Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 36.
Zaterdag 6 December 1902.
Zestiende Jaargang.
DE EEMBOBE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnamantaprijs par dria mundan
Franco per poit
Afzonderlijke
Breedestraat, 18 Amersfoort
Uitgave van de Vereenlging De Eembode.
Prija dar Adrartaatitn i
Van 1 tot 6 regel*f0.30
Voor iederan regel meerq!o6
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
DE AARTSBISSCHOP EN DE
BISSCHOPPEN VAN NEDERLAND
ZAT. TO HEID IN DEN HEER
Bij de plechtige audiëntie, op Hemel
vaartsdag van dit jaar aan do Neder-
landsche deputatie verleend, heefl Z. H.
de Paus een woord gesproken, dal door de
aanwezigen met dankbare geestdrift is be
groet en bjj alle Nederlandschc Katholie
ken bl(jde verwachtingen heeft opgewekt.
„Ik wil," zoo luidde het pauselijk woord,
„hier in Rome een Holiandsch college
stichten, opdat ook de Hollanders hier
op allerlei wijze hun studiën kunnen
voltooien en zich ook hier voor allerl-'i
takken van wetenschap en voor de ziel
zorg bekwamen."
Dit was inderdaad een woord, dat
vervulling beloofde van een onzer reebt-
matigste verlangens.
Immers het is u niet onbekend B. G.,
hoe sedert eeuwen én het streven der
Pausen én de aandrang der volken er
op uit zijn nationale college's in de
Eeuwige Stad te stichten, en hoe vooral
onze roemrijk regeerende Paus Leo XIII
van het begin zijner regeering af de vesti
ging van dergelijke inrichtingen met alle
krachten heeft bevorderd.
Tengevolge van dien vereenigden loeleg
hebben dan ook heden ten dage de
meeste Europeesche en ook vele niet
Europeesche natiën te Rome een college,
waarin jonge priesters of levieten van
denzelfden volksstam order een gemeen-
schappelijken levensregel te zamen wonen,
om zich in de kerkelijke wetenschappen
te bekwamen.
Ook wjj, Neerland's Katholieken, heb
ben vroeger stichtingen van dien aard
te Rome bezeten, die door den nood der
lijden voor ons zijn verloren gegaan,
zoodat wjj thans alleen onder de zuster-
natiën als vreemdelingen zijn in de hoofd
stad der christenheid.
Dit alles is u bekend, B. G. Maar wat
gij u wellicht niet zoo duidelijke bewust
zijt, dat zijn de redenen die herders
geloovigen hebben bewogen tot zulk i
krachtig en volhardend streven.
Deze redenen zijn vele. Maar de twee
voornaamste zijn wel, die wij vinden
uitgedrukt in de volgende woorden
Z. H. Leo XIII. In den brief waarhij hel
Hohoemsch college wordt opgericht, zegt
de Paus„Het is noodig, dat de ban
den, die de verschillende volken va:
christelijke belijdenis aan den Apostoli
schen Stoel binden, met den dag vaster
worden geknoopt."
En in den brief, waarbij het Romeinsch
Seminarie voor de bisdommen
Boven-ltalië wordt geslicht, spreekt Z. H.
zich aldus uit„Wij hebben het steeds
van het grootste belang geacht, dat niet
slechts voor de geestelijken van Rome,
maar ook voor die van vreemde bis
dommen studiehuizen best .an in de ver
heven Stad, waar de Stoel gevestigd
is van den Prins der Apostelen, en onder
onze hoede voor een ieder bloot liggen
de zuivere bronnen, waaruit de geloofs
leer moet worden geput."
Bevestiging van den band der een
heid met het zichtbaar Hoofd en Mid
delpunt der H. Kerk en waarborging
de zuiverheid der geloofsonderwijzing
zijn derhalve de groote voordcelen, die
de volkeren van hun Romeinsche col
leges mogen verwachten en die het
Pauselijk woord thans ook ons heeft
toegezegd.
Het is waar, wij, Nederlandsche Ka
tholieken, mogen er groot op gaan, dat
onze verknochtheid aan den Apostolischen
Stoel bezegeld is met martelaarsbloed
gestaafd is en nog voortdurend wordt
door groote offers.
En het voegt ons eveneens tot eer der
Nederlandsche Kerk te belijden, dat dank
die innige verknochtheid met den
oppersten Leeraar der waarheid, dank
de bewonderenswaardige eenheid in
al de rangen harer Hiërarchie, dank
de voortreffelijke Seminaria en col
lege's, die zjj op eigen bodem heeft ge
sticht, mocht ook elders gedurende
de laatst verloopcn eeuw de reinheid
de vastheid der geloofsleer voor een oogen-
blik schade lijden zij in haar trouw
aan dat heilige pand steeds ongerept en
ongeschonden is bevonden.
Maar juist dit voorrecht bezwaart ons
met te duurder plicht om te houden, wat
wij hebben en bij het toenemen der ge
varen ook toe te nemen in weerbaarheid
en kraciit. Het is daaioin voor
eene groote vreugde bij u de tolk te mogen
zijn van het Pauselijk woord, dat inde
stichting van een Holiandsch college te
Rome aan onze vaderlandsche Kerk een
krachtig weermiddel wil schenken tegen
de gevaren van den komenden tijd.
In het bewustzijn van de gewichtige
laak, die het gezegende woord des II.
Vaders Ons op de schouderen legt, deelcn
Wij u mede, dat de oprichting ran zulk
een college, waarin priesters uit de ver
schillende bisdommen van ons land, onder
toezicht der Bisschoppen en het oppertoe
zicht van den Paus hunne studies in de
kerkelijke wetenschappen kunnen voort
zetten, door Ons wordt voorbereid.
Wij vragen uwe gebeden om in die
voorbereiding van den Goddelijken bij
stand verzekerd te zjjn en doen een
beroep op uwe Ons zoo dikwerf gebleken
offervaardigheid om door uw geldclijken
steun geholpen, de stichting van het
Roineinseh college mogelijk te maken.
De redacties der Katholieke dag- en
weekbladen hebben zich, als alljjd, gaarne
bereid verklaard hare medewerking aan
dit groote werk te verleenen.
Zoo zal dan, B. G-, naar Wij hopen
en vertrouwen, in het jubeljaar van
onzen grooten Paus, dat ook het jubel
jaar is van het herstel der Hiërarchie in
ons vaderland, door de vrijgevigheid van
Z. H. en de offervaardigheid van Neer
land's Katholieken te Rome een college
verrijzen, dat een monument zal zjjn van
onze dankbare gehechtheid aan den Stoel
van Petrus en van onze kinderlijke liefde
en hooge vereering voor den roemrijk
regeerenden Paus, Z. H. Leo XIII.
En zal dit Ons schrijven in alle lol
Onze bisdommen bchoorende kerken
en in do kapellen, waarover rectors zyn
aangesteld op den eerslen Zondag van
den Advent op de gebruikelijke wijze
worden voorgelezen.
Gegeven te Utrecht den tóen Novem
ber 1902.
t H. VAN DE WETERING,
Aartsbitsrhop mn Utrecht.
t G. J. M. BOTTEMANNE,
Uitschop nan Haarlem.
t P. LEIJTËN,
Uitschop van Uredii.
i W. VAN DE VEN,
Uitschop van 's llertoyenlmch.
t J. H. DREHMANNS,
Uitschop win Roermond.
Gaarne voldoen wij aan liet ver
langen van HH. DD. HH. door ons met
het in ontvangst nemen en verantwoor
den van giften voor het groote werk te
belasten. Derhalve openen wij de lijst
GIFTEN
voor het Nederlandse!) College te Rome.
De Administratie ven De Eembode f 25.—
De Ecrw. Zusiers vin O. L. Vr. te
Amersfoort100,
Beide Pastoors on Hector lor navolging 100.-
BUITENLAND.
Naar de General Anzeiger verneemt,
heeft het Duitsche Centrum van de rcgce-
rin'g de verzekering ontvangen, dat in den
loop van dit zittingsjaar een wetsont
werp zal worden ingediend, die para
graaf 2 van de Jcsuïclcnwet afschaft.
Bij de inwijding van de Ruhmcshalie
Ie Görlitz hield keizer Wilhelm een toe
spraak, waarin hjj er op wees, dal de
eenheid van het vaderland slechts moge
lijk was geworden door een geweldigen
arbeid van geest en lichaam. Hij vervolgde:
„Het tegenwoordig geslacht schijnt
minder ontvankelijk te zijn voor den plicht
om voort te zetten, wat de arbeid der
vaderen heeft gewrocht. Wij slaan echter
op den drempel van de ontwikkeling van
nieuwe krachten en onze tijd eischt een
geslacht, dat deze begrijpt. De vrijheid van
het individu is voorwaardelijk wegens zijn
ondergeschiktheid aan het geheel. Moge
hel toekomstige geslacht dit beseffen
Ik wensch het Duitsche volk de vrijheid
van gedachte, de vrijheid van godsdienst,
de vrijheid van het wetenschappelijk
onderzoek toe, maar niet de vrijheid om
zich naar eigen believen slecht te rogeo
ren."
Of deze toespraak ook als een wenkaan
eenigc rumoerige leden van den Rijksdag
is te beschouwen, valt moeilijk uit te
maken, maar dat deze heeren een krasse
vermaning verdienen is zeker. Bij de
behandeling van het toltarief-ontwerp
in den Rijksdag hebben de socialisten
soms door schelden en razen als bezete
nen getoond, dat zij, die het hardst
schreeuwen over „vrijheid" veelal de
grootste tyrannen zijn. Het geduld van
het Centrum en de rechterzijde werd
dan ook zóó op de proef gesteld, dat
men trachtte aan het spectakel een einde
te maken. Een voorstel van Von Kardorff
werd ingediend dat ook inhield de
aanneming en bloc van het tarief zooals
dat in de commissie is vastgesteld. Met
200 tegen 44 stemmen en 9 onthoudingen
werd uitgemaakt, dat het voorstel-Kar-
dorff toelaatbaar is. Maar hiermede was
de storm niet bezworen, deze brak op
nieuw los en wel zoo, dat de voorzitter
in zijn ijver om het lawaai te overstemmen
de bel te barsten luidde,
Toch zal zeer waarschijnlijk het
ontwcrp-toltarief, ondanks denverwoeden
tegenstand der socialisten, spoedig in
zijn geheel worden aangenomen.
In het Engelsche Lagerhuis deelde
Stanley Maandag mee, dal de sterkte van
de Engelsche troepenmacht, die op dit
oogenblik in Zuid-Afrika is, met inbegrip
van troepen, die nog on overbrenging
naar Indië wachten, ongeveer 55 JJOO man
bedraagt.
Botha heeft eene lijst gepubliceerd van
de voor hel Bocren-Hulpfonds ingekomen
giften, vergezeld van eene toelichting,
waarin hij zegt, dat hij en zijne mede-
generaals met vertrouwen en dankbaar
heid Chamberlain's verklaring van 6
November ontvingen, dat de Regeering
voorzieningen treil voor de Boeren-
weduwen en wcezen. Maar er blijven nog
over de Boeren-verminklen en hulpbe
hoevenden, voor w:e door het congres
te Verceniging aan Botha en zijne mede-
generaals werd opgedragen een beroep
te doen. Bovendien blijft er nog veel te
doen lot hulp voor de weduwen en
weezen, buiten hetgeen van regeerings-
wege gedaan wordt.
De lijst van ingekomen giften wjjst
een totaal aan van 25,280, pd.st. waar-
FEUILLETON.
t kruisen op den Godsakker van
het eiland Herren-Chiemsee.
1) Slechts de boot, waarin genoemde boeren-
knepen tonden overvaren, wee nog vrg, want
alla booten en bootjes waren reeds teruggekeerd
naar land aa de onzen konden niet teragzjjn
voor 't invallen van den nacht. De geleider der
zieke tronw drong er op aan, dat tg met dexe
boot son overgezet worden. Hjjn zoon Martgn
beweerde, dzt elf personen, met den echipper
mee twaalf, te vael waren voor talk een klein
vaartuig; Koenraad echter, die heel wat moe
diger en doorlaatender waa, meende, dat bet
wel te wagen waa. Ook waren ik en Hartgn
er bang voor, dal er tegen den avond een
onweer zou komen optellen, wint uit bet dal
bjj Harquardetein kwam een wolkje aandrijven,
dat er verdacht uitzag en de dag wae beet en
zwoel geweesL Dei te meer spoorden allen tot
grooten epoed aan, en mjjn arme, moedige
Koenraad sprong vrootjjk in de boot en greep
de riemen. De zieke vrouw werd met baar bed
ar in gedragen en op eene plank gebonden,
welke dwars over de boot leg -, de boerenkoapen
verhit door des drink, stegen in, en bet vaartuig
verliet den oever.
Wjj bleven aan den oever slaan en zagen
■et angst ben na, daar de wolken steeds boo-
«tegeo, de boomen rondom ons reeds be
gonnen Ie bewegen en groote golven in 't meer
kwamen aanrollen. Hog voor wjj de boot uit
agen het vaartuig hetig heen en weer
slingeren, de hemel werd al donkerder, de wind
heviger, de golven al booger en hooger. Een
ig onweer brak los; nog eeomaal meenden
wjj in de verte by bet dikkeren van den bliksem
teruimen jtjjd duurde hetjoodweertoen
ndeljjk uitgewoed eo de wolken uit elkaar
ren «aren, was bet reeds nacht gewordeo,
aan stond aan den bemel, als keek zij
et water opwaarts. Ook ik blikte nog
in bet meer, want «ij wisten niet ol
myn Koenraad met de anderen behooden te
Prien was aangekomen, of dat tjj in de golven
i omgekomen. Daar hjj dien nacht niet
terugkwam, wilde Hartjju bjj 't aanbreken van
dag scheep gaan, om uit te vorscben of
Koenraad daar was aaogeiand eo wat er van
ot geworden was. Toen bjj aan den oever
kwam zag by iets wits drgvenhg vischte het
op; bet bleek een stuk van een teeren bed
n eo wg meenden bet te herkennen als
dat, waarop de zieke gelegen had. Gjj kont n
schrik voorstellen, mgobeer Wjj meen-
lan ook niet andera dan dat onze arme
aad en zijne metgezellen verloren waren,
inwoners van HerrenwSrlb kwamen toe-
geaneld, evenzoo verscheidene geestelgkeo, en
deelden in ons leed, toen plotseling be-
irs van den anderen kant van het eiland
jjding brachten, dat Koenraad* boot joist
komen aandrijven, doch ledig scheen te
zjjn. Wy snelden er heen, do boot dreef aan
lever; zjj was niet ledig. Koenraad lag er
laar wü wisten niet of hjj dood of levend
Hu werd aan land gebrachtPater Placi-
verklaarde, dat hjj alleen maar buiten
kennnis was en weldra herkreeg lij door diens
tulp het bewustzijn. Ik kan u mgne overgroots
'reugde niet beschrijvenzü was zoo groot als
'oorheen mgne droefheid. Koenraad nas niet
rg bigde met zgu wederopleveo. Op onze
Iriogende vragen antwoordde hg sleebis: .Allen
zgn verdronken, ik alleen heb mg kunnen
Nadat hy geheel hersteld was, begaf hg zich
ieratond naar de kerk, bad lang, weende hevig
m snikte lolde. Deo geheelen dag zweeg hg,
ichecu nog zeer vermoeid en kon eten noch
drinken. Den volgenden nacht sliep hg kalm en
ging den volgenden ochtend weer ter
biechtte en communiceerde. Ha dezen
godsdienstigeo plicht scheen hy opgewekter,
kalmer, deed zgn werk als gewoonlijk en des
.vonds eindelgk verhaalde hg mg en zgnen
iroeder op welke wijze bg zich in den storm
bad gered en de anderen omgekomen waren,
et was een verschrikkeljke gebeurtenis!
Het vaartuig, waarin Koenraad de ell psrso-
m overzette, bevond zich, naar zgn ïeg-
in, juist halfweg", van HerrenwOrth en Prien
eu de storm losbrak. Do jongelingen hadden
toe steeds gelachen, geschertst en vroo-
Igke i
s gezoogeo
te stiller werden zg, lerwgl de zieke
bt bad. Allen werden bangalleen
Koenraad kende geen rrees, daar bg reeds meer-
i bg storm het meer wis overgestoken.
Toco bleven de anderen nog kalm zoolang zg
meenden, dat het ooweer voorbij zou trekken.
Deze hoop verdween echter weldra, de slorm
los, de golven van liet meer werden op
gezweept, wierpen hel scbeopje her en der,
loegen reeds in de boot en bedekten den bodem
iet water. Daar zagen de ineitleodeu het open
raf voor zichdn jongelingen begonnen te
chrecuwcn en verweten mgnen zoon, uat hy
en io weerwil onzer waarschuwingen had
rillen overzetten. Hg daarentegen zeide tot
vertochl hadden aaogedrongeo, om deu dans
i Prien niet te missennu zageu zg een
anderen dans. Toen echter het gevaar nog groo-
erd eo de knapen ateeds heviger op Koen
raad scholden en tierdeo, Het bij zich onvoor-
ichllg ontvallen „Er zitlen er te veel in, andurs
zouden «y wel overkomen 1" Dat woord viel
als Je vonk in het kruil. ,0, is het anders
niet," riep de goddelooze Cbrisloffel, .dan weet
el raadde zieke vrouw is toch al half
dood, wat biodert het als zg een paar dagen
eerder aanlandt?" Hg maakle aanstalten het
der zieke te grgpeo en baar er mede in
neer te werpen. Hierop word Koenraad
woedend en schreeuwde hem toe: .Ziekte en
hulpeloosheid zyn heilig, 't zou schande-
jo oen gebrekkige oude vrouw als een
ia 't water te werpen, daar al de anderen
sog met zwemmen konden redden, eu dat
God zulk een slechte daad zeker zou straiten."
lieke vronw jammerde eu klaagde, zg
smeekte om baar leven, zü riep God en alle
heiligen aan. Tevergeels 1 Met bet gevaar groeide
de verlwgfeliog, de doodsangst der jougeliogen
aan. Zij grepen snel bet bed en wierpen de
zieke, die akelig schreeuwde eo zich kramp
achtig oprichtte io hare kussens, in het meor.
Door het rollen van den donder beeu hoorde
men nog ceoigen tjd baar gejammer, het bed
bleel nog drjveo tot bet geheel me", water door
trokken was; toen zonk het in de diepte eo
het gejammer hield op. Myo zoon vertelde my,
dat hg zoo toornig op de joogelingeo geworden
was, dat hjj ze allen bad kunnen dooden of
verdrinken, als by do riemen had konnen los
laten. Het uitwerpen der zieke verlichtte echter
het vaartuig niet aanmerkelgk; haar begeleider,
die zich bedaard gehouden bad, werd plolaeling
aangegrepeo en haar uageworpea. Aanstonds
sloegen de golven over bem sameo. De storm
echter tierde oog steeds, elk oogenblik dreigde
liet vaartuig om Ie slaan, allen hadden de vree-
seigke overtuiging by zioh, dat hel ie zwaar
was en er oog ecoigen uit moesten. Ieder
ecbler geloofde voor zich de rechte lidlog te
zgn en ieder ander ballast. Door het schom
melen der boot droog en sliet de een dikwjls
op den andor en dit werd door den sterkere
tea nalte gemaakt, om toevallig een paar der
zwakkeren er uit te atoolen. De andere zwak
keren werden nu door namelooze angst aan
gegrepeo, zg verweerden zich in vertwüleling,
een verschrikkelijk gevecht ontstond, doodsangst
streed met lust lot leven, eene minuut, een
spanne ruimte stond bier geljjk met een gehefl
leven.
Wordt vervolgd.)