Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 27.
Zaterdag 3 October 1003.
Zeventiende Jaargang.
DE EEIBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
i Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnoinontaprijs par drie maanden
Franco per post10,40.
Afzonderlijke nummer»f 0,05.
BureauBreedestraat18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Fembode.
Prijs der Advortontièn
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iedcreu regel meer-0.05
Correspondenten en AdvcrlenliOn moeien uiterlijk Vrijdagavond
Verzwaring van dienstplicht.
Wat gevreesd werd, is gekomen. Door
de Regeering is een voorstel bij de
Tweede Kamer ingediend tot wijziging
der Militiewei van 1901, waarmede de
persoonlijke en financieele laslen ander
maal met eenc enorme verzwaring be
dreigd worden.
Als met ruw geweld wil men onze
natie dus alweder verder don weg van
het mililairisinc opdringen. Reeds in de
dagen der stakingsbeweging werd die
gelegenheid als met beide banden door
militairisten aangegrepen en bij de Regee
ring aangedrongen om een zoodanige
wijziging der Militiewet voor te stellen,
die hun verlangen naar langer oefentijd
der rccruten meer zou bevredigen doch
tegen dezen toeleg werd de Regeering
al aanstonds van bevriende zijde met
klem van redenen gewaarschuwd.
Niettegenstaande dezen bevrienden wenk
heeft de minister van Oorlog, de ntili-
iairist bij uitnemendheid, niet geaarzeld
aan het verlangen zijner militaire vrienden
gehoor te geven, door een voorstel tol
wijziging der Militiewet bij de Tweede
Kamer in te dienen, dal onder onze
bevolking geen sympathie maar wel ver-
bitlering kweeken kan. De druk van hei
militairisme wordt immers reeds maar
al te zwaar gevoeld, zoodat met deze
nog meer knellend, nog ondragelijker te
maken, men slechts den weerzin ertegen
vergrooten kan.
Toen in het vorig jaar de begrooling
van Oorlog in de Tweede Kamer be
handeld werd, drong men, ook van be
vriende zjjde, bij monde des heeren van
Vlijmen, en nader door den heer Passtoors
met gepasten aandrang bij Minister
Bergansius aan om ecne commissie te be
noemen, die plannen ter bezuiniging der
defensie-kosten zou beramen, doch de
Minister was daartoe niet te bewegen.
Thans echter is het voor ieder daghelder
geworden, dat deze excellentie heel andere
beginselen huldigt: niet op zuiniger,
maar op grooter militairen voet moet
worden geleefd, is zijn parool.
Nog te meer is dit te bejammeren,
omdat len vorigenjare bij de behandeling
der militaire strafwetten in de Twee te
Kamer door den Minister zelf werd er
kend, dal bidden vóór en nil den maaltijd
'n de kazerne niet kan wordon toegelaten,
en dat in droeve tegenstelling daarvan, hel
vloeken en (iodlasicren in het leger niet
strafbaar kan worden gesteld. In verband
met deze weerzinwekkende omstandig
heid werd reeds hij de behandelling
der Militiewelten in 190! er sterk op
aangedrongen, dal de recruten zoo kort
mogelijk in de kazerne zouden verblijven
en deze Oorlogsminister, overtuigd van
het godsdienstig cu zedelijk verderf, dal hel
kazerneleven aankleeft, wil hel verblijf
daarin jaarlijks voor duizenden recruten
met maanden verlengen I
Wie mei ernst een blik slaat in dc
volksbeweging onzer dagen zal gedwongen
zijn te erkennen, dat juist het militaire
juk hel meest met wrok en wrevel ge
dragen wordt. Duitschland vooral, waar
hel mililairismc oppermachtig heerscht,
strekke len voorbeeld. Of wordt niet
van gezaghebbende, katholieke zijde bij
herhaling uit dat Rijk vernomen, dat liet
inililairisme 't meest heeft bijgedragen,
en nog steeds bijdraagt tol de machts
uitbreiding van hel socialisme daar Ie
lande De jongste verkiezingen in hel
machtige Duitschland zijn daar, om te be
wijzen, dat het stemmental ten gunste
der socialisten weder met honderd
duizenden was toegenomen, en volmondig
wordt door alle partijen daar toegegeven,
dat aan hel militairisme grootcndeels
die socialistische machtsontwikkeling te
danken is.
Dit schynl echter geen roden te mogen
zijn voor onzen Minister van Oorlog om
onze natie terug te houden van een
weg, die in zulk ecu noodlottige richting
voert. Veeleer meent hij zich verdienste
lijk te maken, door ons volk nog verder
te drijven op het pad van het mililairisme.
De wijzigingen, welke hij in de Militiewet
thans gelieft voor Ie stollen, komen in
hoofdzaak hierop neer, dal dc diensttijd
voor liet blijvend gedeelte van vier op
acht maanden wordt gebracht en het
blijvend gedeelte van 750U tot 8000 man
wordt vermeerderd.
Wanneer men nu hierbij in aan
merking neemt, dal in l'JOl dc Tweede
Kamer de verhooging van het jaarljjksche
'ontingenl van 11,000 lot 17,500 slechts
toestond onder boding, dat de verkorte
diensttijd in de wet werd vastgesteld,
dan kan men mei zekerheid zich voor
stellen, dat het ingediende wetsvoorstel
in heftige bestrijding in ons Parlement
redervaren zal.
Maar ook zal c-lke vriend dezer Regee
ring bedenkelijk hcL hoofd schudden over
de verregaande lichtzinnigheid, waarmede
in deze ernstige quaestie.mcl dc belangen
des volks gespeeld wordt, en voorzeker
evenzeer over de roekeloosheidwaarmede
Minister Bergansius de hechte eenheid
der Rechterzijde durft ondermijnen. De
enorme sommen gelds, die dc invoering
der nieuwe Militiewet bij de Slaat sbegroo-
ting van 19UI nu reeds mee van dc be
lastingplichtigen komt vergen, wil de
minister nog hooger opdrijven, terwijl
de verzwaring van persoonlijke lasten
daarmede gelijken Ired houdt, En deze
verzwaring nl. van den dienst van
het blijvend gedeelte is in hol. oog
van hel „Huisgezin" reeds zóó ernstig,
■dat, zegt dit orgaan, hadden wij daarover
in de Kamei te beslissen, wij geen vrij
heid zouden kunnen vinden er onze
stem aan le geven, al draagt liet wets
ontwerp ook de onderlcekening van een
bevriend minister."'
Volkomen stemmen wij in met deze
uitspraak van genoemd orgaan, omdat
de gevolgen van 's ministers pogen zeer
bedenkelijk zouden zijn. Even als in hel
naburige Duitschland zou het socialisme
hier te lande met het opdrijven van
liet militairisme zeer gebaat, terwijl
daarentegen de trouwe aanhangers der
Regeering er door gegriefd en afgest ooien
zouden worden, waarvan de gevolgen
1 zouden uitblijven. Dc Rechterzijde
de Tweede Kamer is derhalve weder
ir een vermetel geval geplaatst, maar
in haar eigen welbegrepen belang en in
van bare kiezers zal zij zeker niet
aarzelen den minister van Oorlog een
Tot hiertoe en niet verdort toe te roepon.
Stellig mogen wij dan ook vertrouwen,
dal zjj niet aan dc mihlairislischc ideeën
generaal Bergansius dc waarachtige
belangen van de gchecle bevolking des
lands zal ten offer brengen.
BUITENLAND.
In Frankrijk begint hel rapaille de
regeering hel werk uit de handen te
nemen. Dat bleek bij gelegenheid van
de O. L. Vrouwe-fuesten te Mennoboul,
maar al le zeer. Een duizendtal werk
lieden, voorafgegaan door een roode vlag,
trokken los op de processie, waarhij de
priesters gestompt en geslagen werden,
en deze in particuliere huizen moesten
vluchten. Bij het gevecht, dat oen kwartier
duurde, werden verschillende personen
gewond. De burgemeester moest troepen
ontbieden, voordal de processie naar de
kerk kon lerugkcercn.
's Middags hadden opnieuw onlusten
plaats. Ten 2 ure hoopten zich dc
werklieden voor de kerk op en nieuwe
vechtpartijen ontstonden, waarbij ccnige
personen gewond werden.
Dc processie kon niet meer uittrekken,
on de geloovigen moesten uren lang in
dc kerk blijven, daar zij builen opge
wacht werden door de vechtlustige
rcgeerings-revolutionnairen, die ton slotte
vechtcnsmoedc terugtrokken, waarna de
geloovigen ongehinderd dc kerk konden
verlaten.
Dc .Figaro" laat nu de zomer-
vacanlics zijn geëindigd en liet schooljaar
weer begint nog eens licht vallen op
den bcdcnkelijken toestand, in hel leven
geroepen door de sectarisclie politiek
van Combes, die, volgens een ollicicelc
.statistiek, in geheel Frankrijk 80.000
kinderen, verjaagd uit de bijzondere
christelijke scholen, voor liet oogenblik
van onderwijs verstoken laat blijven,
daar op de openbare scholen voor hen
geen plaats is.
En toch zal de Regeering blijven voort
gaan met haar satanisch werk. Aange
moedigd door .de mededeelzame warmte
der banketten", heeft Pelletan le Albi
aan een banket van 1200 couverts eene
rede uitgesproken, waarin hjj o.a. zeide,
dal de repiiblikcinsche regeering vast
besloten was met all" congregaliesafle
rekenen.
Naar verluidt hebben de Russische
en de Ooslcnrijksche gezanten alweder
ieder een gelijkluidende nota der
Porie aangeboden, waarin zij zich be
roepen op de lalr'ijke uitspattingen en
buitensporigheden om de invoering van
de hervormingen te eischen.
Zij hebben nog geen nieuwe hervor
mingen gevraagd, doch de twee mogend
heden, die zij vertegenwoordigen, be
dreigen de Porie desnoods niet geweld
de invoering der hervormingen te zullen
afdwingen.
Ook de Bulgaarsche regeering heeft
eene nieuwe nota aan de Porie gericht,
waarin zij zegt, mol de onderhandelingen
niet le kunnen voortgaan, dan nadat de
Porte geantwoord heeft op de voorstellen
van het kabinet te Sofia, oin de Turk-
sche troepen terug to trekken van de
grenzen, de wreedheden te doen op
houden en de amnestie af te kondigen.
En onderwijl zetten de Turken in
Macedonië het ontzettend vcrwoeslings-
werk voort. Volgens mrdedcelingen uit
Monastir is het aantal verbrande dorpen
thans lot 111 gestegen. Deze 111 dorpen
lelden 10.392 huizen, waarvan er 9688
door de vlammen werden verwoest.
Men schat hel aantal vluchtelingen op
50.000, hot moercndcel in de vrecselijkste
ellende.
Toch schijnt dal alles nog niet bar-
baarsch genoeg te zijn.
De „Times" zegt namelijk uil vertrouw
bare bron le hebben vernomen, dat de
paleis-commissie in Jildis-Kiosk, welke
de Macedonische zaken leidl, aanbevolen
heell, om voortaan allo Bulgaren, die,
met of zonder wapens, gevangen worden
genomen, neer te schieten!
En al deze ellende wordt door de
groole Europeesche Mogendheden nog
altijd betrekkelijk rustig aangezien.
Onder de beslommeringen, die Rus
land met de Balkan-quaestie doorleeft,
zorgt het toch op alle mogelijke nieuwe
verwikkelingen in China te zijn voorbe
reid. Een Reuter-telegram uit Tientsin
aan de Köln. Ztg. meldt althans, dat de
tegenwoordige militaire macht van Rus
land in Oosl-Azië omvat50.000 man
van alle wapens met 18 batterijen in
eigenlijk Mantsjoerije 1 i 0.000 man
langs de verbindingslijnen tusschen Port
FEUILLETON.
Twee engelen der arbeiders.
J) Laat in don avond kwam de vader thuis.
De kinderen sliepen reeds. Lino had mctlien
bet avondgebed gebeden z'g was voor hen een
tweede moeder, oen schutsengel voor de kleinen.
Naar ieder bedje in liet vochtige kamertje ging
zg eo zegende haar broertjes en znsje. Voor
Frans had zij nog een stukje brood, omdat hij
's avonds zoo weinig gegeten had, en voor Anna,
baar lievetiog, een appel.
Dan riepen z'g allen: .goeden nacht Lina!"
en sl.epen in. Zjj droomden van een scboonen
hemel, waar geen honger noch ellende geleden
wordl; van een moeder, die ook zoo goed en
lief was, als znsler Lina.
Laat in den nacht kwam dc vader weder
thnis. Nu kwam het tot een heilige woorden
wisseling tnaschen hem en z(jne vronw.
Una sliep roods. Zg hoorde niets van den
Itrgd tusschen vader en moeder. In het reine
onschuldige hart zou geen gedachte komen, die
den reinen hemel met een zonde bedroeven kon.
Zjj sliep na harden arbeid matig. Eenmaal
ontwaakte zij, door pijn en smart. Hoestend sliep
zjj weder in. Haar Engelbewaarder waakte over
.Gg brengt liet werk weg," gebood de moe
der. „Gg weet waarheen."
.Ja, ik weet het moeder," antwoordde Lina
Zjj ging. Hel was haar liefste gang. Met snelle
schreden was z|) do (reppen al.
zjj Ier kerke ging.
it zjj opgewonden begon
ingdt
Dat w
ji liefste
•bij. Nu spoedig hei
naar de andere zgde der stad. Als zjj zich haastle,
kon zjj wel een hall uur inhalen.
Het werk was afgeleverd, en men was zoo
goed over haar tevreden, dat zjj een spaar
penning kreeg.
.Dal moet gil behouden" werd baar gezegd.
Mol blgdschap giog zij henen en droeg Zon-
dag8vrode met zich in het onderlgke hois. Gemak
kelijker verrichtte zg haar hniselgk werk, min
der voelde zg de smart, want zg was in het
Do' moeder had hel geld in ontvangst geno
men en dat was do eonige maal in do week
dat zg vriendelijk was tegenover Lina. Dal deed
echter het geld, niet do liefde.
Eon der knapen moest bier halen en de vronw,
die moeder heet, begon te drioken en zg alleen.
Een moeder kan diep zinken, als zjj ophoudt
moeder te zjjo. Niet vervulde moederplicht laadt
eene zware verantwoording op de nalatige,
steeds zinkt van trap tol trap. Het moederl
verhardt en wordt een ijskogel, die in den
grond rolt.
Lina moest bet huiswerk doen, zelfs wasschen
ook dat was haar Zoodag. doch zjj mur
reorde niet.
De moeder daarentegen dronk en dronk v
ïgcn tol hunne moeder op on
wisten niet waarom zjj zong. 's Avonds te voren
was zjj zoo hi- 'i en streng geweest. Toch waren
zjj bljjdrial ze zong eo vroolijk was. Nu hadden
zjj allhaos geen straf te vrcezen.
,Nu kunt ge de kamer in orde maken, Ik ga
weg," zei op eenB de moeder.
Zjj ging weg, Haar man was eonige uren
vroeger weggegaan. Hij had zjjn gold, zjj hel
overige. Ieder ging een eigen weg, de weg der
Zjj l
Toen zjj klaar waren gingen zjj naar beneden
op hel binnenplein der gebouwen. Daar wachtten
reeds de kinderen op Lina. Uit alle woningen
stroomden zjj te zamen; knapen en meisjes.
der kinJoron en begon te vertollen, torwgl de
kleinen inct aandacht Iniaterden.
Zg vertelde van Jezus, dat ook H(j een
bciderskind is geweest, nil het stadje Nu
reth, van den timmerman Joseph
Dat deed de kinderen goed.
Dit arbeiderskind Jezus is de zoon Gods, die
den arbeid geheiligd eu gezegend beeft.
De kinderen dachten oiet meer aan il
moede, zg dachten aan Jezus.
Deze Jezus is de vriend der kinderen. Vooral
de arme kinderen zjjn Hem lief.
Zy vertelde van de heilige Moeder Maria, die
ook do arme kinderen zoo teoder beraiol
Dan vertelde zg van do eni.elen, die vooral
oor do kinderen zoo goed zjjn en hen besclier-
nen en de kinderen Imddcn innig genoegen
Is zjj van deu engelbewaarder hoorden.
En de oogeD der kleinen weruen vochtig en
op tot Lina ol zg een Engelbe-
en werkelijk, zg was een engelbe
waarder, een schutsengel der aibeidersklnderen.
Kwamen nu de kleinen tehuis, dan vertelden
zg slechts van de goede Lina en alles, wat zg
gezegd bad, vertelden zg verder. Zoo werd tg
een apostel van den arbeider. Hare woorden
plantten zich als gezegende zaden voort en in
deze ol gene lamilie bleel een goed, heilig woord,
dat zg gesproken had, liggen. Het eenvoudige
meisje ontvouwde (laar, waar de voel des pries
ters bemoeilijkt wordt zich te zetten, een God
gezegend werk.
De kindereD werden gehoorzamer, zachtmoe
diger, geduldiger wanneer zg mol haar omgin
gen. De ouders merkten het zeer goed en achtten
het meisje boog. Zg zonden alle Zondagen
de kleinen naar huooe meesteres. Zoo werd bet
brave meisje een schutsengel der arbeiders.
Laat in den avond kwam do vrouw des ar
beiders terug. Door den drank geheel beneveld
zonk zy op baar legerstede en lag daarbcwus-
Nog later kwam de vader j vloekend (rad hjj
de kamer in. Spoedig viel ook hij in slaap.
Naast de kamer sliep Lina en de kinderen
zg hooiden noch de moeder noch den vader
Des Maandags begon de
reder, doch
oor een droom bevangen. Zoo gingen zg aan
iet werk, zonder groet, zonder gebed, zonder
Lina was weder aan den arbeid sinds den
roegen oebteud. Steek op steek vloog hare
laald door hel Ignwaad. Zoo verging uur op
's Namiddags werden de k'sduren weder weg
was zes uur 's avonds en vrg donker in
oonvertrek, toen men beweging hoorde in
aat. Lioa zag liet venster uil, maar haar
Wordl vervolgd).
