in zjjo leven gegrepen had. Een oogenblik zagen bei den elkaar sprakeloos aan. De priester was op sprongen en stond hoogopgerichl achter zijn zitbankje, terwijl Patrick met een schuwen blik en in deemoedige bonding oaar hem keek. .Weleerwaarde 1" smeekte Patrick en slak beide banden nit, .ach vergeef mjj, wat ik n misdaan heb!" „Wat moet ik n vergeven,mijnheer Blackford?" vrr *g de eerwaarde heer Lurtz, verrast door den smeekenden toon en gebaren van den jongen bankier. .Vraagt u dat nog, eerwaarde zeido Patrick, .nadat n twee lange jaren door mijne schold onschuldig in den kerker gezucht bebl „Onschuldig Onschuldig Qjj weel dos dat ,0 God, dan toch!" Met deze woorden zonk hjj op zjjo werkstoellje en verborg zjjn gelaat in zjjne handen. De gevangeno scheen de tegen woordigheid van den bankier vcrgelco te zijn, want hjj bleef geruimen Ijjd bewegenloos zitten. .Hoogeerwaarde, vergeef mjj," klonk liet Ihans weder smeckend naast hemPatrick was voor den gevangene op den knieën gezonken hield .11 zjjl ongelukkig om hei misverstand, dal tusschen ons ontstaan is," troostte hem de gecs- leljjke.daaruit zie ik, dat ik u niets heb le ,0. gij hebt veel te vergev.-i," spr.ik Patrick stand.een schan leljjk vooroordeel tegeo uwen stand als katholiek priester deed mjj de schan delijke beschuldiging uitbrengen, Thans wil ik bed mjjns vaders deed een haal tegen n in mjj opkomen, en ik heette de gelegenheid welkom, welke mjj in slaat stelde, u le kuonen belagen. Uwe zorg voor het zieleheil van den stervende hield ik voor den dekmantel uwer eigene plan nen. Ik hield u inderdaad voor den dief der verdwenen som, waarmede gjj u zelf wildel ver rijken, of minstens de plannen van nwon gods dienst dacbl nit te voeren. .Het doel heiligt de middelendeze stelling, meendo ik, hadt ook gó a gekozen, De gedachte, hel woord mjjns vaders in den wind gesh bobben, amatt mö bet meest." .Nu volg ik mjjn geweleo, en dat zegt mij, dat ik niet slechts legen nw persoon, maar ook tegen uwen godsdienst onrecht gepleegd heb. O, wjjs mjj ilen weg om mgn onrecht te boeten! Een godsdienst, die zjjne dienaren tol zulk een olfer in staat ziel, moet de waie zijn. Dat zal ik opcnlgk verkondigen, door tot hem over te .Gó zjjl thans overspannen, mjjnheer Black ford," anlwoorddo de genslelgke, .door de be nauwende ontdekking dor waarheid, dat gjj door uwe verdachlmaking mjj onrecht hebtaangedaan. Gjj zult er zekor anders over gaan denken, als liet kwaad verholpeo is, dat gjj geslicht hebi." .Neen eerwaarde, het besluit staat vost bjj mjj. Mijn eerste zorg zó het thans, bewijzen voor uwe onschuld bijeen te zoeken. Ik wil u niet viageo, mg daarin behulpzaam te zjja ik weel thans immers, dat gó het niet kunt, beter gezegd, niet raoogl. Tot nu toe heb ik slechs een scbrgven nit de nagelaten papieren mgos vaders in bezit, dat mg den weg wgst. Ik zal bem vinden en wanneer gg na eenigen tjjd de vrghcld en uw priesterambt terug erlangt... dan. ja dan kom ik tot u, en n moogt mij niet vei btooien, als ik n zal verzoeken, mg in uwe godsdienst te oodcrngzeD> opdat ik in 't geloof mgos vaders leven en sterven kan." Patrick groep na dez» plechtige verzekering de handen van den gevangene en bedekte ze met kussen. Paul Lurtz werd overweldigd door een ge voel van heilige vreugde, dat hem geheel door tintelde. In de ovormuat van gclnk Irok hö den jongen man aan zóne borat en sprak met de innigheid van zóne van God vervulde ziel ,0, món God, dit oogenblik zon met tien jaren gevangenschap niet te duur betaald zgn!" Weinige weken latei den voor twee jaren i Paul Lurlz herzien. De beide dochters van den overleden koopman Roger While, wier moeder inlusschen overleden was, hadden nauwlók* van de nadere omstandigheden dor veroordeeliog van den geesloljike gehoord, of zg atakenoogen- blikkoiyk naar Amerika over, om persoonlijk ge tuigenis af te loggen van de onschuld aan den leo lasle gelegden diefstal. Zoo eindigde dan het proces met de vrgapraak en het eerherstel van den eerlgda zoo gcsinaden priester. Doch alleen de katholieke nieuwsbladen van Baltimore ver kondigden den afloop vin dil tweede proces; de couranten, die twee jaar geleden den ver volgden priealermet een vloed van smaadarti- keleo hadden overladen, bewaarden nn.bet stil zwijgen, waarschgsiyk om niet den goeden naam van den voormaligeo bankier William Blackford le schenden, maar nog meer omdat zg daardoor hna eigen schande zonden moeten verkondigen, als zg de eer van een katholiek priester hadden willen hooghouden Do eerwnardo heer Lurtz is tLans directeur van de wooaioriohtlng voor katholieke weeskin deren van leracho landverhuizers en bewoont als zoodanig het voormalige paleis van heiban kiershuis Blacklord en Zonen, dat verbouwd was als weesinrichtlng. Henri Blackford heeft met zón gezin Baltimore verlaten en ia ineens

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1901 | | pagina 1