Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 1.
Zaterdag T April 1905.
Negentiende Jaargang.
DE EEMBIDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
V«rachijnt eiken ZATERDAG.
AbonnemontapriJ» par dria mtuundan
Franco per post10,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Veroenlging De Eembode.
Prijs dar Adrartantitsi
Van 1 tot OroKolsf0.H0
Voor iedoroa ro|ol moorfO.OB
(!orr«s|>onilnntlSn e
Seiwiding van Kerk en Staat.
I.
Zóó ver is het reeds gekomen, dat
de laatste teóre banden, die in Frankrijk
Kerk cn Staat ten nauwste verbinden,
met ruw geweld zullen worden verbroken
Het gevreesde wetsontwerp tot scheiding
van Kerk en Staat, door de godsdienst
hatende Fransche Regecring b(jde Kamer
ingediend, is reeds in behandeling
genomen.
Maar het moest komen, de vrijmetse
larij bad dit op haar program. De
snoode handeling der Regeering was
sinds jaren, met al de sluwheid der
vrijmetselarij eigon, zorgvuldig voorbereid.
„De campagne begon", schreef dezer
dagen graaf Albert de Mun, de kloeke
strijder voor godsdienst en vaderland,
in don „Figaro" - „met het bezoek
van den president der Republiek aan
den koning van Italió. Deze reis was
een meesterstuk van vrijmetselaarssluw
heid. Onder het mom van internationale
hofleljjkheid schemerde het plan, dat
thans voor onze oogen uitgewerkt wordt,
openlijk door. Het was noodig, dat de
offlcieele vertegenwoordiger van Frankrijk
zich naar Rome liet brengen, om daar
voor de oogen van heel de wereld tegen
over den Paus, dien hij moest voorbij
zien, het werktuig misschien het
onbewuste werktuig te zjjn van de
weloverlegde beleediging. De ontvangst,
hem bereid door de Italiaansche vrij
metselarij, was voldoende om de his
torische beteekenis van dit bezoek te
kenmerken hij werd ontvangen met de
kreten: „Leve het anti-clericale Frank
rijk I" en „Weg met het Valicuan I"
Met deze schanddaad was een reuzen
stap gezet in de richting, welke de
Fransche vrijmetselarij voor oogen had.
Zjj wist, wat op zulk een manifestatie
volgen moest. Verwikkelingen met den
H. Stoel zouden ontstaan, zoozeer
door de vrijmetselarij begeerd. Tijdig
liet Paus Leo XIII in zijne bozorgdheid
der Fransche Regeering weten, dat het
bezoek van Loubet aan Rome als con
beleediging voor den H. Stoel zou be
schouwd worden, maar juist dat werd
door de sectarissen in Frnnkrjik
gowonscht. Zij wisten, dat tegen do
schennis der regelen van do sinds 34
jaren gebruikoljjke diplomatie, een protest
des Pausen niet zou uitblijven, en juist
daarnaar werd vnrlangd.
Nauwelijks toch wns het protest ver
nomen of do der Kerk vijandige pers
schreeuwde hot uit, dal do Paus Frankrijk
had uilgedaagd on or nu geen oogonblik
mocht geaarzeld den Franschon gezant
b[j den H. Stoel terug te roepen en
tevens het Concordaat op te heffen.
Hel sein was gegeven aan do Fransche
Regeering tol het afbrekon dor botrek-
kingon met den H. Stoel. Do ambassa
deur werd teruggeroepen de ambassade
mocht voorloopig blijven bestaan tot
Combes ook deze den genadesloot
gaven zou.
Deze stonde kwam nog spoediger dan
men vermoeden kon. Twee Fransche
bisschoppen worden, wegens redonen
van canonieke tucht, naarRomo ontboden,
om zich te verantwoorden voor do kerke
lijke jurisdictie. Deze wettige uitoefening
der geestelijke macht werd den Paus
onder groot misbaar der mavooieke
pers in Frankrijk betwist. Z(| schalde
het uit, dat do Paus het Concordaat
goschonden had! Men eischte dat Pius
X op zjjn onlbicdingen der bisschoppen
zou terugkomen. En Combes, du rene
gaat, gehoor gevende aan dit verlangen,
was onbeschaamd genoeg, den Paus een
ultimatum te zenden.
Onder den indruk van dit snoode
feit schreef de odele journalist Francois
Veuillot in den Univers
„Combes heeft de misdaad volbracht.
H(j heeft den Paus een belachelijk en
onbeschaamd ultimatum gezonden. Wjj
hebben het reeds gezegd: niots is mon
sterachtiger dan het door Combes aan
gevoerde voorwendsel; hjj beweert,krach
tens het Concordaat, Z. H. den Paus te
kunnen verbieden, met do bisschoppen
te correspondecren, over bon zjjn gecsto-
lijko jurisdictie uit to oefonon cn van hen
verklaringen te eischon. Dat is waanzin
of cynische eanailUrit,
,Vnn den I'aux te ejschen onder bedrei
ging hem te straffen, onmiddellijk do
brieven, op zjjn bevolen aan twee bisschop-
pon over uitsluitend gnestolijko zaken,
gorirht, in te trekken, - die sommatie
overschrijdt niet alloon dn grenzen der
beleediging, zj| overschrijdt dn grenzen
der waarschijnlijkheid. Deze renegaat, die
allüR, zijn geloof, zjjn geloften met voe
ten heeft getreden, durft op zoo'n toon
spreken tot het Hoofd dor Kerk, den
plaatsbekleedor van God, dien hjj heeft
verraden
„Muur te midden dier holumligingnn
sclijlnt onze doorluchtige Vader, onze
zeer golielde Pius X nog groolor."
Hot afbreken der betrekkingen van
Frankrijk mat den Paus kondigde togol|)k
do scheiding nun van Kerk en Staat.
De Paus wil de scheiding werd door do
sectarissen steeds herhaald. 01 van dn
zijde dos Vaticaans dll met kracht weer-
iproken word, hot baatte niets. Nog
dezer dagen bovatto do „Oisorvatoro
Romano" do volgende nota
.Met aandrang wordt lelkeiiH herhaald,
dat do H. Stoel verklaard zou hebben,
dat ofschoon h(j die niet wonscht, du
scheiding van Kerk en Slaat In Frankrijk
gaarne aanvaard zou worden, in
do overtuiging, dat de Kerk daaruit
voordeel zou trekken. Wij kunnen mot
allo zokerheid bevestigen, dat du El-
Stool nooit oon dergelijk» varklaring
heeft afgelegd."
BUITENLAND.
In hel geheime eonsislorio van Maan
dagmiddag hield Z, H. de Paus de
volgende toespraak.
„Voor do derde maal spreek ik nu
tot U, on ik moot helaas dingen ter
sprake brengen, die droefheid in plaat'
vun vreugde verwekken. Daarin geiykt
de Kerk op baron Qortdoiyken Bruide
gom, die ook con teeken was, dat logen-
gosprokon zou worden,
„Wjj beklaagden ons h(j U er roods
over, dnt in Frankrijk plannen gesmeed
worden, die den Godsdienst nadculig
z(|n. Wii beklaagden ons er over, dat
men plan Imd hot Concordaat, In het
begin dor vorige eeuw door don Paus
en de regecring van Prnukrllk tot hut
algemeen heil van dun Godsdienst en
den Staat tot stand gebracht, tu ver
breken on eon alti|dduronde scheiding
luischen hat burgurlijk gezag en de
Kerk to maken. Hoewel wjj, laatstelijk
nog, mot al do toewijding en al do
middelen, waarover w(J boschikkon, ge
tracht hebben zulk non groot onheil Ie
voorkomen, on ons vaste plan li lint
nog te trachten (want hut is onze be
doeling niet, ons aan hot Concordaat
te onttrekken) zjjn du zaken mot zooveel
voortvarendheid voortgezet, dat men
ongelukkig goloovon moet, dat het binnen
kort tot oon katastrofu komen zal. Bitter
betreuren w|| liet lot van het Fransche
volk, dut wj) uit heel onze ziel lief
hebben, want iedere slag, die do Kork
toegebracht wordt, doet overal z(|n
slag guvoulen in bet openbaar leven,
Niet alleen de Knlliolieken van Frank
rijk, voor wie de verdediging van d(
Kerk oon heilige zaak is, maar ook
allen, die vrodo en rust willen zien
heorichon, moeten daaraan denken, om
voor hun Vaderland zulk oun onheil nf te
wondon.
„Ook Is onzo ziel bedroefd door den
schi lkkeiykon oorlog, die sedort zoolang
reeds door moord ou brand do landen
van hut Verre Oosten teistert, Wulk
een vree«elj|ke gedacble. I)r I'mr 'Ie-
vol nederigheid op aard» do ilauts bu-
kleedt van God, dio aan du menschel)
vrodo en eensgezindheid schenkt, doet
zj11 gebeden opstygen, opdat do Voor
zienigheid aan de koningen ou volkon
verlangens naar vrede geve.
„l>o kwalen, die overal do monsch-
liohl teisteren, z||n zrto fjilrjjk en zoó
drukkend, dat hot onnoodig is zo door
du rampen van een oorlog te verzwaren.
De Pnua verheugt zich, dat Brazllió,
Peru en Bolivia aan een commissie,
voorgezeten door dun Apostolische»
nuntius, hun geschillen over do grens
regeling van hun ondurlingo landen
hebben onderworpen. H(J betreurt hut,
dal do lopublink van Equador zich
vjjandlg loont aan den godsdienst, IIU
eindigt, met de II. Maagd aan te roepen,
Zy, wier onbevlekte Ontvangenis do
Katholiokon van hooi do werold In
Doeombor geviord hebben.
In hot Consistorie worden moordoro
lhiliiiaiiMcliu en vreemde bisschoppen
benoemd.
Over hot huwoiyk van koning Alfonsus
XIII van Spanje hehbon roods vnrschlllnndo
geruchten de rondo gedaan. Thaiu doelt
do correspondent van de „Daily Mail"
mede, dnt men In uitstekend ingelichte
kringen verzekert, dat do voorloopigo
onderhandelingen ovor hot huwoiyk van
Alfonsus XIII mot do prinsos Patricia
van Connaught offlclflol bogonnon s(jii.
In de hofkringen zegt men, dat het
succes dor onderhandelingen zoo goed
als vorzokord is.
Keizer Wilhelm heeft te Bremon woder
nns een merkwaardlgo rede gehouden
ver do Dultscho hegemonie, Dultsehland
moot eon wereldrük worden, maar dat
niet gesticht is door verovering mol
hot zwaard, maar door het vaste ver
trouwen van allo naburige Staton op
Dultsehland als een rustlgen en vreod-
umtn Staal. Voor hot bewaren van
don vrede Is echter oen grootc vloot
onontbeoriyk. „leder oorlogsschip, dat
van stapel loopt," zoldo do keizer, ,1»
oen ondurpand te meer voor don wereld
vrede, onzo vyandon zullen minder twist
zoeken en als bondgonooton zullon wy
er voordeel van hebben."
In weerwil van do horhaaldo tegon-
sprnak houden do vredusgeruchten alouds
liet suhjjnt eon fell to »yn, dat or
thans in Petersburg ernstig beraadslaagd
wordt over do kwestie van oorlog of
vrede, en dat in deze conforentlfln dit
maal niet alleen mililalren maar ook
sbuitsliuilon betrokken worden. Do Tzaar
schijnt gezind te a(jn groolo offers san
gebied te brengen; daarentogoii schynt
ie i in Petersburg goon lust te hebben
nnn Japan enne oorlogsscliadevergooding
te verloonon. De schadevergoeding in
coulant geld !ich(jnt echter juist de
voorwaarde to zy», waeraan men In
Japan de grootste waarde hecht.
Als oen tuoken ten gunste ven den
vrede wordt ook beschouwd, dat do
onderhandelingen over oono Russische
leuning in Frankryk herval zUn. In leder
(eva. houden do vrodoigor.iclltnn aan.
Central News meent zulle to kunnen
zeggen, dat meer ol minder olficieua
In do beide laatsto weken vredosovor-
laggingsn i(jn gvvoerd ui dat da voor*
waarden, waaronder men in bepaalde
ondurhandelingon zou kunnen treden,
behandeld z(|n in een bijzonderen
ministerraad, door den Tzaar goprosl-
doord.
Reeds werd Dinsdag uit Puteriburg
geseind: Uil oono naar allen schyn go-
FEUILLETON.
Op 't goede pad teruggekeerd
Zjjn smeekbede bestierf onder dan strengen
blik van z(jn haar.
,Eo?" barhaslda deze,
.En de grijsaard verzocht soo dringend
an voegde er bQ, dal lila varzoak ook Uw
Ezcellenlio aenlgatioa raakt."
.na r
„Ja, dal zegt hij I"
„Laat ham maar binnenkomen."
In 't volgend oogenbllk trad mal
onhandige beweging een oud. eerbiedwaardig
man in hot bureauhy zag er goed uit, doch
waa ouderwctach gekleed eo had acherp getee-
kenda galaatetrekkco. Meriota oogen rustten
vragend op don blooongekomenc.
.Excellentie," begon deze op harden, luldklln-
kenden loon, „ik ben Kmile Sergeeul I"
„Dal lea Ik op nw kaartje," viel deze hem In
de rede. „Wat verlangt ga Y'
„De ultatelliogder verdrijving van de Itodemp-
torlaten In de'rue Var de, Excellentie!"
Marlot glimlachte.. Zoo, eo weerom f"
.Een der eerwaarde vedera ligt ernatlg ziek
en ken niet vervoerd worden, en desa wenacht
te aterven In zijn oud, geliefd lebui»."
Zijn ExceUeulie had mei genpanoen belangatelllug
geluieterd, terwijl ijjo acberpa oogen nog ateeda
onderzoekend op den vrager roetten. Blijkbaar
interen «eerde hem hel uiterlijk en de wl|xe
van den grijsaard meer dan diens verzoek.
Wanl lerwül oog en oor mot belnngelolllng
aan den ouden man hingen, aprak «i)n mond
droogjea
,'t SpUt mij, uw verzoek, niet te kunnen In-
villigen. Hel bevel lol uitzetting dezer Itedmnp-
„Zt|n naam V" vb
.Thans pater Ignatl
„O hemel, mi|n vc
Z(jn Excellentie eli
lOiheenJeaneotVlllot.
niicltilgrn
ile pen op. Joannola
t or In hel binnenste
n voorviel t ll() ge-
I, van welken telel h||
ichor ten der uitvoering zou slechts opzien haroo."
Da gr|jaaard stond
woorden wat la vu_
vroeg: „IJ beul llretigoor,
„Ja, Excellentie!"
j „Dat dacht ik aldat k
van apraken wel hooreo."
Met klimmende helangalalllog beschouwde h(j
de acherpe trekken de» gr|jaaarde, het werdtlt
barachan
hart bit het zien van a|jo atoeren, maar laven»
eerbiedwaardlgeo en braven landiman.
„Ik ban ook alt Hretagne," .prak h(|, „en
waarnchijnlijk grondt zich op deze omatanillgheid
de bedoeling, die g|j mijn bedlondn te kennen
geefl, dat uw verzoek mi) persoonlijk eeoigszioa
raakte?"
.Zeker, Excellentie I"
.En lo hoever, ala Ik vragen mag?"
.Dl zleko b(j da Rademptorlalao, lar w
wille Ik u om ultalel verzonken wilde, Ie
BreUgner eo
Meriot ontroerde blijkbaar) een plotseling
i groot» epannlng wns np|
lint la de vroeger» vrlont
het uit ilea grjlesards
,U Is derhalve Jaannnta ot
haalde mij l|)dene onzen studietijd veel
loodst ik u, ook zonderu persnon"
toch In den geest mil wel kot
Jeanont hield kinderlijk veel vt
w||l h|j z||nn ouders vroeg ver!
hul» werd opgevoed,'
De oude mao onderdrukte een
mij nog aanmaal la alen en lo zijn gelleltl klooster
te kunnen eterven. Ilen eereten wensch heb Ik
vervuld door een spoedige overkomst, d» ver
vulling v.n z|jn «udereo harteweusoh ligt lo
Een inwendige oulroerlug belette hem verder
la aprakan. Tranen rolden Item over de wangen.
Meriot hed a(jn h
voelde m
aielaslrijd te liolpeo.
„II doet zeker geen onrecht, Excellentie, els
lil tie laatsle Iteiln eens stervenden vervult, die
tooit zonder lw(|lvl gonn kwaad gedaan en voor
■Ijn» godsdienstige overtuiging vervolging geloden
.U|) hthtg»l||k Hergeaut."
Nu slak li(j de pen In den elegaulan Inkt
koker an met vast» hand achreef h(|.
,Hal verjagen der Itadainplnrlsteo In tie rua
Uw neelver- I Varrde, ia voorloopig ullgeatald.
K. Marlot."
Zool" Da atam van dan vaal vermogendan
e elddorde merkb.ar hij hat overgeven van
geachrevano aan dan gr||aaartl, „dit dokt
aal Jeannote wanaclt vervullen,
eo dan
.En dan, Kxenlleolla?"
.(troel dan vriend mijner Jeugd ven mjj."
lie nude man vatte Merlole rechterhand.
„Dank stamelde h|j, duizend maal dank voor
tiwe goedheid en uwen greet In, In,
Trenen verellkten opnieuw aiJne item.
,Nu wel wlldal gil nog aeggeo ma
hem Meriot aan.
,lu naam van m|jo alerventlen naai,'.' vollooltla
taming aal f
.Volstrekt niet. HU bltll dagaltjka voor u en
bi| houdt eteeda vol, dat u eens lot hot geloot
uwer Jeugd en dn godsdienstige overtuiging
uwer landslieden stilt tarngkeeren. lid kanl,
legt hjj, uw goed hert en houdt hel voor
omsluierd door slacht» Invloeden, nlat voor
badorvan an dan godedlanst vijandig."
Ken llohtn huivering llap door Meriota ladanj
z|jn verstandige, donkara oogen werdan vocht.
Toch ward h|j zlchzall terstond waar maaatar.
.Zeg uwen neet, dal Ik ham zaar bedank
voor z|jn vriendentrouw, dien h|) to|] bawtjal,
en dat Ik da hoop koaatar, dat li(J herstellen
moge. En nu, vaarwal I" aprak h|) lol dan
grjjsanrd, die nlat zoo aanalnntla woorden tot
antwoord kon vloden.. Aarzel nlat langer uwen
neef de eervulllog van zijn weoach to maldao."
Na alkaar nngmaale haitsl||k da hand ge
drukt tt hebban, namen belde llrntagnnra al-
scheld van alkaar.
Toen de grijsaard hal warkkabloat verlaten
had, ging Marlot aan 'I venster staan. Il{)
drukte i||n haal voorhoofd tegen da koala ruiten
eu keek mat w|jd geopende oogan naar bnlteo.
11(1 aag achter liet Jagen en wovlen dar tnaelgla
In dn stralen dar waraldatad nlat, oaan, i||n
geestesoog awaalda var van Partje waf, naar het
n nlat boos op m|j,