Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 29.
Zaterdag 15 October 1904.
Achttiende Jaargang.
DE EEIBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Bameveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
ibouiaratoprlji pnr dri* maanden
Franco per post
Afzonderlijke nummert
10,40.
f 0,05.
Bureau
18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs d
Va* 1 tot 6 regelt
Voor iedere* regel mei
Dit nummer bestaat nit
Twee Bladen.
EERSTE BLAD.
Het gele gevaar.
i.
.Volkeren van Europa, verdedigt uw
heiligste goederen," tchreel keizer Wil
helm II van Duiltchland onder een alle
gorische schilderij, door hem zeiven
ontworpen en door een kunstenaar,
Herman Knockluis, professor aan de
Academie voor schoone kunsten te
Kassei, voltooid, zich ten doel stellende
in een zinnebeeldige voorstelling waar
schuwend te wijzen op het ernstige
gevaar, dat in hel Verre Oosten zich
dreigend begon te vertoonen.
Slechts ongeveer negen jaren zijn voor
bijgegaan sinds keizer Wilhelm in woord
en beeld zijn vermaning deed hooren,
welke echter destijds niet overal begrepen,
niet genoegzaam met dank werd aanvaard.
Thans echter staat Europa voor het
feit te erkennen, dat het dreigend gevaar,
waarop keizer Wilhelm gewezen heeft,
niet hersenschimmig was, maar een wer
kelijkheid, waarmede reeds nu met be
duchtheid moet rekening gehouden,
dat terecht veler gemoederen in spanning
heeft gebracht.
En opmerkelijk: deze schilderij werd
door keizer Wilhelm aan Czaar Nicolaas
U van Rusland geschonken. Met hel
deren slaatsmansblik voorzag Duitsch-
lands monarch, dat Rusland van de
dreigende gevaren in het verre Oosten
wellicht bet eerst en 't meest te duchten
had. Maar Wilhelm II wilde het denk
beeld, dat zijn zinnebeeldige schilderij
vertolkt, algemeen verspreiden hjj wilde,
dat Europa in deze zou worden wakker
geschud, dat zjjn strijdleus overal zou
worden vernomen en begrepen, en
daarom deed hjj van zijn schets helio-
grafische afdrukken vervaardigen, welke
door geïllustreerde bladen onder de
oogen van alle volkeren zouden gebracht
worden. Daarmede heeft hij, de onder
vinding heeft dat gestaafd, een hoogst
verdienstelijke daad verricht. De volkeren
F.uropa mogen zich waarlijk wel
voorbereiden op een krachtig verweer,
tegen het gevaar, dat Europa, onze be
schaving en het Christendom van het
heidensche Oosten bedreigt.
De egoïstische Engelsche diplomatie
dacht echter anders over den wapen
kreet van keizer Wilhelm II. Met een
verfoeilijk genot zag zjj hoe Japan zich
ontwikkelde tot een Mogendheid van
den eersten ranghoe dit Rijk zich met
hartstochtelijken spoed voorbereidde op
ernstige verwikkelingen, terwijl kansbe
rekeningen werden gemaakt om bij een
oorlog, die Rusland ten doel had, zich
een zegepraal te verzekeren. Dit lachte
der Engelsche diplomatie zóó toe, dat
zij, om Japan in zijn streven aan te
moedigen, zelfs niet schroomde met die
heidensche natie een bondgenootschap te
sluiten, hetwelk aan dit Rijk de verzekering
schonk, dat by een oorlog met den
gewezen tegenstander geen ongewenschtc
lusschenkomst van derden te vre
stond. Engeland, dat het werk en den
toeleg van Japan zoo daghelder door
schouwde, en reeds tintelde van genot
bg de gedachte een door Japan vernederd,
liefst verpletterd Rusland te zien, ging
den Japanner stijven in zyn plannen,
hem steunen in den rug.
Groot opzien verwekte dan ook het
gesloten Britsch-Japansche bondgenoot
schap. De gevolgtrekking werd niet
zonder grond aanstonds gemaakt, dat
nu een oorlog met Rusland in 't ver
schiet lag, en algemeen vond deze meening
ingang. Men wist, dat iedere gelegenheid
om Rusland te dwarsboomen door Enge
land als met beide handen werd aange
grepen, maar een bondgenootschap met
Japan ging veler begrip te boven. Enge
land scheen daarby geheel uit 't oog
te verliezen, dat het Gele rat ook een
gevaar kon worden voor het listige
Albion.
Nog ernstiger durfde Engeland het
gevaar tarten, zoo stout in het Verre
Oosten in 't leven geroepen. Het was
der Engelsche Regeering niet genoeg
verdrag met Japan Ie hebben gesloten,
w tarvan de heillooze gevolgen totaal
onberekenbaar mogen heeten, zij durfde
bovendien, toen door den ingetreden
oorlog tusschen Rusland en Japan haar
meer vrij spel werd gelaten, in Thibet-
binnendringen, ter wille van haar nooit
te bevredigen heerschzuchl.
De heer Hales, schrijver van voortreffe
lijke brieven in de „Daily News" over
de gebeurtenissen, die in het Verre
Oosten plaats hebben, zegt daarin, dat
zyn afkeer van het Britsch-Japansche
bondgenootschap, zoo onheilig in zijn
wezen, nog wordt overtroffen door zyn
verontwaardiging over hetgeen de Brit
ten in Thibet hebben aangedurfd.
,De schade en schande daarvan zal,
zegt de schrijver, op hun eigen
hoofd terugkeeren, en te laat zullen ze
bejammeren de aanranding van het
.heilige" Lhassa. Dwaas genoeg heeft
Albion gehandeld, door met Japan, om
Ruslands invloed te dwarsboomen, een
alliantie te sluitenmaar nog dwazer
deed het door het zenuw-centrum
het Boeddhistische Oosten op onbegrype-
lijk-onvoorzichtige manier te krenken
en te kwetsen. Straks, als het Oosten
opwaakt, zal die hoon, het boeddhistisch
heiligdom aangedaan, bloedig worden
gewroken I"
Of deze afstraffing van Hales door de
Engelsche Regeering reeds werd ge
voeld, laat zich gissen maar zeker is,
dat zij zich heeft gehaast te verkonden,
dat haar zending in Thibet is gelukt.
Naar de .Times" althans verhaalt heeft
Engeland met Thibet een tractaat ge
sloten, bestaande uil tien artikelen. Daarin
wordt Thibet verplicht markten open te
stellen te IJatoeng, Uyangtse en Gartck
en in drie jaarlyksche termynen een
schadeloosstelling te betalen van een
half millioen Pond Sterling. De Engelsche
troepen zullen de Ghumbi-valtei bezetten
totdat de schadeloosstelling betaald is.
Zonder toestemming van Engeland mag
geen sluk van hel Thibetaansch grond
gebied worden verkocht of vervreemd
en mag aan geen mogendheid worden
toegestaan zich Ie bemoeien met Thibcts
binnonlandsche aangelegenheden, in dit
land wegen, spoorwegen, telegraaflijnen
aan te leggen, of er mijnen te exploi-
teeren.
Alzoo ook Thibet volslagen dienstbaar
gemaakt aan Engeland 1 Maar Hales
schrijft, dat, wie met de toestanden
ginds niet bekend is, zich er geen voor
stelling van kan vormen, hoezeer het
Boeddhistische geloof de millioenen fa
natieke* in China, Indiö en Mongolië
beheerschl: hoe groot de geestelijke
macht is, die van uit Lhassa op de hei
densche scharen wordt geoefend. Hales,
die ook in Urga is geweest, de hoofd
stad van Mongolië en de tweede in rang
der heiligdommen van het Boeddhisme,
heeft daar de duizenden priesters aan
schouwd, die van verre oorden waren ge
komen de tienduizenden pelgrims, die
van heinde en ver strompelden om den
levenden Boeddha te vereerenen toen
eerst begon hy recht te beseffen, hoe
het Aziatische heidendom een levende
macht is, onweerstaanbaar zoodra ze
zich doet gelden, en loen ook sidderde
hy van vreet voor Eogelandt toekomst
in het Oosten.
Zoo zag men Engeland handelen,
alsof voor dil Rijk van het Gele gevaar
niets te vreezen stond.
BUITENLAND.
Da Katholieken te Parijs hebben in
zake onderwijs een activiteit ont
wikkeld, die bemoediging wekt. Het offi-
cieele kerkblad, de „Seinaine religieuse,"
bevatte Zondag jl. de volgende hoogst
gewichtige mededeeling
.Dank aan de hulp van God en den
offervaardigen arbeid der geloovigen, die
terstond moeite hebben gedaan om de
middelen le verschaffen, om aldus de
vele gesloten congregatiescholen te ver
vangen, is er thans geen kind meer te
Parijs, of het kan, wanneer de ouders
zulks verlangen, een christelijke opvoeding
genieten. Hel is overbodig om een lijst
publiek te maken of op bizonderheden
in te gaan. De ouders moeten, als zjj
twijfelen, zich slechts tot den pastoor
of de kapelaans hunner parochie wenden."
Uit Constantinopel wordt gemeld.dat
de sultan het grootkruis der Medjidjié-
orde verleend heeft aan hunne Eminen
ties de kardinalen Merry del Val en
Gotti, respectievelijk Staatssecretaris van
Z. H. en Prefect der Propaganda.
Men ziet in deze onderscheidingen een
bewjjs van loopende onderhandelingen
lusschen de Porte en den H. Stoel over
de vestiging van een Turksche legatie
by het Vaticaan en de verandering der
pauselijke delegatie te Constantinopel in
een apostolische nuntiatuur.
Baron De Courcel, plaatsvervanger van
den teruggeroepen Franschen gezant by
het Vaticaan, is op bevel van Delcassé
naar Rome weergekeerd,
Andermaal heelt hy daar voor een
jaar gehuurd.
Omtrent den toestand te Port Arthur
ontving de Daily Mail uit Tientsin be
richt, dal de insluiting van Port Arthur
door de Japanners steeds nauwer wordt.
Daaraan wordt toegevoegd, dat er voor
de Japanners veel aan gelegen is, dat
Port Arthur den 3en November, op den
verjaardag van den Mikado ingenomen
wordt. En dan wordt voorgesteld, dat
de toestand der Russen daar hoogit be
denkelijk wordt.
De Russen daarentegen verklaren, dat
Port-Arthur niet door den honger tot
overgave kan gedwongen worden en dat
liet garnizoen nog ongeveer 30.000 man
slerk is.
Uit Tokio wordt eindelijk bericht, dat
18 Sept. jl. de Japansche kanonneerboot
.Hiyei" in de Duivenbaai op een mjjn
is gevaren, en gezonken is. Slechts twee
onderofficieren en twee matrozen slaag
den er in een naburig eiland te bereiken,
van waar zij later werden afgehaald. De
rest van de bemanning, die uit 197
koppen bestond, kwam om. Het vaartuig
was te voren gedetacheerd voor een
bijzonderen last.
Het bericht van de ramp was tot nu
toe achtergehoudeneerst Dinsdag werd
toestemming verleend het bekend te
maken.
De czaar, de ezarin. de grootvorst-
troonopvolger en grootvorst Alexis
kwamen Zondig te Reval aan. Des mid
dags nam de czaar de pantserschepen
Oeljabja, Orel, Borodino, Imperator
Alexander III en Knjas Soworof in
oogenschouw.
FEUILLETON.
Vipnen des
1) Op een fraaien zomeravond ulon in eens
mat clematis en kamperfoelie begroeide veranda
ven een nette villa bg eene Silezisehe etad
twee dames, echtgenoote en dochter ven
den proenrear Werner. Beide demea werkten
gverig aan eeerig haakwerk. Ving gleden de
pennen door bel fijne kantwerk, de geteekende
omtrekken met de glinsterende draden natee-
kenead oi se aanvallend.
„Kp, moeder," zeide de jonge dame, de
stDte verbrekend, „na is ook dit medaillon ge
reed. Komt het niet mooi nit? Prachtig alingeren
de korenaren en de drnivenblAren om de kelk,
Ik weet bijna niet, wat meor le bewonderen,
dit medaillon of dat met de paaaiebloemen, die
hel krtili omalingerenIn alle geval zal het
geheel prachtig harmonieeren. Wat ut Paal
bljj stl11 ais hij dese alb krijgt eo ze d
lal als b|j zjjn Eerste H. His zal opdragen. Ik
kan naawljjka wachten, dat deze groots
aanbreekt, en toch moeten wjj nog een vol jaar
gedold hebben. Zeg my eens, lieve moeder,
waarom beeft Paal eigenlijk de hoogesebool
hier verlaten, om in 't buitenland ijjne alndiSo
te voltooien?"
Een smartelijke trek vertoonde zich by de
mag dar dochter om den mond der moeder;
baar oogen volden zich met tranen en diep
boog zy het hoofd over baar wtrk,
„Waarom weeot u vroeg het jonge meisje
en blikte vol deelneming iu de droeve trekkeo
barer moeder, „wat bedroeft o tocb zoo? Io
de weinige dagen, dat ik weer thnia ben, heb
ik u oog oiet siea lachen. Aeb, ik aprak het
oog niet oir, maar 'I ia hier heel aoders ge
worden, heel andere in de vyt jaren, welke ik
bg de goede zoetere in 't klooaier heb doorge
bracht."
Eo 't meisje boog zieb eveneens Irenrigover
„Moeder," sprak bet meisje weer, daar
mevronw Werner hel atilzwygen bewaarde,
„waarom ia bet too veranderd, zoo atil by ona
geworden Waarom blglt papa niet meer io
den hniseiykeo kring, zooalv voorheen Ik heb
bem nog bjjoa niet gezien, eedert ik terug ben.
Bjjna nooit eet hg met one, en zijne avonden
brengt bg elders doorzeg my tocb, litve
moeder, watraan ligt dat? Waarom moeat ik
ook zoo plolzeliog van de goede znslera thuis
komen? Ik weet nog beden niet, waarom bet
geschiedde. Toen ik my nit liefde tot papa en
n schikte io de echeiding der geliefde klooster
zusters, eo naar hnis spoorde, geschiedde dat
in de hoop, one gezellig thuis van voorheen
terug te vinden; ik hoopte n en papa beiden
de Helde le kannen vergelden, welke gy in al
die jaren voor my gekoesterd hebt, maar ach,
hoe spoedig moest ik bemerken, dst er thuis
een heel andere geest beerschle dan vroeger.
Lieve moedor," smeekte bet meisje, loen zy
zag, dal haar moeders trekken nog droeviger
werden, .wilt n my nwe smart nlat doen deelen,
eo my zeggen, wat n zoo bedroeft? Misschien
valt bet u minder zwear, als ik het u help dragen."
,Acb, mgn kind," antwoordde mevrouw
Werner, ,gjj knot niet gclooven, hoe zeer het
mg doet, nw jong gemoed met znlke dioeve
beelden le vervallen. Maar (och hebt gegeljjk,
bet is nog het best, dat gg alles verneemt,
want lang kan het voor u toch niet verborgen
blyven."
En haar dochter liefdevol tol zich trekkend,
deelde zjj het angstig luisterende meisje mede,
wal baar hart zoozeer bezwaarde. Procnrenr
Werner waa een rechtschapen, braaf man ge
weest, dia het goede oastreelde en zyne plichten
zie katholiek Ironw vervulde. In edelen wed-
y ver met zgne brave, godsdienstige echtgenoote,
voedde hg zgne twee kinderen op in de vreeza
des Heereo, en vond bel zeer goed, dat zyn
zoon, na aflegging van het toelatingsexamen
voor de boogescbool, zich op de studie der
theologie toelegdehg zelf effende bem daartoe
deo w. en zorgde ervoor, dat zgne dochter
in een aitstekend pensionaat van eerwaarde
znstera werd opgenomen. Hoe waa bet moge-
yk, dat znlk een verstandig man zoo geheel
van tienswgze kon veranderen Rijkelijker
vloeiden de tranen der gade, toen zg bare dochter
meedeelde, dat, spoedig na haar vertrek naar
bet pensionaat, een stadiemakker haart vadere,
de stad waa komen bewonen, om daar zyne
dagen als rentenier te elgleo Deze man zon
de booze geest van den procnrenr worden. Het
de grootste elnwbeid wist hg zich aan hem
vut te hechten, hem zoodanig in zgne strikken
to verwarren, dat de tot dan toe zoo verstan
dige man tot een byna willoos werktuig werd
in de haodon van deo verleider. Door allerlei
knipergeo, slechte gesprekken en gezochte spotter-
ogen, wu tiet bem gelakt den man, die tol nn
toe znlk een goed katboliek was geweest, geheel
van zijn heiligen godsdienst te vervreemden.
Dll was wel niet ineens gebeurd, maar langzaam
en zeker wiat da verleider zyn werk te doen,
totdat hy zjjn offer geheel bad ingepalmd. Hel
bloedend hart mout zgne vrouw toezien, boa
haar man het bidden geheel verwaarloosde,
geen kerk meer bezocht, niet meer de heilige
Sacramenten ontving, ja zelfs met de heiligste
zaken begon te epollen. Alle tydschriflen en
kranten, welke een godidienstigen geest adem
den, werden nil bet bale geweerd, eo bladen
werden In bnis geheeld, welke in hnnne kolom
men, onder de vlag mei het opschrill .Lot
van Rome," gevnld waren, met artikelen vol
hoon en spot tegen de kork, bare bedieoireo,
geboden en teerlogen.
Met de alle bear ten dienste staande middelen
bed mevronw Werner haar echtgeooot bezworen
toch niet door te gaan met zgn lulerlgk, onge
luk-aanbrengend doen en laten en op deo
rechten weg terng te keereo, doch slechts hs-
Isedlgeode woorden, tenslotte scherpe verwytin-
gen weren bet eenige antwoord op bear smeeken
geweest. Steeds nanwer sloot de proenrear zieb
een by de godsdiensthaters, waartoe zyn booze
geut hem geleid bad.
Deze was bet echter niet voldoende, den
echtgenoot eo veder van zgn guln te hebben
afgetrokken, zyn streven we* er op gericht, ook
de overige hnUgenooten tot zieb te trekken.
Onalgebrokso bluts do booie geul deo proeqrenr
op, zoowel zyne vronw, als zyoen kinderen het
bezoeken der kerk, maar vooral elke godsdien-
stige oefening te verbieden. Myobeer van Senden.
zyn studiemakker en verleider, vond betonver-
anlwoordeiyk, dal een ontwikkeld vader In den
tegenwoordigen tjjd toestemming kon geven<
dat z'|jn zoo degeiyk onderlegde zoon prluter
zon worden, terwjjl joist t[jo groot verstand
hem er toe riep een prachtigs betrekking in
steatadienat te vervnlleo, ale bij zich maar bg
ben wilde aanaloiteo. En een joog meiijs in
een kloosterpenaionaat te plaatun, waarin de
hoofden opgevnld worden met dwaze ideeën,
vond de vriend du procureurs eenvoudig onbe
grijpelijk, en daarom drong hy er by den zwakken
man op aan, daaraan een einde te maken.
Hier evenwel etlet de procnrenr op onverwacb-
ten tegenstand. Vaet en zeker verklurde bem
zyne vronw, dat bet bedroevend en pynfijk ge
noeg wu, dit hff zgne overtuiging ontronw
wu geworden, haar daartoe te brengen zon
hem nooit gelnkkeo. Hy kon beer plegen, haar
•teeda meer leed berokkenen, dat, wat by beoogde,
ook hear van bet geloof afvallig te doen worden,
zon by nooit bereiken.
Jnist hetzelfde boorde by van zyn zoon, toen
hy dezen, nn ongeveer twee jzren geleden, bevil
zyn theologische stadiën Is staken en een ander
vak le kiezen, welk wu hem om 't even, doch
hy mocht zich niet meer op de godgeleerdheid
toeleggen. Ook bier echter bereikte mijnbeer
Werner niet, wat hy wilde.
Zyn zoon verzekerde hem eveneeos, dat geen
macht ter wereld in staat zon zijn, hem vu
zyn bul nit, priester to wordts, af te brut-