Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 37.
Zaterdag 12 December 1903.
Zeventiende Jaargang.
IE EEMBIDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
innntiprij» par dria maanden
Franco per po«t
Afzonderlijke nummer»
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prjji dar Advartantitni
Van 1 tot 6 regel*
Voor iederea regel meer
eau bezorgt! i||o.
n uiterljjk Vrijdagavond
Nog eens de quaestie
„Vereeniging Ambachtsschool."
Onder het opschrift: ,Ra, ra, wat is
dit?" bevat het „Amersfoortsch Dagblad"
van 8 Dec. jl. weder een schrijven van
de hand des heeren Buys, waaruit blijkt,
dat ZEd. niet al te best gesterad is. In
dit epiitel wordt gezegd, dat in het raads-
verslag, waarin de bekende interpellatie
van den heer Kleber voorkomt, wordt
gesproken ,van den minder gunstigen
fir mcieelen toestand der Ambachts
school," terwijl de heer K. gesproken
moet hebben ,van een minder gun
stigen fiuancieelen toestand der school."
Nu heeft de heer Buys, volgens zijn
schrijven, alleen bespeurd, dat de (oude)
Amersfoortsche Courant deze „drukfout"
in het raadsverslag in een volgend
nummer verbeterd heeft, want hij
schrijft
„Doch in geen der andere drie bladen
werd tot dusver melding gemaakt van
zulk eene „te verbeteren drukfout1',
hoe gewichtig die ook zou zijn ter ont
neming van het feitelijk karakter aan
de bewering des heeren Kleber."
Met alle bescheidenheid wenschen wij
hier den heer Buys op te merken, dat
wellicht het artikel „Vereeniging Am
bachtsschool", in hetzelfde nummer
van „De Eembode" geplaatst, waarin
ook het bedoelde raadsverslag voor
komt, zóózeer zijn aandacht heeft
geboeid, dat hem heelemaal ontgaan is,
dat in ons raadsverslag wel degeljjk
gesproken wordt „van een minder
gunstigen financieelen toestand" der
Ambachtsschool. Voor ons viel er der
halve hierin niets te verbeteren.
Voorts schrijft de heer Buys:
„Moet ik daaruit besluiten, dat de „eere-
palm" voor den strikt nanwgezetten journalls-
tieken corrector, uitsluitend aan dien dor
„Korto Gracht", behoort toegekend te wor-
„Deze vraag, niet alleen van belang voor
den gocdon grond mijner .Rectificatie .doch
voor de eer ook van Uwen corrector, zon
lk gaarne door U beantwoord zien, zoo
noodlg toegelicht door Uwen Verslaggever
die wellicht een schrijffout In zijn verslag
kan hebben gemaakt.
„Hoe dit ook zij, Mijnheer de Redacteur,
toch gevoel ik geon spijt van mjjn artikel,
want ik meen door mijn logenstraffing voor
komen te hebben, dat de .enkele leden der
Vereeniging", zooals ik schreel, die
„hun ontslag als zoodanig" genomen hebben,
.uitsluitend" op grond van het bedooldoon-
juiste gerucht, eventueel door meerdere
leden nagevolgd zouden zyn.
„In dit verband wil ik terloops nog eveu
er op wijzen, dat mijn „Rectificatie"' op aller
minst Christelijke wij zo, t.w. door middel
woorden (n.l. „onkolo leden der .Vereeniging"
j--j bostuursleden
mderlinge gevolgtrekkingen, ja zeil
a«n wartaal, waar ik alcvel maar weer
overheen moet stappen
Ook wij willen ia verband met het
bovenstaande terloops nog even er op
wijzen, dat* indien onze information juist
zijn, en daar valt moeilijk aan te twijfelen,
er geen enkel lid dier Vereeniging bedankt
heeft uitsluitend op grond van ge
ruchten omtrent een minder gunstigen
financieelen toestand der Ambachts
school. Trouwens de leden hebben zich
van dien toestand niet 't minste aan te
trekken, wel de aftredende bestuurs
leden.
De heer Buys spreekt ook van op
„allerminst Christelijke wijze", welke
ontboezeming er als by de haren schijnt
bijgesleept. Want hoe het woord „Christe
lijke" met deze zaak in verband moet
worden gebracht is ons niet recht duidelijk.
Evenmin vervalsching van woorden,
wantbedoeldepassage uit de „Rectificatie"
van den heer Buys is ia ons vorig
artikeltje woordelijk weergegeven.
De leden der, Vereeniging, waarvan,
in verband met de bewering des heeren
Buys o.i. slechts sprake kan zijn, hebben
we echter eenvoudig iets nader aange
duid en daardoor schijnt de heer B. nu
zoo uitermate vertoornd te zijn.
„Ra, ra, wat is dit?"
Nu evenwel de heer Buys met den
goede manieren in de pers niet op al
te besten voet schijnt te staan, willen
we alleen nog opmerken, dat hij wel
wal al te gemakkeljjk over een en ander
tracht „heen te stappen".
Dit bewijst vooral het onderstaande
ingezonden schrijven van den heer Mr.
Prikken, waaruit te leeren valt, dat het
den heer Buys niet alleen niet altyd
gelukken wil over zaakjes „heen te
stappen", waaraan een voor hem be
denkelijk geurtje is, maar dal zjjn geschil
met den heer P. zelfs geen daglicht
lijden kan.
Hier past, dunkt ons, inzonderheid de
vraag
„Ra, ra, wat is dit?"
Geachte Redactie.'
Boleeld verzoek ik u, onderstaand stuk te
willen opnemen.
Bij voorbaat mjjn dank.
Zooals bekend is, werd in do laatst ge
houden Algemceno vergaderingen dor voroeni-
ging .Ambachtsschool voor Amersfoort en
omstrekon" door den heer Buys medegedeeld,
dat htj dn herbenoeming als Bestuurslid dier
voreoniglng niet kon aanvaarden, duur hij
om persoonlijke redenen, geheel button de
Ambachtsschool gelegen, niet vorder met
den Socrolarls dier vereeniging kon samen-
De lieer Buys vermeed zorgvuldig, zoowel
in de Bcstnurs- als in de Algcm-one ver
gaderingen, die redenen te vermelden en
weigerde pertinent te antwoorden, wannoer
hem door mij in die vergaderingen naar de
redenen gevraagd werd.
Aldus werd die geheimzinnigheid min of
moer oen bron van allerlei gissingen on vor-
moodons.
Ten elude te voldoen aan hot vorzook van
volon, die meer licht in deze zaak weusclnen,
wendde ik mij bij gekopieerd en aangeteokend
schrijven van den 2 December II. lot don
heer Buys met hot verzoek mij schriftelijk
te laten weten of er zijnerzijds overwegend
bezwaar bcataat tegen publiceering van don
inhoud van den brief, dien hfj mij den 21
sicnlel tot het goheele incident.
In antwoord nu op deze vraag deoldo de
heer Buys mij den December II schriftolijk
mode, dat or zgnerzyds zeer zeker overwegende
bezwaren bestaan tegen publiceering van den
Inhoud vau zijn brief van 21 Aug. 11.
Waar de heer Boys derhalve zoivo wonscht,
dat zijn werk zal blijven een werk der
duiaternis, is hot mij niet mogelijk, de zaak
helderder uietelichten dan door dezen wonsch
van don hoer Buys bekend te maken.
Mr. J. C. H. Prikkon.
Amersfoort,-8 December 1903.
BUITENLAND.
Dat in het DuitscheRijk op godsdienstig
gebied nog veel te wenschen overblijft,
bewijst een voorstel door het Centrum
bij den Rijksdag ingediend. In artikel 1
luidt de aanhef: Ieder burger in het
rjjk beeft binnen het Rijksgebied volle
vrijheid van godsdienstige belijdenis, tot
vereeniging van Kerken zoowel als tot
gemeenschappelijke, huiselijke en open
bare godsdienstoefening.
De bepaling in art. 2 luidt, dat een
kind zal worden opgevoed in den gods
dienst, die door de ouders bij gemeen
schappelijk beraad is gekozen. Zulk een
afspraak blijft geldig ook na den dood
van een der b°ide ouders. In artikel 3
wordt deze bepaling nog aangevuld
dat een voogd of verzorger den wensch
der ouders niet mag veranderen.
Bepaald stuitend is, dat noodig is een
art., waarin wordt bepaald, dat kerken,
die in een der Bondsstaten zijn erkend,
in het geheele Rijk godsdienstoefeningen
mogen houden en kerken bouwen met
torens en klokken. Zelfs moet in een art.
nog bepaald zijn, dat missies gehouden
mogen worden, zonder toestemming der
overheid.
En toch zal het nog te bezien slaan of
dit wetsontwerp door den Rijksdag
wordt aangenomen,
Omtrent den toestand des Keizers
schijnt men in Duitschland nog geens
zins gerust. Het is moeilijk vol te
houden, zegt de „Preuss. Corresp.", dat
's Keizers genezing voltooid zou zijn.
Aan tafel mag hy niet spreken en hij
moet zijne antwoorden op het papier
zetten. De ziekte is veel ernstiger ge
weest, dan men uit de tot hiertoe ver
kregen inlichtingen kon opmaken.
De hooge lijder is zeer verouderd en
Z. M. is door de operatie zeer Ier neer ge
drukt geweest. Men zoekt nu naar een
middel, om den keizer naar het Zuiden
te zenden, zonder te veel de openbare
meening in binnen-en buitenland te ver
ontrusten.
De „Tagliche Rundschau" vraagt naar
aanleiding dezer berichten, dat den ge-
neesheeren des keizers bevolen zou
worden om, ambtshalve en onomwonden,
de waarheid over den toestand des kei
zers bekend te maken. Het Duitschc volk
verkeert in zorg over zijnen keizer, zegt
het blad.
Het British Medical Journal, het ge
zaghebbende medische orgaan in Enge
land, kan echter op onbetwistbaar zekere
gronden verklaren, dat de artsen des
üuitschen keizers de genezing van het
kleine plaatselijke proces, dat eene ope
ratie noodzakelijk maakte, als geheel ge
ëindigd beschouwen en tevens consta-
teeren, dat er geenerlei vrees voor on
gunstige complicatiên behoeft te bestaan.
Door het Fransche blad Liberté is
openbaar gemaakt een artikel door Com
bes in het jaar 1865 geschreven, waarin
o. a. het volgende voorkomt:
„Herinnert u steeds, dal men zich
meer eert door de vrijheid van anderen
te eerbiedigen, dan door zijn eigen macht
te doen gelden... Ieder vraagt de vrij
heid, de volstrekte vrijheid voor zich,
niemand, helaas 1 wil die even groot
voor zijn naaste. Dit heet egoïsme
Dit merkwaardige art. zegt aan het
slot„Geen uitzonderingswet tegen den
priester, legenden congreganistvrijheid
voor allen.
De voormalige verdediger der Ccn-
greganislen wordt thans in zijn vervol-
gingsvrerk al dapper gesteund door de
jeugd. Zondag hebben de jongens der
gemeentescholen in het 20e arrondisse
ment te Parijs, ten getale van 400 een
aanval gedaan op een kloosterschool,
waar ze alle ruiten verbrijzelden. Zjj
leverden een formeel gevecht met de leer
lingen dezer school. De politie moest
tusschenbeide komen om het gevecht te
doen eindigen.
En de betoogingen tegen de plaatsiDg-
bureaux duren in Frankrijk voort. Te
Parijs vielen de betoogers het redactie-
bureau van de „Dépêche" aan. Alle leden
der redactie waren met revolvers ge
wapend. De betoogers wierpen met
steenen naar de politie en de troepen,
die aanrukten. De commissaris Senal
loste zeven revolverschoten tegen de
manifestanten. Deze laatsten richtten zich
op het centraal politiebureau en wierpen
er de ruilen in, terwijl geneesheeren de
gekwetsten behandelden. De prefect sprak
de menigte toe en maande tot rust aan,
doch hij werd zoodanig uitgejouwd en
men nam tegenover hem zulkeen dreigende
houding aan, dat hij zich in het politie
bureau moest terugtrekken. Verscheidene
personen zjjn gewond.
Maandag is in het Fransche Staatsblad
opgenomen, dat wegens groote toewijding
een religieuse in het hospitaal te Kamerijk
met een medai.le is begiftigd.
Juist dezer dagen is deze Zuster met
de andereverjaagd.
Uit Spanje wordt bericht, dat bij eene
jachtpartij bij Casacampo, waar de ko
ning aan deelnam, een jachtopziener
bjj ongeluk een herder door een kara
bijnschot doodde. De koning begaf zich
zeer ontsteld naar het paleis lerag. Kort
daarna werd de minister Maura in
audiëntie door den koning ontvangen.
Nadere telegrammen geven echter eeD
FEUILLETON.
De klokkenluider
CHANCEAUX.
1) De inwoners Tin Cbaoeeaox, een klein
dorpje der Vendée in Frankrjjk, liepen den
14en Maart 1793 met zichtbare opgewondenheid
door de «triton en op de maxkl, eo de Trooweo,
kinderen en onden van dagen stondeo op deo
drempel ui! te zien mor de diogeo, die len-
getolge rao de bloedige Revolntie komen
moesten. Hel gerucht had lich verbreid, dat
de repoblikeinache camoonemeoten ia de nabij
heid vu Cholet waren aangevallen geworden.
Door wie? Je, del wist niemand.
Daar atormda ademloos, druipend van iweel,
met stof bedekt, ia de grootete opgewondenheid
een jongeling naar beo toe, in wien men terstond
den klokkenluider Maurice Ksgueoeio heikeode.
Hg was, terwjjl de anderen redeneerden over
hetgeen kon geschied sgo, op bet eerste gerucht
naar de aangeduide plaats gesneld, om daar te
kunnen booreo en sien. Na deelde hg de menigte,
welke hem omringde, en die hem naawlgka op
adem liet komen, mede, dat: „geen Eogelscheo
of Spanjaarden, geen buitenlanders neen, da
ferme joogene uit de omliggende dorpen, nit
Manierier en Tremen tine onder Stoffet, die
vin Saint Lesin onder Forest, hadden de
repuhlikeinen klop gegeven, en hen nit Saint
FVmat, Jailan, SwnillA en la Poiterinltre ver-
lioeau staat aan het hoold, morgen rukt hg
aan op Cholet I"
Tersiood weerklook door het ganscbe dorp
de kreet: „Naar CholetI NaarCholol! Cbaoeeaox
mag oiel achterblgveol"
Maurice Ragneoean en eenige andere jooge
lieden braken de dear naar den kerktoren
open, welke nog niet lang geleden door den
Commissaris der Republiek gesloten en verzegeld
was, en weldra klonk de stormklok Inide, roepend,
dreigend, ver over de tol den toe zoo vreed
zame velden.
Maurice Ragneoean, dien zgoe bnren tot nn
toe voor half idioot gehoodeo hadden, was
plotseling veraoderd. Vroeger reeds scheen hel
als bestond er een geheime betrekking tnsschen
hem en de klokken, waarom men hem dan ook
stilzwijgend, zooder voorafgaande aanstelling-
na deo dood vin deo onden koeter tot klokken
luider bad aangesteld. Mc-r dikwgls wist hg
van geen opbonden en moeet men hem bjjna
met geweld liet klokketonw ontrukken. Tol ou
too bad deze voorlielde hem aangezet tot hevige
krachtsaanwending en zgn zwakke hersenen in
opschudding gebracht, maar blijkbaar wist bjj
zelf niet, wat hem zoo tot de klok aantrok,
Het acheen wel ot bjj haar zocht, en na haar
gerondeo te hebben, verviel hjj weer in zgn
gewoon doelloos, droomorig doen en laten, wat
niemand schaadde dan hem zelf.
Hjj had een eenige zoster, Marie-Anne, het
knapste en braafste meisjo uit den omtrek. Hg
hield veel van haar, en daarom slaagde zjj er
ook in, hem langzamerhand te brengen tot
ootwikkeliog vso manoeljjke kracht, eo laveos
hem van velo dwaasheden af te houden.
Sedert het schrikbewind der Revolutie de
klokkeo niet meer ootzag; sedert hem de toe
gang tot zjjn eigen klok ootzegd was, ging er
b-rmiog moest komen.
Terwjjl Maorics Raugeoeau, de klokkenluider,
zooals hjj gewoooljjk werd geooemd. aao zone
meuten vriendin dis aangrijpende klaokeo van
trad hem plolaeling tjjo eigeo beroep duideljjk
voor den geest, en bjj wierp zich jubelend in
den slorm, welken hjj zelf had opgeroepen. Hjj
bevond zich aan de spits van degenen, die, den
volgenden morgen, met alle mogeljjke landbouw-
Zjj was haren broeder gevolgd, co bij, znowi
als de baren zageD daarin geen kwaad; z
behoorden nn eeomsal bg elkaar. Mnsseao e
eenige anderen beweerden, dal de lwa.,lfponde:
in weerwil van alle pogingen der kanoooieri
geweigerd bad vonr te geven, en dit voorvi
werd spoedig in betrekking gebracht lot bi
aandeel, dat het vrome meisje aan den alag ha
g-oomen Hoe de brave lieden er ook ovr
rde «tuk geschal Marie-Anne le noemei
Het m-l
«je n
atrjjd i
Cholet trokkeo, eo wit
van alle kaoteo onderweg lot een grooten iroep
aangroeide.
Ninwljjks hadden zjj de plaaU vu samen
komst bereikt, oi Cbatelioeao voerde heo ook
reeds in 't vuur; en na een nor van bloedig
eo woest handgemeen, waarin onze klokken
luider ateeds In de voorste rjj stood, waar de
meeste repoblikeioen te vinden waren, bedekte
hel grootste gedeelte der vganden het slagveld.
Weieigen slecfaU waren ontvlocht, gevangenen
werden niet gemaakt.
Temidden ven een hoop ljjken en aterveoden
stonden eeo paar nog rookende kanonoen, de
beerljjksle overwinningsbnil. Bjj bet grootste
dezer kanonnen knielde Marie-Anne en atamelde
een innig dankgebed.
•okken zelf, en beide werden, nadat
zjj eerst me; groen en bloemen versierd waren,
in triomf weggebracht. Het Wflfi een heele
processie I Vrouwen, grjjaaards, kinderen, allen
kwameo van de naburige dorpen en begroetten
met vrengdetraoen, met gejuich en gebed de
beide Marie-Anne's. De Trouwen gaven ban
fraaiste timen eo sierden er het kanon mede.
Men liet de adellgks dame», die er bg tegen
woordig wareo, of dis men ontmoette, geen
rust, voor zjj dit tropee balde hadden betoond.
De heeren ontviogen het geechnt met ootbloot
hoold, eo Cbatelioean zelf gaf het verheven
voorbeeld deel te nemen aan den overwinnings
roes van bet volk.
Weldra echter kwam er nienwe strjjd, welke,
zooals bekend is, even Soovele o verwin Dingen
waren. De klokkenluider onderscheidde sich
door sjjne lus!, zjjne bedachtzaamheid bjj de
gevaarlijkste evootnren sell hjj zijne hoogste
Alles, wat hem hinderde in zjjo onbeperkte
vrijheid, zjjne avontureo, zgoe gevaren of sjjo
aanvullen, was hem ooverdrageljjk. Hjj nam,
ala osrtjjda eeo dolende ridder, op eigeo p-
l-gonheid aao deo strjjd het grootst mogelga,
het gev*arljjkst, het roemrgkat aandeel. Een
zjjner airjjdmakkers wiit de alrjjdlnsl van den
klokkenluider niet beter t.> beerfarjjveo den door
te zeggen,De kruitdamp werkt ophemalede
paa gewonnen wjjn van Anjoo."
Te Port-Bariö vocht Hanrice vjjf orou en
versloeg achition vjjanden. Toen do itad Laval
door eeo nachtoljjken aanval zou worden inge
nomen, bevond bjj zich, zooals dat zoo dlkwjjls
gebeurde, vau de zjjneo verwijderd, de vjjaod
zoekend- op eigeo haod, plotseling vlak bjj
eenige vjjendeljjke tirailleur», zonder ben in de
diepe dniaternia eerder op te merken, voordat
de schildwacht hem had aangeroepen en eeo
paar dozjjo schoten op bem gelost weren. Hjj
•prong oog gelukkig ter zjjde, vuurde eeo sjjner
pistolen in een kruitwagen af, welken bjj te
midden der vjjanden gezien bad bjj 't alvnren
der goweeren. Onmiddellijk volgdo de ontplolflog
en do daardoor ontstane verwarring gal hem
Ijjd te onlanappen. Bjj een andere gelegenhoid,
geheel alleen door drie huzaren achtervolgd,
achoot bjj er twee neer, voor sjj hem hadden
bereikt en dwong met zjjn bajonet den derde
zich over le geven, waarna bjj hem en de drie
paarden naar het leger der Vendedn leidde.
Overigens vochten de duizenden zjjner lands
lieden met evenveel vreugde els de klokken
luider, al was het dan ook niet zoo roemvol,