Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 12.
Zaterdag 18 Juni 1904.
Achttiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Franco per post
Afzonderlijke nummers
10,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereenlging De Eembode.
Prijs dsr AdvortontiAn i
Va* 1 tot 6 regels
Voor iederoa regel meer
a uiterlijk Vrgdagavond
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
STRIJD.
Uit vele oorden der wereld komen in
onze dagen kommervolle berichlen over
de verdrukking, waaronder dcKerk.deon-
sterfelijke Bruid van Christus, gebukl gaat.
By beschaafde zoowel als onbeschaafde
volkeren staan godsdienst enpositiefgeloof
veelal aan de woedendste aanvallen bloot.
En daartoe worden alle gelegenheden,
alle geschikte middelen dienstbaar ge
steld. Het is de eeuwige strijd, de kamp
tegen God en Zijne Kerk, waarbij aller
lei wapentuig door den vijand wordt aan
gewend en die onder telkens wisselenden
vorm gevoerd wordt.
Maar de sarrende dwingelandij, waaraan
de Kerk in Frankrijk thans ten prooi
wordt gelalen, is zoo weerzinwekkend
en ergerlijk mogelijk. Terecht mocht dan
ook de Bisschop van Orleans, Mgr.
Touchet, onlangs in zijn kathedraal
predikend, zeggen van het arme, onge
lukkige Frankrijk:
.Ik ken slechts twee landen op de
geheele wereld, waarin Jezus Christus
op zoo laag mogelijke wijze verbannen
is. Die landen zijn niet Duitschland, daar
predikt de keizer den Christus, niet
Engeland, noch Italië, wiens koning ten
minste het katholiek geloot zijner onder
danen eerbiedigt, ook niet Japan, welks
grond van af Tokio lot Nagasaki met
kathedralen bedekt is, ook niet Tur-
kjjp, waar de sultan de Katholieken be
schermt, noch Amerika, waar de
draagzaamheid zeer groot is. Die twee
landen zjjnhet eerste is China, en het
andere - spreken wij fluisterend!
Frankrijk. China en Frankrijkhet
Frankrijk van Clovis, het land der vrij
heid, der rechtvaardigheid, der broeder
schap!"
En vrage men zich nu af, hoe dit land
zoo diep zinken kon, dan ligt het ant
woord gereed. De slechte pers heeft de
Fransche natie ontzenuwd en zóó willoos
gemaakt, dat het zich thans tirannisceren
laat door de Loge en haar trawanten,
die, met de macht in handen, het
land inel verwoede hartstochtelijkheid
drijven lot het diepste verval.
De eminente katholieke staatsman en
redenaar Hi uitnemendheid, Graaf Albert
de Mun, scheen de harten zijns volks
gepeild en de graden van godsdienstige
verstijving en zedelijke gevoelloosheid
gevonden te hebben, toen hij in 189G
reeds, bij de sluiting van een Congres
der Katholieke Jongelingschap, te Reims
in een redevoering zijn bekommerd hart
aldus uitstortte
„Wat ik voor u vreas, is niet dc voort
varendheid, de onvoorzichtigheid der
jeugd, niet hel onberedeneerde van
uw edelmoedig hart, niet de illusie, te
spoedig doorde werkelijkheid weggevaagd,
maar de walg van den stryd, veroorzaakt
door du vrees of de menigvuldige neder
lagen. Ik vrees vooral voor u die aantrek
kelijke melancholie, waarvan Rousseau
spreekt, en die in de zielen de liefde,
de wilskracht en de daad vermoordt."
Slechts acht jaren zijn voorbijgegaan,
sinds de Mun deze gedenkwaardige
woorden sprak en de gebeurtenissen
hebben bewezen, ast zijn vrees]niet
gewettigd is geweest. Of schijnt het
niet, dat in de zielen de liefde, de wils
kracht en de daad ten eenenmalc zijn ge
dood Anders is de laksheid, de willoos
heid des Franschen volks niet te ver
klaren. De grootste ongerechtigheden
heeft het zien plegen, God en Zijne Kerk
werden gesmaad, gelasterd, verguisd en
vervolgd op de snoodste wijze, en nog
kwalijk is een snoodheid bedreven of
een berusting keert terug, die de kiem
van ontbinding in zich draagt. Onder
het masker van vrijheid en wetenschap
tracht men den Christus te verbannen
uit het mcnschelijk hart, liet gezin, ue
gerechtszaal, de school, de samenleving,
en de gemoederen blijven als versteend.
Men strekt dc hand heiligschennend uit
naar de tempels en verdrijft den Christus,
die daar op dc altaren troont. God en
rmen, de zieken en dc noodlijden
den dienen, wordt als misdaad uitgekreten,
niettegenstaande deze ontzettende
toestand, valt van een georganiseerd
verzet, een aanvaarden van den strijd
tegen die gruwelen tot heden, helaas,
bijna niets te bespeuren!
Het Fransche volk heeft lichtzinnig
als gewoonlijk ook dc vermaning miskend,
die de Mun te Reims deed hooren,
toen hij de vraag stelde:
„Waar gaan wij heen?" en daarop
antwoordde
.Wij gaan, waar God ons leidt, en
de vraag is niet, waar Hij ons brengt,
noch langs welke wegen, maar of Hij
op Zijn uur onder ons mannen bereid
vindt en harten gestaald, om met Zijne
plannen mede te werken. De dag nadert,
een ieder gevoelt hel, waarop de maat
schappij alleen den Christus meer zal
hebben tot hare verdediging. Is het dan
niet het uur, door God bestemd, oin,
ter betooning van geloof en dapperheid,
van het. kleine leger van gedoopte Fran
ken te maken de missionarissen van
Zijn werk on dc stichters der nieuwe
orde V
,,'l is waur, dat uur laat lang op
zich wachten, en die lange voorbereiding
valt ons hardons geslacht is reeds
versleten bij de laak der voorbereiding
met hel uwe gaat liet misschien evei
Zegt niet, dal liet een ondankbaar werk
is, waarvan men het succes niet ziet.
Hel succes is niets, de plicht is alles, en
de plicht der Katholieken is, wat liet
ook koste, de Kerk in haren zegenrijken
werkkring te helpen.
„'t Is overigens niet gering, voor een
zoo groot werk te zijn uitgekozenEn
bepaalt zich ons vooruitzicht slechts
hiertoe, om met onze lichamen een brifg
te vormen over den afgrond, waarover
de toekomst van hel vaderland hren
inoet, dan is de eer reeds groot geno- g.
,Dc geslachten zijn slechts een moment
de historie der volkeren eik geslacht
teekent zijn vore op hel veld der geschie
denis. Graven wij onze vore in geduld,
zoolang God het wil."
Wat al rampen en ellende had liet
Fransche volk zich kunnen afwenden,
indien hel naar de Mun geluisterd had.
De afgrond, waarover de toekomst van
Frankrjjk heen moet, is sinds breeder
en dieper geworden, en nog immer
ontbreekt de brug om do toekomst
over dien afgrond heen te helpen.
Zijn gescliiodcnis vergetend, die van
revolutie en commune spreekt, is men
lichtzinnig voortgegaan, terwijl hel
onheilspellend gerommel van een nade
rende revolutie wordt gehoord. 01 is
liet bedrijf te Toulon otn slechts éën
voorbeeld Ic noemen - waar 2000
woestelingen een kerk bestormen, bijna
alles daarin vernielen en verbrijzelen en
daarna de kerk aan de vlammen pogen
prijs te geven, omdat de pastoor dier
parochiekerk een tiental meisjes niet
waardig achtte lol de eerste II. Com
munie te worden toegelaten, iets minder
dan revolutie, volgens oud gebruik V En
toch blijft het volk als ongevoelig, ondanks
hel overtuigend bewijs, dat het reeds
met kracht gedreven wordt naar
eindpunt, dat de guillotine iieeten zal.
Hel voorbeeld, dal Frankrijk biedt,
moge alom tot nadenken stemmen. Daar
wordt de strijd ontweken, die iedei
onzer is opgelegd, en de rampzalige
gevolgen van zooveel trouweloosheid
lichtzinnigheid doen zich loodzwaar ge
voelen, drukken neer tol bezwijkens toe.
In stede van als zonen der H. Moeder
kerk, een titel, waarop dit volk voorheen
zich trolsch beriep, manmoedig te strij
den, leggen zij de handen in den schoot,
en laten al wat hun heilig en dierbaar
wezen moet, ten speelbal van de laagste
individuen, die Frankrijk onder zijn be
volking telt.
Dat droevige schouwspel biedt liet
huidige land van Clovis en den H. Lode-
wijk, doch ook elders wordt, helaas,
de plicht van te strijden soms maar al
ier uit het oog verloren.
BUITENLAND.
In de Fransche Kamer heeft Combes
weer eens benauwende oogenblikken
gehad. Gc-hcel onverwacht werd door
het kamerlid Millerand „het milliocn der
Kartliuizers" ter sprake gebracht, waar
mede Combes niet weinig in 't nauw
gedreven werd. Zoo als men zich wel
herinneren zal is indertijd Edgar Combes,
de zoon van den minister-president, be
schuldigd een millioen van de
Kartliuizers te hebben aangenomen, waar-
vour hij zou zorgen, dat hun orde ge
spaard bleef. Vader Combes kwam nu
met de opzienbarende mededeeling, dat
men hem zelf twee millioen uit naam
der Karthuizers had aangeboden, maar
hij had ze niet aangenomen, waarop
Fichat, de vertegenwoordiger der Kar
thuizers, antwoordde, .omdat de Kar
thuizers zc niet hebben willen geven."
Er is nu een commissie van 33 leden
uit de Kamer benoemd, ten einde meer
licht te verspreiden in deze omkoopings-
geschicdcnis. Wellicht, dat er een nieuw
bewijs gaat geleverd worden, dat de
Fransche Republiek door en door bedor-
Maandag zijn te Le Mans met geweld
de paters Capucjjnen uit hun klooster
verdreven. Alle deuren moesten worden
opengehakt. Slechts vier paters en vier
broeders bevonden zich, omringd door
een aantal vrienden, in het klooster.
Buiten juichten een duizendtal personen
de Capucijnen toe, die zich naar de
kathedraal begaven, waar zij door den
bisschop en de geestelijkheid werden
ontvangen.
De bisschop sprak de kloosterlingen
toe en protesteerde tegen de verdrijving
der kloosterlingen.
De verjaardag van den moord op
koning Alexander en koningin Draga is
in Servië herdacht door een rouwdienst
in de kerk te Belgrado, terwijl de graven
der vermoorden met bloemen waren be
dekt. Daarentegen verschenen dien dag
couranten, die artikelen bevatten lot
verheerlijking van den vorstenmoord.
FEUILLETON.
De Wees dep Gevacgeoen.
Toen de orde in Frankryk weer liereteld was,
atelde de familie Lnbomirska allee ia 'I werk,
om iets Daders te weten te komen ran de dochter
der ongelukkige roratin. Alle nasporiogen naar
de eenige erfgename bieren erenwel vruchteloos.
'tEenige wat men kwam te weten waa, dat
Gregor den avond voor de terechtstelling van
de roratin 't paleis met Roaaline had verlaten,
dat Gregor een der slachtolfera waa, maar van
't kind wlat men nieta naders te vertellen.
In het jaar 1806, toen er nog een goede ver-
atandhouding bestond mascben Napoleon en bet
rjjk van den Ciaar, kreeg bel Russische gezant
schap te Parjja een nieuw medelid in graaf
Rzewonski. Het Russisch gezantschap io Parijs
bewoonde toenmaals nog niet dat schitterende
paleis, welks menbileering en vooral, welka
prachtigo kapel tegenwoordig tot Je beziens
waardigheden der Seine-aiad bebooren, veeleer
waa bet in gehoorde, vrjj bekrompen vertrekken
onder dak gebracht. Graaf Rsewonski moest
dan ook vooreerst buiten hel gezanlscbaptge-
bonw zjjn kwartier zoeken en kwam vrjj goed
terecht in een der voornaamste hotels van het
toenmaligo i'arjjs, bel bOlel Grand-Batelière.
Toon de graaf or ongeveer veertien dagen
verbijt had gehonden, ontmoette hij eens op
de gang van de eerste verdioping twee vrou
wen, die een gevulde waschmaod droegen en
bjj ijjo nadering bescheiden ter zjjde traden.
Rzewonaki wilde juist achteloos voorbijgaan,
oen zjjn aandacht getrokken word door de
le late
Het
e gestat!
lokkeo, welker dikke vlechten aao alie kanten
onder het hagelwitte mutsje kwamen uilkjjken.
Het mooiste waren de groote, donkere oogeo
bol glinsteren run een opaal doot denkon.
De graaf was letterlijk getroffon. Hjj vond bjj
zich zeil, dat hjj die oogen al eens meer moest
gezien hebben, en toch kon hjj zicb maar niet
herinneren waar. Ten slotte knikte hjj de blo
zende, jonge dochter onwillekeurig toe, eeo
groet, die door de oudere, waBrscbjjoljjk da
moeder, met een allesbehalve vriecdoljjkeu
weergroet werd beantwoord, en zoch' daarna
zjjn kamers op. Haar de beide donkero oogen
kwamen hem telkens weer voor den geest, tot
eindeljjk de herinnering aan een ander paar
oogen in hem oprees, die zoo opmerkelijk veel
op dat van het wasebmeisje geleken; hjj her
innerde zich zjjn ongelukkige nicht, de vorstin
Fanny Lubomlraka, die in Parjjs zulk een on-
gelukzig einde gevonden bad.
Daardoor werd zjjn belangstelling in het
meisje sterk vermeerderd. Hjj gal zjjn kamer
dienaar last in bet betel inlichtingen naar baar
in te winnon, en de snuggere kerel kwam
spoedig borichten, dut bet enkel maar de doch
ter was der waschrrouw van hel hotel, vrouw
Bertot. Graat Fedor liet den eigenaar van het
hotel bjj zich roepeu en vernam nu, dat vrouw
Bertot wel heel wat moeite bad om haar tal-
rjjk gezin aan den kost te belpeo, maar dat er
□oeb op baar eigen gedrag, oocb op dal harer
dochter iets viel aan te merken. Eerst na eenig
aarzelen ging de hotelhouder er toe over de
Graat Uzewon
Vrouw Bertot wns met haar .dochter" ge
komen, ouder beding, dal de graal haar enkel
in tegenwoordigheid van den ho.-elbouder mocht
sprekeD. Zg had genoog kennis van de wereld
om te weteo, dat dit noodig was om lasterlijke
praatjes te voorkomen.
Toen Graaf Fedor voor de tweede maal tegen
over bet meisje stond, zag hjj duidelijk, hoe er
niets aan de golgkeniB inet zijn nicht ontbrak
inderdaad, dat waren niet alleen haar oogen
ook haar gestalte, de gansche snit van bet ge
laat, de geboger
Vrouw Bertot zag verbaasd naar hem op
Zeker vermoedde zjj. dat er ieta gewichtigs op
het spel stond.
Naar mjjn hart gerekend is ze mijn eigen
Spreek, om Godswil, s
u, dat ik de beste bedoeling*
ik hebRosi
zü i
iergerie
r lijo, v
vriendelijke woorden toe. Daarna greep bj),
trillend van verwachting, de band der moeder
en trok baar en den hotelhouder mot zich naar
de zjjkamer.
Is dal kind, dat meisje, uw dochter
bracht hij met mooito over de lippen.
Rosaline ie mjj even lief als elk mjjner
kinderen, antwoordde de waschvrouw ontwij
kend.
Rosalioe! riep hjj nil. Zon ook die over-
lk t
voerd. Niemand
tot injj nam,de wees der gevaogoneu" heette
ze in de gevangenis. Meer kan ik n niet mee-
deelen. Maar ge zult me toch mijn Rotaline, mijn
lief, braaf kind niet ontnemen? Met bet loon
door mjjn zwakke handen vorworven, heb ik
haar grootgebracht.
gerust te stelleo. Zjjn hart was overvol. En
tevens roes er een bange, bekleinmoode twijfel
in hem op. Als hjj zicli toch eens bedroog? Als
hjj eens, misleid door eeo toevallige overeen
komst van persoon en omstandigheden, een
vreemde in zjjn familie opnam Vergeefs peinsde
hjj, hoe by tot zekerheid koo komen.
Op eens schoot hem een kostelgk plan te
binnen. Hg herinnerde zich nog gotl de uren,
die hjj als jongeling met zgn van geluk stralende
uicht aan de wieg van hei kleine schepseltje
had doorgebracht, en duidelijk weerklonk nog
in zjjn gemoed de melodie van het kinderliedje,
waarmee de trouwe moeder toenmaals eiken
avond haar dochtertje in slaap zong. 'I Was
een oud Pookch lied, dat ook bjj zjjo eijin
wieg hsd geklonken. En met een plotseling be
sluit zette hjj ongemerkt do deur op een kier.
Dzarbinnen zat Rosaline vol verwachtiog en
met gebogen hoofd, Haar gelaat was afgewend,
Toen hg nu heel zacht de lieflijke Puolache
wgs begon te zingen, richtte zjj eensklaps hel
hoofd op. Eeo donker rood kleurde haar wan-
geo, als iu verwariDg greep zjj met bcldo han
den naar baar voorhoofd, zjj heelde over haar
gaosche lichaam, en toen ontsnapte haar plotse
ling een doordringende kreet: zjj bad het lied
harer kindsheid, liet lied harer moeder herkend.
Er valt niot voel meer te vertellen. Graaf
Fedor Rzewonski nam onmiddellgk niet alleen
zjjn verwante tot zich, maar ook de brave
vrouw Bertot eu haar kiudereo, vau wie dc
dankbare prinses niet wilde scheiden. Toen hy
een jaar later naar Polen terugkeerde, volgde
het gezio hem, urn, door hem eo Rosaline rjjk
begiftigd, in Rusland een tweede vadorland te
vinden, De jonge vorstin, voor wier opvoeding
de graaf veel zorg droeg, hnwde spoedig daarna
Wat echter het mooiste blgft van dit roman
tisch verhaal, iv, dal het niet verzonnen, mear
lot in do kleiaste hjjzooderhedeo waar is. Toen
in 1814 de gansche adel van Europa op het
Weener-congres sameokwam, blonk ouder al de
vrouwengestalten vooral ceu Poolsche uit, niet
door de lieftalligheid en hel aantrekkelijke vao
baar gauscbe wezen. Graaf de la Grange, do
getrouwe berichtgever van bet cougrca,noemt
ze ourhet was gravin Rosaline Rzewonski. ge
boren prinses Luboiniiska, het waschmeiaje van
het hotel Grande BateliOre, ,de wees der ge-
