Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 43.
Zaterdag 23 Januari 1904.
Zeventiende Jaargang.
DE EEMBDDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie o
Franco per post
Afzonderlijke nummers
10,40.
f 0,06.
Bureau: Breedestraat 18, Amersfoort
Uitgave van de Vereenlglng De Eembode.
Frijn dar Advertentie i
Vu 1 tot 6 regels(0.30.
Voor iederen regel meer- 0.06.
Bet krnis in Frankrijk.
Enkele dagen vóór Kerstmis verscheen
in de „Revue des deux Mondes" een
schoon gedicht van Francois Coppée,
waarin de dichter de onschuld zyner
jeugd, z(jn afdwaling en rouwvolle terug
keer tot God in heerlijke versregelen
vertolkt. En dan, het werk der booze
machten beschouwend, klaagt hjj wee
moedig
,In meer dan eene plaats reeds, droevig
[om te zien
groeit gras rondom den voet van het
[verlaten kruis."
Wel is 't droevig om te zien hoe in
Frankrijk, als in geen enkel ander be
schaafd land ter wereld, het kruis een
ergernis schijnt. Uit de school is sinds
jaren reeds hel kruis met sectarische
hut verwijderd, der jeugd tot ongeluk
en'verderf. Van af dien tjjd, men moest
het immers met droefheid ontwaren,
namen de misdaden, door jeugdige per
sonen bedreven, eerst recht ontzettende
verhoudingen un. Daarvan hebben de
annalen der Fransche gerechtshoven
voorvallen moeten opteekenen, die
spreken van eene verdorvenheid des
harten, welke huiveren doet. Slechts één
voorbeeld tot bewjjs:
't Was in de maand Augustus van het
jaar 1896 dat een 17-jarige booswicht in do
rechtszaal van het hof van assisen in
departementale hoofdstad nabij Parijs
scheen, beschuldigd van moord op een
vrouw, die hij van 40 sous één gulden
had berooid. De jeugdige misdadiger, Emlle
Oaudai gebeeten, bekende
brutaliteit.
de vn_0
r wel zou gedood hebben
weten had. dat ze niet meer bezat, ant
woordde hu:
,Nu, dat weet ik niet. Wat raakt het me
een oud karkas meer ol minder. Oc werk tot
eiken prijs."
Getroffen door dit antwoord, riep de presi
dent diep verontwaardigd nit: .Uw cynisme
son een Kanibaai doen waigoni In welke
school van schande hebt gij al die verdorven-
ir de presi-
Zeker dat komt vu zelf als de jeugd
haar God ontnomen en aan baar harts
tochten wordt overgelaten. De verdediger
vu den beklaagde zette dit meesterlijk
uiteen.
(Mijne hoeren", begon hjj, .mijne laak is
ir eenvoudig, daar de beschuldigde alles
heeft bekend, ik behoef hem niet te vor-
;en, daar ik voor hem geeue barmhartlg-
zie. Ik zal dan ook kort zijn.
aar alB do justitie hem rekenschap vergt
Zijne misdaad, dan zult gij m(j veroor
loven, op mijne beurt de justitie rekenschap
vragen vau haar vonnis.
.Hoe zal het luiden? Ik weet het niet.
aar hoe hel. ook uitvalle, een is or hier,
e schuldiger Is dan do schuldige zelf. Dien
schuldige, ik wijs hom u aan-, of Uever, die
dat zijt^gU, mijne
begroet ik Christus san het kruis. Hij is
hier in uwe rechtszaal, daar waar gij den
misdadiger voor uwe balie daagt. Waarom
"Ij niet ia de school, daar waar gij het
roept om het te onderwijzen? Waarom
straft gl) onder Gods oog, wanneer gij do
n vormt buiten Hem f En waarom moet
lat don God van Golgotha hier voor de
e maal ontmoeten Waarom heeft hjj
niet ontmoet voor do banken zijner
school Dan zou hij zonder twijfel de bank
Jsr schande hebben vermeden, waarop hij
'"wifheeft hém gezegd, dat er een God
eene toekomstige gerechtigheid? Wie heeft
Sm gesproken ovor zijne ziel, over de
plichten jegens zijnen naaste, over de broeder
liefde? Wanneer heeft mCD hem het goJde-
lijk gebod geleerdgij zult niet doodslaan
.Men heeft deze ziel overgelaten aan hare
booze driften. Dit kind heeft geloefd als oen
wild beest in de woestijn, alleen in deze
maatschappij, welke den tijger gaat doodon,
terwijl zij op het geschikte oogenbllk zljno
nagels had moeten atwetten, zijne bloed
dorstigheid wegnemen.
.Ja, mijne heeren, U beschuldig ikn,
beschaafden, die slechts barbaren aijt, u,
moralisten, die de groote trom roert ten bate
van godloochening en xedebedervende lec
tuur Eu gij verbaast u, dal men u
antwoordt met misdaad en verdorvenheid?
„Veroordeelt mijn client; dat is uw recht.
„Haar ik beschuldig u; en dat is mijn
plicht."
Wat dit uiet eene taal alt die der
profeten uit het Oud Verbond, welke
verdwaasden volken toeriepen zich te
bekeeren voor het te laat was f Was dat
niet eene auvulling der vreeseljjke be
schuldiging van Mgr. Gouthe Soulard,
den aartsbisschop van Aix, die den
Franschen bewindslieden destijds verweet,
dat de vrijmetselarij, de oudste dochter
van Satan, regeert en beveelt?
In het zwaar beproefde Frankrijk is
it thans, helaas, nog droever, nog
vreeseljjker geworden. Zelfs uit de ge
rechtszaal is het kruis verwijderd. Het
sprak te ernstig tot de rampzaligen, die
moeten tegen de leer van den
Gekruiste in't was hun niet langer
mogelijk het kruis als een folterend ver
wijt daar immer onder de oogen te
hebben, nu de onschuld voor de recht
bank gedaagd of gesleept om aan den
grievendsten hoon, dc wreedste tyrannie
te worden blootgesteld, terwijl wat laag
is on gemeen daar bescherming en ver
dediging vindt. Wat edel én groot èn
goed is, wacht daar slechts een veroor-
deelend vonnis. Doch zjj, die het kruis
den Christus vervolgen in Zijne
Kerk, vieren hiermede hun triomf.
Arm Frankrijk! de gruwel werd u
niet eens bespaard, dat zelfs een prijs
werd uitgeloofd voor dengene, die het
kruis, dat den koepel siert der ontheiligde
St. Genoveva-kerk, thans genaamd het
Panthéon, verbrijzelde. Wegens de kosten
eraan verbonden, werd onlangs in de
Kamer hel voorstel, om dit kruis van
Regeeringswege te doen verwijderen,
yerworpen, doch zeker staat te vreezen,
dat het uur spoedig zal slaan, waarop
de uitgeloofde prijs zal kunnen worden
toegekend.
Arm Frankryk 1 Uit de school moest
het kruis verdwijnen, terwijl het daar
tronen moest, en het licht zyn by het
onderwijs, het groote middel tot eem
goede opvoeding. De rampzalige gevol
gen, wij hebben het reeds door één
schrikwekkend voorbeeld aangetoond,
stapelen zich dagelijks op van een op
voeding zonder de leer des kruises.
Indien immers de geheele opvoedingen
gansch het onderwijs niet doordrongen
is van die goddelijke leer, dan geen
vurig geloof, geen stipte gehoorzaamheid,
geen voorbeeldige tucht. Dan geen goede
werken, die aan het opkomend geslacht
kunnen getuigen van zielegrootheid
waarachligen heldenmoed, maar wel i
maatschappij wier diepe verdorvenheid
opborrelt over alles henen, een schouw
spel alt thans door het ongelukkige
Frankrijk geboden wordt.
Waar het kruis miskend, veracht, ja
vertreden wordt, is zegen, voorspoed,
geluk gevloden. Dat zegt ons iedere
bladzijde der historie. Weliswaar spreekt
het kruis van lijden en opoffering en
boete, maar het is en zal immer blijven
het teeken der overwinning over het
bedrog, de dwaasheid, het geweld der
Christus' hatende wereld.
Treffend en schoon zegt de dichter:
Werpt vrjj het kruis ter aard, den bijbel
[in het vuur
Vervolgers; ééne vonk van christelijke
[waarheid
zal nu of later voor een ziel voldoende
[wezen,
om weer te keeren tot den vrede met
[zijn God.
BUITENLAND.
Uit Rome wordt gemeld, dat Z. H.
de Paus een belangrijk document in
voorbereiding heeft, waarin Z. H. de
regelen zal voorschrijven, door het
H. College tijdens het Conclaaf in acht
te nemen tegenover het zgn. veto-recht.
In dit document zal het „recht" van
veto, dat nooit bestaan heeft, niet erkend
worden. Maar de Paus zai te kennen
geven, welke houding de kardinalen
hebben aan te nemen ingeval eene
kaïholieke mogendheid zich zou willen
mengen in de Pauskeuze. Eerbiedige
opmerkingen van de zjjde dezer mogend
heden zullen toegestaan kunnen worden,
maar nooit een pressie in den eigenlijken
zin op de stemming der kiezers var
St. Petrus' opvolger.
Dat Keizer Wilhelm van zijn keelaan
doening thans genezen is, heeft hjj be
wezen door in persoon niet alleen den
Pruisischen Landdag te openen, maar
ook m?t heldere en duidelijke stem de
troonrede voor te lezen.
Na afloop van de voorlezing, toen de
keizer de Witte Zaal van het koninkljjk
paleis, waar de opening plaats had, ver
liet, weerklonken dan ook donderende
toejuichingen, als bewijs, dat de zinsnede
in de troonrede over de betoonde .innige
deelneming'' by 's keizers ongesteldheid
geen holle phrase was.
Bjj de behandeling der interpellatie
in den Duitschen Rijksdag omtrent
handelingen van Russische politieagenten
op Duitsch gebied, welke interpellatie
door den socialist Haase werd toegelicht,
is het weder warm toegegaan. Toen de
Staats-secretaris baron Von Richthofen,
die den spreker antwoordde, opmerkte,
dat het in het belang van den Staat was
anarchisten uit te leveren, maakten
daarop de sociaal-democraten onder
kreten van afkeuring zulk een rumoer,
een deel van baron Richthofen's
woorden onverstaanbaar bleef.
De vice-president Stolberg verklaarde,
dat kreten van afkeuring niet geoorloofd
waren. Onder hernieuwd rumoer van, de
zijde der socialisten zette de Staatssecreta
ris daarop zijne rede voort en zeideDe
anarchisten-quaestie is zoo belangrijk,
dat daarbij geen sentimentaliteit op haar
plaats ii. Slechts zij, die ons welkom zijn
kunnen op onze gastvrijheid vertrouwen.
Deze anarchisten echter zijn ons beslist
onwelkom en wjj zetten hen over de
grens."
Dat de rechterzijde deze verklaring
toejuichte en de socialisten van woede
brulden is nog al verklaarbaar.
In Londen, de grootste handelsstad,
de hoofdstad des Rjjks, heeft Chamber
lain Dinsdag een ware triomf behaald,
een overwinning, die de vrijhandelaars
verbluft doet staan. Ondanks Cham
berlain in een gesloten rijtuig zat, toen
hjj naar de Guildhall reed, werd hjj
toch opgemerkt en langs den geheelen
weg toegejuicht.
In Guildhall zelf wachtte een reus
achtige, geestdriftig gestemde menigte
hem op. De hal was gevuld met pears,
leden van het Lagerhuis, groote bankiers,
financiers en kooplieden. Chamberlain
verklaarde, dat hem gezegd was: Lon-
den's voorspoed is zoo vastgeworteld,
dat argumenten, die in andere centra
succes hadden te Londen niet zouden
pakken. Spr. kon dit echter niet inzien,
hjj weigerde te gelooven, dat hjj de
moeilijkste taak zou vinden in het hart
van het Vereenigd Koninkrijk om de
menschen te nopen de beginselen te
volgen, waarop alleen het groote wereld
rijk kon beBtaan en worden bevestigd,
want Londen leed meer dan eenige
andere plaats van de vjjandige tarieven.
De ambtenaar van het O. M. te Parijs
Baudoin, heeft den president van het
Hof van Cassatie het verslag over de
Dreyfus-aangelegenheid toegezonden. Men
gelooft in het Paleis van justitie, dat
de crimineele kamer een onderzoek zal
installer, evenals in het jaar 1899. De
definitieve behandeling van de zaak zou
dan eerst in Juni voor het vereenigde
Hof van Cassatie geschieden. En zou
dit besluiten om Dreyfus voor een krygs-
raad terecht te doen staan, dan zou
zjjne verschijning voor het gerecht niet
eer dan in Augustus of September plaats
vinden.
De toestand op het Balkan-schiereiland
schjjnt niet zoo gunstig als voor enkele
dagen werd voorgesteld, toer le Porte
aannam de beloofde hervo ngen te
FEUILLETON.
Op ie paden des krnises.
Een verhaal uft het Noord-wetten var
3) Er gleed tea pjjntjjko trek over bet gelaat
Tin den missionaris, maar toch trad hg da
Indianen vriendelijk tegemoet. Dele sprongen
vu hunne paarden en gavea hem dn hand.
.Daraoyam".goeden dag" «prak de geeste-
Igko an da Indianen harhaalden: .Klaraoyim".
.Mjjn roode kinderen hebben baaatl"
.Veel haaat, Jakaatapayaltbek", dat wil seggen
verkondiger »an Dengene, dia boren one woont.
.Wat doen mijne kinderen in de wonden
Is ar iemand itakf"
.Sn krak volstrekt niet"
.La»i
.Toekaih (d. w. s. zonnelicht). Hoofdman der
TallkohtinaDi Het oog van den priester is niet blind.
Hjj sist dan tomobawk aan uwe stfda en aan den
gordel swer krijgsmakkershi) «iet ook de
akaipan aan de manen uwer paarden. En sjjn
hart zegt ham, dat zjjn roods kinderen n
vrede leren. Toeknlb, waarom wondt
galaat al? Knal gjj bat zonnelicht niet verdragen?
Zeekt gjj het drifter na dsn aaafat? Waal,
Yoektlh, in da oogen ren den Grooten Geest
ie de nacht geljjk aan de dag!"
.Priester, zeg zoo iete lot onsen opperboofd-
tn, Peken," tprek een der anderen, Oezonsi
- ekster genaamd, toen hij zag, dat Yoekaih
de oogen verlegen neersloeg.
.Oezousil Hoet dan Peken, nw hoofdman,
meer gehoorzaamd worden dan Hanitu, den
grooten geeet?"
.Priester, nwe toog epreekt waarheid en mijn
hart zegt o, dat ik a volgen moet. Haar bond
m niet langer op. Ik sa) Peken uw groet
en nwe woorden overbrengen. Yoekaih zal voor
den vrede spreken."
,Jo, priester, waren alle blanken als gij,"
sprsk Oeiousi, de ekster, .dan zon de tomobawk
lang begraven liggen. Maar wat zeggen de blanke
mannen ZD komen cn zeggen: Roode men, nw
land bevall ons, ga been, wjj willen er wonen I
En de blanke man bouwt zj)a huis en woelt
in den gTond, waarin bet gebeente onser hoofd
lieden rut. De roode man dorst naar wraak.
Ais de blanke zQne zeis scherpt om het koren
te maaien, dat hjj in de aarde gezuld beeft,
dan zal d« roods man er «ijn, om hel véér hem
le oogsten. Dat heeft Peken gezegd. Priester,
als gij nog leU te zeggen hebt, zeg het hem."
Hot deze woorden renden de Indianen weg.
,0, Heer 1 Zjj hebben kwud in den zink,
tochtte de missionaris. ,Wie tullen do ilacht-
offers tön?"
.Kjjk vader" antwoordde de mesties,
boeven hunner paarden komen nit het oi
van de oevers van het Lonakeas-meer".
.Daar woont Scbill, eenzaam, alleenbij ie
verloren als bij geen bulp van tori Alexander
krijgt,"
,Dat ui moeilijk gaan. De zon etaat in hot
zuiden en het ligt acht uur van bier.
.Voor de maan un den hemel stut, zuilei
de Indianen den aanval niet doen. Vlug d
paarden, er ia oog bnlp mogelijk*.
DE BERAADSLAGING.
Al het land tusschen de Fraserrivier e
Kaskadengebergte in bel wetten met zjjn machtige
wouden en meren, mukte de jachlgronden der
TeilkohUaen nit. Hier leefde de roode man,
vrjj en ongedwoogen, als een vogel in de lucht,
een viach in 't water. Het gereedmaken van
voedsel en kleeding liet bjj over un da sqnaws
vronwen hjj, de roode man, wiens
hoofdhaar nooit door een scheermes wu aan
gerukt, leefde slechte voor jacht en oorlog.
Hal wat een vraagde, als hfi, gezeten op hel vlugge
paard, den buffel velde eo de woedende diereo,
met vute band, de pijl in 't lichaam schoot I
01 sis hü in bet heldere water van den Tsilkob
den "lm in da (jjngevlochien en listig gezette
tuik vingl Of bjj wu den vrede moede,
wu eeo vriend, eene beleedigiog te wreken.
Dan werd de etrjjdbyi opgegraven, op 'toogen-
blik, door den medicijnman toovenaar -
bepaald alt gonstighet lichaam werd met
oorlogskleuren beschilderd en de krijgszang
gesongen. Wat eeo triomf voor den jongen
krijger, als hij den eersten keer de rookends
•kalp van ijja verslegen vijand aan zgnen gordel
hiog eo de squaws In het leger
bloedige ekalp toonden I
Dat ia nu andere geworden, maar ten koete
van menschenbloed en meosohenoffers, Voor
velen wu en is de weg tol hel goede een weg
op krnispaden. Het gebied der
doorstroomt de Tsilkob, die zijn walar in
Frtur uitstort. Zjjo grootste zijarm ia
Thatbeokob. Waar belde stroomen in ell
vloeien verandert het land aaomerkeljjk. Uit de
vlakte verheft zich den heuvel tan heuvel.
Bet weeke prairiegru wordt door lug struik-
gewu verdroogeu, tot ten slotte bet woud alles
vervangt met sjjo booge dsnn
In den tjjd, waarin ons verhaal speelt, beerschte
in deze streken een groote bedrijvigheid. Peken,
de opperboofdman der TsUkohtinen, had in de
dal on de .toteme* van zijnen stam geplant. De
.totems* rijn kenleekenen der verschillende
stammen en dorpen. Zjj bestaan nit een
rechten peel, waarin allerlei vreemdsoortige
koppen en flgnren zjjo gesneden. Er
van oenen raaf, oenen bever ens. op, si nur
den beschermgeest, waaronder hoofdman en stam
staan. Alles wordt met schreeuwende kleuren
Talrijk bidden de Tsbilkobtloen gehoor ge-
geveo aan de oproeping van den hoofdmanzjj
waren geroepen op een .latoegan Uoekoroliai"
of feeat der vernietiging van de aseb der dooden.
Op de gezichten wu weinig verdriet te leien.
De meeste krjjgers lagen vadxig in de schaduw
der boomen en lieten vljjtlg de tabakspijp 4e
ronde doen anderen vermaakten sicb met bet
nationeel spel der Tailkohtioea.
Een zeker sintel jonge wilden vormden eea
kring om sen vuur. Nadat de mannen eeo heel
vreemd klinkend lied, det door slagen op eens
trom, een pol of een klinkenden deksel begeleid
werd, gezongen bidden, drukte de een den
ander op de mui der muziek twee beentjes in
de bind. Als het lied meermalen wu gesongen
moest een der deelnemers raden, in wiens band
de boontjes zich bevonden. Hoe vreedzaam zeg
er deze legerplaats nit. In 't volgend oogeobilk
echter veranderde alles. Dit bet wond, dat bc«
keteldal omgaf, reden drie Indianen. Zjj sprongen
van de paarden, wierpao de tengels eeoigan
jongen Indianen loe en begaven zich nur de
tent des hoofümini.