Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 44.
Zaterdasr 31 Januari 1903.
Zf3tiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abozwsmuiitaprija par drie maanden
Franco per post10.
Afzonderlijke nummer»f 0.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Adverteatièn i
Van 1 tot 6 regel*fo.30
Voor iederen regel meer- o.05
Correspondenten e
ireau bezorgd zj
ilen uiterlijk Vrijdagavond
lets over belastingee.
UI. (Slot)
De waarschuwing door den Minister
van Binnenlandsche Zaken, Dr. Kuyper,
in Lands vergaderzaal tot de in nood
verkeerende Gemeenten gericht, moge
ook ons Gemeentebestuur ter harte nemen
Wij zeggen dit op gevaar af van eene
reprimande te zullen hooren, evenals aan
sommige Raadsleden in de „Amersfoort-
sche Courant" van 8 Nov. 1.1. werd
toegediend. Onder den titel .Gaat Amers
foort achteruit schreef dit orgaan
Daar heeft in de laatste paar jaren een
gevleugeld woord ingang gevonden, dat niet
alleen onjniat is, maar ook zoor nadcelig
werkt In schier elke Raadsvergadering hoort
men spreken van den .berooiden toestand
der Gemeente-flnanciËii", nu eens om een
even noodige ais nuttige uitgave op de lange
baan te schuiven (in do jongste Bogrootings-
vorgadering wees de Wethondcr van Open
bare werken op liet gevaar, dat daarin ge
legen is), dan weer om een billijken en vol
komen gerechtvaardigden maatregel conigcn
of soms ook langen tijd te doen uitstellen.
We willen eens nagaan of er inderdaad
reden tot weeklagen is, ol er waarheid ligt
in de woorden „berooiden toestand", .zwakke
financieels draagkracht" 011 andere derge
lijke modnlatiSn van dat zelfde thema eu
we kunnen dat niet beter doen dan aan de
band der officieolc stukken, die uitgingen
van het Dagelijksch Bestuur der Gemeente
zelve, en wel de Verslagen van den toestand
der Gemeente en de Memorilln van toelich
ting op de Gemeentebegrootingon, beide
sedert 1896, het jaar waarin de Hooldelijkc
omslag werd vervangen door de nog vigee-
rende Inkomstenbelasting.
En als daaruit blijkt, dat de Ii.komsteu
steeds zijn toegenomen en de Uitgaven daar
entegen niet zoo aanzienlijk grooter werden,
dan is 't klaar als de dag, dat de Gemeente-
HnanciBn niet achteruitgaan.
We zeggen „niet zoo aanzienlijk grooter
werden", want dat de uitgaven toenemen
èn door de vermeerdering der bevolkiug (in
do hier bedoelde jaren van 17000 tot 21000
gestegen) C-n door het uitvoeren van werken
die geen langer uitstel duldden of door het
invoeren van maatregelen welke niet anders
waren dan een eiscb des tijds,behoeit wel
geen betoog.
En inderdaad z(ja inde hier bedoelde jaren
Ie scharen 1
hoogst belangrijke besluiten genomen eu
zeer kostbare werken uitgevoerd, die cchler 0/1
den duur den inwoners ten goede komen.
Wij moeten hier rondweg verklaren,
dat het ons onmogeljjk is dit optimisme
te deelen. Veeleer zijn wij geneigd ons
»n de zijde van hen, die
raadsvergaderingen hoort
spreken van den „berooiden toestand
der gemeente-tinancien". Het gaat toch
niet aan voor den waren toestand de
oogen te sluiten, dit zou niet anders
zijn dan struisvogelpolitiek. Wel weten
goed, dat geen maatregel van
gemeentewege wordt genomen, geen
uitgave gedaan, hoe breed ook opgezet,
of het eliquet ren eiseh des tijds wordt
er op geplakt, en dan moet elke tegen
werping ophouden. Bovendien wordt
dit nog aangedikt met de verzekering,
dat op <len duur alles zal terecht komen.
Of daar lang wachten op is, mag niet
gevraagd.
Wij zullen ons dus niet vermeien, in
navolging van genoemd orgaan, met op
te sommen, hetgeen in den loop der
laatste jaren in onze gemeente is tot
stand gekomengesloten leeningen hei
ons daar voortdurend aan herinne-
Zoo werd in de raadsvergadering
18 Nov. 11. weder tot eene leening
besloten van maar even f140.000 ad
percent. Buitengewone uilgaven,
werd gezegd, maakten deze noodzakelijk.
Natuurlijk zal bij de bedoelde uilgavcn
de eisch des tijds wel weder een belang
rijke rol spelenmaar geenszins mag
n hierbij vergelen, dat het veel ge-
ikkelijker gaat leeningen te sluiten
dan de voorwaarden nakomen, waar
onder deze gesloten worden, waartoe
naast rentebetaling ook aflossing van
het kapitaal behoort.
Wjj vreezen dan ook geen tegenspraak,
als wy beweren, dat het sluiten van
ieeningen en het gestadig verhoogen
of hel scheppen van nieuwe belastingen,
nu juist niet altijd van bloei en welvaart
eener gemeente getuigt, 't Mag dan
vooruitgang heelen, maar het is er e_-n
w« c
I. Ked. Eembode.
welke, geiyk onze j-cineenle uitwijst, in
positie brengt, die liet recht geeft
te spreken van berooiden toestand onzer
gemeente-linanciën, al wordt dit, helaas I
niet altijd ingezien. De hefting der ge
meente-inkomstenbelasting heelt reeds
het maximum drie procent be
reikt; dit te overschrijden daarvoor
deinsde zelts ons Gcmeentebesluui-
terug. Maar de gemeente-huishouding
eischle alweer meer gelddoch wal
noodfluks een straatbclasling ingevoerd,
die later ook voor verhooging vatbaar
is, en de gemeente is alweder voorlonpig
Het wordt 0. i. dan ook meer dan
tyd, dat aan die opdrijving der gemeente
lasten paal en perk worde gesteld, op
dat eens de voordooien worden genoten
van de groote offers door do belasting
plichtigen in deze gemeente reeds ge
bracht. Wat baat ons het bezit 0111
slechts één voorbeeld aan te halen
van een lloogcre Burgerschool, die
zooveel heet bij te dragen tot den bloei
en de welvaart onzer gemeente, als
de ouders der leerlingen hun woontente
elders hebben opgeslagen, om den
belastingdruk van Amersfoort te ont
wijken En dwaas genoeg wil men door
groole gemeenten na Ie doen al maar
opdrijving van uilgaven om, zooals het
heet, familiün uit den vreemde hierheen
te lokken, terwijl juist hel legendeei ver
kregen wordl.
Plaatsen als Amsterdam, waar alles
wordt beproefd oin de stoutste eischin
des tijds in te volgen, waar ontspanning
en vermaak volop te genieten zijn, zien
met leede oogen. de nicergcgoode bewo
ners den een na den ander vertrekken
en dorpen, waar Gemeentebesturen zich
met anderhalf, soms ruim een half per
cent belasting van hel inkomen tevreden
stellen, zien hel zielental dier gemeenten
met schier ongelooflijke snelheid door het
vestigen van welgestelde familiën toe
nemen. Voor zulke feiten de oogen slui
ten ware toch al te dwaas.
De raadbezuiniging, in ons Parle
ment gegeven, dient daarom met ernst
betracht. Onze gemeenteliuishouding ver
keert in een posilie, die dringend bezuini
ging eischt. En toch als ware de gemeente
kas onuitpulteiyk word er bij den Raad o.a.
subsidies aangeklopt en werden
deze ook verleend, terwijl nliyd maar
door nieuwe aanvragen in uitzicht werden
gesteld. Worden deze verder toegestaan,
dan komt onze gemeente in eenzelfde
posilie als die van de hoofdstad des
Ryks, in.
woords.
Hoe m
den slcchlslen zin des
deze onze beschou-
gemecntc-
wing aangaande oi
Locstand moge oordoelen, laat
(rekkelijk kondwij voor ons achlen
plicht Ie spreken nu ook onze
gomeenlo druk bozig is de (inancieele
helling al Ie glijden, Ion koste der be
lastingbetalende burgerij.
Nog eene enkele opmerking. Indien
in ünancieelen nood verkeerende
gemeenten eens werkelijk uit 's Rijks
schalkist zullen geslc-und worden, dan
moet, wal niet uitblijven kan, eerst die
schatkist door de belastingplichtigen
daartoe worden gevuld. Worden dus
gcincentehuishoudingcn zoo hoog
opgevoerd, dat de Regecring eenigszins
hulp moet bicden, dan bestaat voor de
belastingplichtigen het ccnige verschil
hicfin, dal zij dan hunne penningen, in
plaats van ze rechtstreeks aan de ge
meente lo offeren, eerst een omweg
doen maken naar do Staatskas, bij welke
omreis, ook alweer transportkosten etc.
te pas komen.
Begrepen, niet waar?!
BUITENLAND.
De Duitsehc kroonprins schijnt bij zijn
bezoek aan het Russische Hof een zeer
gimstigen indruk te hebben gemaakt,
liet Journal de St. Petersburg althans
schrijftAllen, die gelegenheid gehad
hebben Zijne Keizerlijke Hoogheid gedu
rende zijn verblijf in onze hoofdstad
van nabij te leeren kennen, hebben hem
gewis ook leeren waardeeren. Men heeft
de ongesteldheid, waaraan de Prins eenige
dagen geleden heeft, levendig betreurd.
Bij die gelegenheid is de sympathie, die
hij inboezemde, nog versterkt. Hij laat
by zyn verlrek de beste herinneringen
achter.
De Czaar van Rusland heeft aan
Combes een gevoelige les gegeven. De
kloosterlingen, door dezen judas mee-
doogenloos uit Frankrijk verdreven, wor
den door den Czaar welwillend ontvangen.
Volgens de .Rappel', een anli-katholiek
orgaan, heeft de Czaar aan verscheidene
congregaties verlof gegeven zich in Siberië
te vestigen. De grond, daartoe benoo-
digd, zal hen worden afgestaan.
Het plegen van gruweldaden in Mace
donië wordl door de Turken gestadig
voorlgezel. De Psrijsche blader, hebben
1 telegram uil Saloniki gepubliceerd,
ildende, dat op twee honderd Christe-
n door Turksche wachtposten werd
gevuurd. Zeven-en-dertig mannen, vrou
wen en kinderen vielen onder de kogels.
Vervolgens werden vrouwen en meisjes
naar dc Turksche posten aan de grens
gevoerd en daar afschuwelijk mishandeld.
Volgens de I'ol. Corresp. verklaarde
de lliiigaarsclie minister-president Daneff,
dat Macedonië in het voorjaar niet
rustig zal blyven, wanneer niel een
vreemde gouverneur wordt benoemd en
er een gedeeltelijke onafhankelijkheid
wordt toegekend, of althans de mogend
heden zich ernstig met dc quaestie gaan
bezig houden.
werd deze gelegenheid weder te baat ge
nomen door den afgevaardigde Berthelot
om zijri anli-clcricaal gemoed eens te
ontlasten. Door hem werd een voorstel
ingediend om door middel van een
referendum liet volk te raadplegen over
de quaestie van scheiding van Kerk en
Slaat. Maar van dit voorstel was Combes
volstrekt niet gediend, omdat, volgens
dezen kerkvcrvolgcr, deze scheiding voor
dn Republiek „groole moeilijkheden"
zou opleveren. Bovendien zeide de minis
ter, .willen wij dit concordaat hand
haven, omdat wij de godsdienstige denk
beelden voor het tegenwoordige nood
zakelijk beschouwen. Het godsdienstbe
grip is een van de machtigste hefboomen
der humaniteit." En daaraan voegde
hij toe: ,De meerderheid wist, wie ik
was; als zij spijt gevoelt mij te hebben
gekozen, dan heeft zij het slechts te
zeggen."
FEUILLETON.
Het Priors-kruis.
la den oorlog van keiier Napoleon I tegen
het koninkrijk Spanje, werd in een stadje aan
deo oever van den Taag hetwelk, looals de
wisseling der krijgskansen met lich brengt, nu
eens door de Fraoschen en dan weer door de
Spanjaarden bezet was op aansporen,
licht ook op bedreiging der!
verschrikkelijk lol van
peep pijnlijk in ijjo ge
njjzen. Dal zeer nabij
zoo vele ongelukkige»
1 onschuldige mensdien,
'lammen opgaan, hoort
it. Hie
Begeleid door de manueljjke inwoners di
ad. welke de soldaten de geweren en ranse
1 dragen, en die hem met dankzeggingen e
allerhoogste, rijkste z
De door hel vuui
rouwen en kinderen
ragen hen tegemoet,
rceseiyke Iwjlfel tnt c
brokken grijsaard»,
en met de angstigste
gefinish
1 general
en Dnitsch
1 der Hessische
hulptroepen door de inwoners vermoord.
Slechts een van deze mannen ontkwam en
verwittigde den commandeerenden generaal der
Fraoschen van deze gruwelijke gebeurtenis.
Deze vorderde daarover wraak, bloedige wraak,
om tot voorbeeld te strekken.
Dadelijk werd den Badenschen kapitein Von
H. met een troepen-atdeeling gelast de stad
le omsingelen, plat te branden en in een puin
hoop le veranderende bewoners zouden ioge-
eloten blijven en in werkelooze vertwijfeling
at hunne have destr de vlammen zien verteeren.
Generaal L. stelde zich van dezen maat
regel de beate uilkomst voor: wsnt... Dnilschers
waren aangewezen den smadeljjkeo dood honner
broeden te wreken; en kapitein Von H. waa
reeds lang als een der moedigste en dapper
ste officieren van het gaoscbe leger bekend.
Haar deze held was ook nog meert Mot
huivering werd bfl deze opdracht zjjo edel en
meoachlievend hart vervulden toch kon en
voerde voorbjj een klooster in de nabijheid der
bedreigde stad. De verstandige en waarlijk
christelijke welwillendheid vod den Prior en vau
al zjjoe monniken tegenover vriend en vpand.
had hem de lielde en de bescherming van beide
zijden gewonoen en dit hois der barmhartigheid
was zelfs tot vrijplaats voor ieder vluchteling
verklaard.
Kapitein Von H. verzocht to'sgang eu een
Na een halt uur keert hu tot de zgnen terug,
maar... alleen. Zjjn begeleider sluipt onbemerkt
en vermomd door een andere deur, en bereikt
spoedig de bedreigde stad, waar hjj door een
schrijver, van den Prior als een bode des
hemels verschijnt. Alle vrouwen, kinderen, grijs
aards zjjn nitgenoodigd, met hun beste have
langs den oaasten weg naar het klooster te
De stoet begint, door het licht der maan
begunstigd. Hoeders met hunne zuigelingen op
Hjj beveelt de teruggebleven mannen hout ei
slroo buiteo om de stad op le liaopeu. Di
geschiedde. En spoedig Dikkeren nu vaa alli
zjjdon hooge vlammen het zacht aanbrekend,
morgenrood tegendoch achter de vlaimnei
rustten veilig de gespaarde buizen en hutten
en aan plundering werd niet gedach
Na een twee-urigen brand wordt een ijlbode
naar den generaal afgezonden om kwjjtsi
iken. Deze keer
twaalf
neergeworpen werden. 0
ruinen achter te laten) v
doel gebruikt
Eindelijk slaat het twaal
teeken tot den afmarscb,
geen enkele, die niet vrcu,
:n (die daai
l hetzelfde
Daar treedt de Prior, een grijsaard met zilveren
hem legen, en allen wjjken vol eerbied terug
„Edele jongeling!" zeide h(j, terwijl lijj hem
met de sidderende armen aan zjjne horst drukte
.voor uwe daad is ieder loon to klein,- slechts
in uw eigen hart vindt gjj de waardeering
Ook wjj zjjn arm, en bezitten niel.», dal wjj a
kunnen aanbieden. Ik zelf bezit slechts nog dil
kruis vau edele stecnen, dat ik als teeken mijner
waardigheid op rnjjue borst draag! Neem het!
Laat mjj het u omhangen, niet als een geschenk.
nacht! Weliswaar sieren reeds (wee andere
eereteekens, bawjjzen van uwen heldenmoed,
uwe borsttoch zjj dit bet derde, dat u in
naam van den DrieSenigen God de menschbeid
biedt, u niet minder waardWee den dappere,
die niet menschuljjk is!... Haar zegen over den
krijgsheld, die voortgaat, meusch te zgnl... Daarom
generaal ter tafel genoodigd. Kapitein Voa H.
Hjj ging met mannelijke bedaardheid en ge
sterkt door het bewustzijn zijner goede daad,
eene wellicht onteerende straf tegemoet.
De generaal ontving hem met boogen ernst,
en weokte hem in een zijkamer. De kapitein
Zjj zjjn alleen.
De generaal grijpt zjjae hand, ziet met zjjn
vochtige oogen een wijle hem aan, trekt hem
lol zich, omarmt hem met heftigheid, zegt niela
dan.Gjj begrijpt mjj 1" en keert met hem
in het gezelschap terug.
Wie zou niet gaarne zoo getaald, wie niet
De kapitein schreef aan zijne familie: .Dit
in Spanje maakte eD maken zat. Haar Ik schat
het boogcr dan menig eereleeken in een veld-
Na zjjaea dood werd het Priors-kmis door
zjjn familie als een ware familieschal bewaard
en io eers gehouden.