i
8
8
I
S
B
nmmmmtwmmmtmm
Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
1
i
i
s
8
SB»
I
i
a
I
No. 48.
Zaterdag 28 Februari 1903.
Ztstiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn. Barneveld, Blaricum. Bussum, Priebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Lensden, Naarden. Nijkerk. Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist
Verschijnt eiken ZATERDAG.
AbonBem«nt»prita par drie
Franco per post
Afzonderlijke r
Bureau Breed entrant. 18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging Oe Eembode.
Prijs der Adverts!
Vaa 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
4*
1
HET ZILVEREN PAUSFEEST
van LEO XIII.
't Was 20 Februari 1878. Terwijl de
straten te Rome:'weergalmden van de
juichtonen des volks :^„Habemus Ponti-
ficem", „Wij hebben een Opperpriester 1"
schreef inlhet Vaticaan een grijsaard
aan zijne familie,Ik deel u mede, dat
het heilig College in de keuze van dezen
voormiddag mijn geringe persoon op den
stoel van den H. Petrus heeft verkozen."
En waarlijk naar het j uiterlijk lag er
niets overdrevens in de uitdrukking: .mijn
geringe persoon hoog bejaard reeds,
klein en tenger van gestalte, zwak van
gezondheid naar het scheen, aanschou wde
men den :verkorenc, gebogen over de
de schrijftafel ;en men kon de bemer
king op de keuze niet weerhouden
.Voor hoelang slechts
Vijf en twintig jaren'zijn voorbijgegaan
en de grijsaard van toen rijst in onbe
zweken moed en werkkracht heden
93 jaren oud voor de blikken der ver
baasde wereld op, gesierd met "de zil
veren kroon, als de eenipp, die niet
Pius IX z.g. in de lange reeks van Pau
sen de jaren van Petrus aanschouwt.
Zijn machtig vertrouwen in God op
den dag zijner plechtige kroning den
3den Maart uitgesproken tot het heilig
College werd niet beschaamd: liij die
Hem verkoor lot Zijn Piaatshekleeder
heeft Zijn macht en Zijn kracht in Hem
doen nitschit eren.
Nooit is er een Paus gewest, die
breeder zijne zending heeft opgevat, rui
nier zijn wereldtaak aanvaardde dan
Leo XIIIgelijk Paulus onder de Jon
geren geworden is een Werelda postel,
zno is Leo XIII in de rij van Chrislus
Plaatsbeklecders in de volste hi'i. ek""i-
geworden een Wereldpausals zijn hij
zondere rneping beschouwde Hi; t he
vel des Meesters]: Gaat en onderwijst
alle VolkerenMet zijn adelaarsblik over-
schouwde Hij van den aanvang af do
wereld Hel gronle werk van 18 eeuwen,
de vestiging des Christendoms werd alom
op ieder gebied bedreigd hel liberalisme,
de belichaming der revolutie, ging, op
permachtig geworden, gestadig voort
het te verwoesten. Chrislus' te verbannen
uit Staat, Huisgezin en Maatschappij, de
volkeren terug te voeren tot de duis
ternissen des heidendoms. Pius IX z.g.
had reeds in Encycliek en Syllabus de
dwaling veroordeeld, tegen de valsche
beginselen het anathema uitgesproken
en tevens de ware beginselen gpsteld.
De grondslag was gelegd, daarop moest
worden voortgebouwd. Deze christelijke
beginselen moesten over de wereld zege
vieren, ziedaar het groolsche idee van
Leo XIIIdaarvoor zal Hij werken met
onvermoeide reuzenkracht lot Hij de
schemering aanschouwt van den nade
renden dag. Een reuzentaak, waartoe
44,
God Hem verkoor en Hem de noodige
lengte der dagen schonk I
Deze taak begon Hjj met zijn eigen
kudde ie versterken, te verlichten, haar
hooger, voller leven in te storlen. Hij
vereenvoudigt den 3den regel van den
H. Franciscus, bevordert godsdienstige
Vereenigingen en Broederschappen, lier-
stelt het Rozenkrans-gebed in volle eer
en roept zijne kinderen gedurende de
maand October eenparig op tol deze
verheven oefening. Aan klooilerorden
geelt Hjj nieuwe voorschriften, voor stu-
diehuizen en semenaries wijze regeling,
aan de Katholieke pers toont Hij den
weg, in de politiek wijst Hji zijne kudde
op het bisschoppelijk gezag als de veilige
vuurbaak, het huisgezin op de verheven
verplichting des huwelijks. Onderwijs en
opvoeding vindiceert Hij als het onver
vreemdbare recht der ouders tegenover
den atheïstischen Staat, Hjj bemoedigt
en steunt de Christelijke kunsl, de we
tenschap, de activiteit op nieuw geopende
terreinen, Hij ontsluit voor de geleerde
wereld zelfs de onnoembare schatten
der Vatiraansche bibliotheek.
Maar ook waakt I lij met vaderlijke zorg.
Daar, waar de asc-se op Ie natuurlijke
grondslagen wordt verschoven, veroor
deelt Hij, waar de bijbelstudie te vrijzinnig
dreigt te breken niet de traditie, waar
schuwt Hij, waar de theologie tegen de
nieuwe dwaling strijdt met nieuwe wa
pens, voert hij haar terug tot de veiligp
lianen van Sl. Thomas en wijst diens
werken aan a's arsenaal, machtig en
rijk tot afwering van eiken vijandelijken
aanval. Ter opvoering lot voller le«cn
strekten vele zijner Encyclieken, onver-
Ie regelen naar de zuivere wetten en
hel voorbeeld van Jesus Chrislus, het Heil
Her wpreld; daartoe prikkelde Hij door in
dreeks van hei ig en zaligverklaringen
nieuwe voorbeelden voor te stellen tot
beoefening der deugdmeer nog, Hij
wijst op velerlei gebied een Heilige
aan als Beschermer in den hemel en als
toonbeeld op aarde.
De gezichtskring van dezen Wereld
paus reikt verder. Menigvuldig zijn de
volkeren, die den naam van Christen
dragen, doch, helaas, door scheuring of
dwaling gescheiden leven van Hem, die
de Stedehouder van Chrislus is. Hoe
dringend richt hg zijn vaderlijk worrd
naar het Oosten, om de schismatieke
Grieken te doen terugkeeren tot gehoor
zaamheid aan den Roomschen Stoel; tnt de
christen volkeren zendt hij zijne vaderlijke
vermaningen zich weder te vereenigen
met de Moederkerk afzonderlijk wendt
Hij zich met dit doei tot Engeland, het
eiland der Heiligen, zelfs tot het kleine
Nederland richt Hij zijn dringend woord,
spreekt van zijn „voortdurend liefdevol
vermaant ons dat we .ons
behoore i te richten
op het bestrijden en overwinnen van
tegenstanders, als wel op hel uitnoodi-
gen tot de waarheid, op l terugvoeren
in den schoot derzelfde Moeder van
broeders, die om meer dan één reden
loffelijk bekend staan."
Als Wereldpaus trokken de heidenen
zijne bijzondere zorg en aandacht. Do
barbaarschhcden en de slavenhandel in
het zwarte werelddeel bedroeven zijn
harl. Mgr. Lavigerie als een andere
SI. Bernard us is opgestaan om de
schande bloot te leggen. Leo XIII rijst
op van zijn zetel, om aan de Vorsten
en volken in Europa den kruistocht te
prediken, de verplichting te verkondigen
.door de goddelijke Voorzienigheid
Europa aangewezen om over het aard
rijk de christelijke beschaving te ver
spreiden."
Doch niet alleen Afrika, ook de an
dere werelddeelon zijn liet voorwerp
van zjjne vaderlijke zorg. 't Licht des
Evangelie's moet ontstoken voor zoo
vele millioenen ook cldprs in de duis
ternissen en de schaduwen des doudi
gezetenalom zond. Hij heldhaftige
priesters en kloostervrouwen om de hei
denen voor de waarheid te winnen als
een andere Josue CanaAn, zoo verdeelt Hy
do aardkreits en wijst tot voortp'anting
des Gelooft, verschillenden Congregraties
en Orden ieder een deel aan ter be
arbeiding, terwijl Hij van zijn kant
met alle kracht hen steunt en be
moedigt. Het Rijk Gods breidt zich be
wonderenswaardig uit't blijkt uit de
oprichting van bijna 2.10 nieuwe bis
dommen in veroverde oorden.
Europa, de afstammeling van Japbet,
Ie behouden voor de door God veror
dende wereldzending der Christelijke be
schaving, ziedaar het hoofddoel van zijn
slreven. Europadeerniswaardig
schouwspelAlom 't liberalisme heer-
schend in Parlement, Regeerin op
de tronen der Vorsten, gekant tegen 't
christendom Zelfs het Katholiek Italië
heeft den Paus beroofd van zijn wereld
lijke heerschappij onder goedkeuren of
gedogen der Mogendheden. Met door
dringenden blik dooischouwl hij de dwa
ling groot is zij geworden, lot een reus
opgeschoten, maar Hij ziet, dat de ko
lossus rust op leeinen voeten, Hij aan
schouwt in haar binnenste het proces
van ontbinding, waartoe iedere dwaling
gedoemd is. Reeds werpt zij de wrange
vruchten op ieder gebied. De tronen
waggelen en zoeken steun de kabinet
ten wisselen als met den dag, de vol
keren, losgemaakt van God en gezag zijn
als bandelooze orkanen geworden. De
dwaling baarde en werd moeder van 't
nihilisme en anarchisme zich openha-
rend in vorstenmoord, van socialisme
en communisme dreigend met eene al-
gemeene revolutie. Wie zal de orde her
stellen in dezen chaos der verwarring,
wie Staat en Maatschappij redden van
gewisgen ondergang De onttroonde, de
gevangene van 't Vaticaan, de zwakke
Leo XIIIDe aanstronmende gevaren
aanschouwend gevoelt hjj zich Stede
houder van Hem, aan Wiens macht 't
heelal is onderworpen. Wiens naam is
de Koning der KoningenHij verheft
zich van zijn zetel en verkondigt aan de
Regeerders der wereld, dat op de grond
slagen des Christendoms alleen voor den
Staat heil en rust te vinden zjjn, aan de
volkeren als noodzakelijk de terugkeer
tot T Christendom, tot Christus, hel
ecnige Heil der wereld.
De Maatschappij ''B' door het moderne
heidendom in haar voegen uiteengerukt,
misstanden zijn geboren, wanverhoudin
gen in 't leven geroepenkapilaal en arbeid
voeren een verwoeden strijd. Het kapi-
taal dreigt den arbeid met slavernij, de
arbeid dreigt verzwolgen te worden in
den maalstroom der sociale revolutie.
Om de groot p. christelijke massa des volks
voor de zaak Gods te behouden, roept
hij haar toe Vcreenigt u I Hij geelt de
veilige leiddraad voor hare actie in de
wereldberoemde Encycliek Heruin No-
varum. Te recht wordt hg daarom te
genover het despotisch kapilaal genoemd:
de Paus der werklieden.
Met enkele trekken slechts h»bben wij
het beeld van Leo XIII als Wereldpsus
geschetst. Leert alle volkerendit is het
grootsehe idee, dat Hem van den aan
vang af bezielde, het grootsehe ideaal,
wal Hij gedurende 25 jaren onvermoeid
heeft nagestreefd. En al dez" jaren heb
ben de rijkste en de vruchtbaarste schoven
tot heil dezer wereld aangebrachteen
providentieele Paus als Leo XIII met Zijn
wereldomvallenden geest en hart arbeidt
en werkt mei te vergeefsch. Het doel
waarvoor Hij beetl gewerkt, geleden en
gestreden moet worden vervulddo toe
komstige eeuw moet aan Chrislus belmo
ren, de gansche wereld wijdt hij by den
aanvang der nieuwe eeuw toe aan hel god
delijk Hart van Jezus, Koning en mid
denpunt aller harten. Als ziener aan
schou t Hij thans den stryd tusschen
duisternis en licht, tusschen de revo-
lutionnaire elementen en de christelijke
actie, maar Hij ziet de eeuwige begin
selen des Christendoms door Hein der
wereld verkondigd zegepralen, triom
feeren over de machten der hel, en d&n
eerst zal Leo XIII in volle glorie ver
rijzen in de historie, als vervuld zal
worden wal Hij met zienersblik aan
schouwde: „Daarginds in de verte der
toekomst zien wij een nieuwe orde
der dingen zich ontvouwen, en wij
kennen geen zoeter schouwspel dan de
onmetelijke zegeningen, diedaaruil naluur-
lijk zouden voortvloeien.lot 'l toppunt
van grootheid en voorspoed der natiën,...
tot bloei der lederen en vereeniging van
landlieden, werklieden, en induslrieelen
op christelijke grondslagen, tol uitbrei
ding van het licht der waarheid en der
beschaving over de heidensche volkeren."
Sic fiatzoo geschiede het I
$4'
44'
i
44,
