Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 37.
Zaterdag 13 December 1902.
Zestiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie aiudig
Franco per poat
Afzonderlijke nummert
BureauBreedestraat18 Amersfoort
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertentièni
Van 1 tot 6 regeltfo.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
GIFTEN
voor het Nederlandsch College te Rome.
Eerw. Zusters vso de Congregatie ran
den B. JosephJ5.—
Broeders van deo H. Fraosciscus
Xaeerins10.—
A. H. en D. Hi5,-
„De stem dee vele watepen."
II. (Slot.)
Een der schandelijkste daden van het
onrecht heeft de twee eeuwen samen
gekoppeld, de oorlog van Engeland met
de Zuid-Afrikaantche Republieken, eene
ware bekroning der moderne politiek.
Een klein, maar dapper volk, vroeger
door de Engeltchen uit de Kaapkolonie
gedrongen, had zich dieper in Afrika
teruggetrokken, twee Republieken ge
sticht, den bodem vruchtbaar gemaakt,
beide Staten tot welvaart opgevoerd.
Het bleek, dat deze bodera rjjk was
aan goud en diamanten. Dit wekte de
bcgeerigheid der Engeltchende onver
zadigbare gelddorst stuwde hen naar
deze nieuwe gewesten, waar zij op ver
raderlijke wijze hun invloed uitbreidden,
de onafhankelijkheid bedreigden en de
Boeren-regeeringen eindelijk lot den
oorlog dwongen.
De ongelijke strjjd ontbrandde. Ettelijke
tienduizendtallen tegen honderdduizen
den, boeren tegenover geoefende soldaten,
van have en goed beroofden tegen rijk
uit de schatkist gefourneerdenMaar
toch werd de strijd door het kleine
boerenvolk ridderlijk en fier en mensch-
lievend gestreden, trots alle barbaarsch-
heden en wreedheden van de andere
zijde, welke zoo licht het vuur der wraak
hadden kunnen doen ontbranden. Wat
eene liefde en hulpvaardigheid betoonen
zij voor de gekwetsten en gewonden n 1
hun overwinningen, wat edelmoedigheid
voor de gevangenen, wat grootheid van
ziel tegenover hun lage bestrijders, de
verwoesters hunner hofsteden, de moor
denaars hunner vrouwen en kinderen
na dikwijls hunne vijanden te hebben
verslagen, blijven zij zegevieren, door
de wraak te onderdrukken, over zich
Van den anderen kant, wat al huiche
larij en wreedheid, wat al lafhartigheid
onrechtvaardigheden Hoe worden ze
gevierd, hun overwinningen, in het neer
schieten van kermende gewonden, in
het onmenschelijk vervoeren der gevan
genen naar de schepen, naar onher
bergzame oorden, naar de eenzame
eilanden, waar de milddadige hand, hun
i elders toegereikt om hun kommer
gebrek te lenigen, dikwijls wordt ge
weigerd, botweg wordt teruggeslagen
Hoe betoont zich hun riddermoed in
het wegsleuren van weerlooze vrouwen
kinderen, in het verbranden der hoe-
in het vernielen van boomgaarden
tuinen, het verwoesten der velden,
het neerschieten van paarden en
runderen I Nog dieper zinkt de barbaarsch-
heidTegen alle oorlogsrecht in worden
de wilden van het land tot medestrij
ders opgeroepen, om het werk der ver
woesting voort te zetten, de achterge
bleven vrouwen te mishandelen, teont-
eeren en in root en buit allerwege hun
belooning te zoekenGeen ander doel
scheen Engeland na le streven dan de
uitmoording van dit edel en heldhaftig
volk.
En terwijl deze schandbedrijven daar
worden afgespeeld, wat zien, wat hoo-
ren wij in de beschaafde wereld? De
Regeeringen zwijgen, geen protesten van
deze hooge zetels gaan uit tegen het
schandelijkst onrecht en de barbaarschhe-
den, tegen het vertrappen van alle oorlogs
rechten. Een enkel monarch laat zich
in een telegram van gelukwensch aan
President Krüger hooren, een kreet
zijner onverwrongen natuur, later ver
stikt door allerlei consideratie's der
egoïstische verleiding. Zwegen de Regee
ringen, de volkeren zwegen niet. Door
Europa, door Amerika ging de slem
Ier vele wateren ruischend en bruisend
an sympathie voor de Boeren, van
'erachting en verontwaardiging tegen de
Engclschen. Nooit in de geschiedenis heb
ben de volkeren een geduchter oordcel
geveld, scherper en algemeener vonnis
uilgesproken. Ongedwongen, spontaan
de stem des volks. Jubelend klonk
zij le Marseille, vergezelde den grijzen
staatsman Krüger door Frankrijk, België,
Nederland, Duilschland tol zoover hein
het halt werd toegeroepen door de
diplomatie van hel Bcrlijnsche hof. Die
stem klonk en werd herhaald in blijde
geestdrift, telkens wanneer de telegram-
victorie's der Boeren meldden die
stem sprak zich uit in milde bijdragen
tol ondersleuning, in liet constitueeren
uitzenden van ambulances tot ver
zachting van het leed sprak zich uit
millioenen van handen, die de be
schaafde v.creld hulpbiedend uitstrekte
de eilanden en moordkampen der
ongelukkigensprak zich uit in verga
derzalen, in de pers zonder onderscheid
religie, uitgezonderd de pers aan
de Regeeringen verpand, of neerbui
gend voor den mammon des gouds.
Met trots mogen wij constatceren,
dal alleen de Nederlandsche Regee
ring eene eervolle uilzondering in
neemt. Koningin Wilhelmina betoont
den mannenmoed een oorlogsfregat naar
Zuid-Afrika te zenden om President
Krüger den veiligen overtocht naar
Europa te verzekeren onze eerste Minis
ter heeft de eer, gelijk duidelijk blijkt
uit de verschillende openbare getuige
nissen der Afrikaanders zeiven, door
zjjn inoedig en tactvol optreden den
eersten stoot gegeven le hebben tot den
vrede, Engeland door zijne bezadigde
voorstellen te winnen tot het beëindigen
van dien voor de Boeren uitmoorden
den oorlog.
Nog ruischt ons de stem der volke
ren in de ooren, kort geleden door half
Europa aangeheven. Drie helden, aan
voerders hunner overwonnen volken,
zjjn gekomen, omstraalt van luister en
glorie, met den bedelzak, gelijk zij het
karakteristiek zelf uitdrukten, in de hand,
hun bedeltocht door Europa ge-
cen triomftocht. Overal barst hel
volk bij hunne verschijning los in toe
juichingen de overwonnen helden wer
den als waren zij overwinnaars begroet,
gevierd zoo geestdriftig, dat zij zelf
voortdurend de grenzen moesten aan
wijzen voor de hulde, hun te brengen.
Verheven en edel klonk het steeds van
hunne lippen wij zijn gekomen niet om
toegejuicht en gevierd te worden, maar
aalmoezen in le zamelen lol leniging
lot opheffing van ons arm en nood
druftig volk. Hoe edeler hun optreden,
hoe meer geestdrift zij winnenHet
volk vergeet zichhet wil hun natio
nale vlag ontplooien, hun volkslied aan
heffen het veto klinkt uil hun mond
.wij zijn onderdanen der Britsche re
geering!" Het volk voegt zich naar hun
wensch millioenen stort hul, uit alle lan
den samengestroomd, in den gcopenden
bedelzak, vertolkend in liefdegiften de slem
der vele wateren, de stem, die ruischt en
bruist over den modderpoel der moderne
regeeringspolitiek, die klinkt over den
doodenakker des rechts als de levens
zang, als de veropenharing Gods: vox
populi, vox Deide stein des volks is
de stern van God, als het zegelied voor
hel recht, als hel anathema der ver
vloeking voor het onrecht.
BUITENLAND.
Alvorens de Fransche Kamer weer
voor eenigen tijd uiteenging, hield zij
nog eens eene vergadering zóó onstuimig
als nog zelden was vertoond. De aan
leiding hiertoe bestond in een inter
pellatie over de zaak-Humbert, de be
ruchte oplichlersfainilie.
De interpellatie werd gehouden door
hel nationalistisch Kamerlid Gauthier de
Clagny, die het staatkundig stelsel aan
viel, waaruit een Panama en andere
financieele rampen zijn voortgekomen,
en de regeering medeplichtig achtte aan
de zaak-Humbert.
De minister van Justitie, Vallé, meende
nu de regeering van deze verdenking
te kunnen zuiveren door op te merken,
dat men een politieke zaak wilde maken
van de affaire-IIumbert, doch men be
denke, dat Fredcrik Humbert, de man,
die de oplichting op touw gezet heelt,
een üoulangislisch afgevaardigde ge
weest is.
De linkerzijde juichte natuurlijk den
minister toe, de rechterzijde protesteerde.
Van alle kanten werd geschreeuwd en
gebruld. Gautbier en nog anderen wil
den nog iets in het midden brengen,
doch er werd geloeid en met lessenaars
geklapt om dit te verhinderen. De voor
zitter luidde onophoudelijk zijn bel te
midden van het oorverdoovend lawaai.
Nadat Gauthier nog gezegd had, dat
de minister van marine, Pelletan, bij een
verkiezing de candidaluur Humbert had
helpen verdedigen, en Paul Coulant den
minister van Justitie een beleediging
had tocgeslingcrd, ontstond een ontzag
lijk gewoel en werd men handgemeen
en hel tumult was zoo groot, dat de
voorzitter de zitting sloot.
Na hervatting der zitting sloot de
Kamer Coulant tijdelijk van de zitting
uit, en daar deze de zaal niet wilde
verlaten werd de zitting weder geschorst.
Nadat voor de tweede maal de zitting
was hervat, sprak de Kamer over den
lieer Syvcton, die ook den minister be-
leedigd had, de censuur met tijdelijke
uilsluiting uil, en daar deze evenals
Coulant weigerde de zaal te verlaten,
werd de zitting opnieuw geschorst, en
moesten de publieke tribunes voor de
tweede maal ontruimd worden.
De heer Syvelon had erkend, dat hjj
minister Vallé voor een leugenaar had
uitgemaakt, maar ook, dat hij hem zijn
getuigen reeds gezonden had. Om de
eer weder te redden, zou dus geduel
leerd worden.
Een waardig slot der jongste zittin
gen van de Fransche Kamer.
Spanje heeft weder een nieuw mini
sterie. Het liberale Kabinet-Sagasla, dat
tot heengaan godwongen werd, is vervan
gen door een conservatief ministerie. Dit
nieuwe ministerie is aldus samengesteld
President Silvela; buitenlandsche za
ken Abarzuza'; justitie Dato; financiën
Villaverdebinneniandsche zaken Maura
oorlog Linares; marine Sanchez Tvea;
onderwijs Allen de Sanlazar; openbare
werken Badillo.
Wijl in de Kamer gcene conservatieve
meerderheid te vinden is, heelt de koning
er in toegestemd vóór Kerstmis het
decreet tot Kamerontbinding le teekenen.
In Portugal blijft de toesland zeer
gespannen.
De verdere verschjjning van het blad
FEUILLETON.
De kruisen op den Godsakker van
het eiland Herren-Chiemsee.
(Slot.)
3) Koenraad zag dit gewoel met een ver
schrikkelijke ontzetting aan; niemand waagde
het hem aan te grgpen, hjj toch waa de sterkste
van allen en zat aan de riemen, waarmede bjj
aanhoudend, doch zonder gevolg werkte. Door
de golven uitwendig heen en weer geslingerd,
door de vechtenden steeds in schommeling ge
bonden, sloeg eindeljjk hel bootje om en de
inzittenden stortten allen in het water. Mjjn
zoon verloor zijne tegenwoordigheid ven geest
niet. Hjj wzs een goed zwemmer, mzar zag
wel in, dat hg zich door zwemmen alleen niet
kon redden hg zoo'n bevigen storm en be
groeide daarom de omgetltgen boot weer te
bereikenbij klampte zicb er aan vast en wilde
er opklauteren, toen bg zicb bg eenen voet
voelde rastgrgpen. Hg keek om eo eene blik
semstraal dsed hem het gehate gelaat van
Christoffel zien. Deze dnbbele redding scheen
mgn zoon onmogelijk, bg zag het oogenblik
aankomen, dat Christoffel bem met zich in het
meer zon terugtrekken. De drilt naar zelfbe
houd was zterker dan zgn gewone meuachen-
lieide, met de linkerhand hield hg zich aan
eenen ring vest, bevrgdde zich met zgn rech
terhand van Christoffels greep, alleen door angst
tot zelfbehoud gedreven, en stiet hei
beide voeten terug in de golven, die
weldra inzwolgen.
No was Koenraad alleen overgehle)
alle opvarenden. Hg klauterde op de omgeslagen
boot, de storm hield op, r
bet onweer volgde de duisternis van den nacht,
het meer werd weer kalm, n
verzwolgen had en een zacht windje dreef mtfn
zoon aan den dichtbgzguden oever,
van het vaarlnig afgleed, hel aan
trok en bg bet schijnsel der maan
moeite omkeerde. Het scheen bem
het reeds laat in den nacht was, in de nabjj-
zjjnde bnllen ontwaarde hg geen lir
ook durfde hjj niet weggaan,
te kloppen en een onderkomen te zoeken, en
inwendige angst hield hem daarvan terug. Even
min kou hg God uil den grond zgos harten
danken voor zgne reddingalle ontzettende
voorvallen gednrende den storm stondeo
ter strakke trekken nog
e echter was, dat h(j oog
it de greep van Christof-
Ofschoon wg hem trachten op te vrooljjken,
eo ook de wereldsche rechter zgne daad
straffeloos vond, kon bg zich zelf nooit gerust
stellen steeds verweet hfl zich, dat hg licht
zinnig die personen bj| den naderenden storm
bad overgevaren en noemde zich zelf de moor
denaar van Christoffel. Zgne vroolgkbs
broken
r lag,
steeg weer in de boot en stoorde op Herren-
wörth aan, dat bg van verre in bet maanlicht
ug liggen, en waar bg wist, dat wg hem met
angst wachtlsn- Maar de krachten van den
sterken man waren door de buitengewone in
spanning gebroken, zjjn zielsangst ward steeds
grooter, hg meende de drenkelingen weer uit
het meer te zien opduiken eo zich met verwjj-
tiogen eo aanklachten te hooren overstelpen
hjj zag dnideijjk het bed der zieke vronw, door
bet maanlicht beschenen, op hel water drgven,
dikwijl
tot den doodenakker en de overledene)
bet niet aanspoelt, krggeo hnn kruis er
grafschrift. De bloedverwanten der dren
gen waren hem daarvoor dankbaar; zj
dachten hem niet, ieder kende deo chrialeljiken
zin, bet brave hart mgns zoons.
Slechts een haatte hem en zwoer zich te
wrekendit was Christoffels broeder, die steeds
beweerde, dat Koenraad zyueo broeder uit hut
twist met hem, doch Koenraad wist dat telkens
te ontwijken.
Op zekeren dag echter, juist een jaar na
dien ongelukkigen storm, bevond deze zich te
HerrenwOrlh en Koeoraad moest hem overvaren,
daar Martgn ziek eo geen andere boot voor-
haoden was. Hg deed het met tegenzin en ceo
bang voorgevoel. Reeds viel de avond en weldra
verdween de hooi in de duisternis. W|j wacht
ten bem dien avond tevergeefs, Koenraad kwam
Den volgenden dag deelde Christoffels broe
der mede, dat Koenraad onverwachts zgne
grgpen, zich le ver voorover gebukt had, uil
de boot was gevallen eo zoo verdronkeo. Wei
nigen geloofden dit, de meesten spraken ven
moord met voorbedachteo radehet iogestelde
onderzoek leidde echter tot geen resultaten. En
wat zou het mft gebaat hebben? Mgn hart
dacht niet aan wraak, het was gebroken door
Koenraads dood en vond slechts troost in de
gedachte, dat hij in den taatsten tjjd zeer god
vreeeend geleefd bad en thaus wel bg God
zon zgn. Ik liet den gralzerk voor hem leggen,
droeg mycen zoon Martgn mga beroep over,
te meer daar bg de gebreken van den onden
dag zich nog blindheid voegde. Ook Martgn ia
een braaf zoon, zjjno vrouw eert en helpt mg
als een eigen vader en er zijn lieve kleinkin
deren tbnis. Ik verzeker n echter, dat de aan
genaamste uren van den geheelen dag die zgn,
welke ik op hel kerkhof doorbreng aan den graf-
Hierraede besloot de onde man zgn verbaal
en was diep geroerdook ik was getroffen.
Onder deelnemende gesprekken ging ik met
hem naar de visscherswoning, waar ik de hnia-
genooten aantrof, eenvoudige, flinke, brave
menschen, frisch en gezond, Martgn Mcht en
stil, zooals zgn vader hem beschreven bad.
Allen ontviogen mg zeer vriendeigk, en nadat
ik wat melk en brood gebruikt en de zinderen
daarvoor goed bedacht bad, nam ik afscheid
van hen ais van goede kennissen.
Marlijn bracht mg over bet meer naar Mar-
qnardstein, onder gesprekken over 't gebeurde
met zgoen broeder. Zwggeod staarde ik in het
meer, welks afgrond nog het gebeurde van
Koenraad en zgne gezellen bewaarde. Hnn af
schuwelijke stryd op ltven eo dood in de kleine
ruimte en dan op het omgekeerde vaarlnig
stond mg levendig voor oogen, en de zacht
naar zelfbehoud scheen mg eene der noodM-
kelgkste maar ook der wildste en onlzeltendste
der menschen toein den stryd met haar wordt
meeslal het menschelgk gedeelte ervan door het
dierlyke overtroffen. De overwianing van bat
eerstgenoemde vordert oos leven, die van het
laatstgenoemde ooze gewetensrust, en zoo kan
nen wjj das ook in dit opzicht slechts bidden
„Leid ons niet in bekoring
