Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 18.
Zaterdag 1 Augustus 190.1.
Zeventiende Jaargang.
DE EEKBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie maanden
Franco per poit
Afzonderlijke nummers
(0,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort
Uitgave van de Vereenlglng De Fembode.
Prijs dar Advortontdêni
Van 1 tot 6 regels10.30
Voor iedere* regel meer-0.05
Correspondenten en AdvertonUen moeien niteriyk Vrijdagavond
De Aartsbissehop en de
Bisschoppen van Nederland.
Aan de hun toevertrouwde
Geestelijkheid en Geloovigen.
Zaligheld ln den Heer!
Met diepe droefheid brengen wij
de tijding, dat het den Al machtigen God
behaagd heeft, onzen Vader en Heer in
Christus, Z. H. Paus Leo XIII, tot Zich
te roepen.
Hoopten wij nog lot liet laatste, dat
onze vurige gebeden voor het herstel
des Pausen verhoord zouden worden,
God heeft het niet gewild, Zijn aan
biddelijke Naam zij gezegend
Maar terwijl wij ooimoedig het hoofd
buigen voor de beschikking der Godde
lijke Voorzienigheid, is onze ziel van
onuitsprekelijken rouw vervuld bij den
dood van dezen grooten Opperherder.
Wat w(j in Hem verloren, aan Hem
te danken hebben, is niet onder woor
den te brengen. Zijn heldhaftige deugd,
zijn verhevene wijsheid, zijn brandende
liefde voor de inenschen, zijn rustelooze
werkzaamheid, zjjn meer dan vijfen
twintig jaren ten zegen geweest voor
de Katholieke Kerk, ja, voor geheel de
wereld.
Geen dwaling, die terechtgewezen, geen
nood, die gelenigd, geen verwarring, die
opgelost moest worden, of zijn machtig
woord en machtige daad kwamen tus-
schen beide met onfeilbare leering, met
reddende hulp, met wijzen raad,
Hét verdedigen van de onvervreemd
bare rechten der H. Kerk, het beveiligen
van de grondslagen der maatschappelijke
orde, het stichten van vrede onder de
volken, het verzekeren van rechtvaardig
heid en liefde 'usschen de standen, het
waken voor de reinheid der geloofsleer,
het verheffen der kerkelijke wetenschap,
het afweren der gevaren voor de zalig
heid der zielen, het aankweeken van
heiligheid en godsvrucut, het verkondi
gen van de Blijde Boodschap aan de
heidenen, het terugvoeren van de afge-
dwaalden lot de Kerk, het bevestigen
van de getrouwen in de waarheid,
kortom het brengen van den mensch lot
onzen Heer Jesus Christus, dat is
dag aan dag en uur aan uur de arbeid
I geweest van geheel zijn lange leven.
Feeds hoog bejaard, toen hjj de zorg
voor alle kerken op zijn schouders moest
nemen, heeft hij de jaren van Petrus
en de uiterste grens van 's mensehen
FEUILLETON.
De vlneht uit de kotabraniersliut.
Zeker reiziger, die Frankrijk doortrok, ver
haalt uit zijoe avonturen het volgende
Vol onrast keek ik op m0n horloge, de wijzer
wees op achtde stralen der avondzon verguld
den nog maar zwak de hoogste kruinen der
ver verwijderde dennen, welke de uitgestrekte
vlakte van de zandzee begrensde, waarin ik
reeds zes uren ronddoolde en de invallende
schemering breidde zich reeds nit over den
witten zandgi vnd. Moede en afgemat bleef ik
staan en kon eenlgo bezorgdheid over mijnon
toestand niet onderdrukken. Steeds hield ik veel
van voetreizen, en tt bad dan ook thans weer
gebrnik gemaakt van de omstandigheid, dal
mjjn rjjtnig in de nabijheid van Caplienx
klaar werd, om op die manier mijne reis
Roquefort voort te zetten, waar mgn koetsier,
nadat mjjn rjjtnig hersteld ton zjjn, zich
bjj mjj zon voegen. Het eentonige van
postweg verveelde mjj weldra, en ik aloeg dan
ook, mij geheel aan mijne droomergeu over
gevende, oen zjjpad in, dat mjj onmerkbaar van
den straatweg leidde, op eene bijna onafzien
bare vlakte, welke heel veel op het beeld
geleek, dat Ik mi) van de Sahara gevormd had.
In het begin trok mg dit gezicht aan, moedig
stepte ik door de Veine sparreboschjes, besteeg
verscheidene aandhenvels, en raakte zoo zeer
den weg in deze woesteng bijster, dat ik, toen
leeftijd bereikt, zonder van geest te ver
ouderen ot in werkzaamheid te ver
flauwen. Bij het ineenzinken zijns lichaams
scheen zijn letenskracht toe te nemen,
en in zijn broze gestalte was het als
openbaarde zich de wondermacht Gods.
Zóó stond hjj voor onze oogen, in
deze wereld, maar niet van deze wereld,
het aangezicht weerglanzend van de ma
jesteit Gods, Wiens orakelen hij verlolkle;
en het was ons, als mochl de dood op
hem geen macht hebben.
Nu is hij ingegaan tot het Land der
Belofte, waarop hier bóneden reeds zjju
oog onafgewend was gericht, en waar
heen zijn hand ons in de woestijn des
levens gestadig den weg wees.
Wij echter, die hij als weezen ach
terliet, heffen treurend en weenend,
maar vertrouwend op de kracht van
boven, de handen ten hemel met de
bededat wij zijn woord en voorbeeld
volgend, eenmaal met hem vereenigd
mogen worden in de eeuwige rust.
Met de bede ook, dat het den Heer
der Kerk behage, Zjjn Bruid in deze
gewichtige ure ter zijde te staan en
Haar een Opperherder te geven aan
Paus Leo gelijk.
Binnen weinige dagen toch zullen de
kardinalen der Heilige Rosmsche Kerk
in conclaaf te zamen treden, om onder
den bjjstand des H-fieesles een nieuwen
Paus te kiezen. Terwjjl zjj dezen ont-
zettenden plicht vervullen, moeten wij
ons voor God vernederen in ootmoedig
gebed en met aandrang tot hem roe
pen Gjj heer, die aller harten kent,
toon wien Gij hebt uitverkoren!
Dienovereenkomstig hebben wij be
sloten en bepalen wjj als volgt
1. In alle kerken van het Aartsbis
dom en de Bisdommen zal binnen een
week na afkondiging van dit schrjjven
voor de zielerust van Z. H. Paus Leo
XIII een plechtige uitvaart gehouden
worden, waarbij de geloovigen worden
verzocht tot de H.H. Sacramenten te
naderen.
2. Zoolang de keuze van den nieu
wen Paus nog niet bekend is, zal door
de priesters in iedere H. Mis de oratio
imperata de Spirilu Sancto worden ge
beden.
3. Na iedere vastgestelde H. Mis zul
len door den priester met de geloovigen
gebeden worden vijf Onze Vaders en
vjjf Wees Gegroeten om Gods bijstand
af te smeeken over het Conclaaf.
En zal dit Ons schrjjven op de ge
bruikelijke wijze in alle kerken van het
mjjoe afnemende krachten mjj tot lerogkeereo
aanspoorden, geen spoor meer ontdekte
bet pad, dat mg hierheen had gebracht, en
erenmio een meoacheljjke woning bespeurde.
Spoedig was het geheel donker, mjjn moed
zonk, want er bleef mjj geen ander vooruil
dan hier, in deze verschrikkelijke eenzaamheid,
zonder verkwikking of onderdak, den morgen
af te wachten.
Nogmaals raapte ik al mijn moed bjjeen, en
besteeg met mijn vermoeide ledeo, het mulle
tand niet achtend, een heavel, in de hoop van
daar eene hut of iele dergelijks te ontdekken.
Ik werd niet in mijne verwachting teleurgesteld.
Toen ik met heel veel moeite boven gekomen
was, onlwaardde ik, heel in de verte, het zwakke
schjjosel van een licht.
Met een luidSh nitroe, van vreugde, welken
slechte hjj medegevoelen kan, die in een zelfden
toestand heelt verkeerd, toog Ik verder, toen
echter het vriendelijke licht weder verdween,
en reeds vreesde ik, daar juist eenige bliksem
stralen de lucht doorkliefden, door bel weerlicht
bedrogen te zjjo, toen ik potaellng bet licht
weder en dnideljjker dan te voren, ontdekte.
Zoo snel als mijne vermoeidheid toeliel, ijlde
ik naar de bnlpbeloveode plaatsde boop gaf
rajjneu voelen vleugels en de steeds meer en
meer flikkerende bllksematralen verlichtten mijn
pad en spoedig bemerkte ik, op niet te verren
afstand, een klein hnisje.
Het onweer naderde sneldo - .gen stroomde
neer en ik gevoelde mij aeo uitgeput, Jat Ik
slechts met de grootste moeile de denr der
hul kon bereiken, op welker dorpel Ik, met een
Aartsbisdom en de Bisdommen worden
voorgelezen op den Sen Zondag na
Pinksteren.
Aldus gegeven den 20en Juli 1903.
1- H. VAN DE WETERING.
Aartsbisschop van Utrecht.
1- P. LEYTEN, Bisschop van
Breda.
t W. VAN DF. VEN, Bisschop
ran 's-Hertogenbosch.
t J. H. DREHMANNS, Bis
schop van Roermond.
B. DANKELMAN, Vicarius
Capitularis scde vacante
van het Bisdom Haarlem.
UIT SOME.
De plechtigheid, verbonden aan de
bijzetting van het lijk des Pausen in de
Sint-Pieter, welke Zaterdag j.l. plaats
vond, was grootsch en indrukwekkend,
en duurde van des avonds zeven uur
lot kwart voor negen. Meer dan twee
duizend genoodigden waren daarbij tegen
woordig.
Toen des middags om twaalf uur de
kerk gesloten was, werd het ljjk des
Pausen naar het midden der kapel ge
bracht. Tegen vijf uur kwamen de pause-
Ijjke gendarmen eu de palatijnsche garde
in de St. Pieler om den stoet binnen
de kerk te escorteeren. Daarop werden
zij, die speciale toegangskaarten hadden,
toegelatenaan het corps diplomatique
werd een bjjzondere tribune aangewezen,
terwjjl de kardinalen plaats namen in
de kanunnikenbanken. De kerk was ge
heel eleclrisch verlicht. Het kapittel van
het Vaticaan, voorafgegaan door de
poenitentiarii met brandende kaarsen
begaven zich nu naar de Sacraments
kapel, waar de deken der kanunniken
het lichaam zegende, waarop de zangers
het Miserere aanhieven en de stoet zich
vormde. Deze trok door het middenschip
rondom het pauselijk altaar en bereikte
zoo de koorkapel waar allen links en
rechts plaats namen, terwjjl het lijk in
't midden werd geplaatst, bet hoofd
naar hel altaar.
De deken van het kapittel gaf thans
de absolulie, waarop de majordoinus,
die tranen in de oogen had, het gelaat
des Pausen met een witten sluier be
dekte. Mgr. Riggi, prefect der ceremo
niën, logde daarover een rood zijden
sluier en de afhangende slippen vat
laken, waarop het lijk rustte.
Toen ik uit mjjno bezwijming weer bg kwam
en om mjj heen zag, bevond ik mjj in oen
klein, laag kamertje, welks muren zwart waren
van den rook en welks spookachtig donker
slechts spaarzaam verlicht werd door hel
zwakke schjjosel van een ln deo haerd bral
stuk boomwortel. Twee reusachtige kerels, in
lompen gebald, met zwarte, vuile gezichten,
nog afschuwelijker gemaakt door een langen
baard, stonden naast mjj, en een ond, leeljjk
wgf, in een hoek ncergebnrkt, keek mjj vol
verwondering ean.
Toen men bemerkte, dat ik weer lotbewni
zjjn kwam, bood mjj een der mannen ei
zuren, natr azijn smakenden drank in ei
bonten Dep, dien ik, door honger en dorst g<
kweld, haastig opdronk. Ik vroeg dan ook om
wat te eten, terwjjl ik een geldstuk uit dei
baalde eu dezen hem aanbood.
Het gezicht van bet geld scheen bjj mijne
gastheeren groote vreugde Ie verwekken;
veroorloofde mgne zwakte mjj niet er no
keurig op te letten en was bon gesprek mjj
geheel onverslaanbaar.
De vreeelnboexemende wezens brachten mg
een weinig gekookt vleescb, dal ik, in weeri
van xjjn geelachtig, niet uitlokkend uitzicht,
met grooten honger verslond. Van het water,
dat zjj mjj eveneens voorzetten, kon ik echter
nieta gebruiken, maar ik zag mjj genoodzaakt
mjjne toevlucht Ie nemen tol den zuren draok.
Toen ik mü zoo eenigszins gesterkt bad, ver
zocht ik om wet etroo, om daarop mjjn ver
moeide leden uil te strekken, £en der mannen
De edelgarden legden daarop het
lichaam in de kist van cypressenhout,
,n binnen met fluweel bekleed.
Een groot aantal der aanwezigen
schreide.
De commandanten van de Zwitsers
gendarmes, graaf Pecci en pr.ns
Rospigiiosi kuslen de voeten des Pausen,
waarop de kist werd gesloten en ver
zegeld met de «egels, van den kardinaal-
camerlengo, van kardinaal Rampolla en
den raajor-domus.
Gedurende den tijd, dat de werklieden
.n Sint-Pieter de kisten dichtschroef-
den, las de notaris van het kapittel een
lang proces-verbaal van al hetgeen sinds
Pausen dood was voorgevallen.
De looden kist werd ook weer ver
geld en deze gelegd in de houten kist,
waarop hel wapen van den Paus slaat
gegraveerd. Nadat de laatste absolulie
was gegeven, begeleidde de stoet het
stoffelijk overschot, gevolgd door de leden
van hel kapittel met brandende kaarsen,
door edelwaehten gedragen naar de sarco-
phaag, waar het zal bljjven, totdat het
monument in SI. Jan van Lateranen
gereed is.
tiet koor zong psalmen, de klokken
n St. Pieter luidden plechtig.
Het geheel was een buitengewoon
treffend schouwspel.
Om tien uur des avonds verkeerde de
omgeving van het Vaticaan in de gewone
avondrust.
OntvanQBt van het Corps Diplomatique.
Zaterdagmorgen werd het „corps
diplomatique" bjj den H. Stoel, tot de
kardinalen, die in collegiale vergadering
bijeen waren, toegelaten. Alle diplomaten
kusten de hand van iederen kardinaal;
de kardinalen bleven zitten gedurende
de ontvangst. Dit geschiedde, omdat
zij tijdens de vacatie van den H. Stoel,
hare macht vertegenwoordigen. De ont
vangst was indrukwekkend vele diplo
maten erkenden, dat een buitengewoon
gevoel hen had aangegrepen tegenover
het eerbiedwaardig college der keurvorsten
van de H. Kerk.
De heer Martius Antaz, gezant van
Portugal, deken van het corps diplomati
que las het volgende adres voor:
Het „Corps Diplomatique", toegevoegd aan
den H. Stoel, achtte het zjjn plicht, nan het
H, College zijn diep loodwezon ondcelneming
to betuigen bij gelegenheid vnn het smarte
lijk en onherstelbaar verlies, dat het heeft
geleden en dat de geheele Christenheid in
rouw en droefenis dompelde.
De dougd en booge wijsheid van
eene ladder, door een in den zolder zich be
vindende opening, naar een vlieriokje. Een
groot vierhoekig gat vervulde hier de plat
van schoorsteeneen oud bed met gescheurd
behang, aan welks hoofdeinde Ik een bonten
kruisbeeld, reeds zeer oud, onlwaarde, maakte
het geheele ameublement van dit vertrek ai
Vermoeid als ik was, had ik niets anders
noodig; doch toen ik wat bekomen wai
de in de woestenij doorgestane angst, zag ik,
nist zonder schrik mgo toestand van 't oogseblil
Het schrikasnjagende nlterljjk der bewoners
dezer hut, hun vreemde mauier van doen en
ten slotte het armelijke rnjjuer omgeving ver
vulden mjj met bezorgdheid. Toch wilde de
natnnr hare rechten, en ik viel, nadat ik vol
gens mjjne gewoonte horloge en geldbeurs onder
m0n hoofdkussen bad gelegd en mgn avond
gebed had verricht, spoedig op dit tri
leger in diepen slaap.
Vreeseljjke droombeelden, door het gebenrde
van den dag in mij opgekomen, verontrustten
mijnen slaap, waaruit ik gewekt werd door het
geruisch van naderende voetstappen.
Met moeite opende ik mjjn nog door den
slaap bezwaarde oogen en zag - wie bescbryfl
mgne ontzetting ln de nabijheid der h>
opening, denzellden persoon, die mjj in deze
kamer had gebracht. Een groot mes flikkerde
in den schjjn eener lantaarn, terwjjl zjjn makker,
wiens bovengedeelte van het lichaam nit de
opening van deo zolder stak, hem voorzichtigheid
scheen aan Ie bevelen. In doodsangst t
Xm zulten een lichtend
mor nalaten in de wereldgeschiedenis,
Hot „Corps Diplomatique" smookt Uwo
Erninentio zijne betuiging van deelneming
*- willen aanvaarden. Het hoeft de zekere
ip, dal God, In Zijne Goddolijko wijsheid
- onuitsprekelijke goedheid hot H. Collego
Zijne ingeving schenken zal bij de keuzo
van den Opperpriester, ten einde den glans
Zijner Kerk tc behouden en middelen le bo-
zigon orn do harlsiochten to behoerschen on
zielen tot rust te brengen.
De kardinaal-catnerlengo antwoordde
daarop in de volgende bewoordingen:
Uwe Excellentie i
1 in zijnr
Corps Dit
gfi?
is Ijqiloini
den smartelijkon dood van dort
telbaar verlies on het H. College, in het
bijzonder, gevoelt er do bitterheid van. Bij
dozo vreeselijke beproeving, die de H. en
Apostolische Stoel oir de goheolo Katholieke
wereld heeft geleden, stelt het H. Collego
ton zeerste de betuigingen vau eerbied op
prijs, die het wordon toogezonden door
getuigenis v.
Corps Dlploinaliquo
i toogezond
Bhoofden;
genegenheid, die hot
rem heden aanbood,
van het Corps Diplo
matique, oen waarachtige vertroosting is voor
onze diepbedroefde harten. Het H, College
maakt zich gereed het hoogste zijner rechten
- -ptan uitoefenen vin over te gaan tot do
riezing van hem, die, ais Plaatsbekleder
Jezus Christus, Zijne Kerk moet besturen,
en in een zoo ernstig on vt
rermogen le vervullen. Met deze gevoelens
"T' Collogo op den avond van hot
naderend Conclave afscheid van liet Corps
Het testament dee Pausen.
Het testament van Z. H. den Paus
is door hem zelf geschreven, met klein,
doch zeer duidelijk en regelmatig schrift.
Wjj laten het in zijn geheel hier volgen
„Daar wjj het einde van Ons sterfelijk
leven naderen, doen Wij in dit eigen
handig geschreven testament Onzen
laatsten wil kennen.
Vooraf smeeken wij eerbiedig van de
oneindige Goedheid en de Barmhartigheid
van God, dat Hij Ons de dwalingen van
Ons leven vergeve en dat Hij Onze ziel
met goedertierenheid in het eeuwig geluk
outrangeen Wjj hopen dit bjjzonder
vurig, verborg mijn gelaat in de dekens en
wacblle, lusschen leven en dood, mjjn onvermijde
lijk einde-
Alles werd ininsschen weer stil orn mjj heen,
en ik bevond mjj, lol mijne verbazing, weer in
volslagen duisternis. Ik luisterde met hevige
angst en hoorde duidelijk, dut de mannen
woorden hadden mei de oude vrouwwaar
schijnlijk, zoo dacht ik, hadden zü vermoed dat
ik wapen i bjj mij had, en daardoor ban boos
opzet, loeo zjj mij wakker vonden, uitgesteld.
Vut besloten, indien zulks uitvoerbaar was,
mjj uit dit moordhol te redden, stond ik zoo
omzichtig mogeljjk op, en zocht, in de kamer
rondtastend, naar eene andere opening dan die
in den vloer. Mjjn zoekende hanclep vonden een
grendelvlug schoof ik dien weg en opende
mei haitengewone vreugde een dakvenster w-ar-
door ik, bjj de aanbrekende morgenschemering,
een klein, dicht bjjtijod dennen bosehje be
merkte, waarbeen ik leratond besloot le slnipen.
Hst dak was niet hoog; ik wrong mijn lichaam
met moeite door de opening en kwam zoo met
een gewaagden sprong buiten. Zonder vorwjjl
snelde ik naar hel boscbje, vloog er doorheen,
en bevond mjj weder op dezelfde onafzienbare
zandvlakte. Rusteloos, zonder to weten waarheen,
snelde ik voorwaarts en had reeds bjjna een
half uur in de woestenij rondgedoold, toen ik
met herige ontsteltenis, op korten afstand,
achter mjj, een der mannen ontdekte, die my
achtervolgde, en onder hevig roepen mg met
een langen stok schee-, te bedreigen.
Deze nieuwe schrik verlamde als 't ware
royoe ledematen, en onderworpen aan God,
