Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
rtsrs
No. 7.
Zaterdag 13 Mei 1905.
Negentiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren. Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
V erschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnamantaprijz per drie maanden
Franco per post
Afzonderlijke aummer*
10,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniglng De Eembode
PriJ» der Advertentiini
Van 1 tot 6 regel»f0.30
Voor iederea regel meerf0.05
BIJ dit nommer behoort
een Bijvoegsel.
„Een zware taak."
Onder dit opschrift komt in ,De Eeiu-
lander" van 3 Mei l.l. een artikel voor,
dat wij, om meer dan eene reden, meenen
ook onder de aandacht onzer lezers te
moeten brengen. Dat wij, zooals het
blad dit gelieft te noemen, als pleit
bezorgster van de vijf raadsleden, die
ontslag als zoodanig genomen hebben,
zijn opgetreden, schijnt het moeilijk te
kunnen verduwen. Al aanstonds wordt
ons voorgehouden, dat .De Eembode"
nimmer de gewoonte heeft argumenten
van tegenstanders onder de oogen van
hare lezers te brengen. Om nu den
„Eemlander" een blijk te geven, dat wij in
bet onderhavige geval gaarne aan zjjn
verlangen willen tegemoet komen, zullen
wij than», omdat het blad door bijzondere
kalmte, waartoe reden bestaat, van zijn
gewonen schrijftrant sterk afwjjkt, het
geheele relaas weergeven, dat het aan
ons artikel: .Nog een kort woord over
de belangrijke Raadsvergadering en hare
gevolgen," heeft toegevoegd, waarbij
wij ons echter zullen veroorloven de
noodige aanteekeningen te maken.
Het blad schrijft:
Een on
Jorissen c
dat zij
bevooroordeeld lezer zal tot dc
moeten komen, alsof wij de heoren
s. er een verwijt van wilden maken,
un zin wilden hobbon;
want zij
andere ra
vóór het
trachten te betoogen, dat juist de
adsleden n.l. de meerderheid dio
ot stand komen der Industrieschool
gestemd
kwnlyk i
adden, hunzinwildenhob-
wy hobben het de heoren niet
ouomon, dat zy hun zin wildon
hebben, doch alleon gemeend het to moeten
afkeuren, dat zij hun ontslag hebben inge
diend.
De meening was, aldus wordt
voorgesteld, af te keuren, dal de vijf
Raadsleden hun ontslag hebben inge
diend, maar door ,De Eemlander" werd
gezegd: ,dat ze beloofd en bezworen
hebben, de belangen der gemeente naar
plicht en geweten te dienen en dat daar
mee niet te rymen is de houding aan
genomen door de heeren Jorissen, Veis-
Heyn, Plomp, Kleber en Hamers, n.l.
weg te loopen, omdat ze hun zin niet
konden krijgen."
Derhalve wordt dien heeren het verwijt
toegeslingerd, dat hunne houding niet
overeenstemt met wat zg als raadsleden
hebben beloofd en bezworen. Hier zij
in gemoede gevraagd of in het gegeven
geval grievender insinuatie voor die
mannen denkbaar is.
Doch luisteren we verder naar .De
voorstellen, die hy acht te zijn in het belang
van de gemeente.
Doch weg te loopen, omdat er besluiten
genomen worden waarmêe men het niet eens
is, obstructie te voeren als in de vorige
zitting van den Raad heeft plaats gehad,
a.u-uv-n 0llie afkeuring nlt-
moed, ge
beschikken hebben vóór het verzonden naar
de atdeelingcn en logen het tot stand koinon
- ie Industrie-school
ook moeten hot govallon besluit bo-
in, doch zg zullen waarschijnlijk van
oordeel zijn, dat zo hunne overtuiging
niet de onze botor kunnen dienen door
op hun post to blijven, dan door weg te
gaan.
Intus8cben, zij zullen hot zonder .core-
saluut* van de Eembode moeten stellen.
Dat wij ook dezen mannen een wel
verdiende hulde niet willen onthouden,
hebben wij bewezen door de hoeren
Van Kaiken en Visser met de vijf andere
raadsleden in één adem te noemen als
wakkere verdedigers der gemeentebe
langen, maar deze heeren zijn niet
aangevallen en gegriefd door .De Eem
lander." Dat zij op hun post zijn ge
bleven, is hoogehjk te prijzen en zal
evenzeer zelfs door de raadsleden, die
ontslag hebben genomen, ten zeerste
gewaardeerd worden. De reden waarom
wenschen wij evenwel hier onbesproken
te laten.
Het blad vervolgt:
en dat wegloopen geen daad van
.kloeke* daad achten. We vin-
uon, om verschillende redenen, h t minstens
genomen zonderling, dat de Eembode door
die daad zóó in geestvervoering is gobracht,
**nl,'ding toe vindt den heeren
Jorissen c. B. een .eeresaiuut* te bre.gen.
Wjj voor ons meenen, dat in de ge
gevenomstandigheden een huldebetuiging
aan de wattere mannen niet uitmocht
blgven. Wil ,De Eemlander" echter
bever achtenswaardige mannen grieven
en beleedigen, dat zij haar overgelaten,
maar wij zullen ons dan de vrijheid
veroorloven, dit unfair te noemen.
.De Eemlander" zegt verder
Wij zjjn hot me
liet eene, doch ai
rat mannelijkor i
die beide heeren volstrekt
ten hunne houding heol
i werkolljk van oordeel, dat
ons van do liciolijke tormlnologie v«
„Christelijke" Eembode te bedienen zulk
men trachton daaraan einde te maken ener
telkenB met kracht togen opkomen doch
dan gaat inon niot loopen. Dergelijke .kloek
heid* is gemakkelijk genoeg.
Dat is geon mannenwerk
Maar als den heeren naar hun inzien
de mogelijkheid benomen wordt om
naar plicht en geweten de belangen
der gemeenle te behartigen, waartoe
behoort een zaakrijke behandeling in de
afdeelingen, vooral van ernstige vraag
stukken, zooals een subsidie-verleening
aan een Industrie- en Huishoudschool,
dan is strijden tegen bedoeld drijven,
zooals gebleken is, toch vruchteloos. En
dan dient er iets anders gedaan.
De wijze gast het blad voort waarop
de Eembode do houding van de heeron Joris
sen, Hamers, Plomp. Kleber, Vels-Heijn. van
Kalken en Vissor vorder tracht te vordedi
r pleit moer voor do handigheid dan voor
^eerlijkheid van dit Roorasche orgaan.
- ..„.n in gebracht is.
Eembode lezeD, komen
tot de conclusie, dat er tegenover hetgeen
door de heeron Jorissen c.s. beweerd is, zoo
wat niets is aangevoerd door de verdedigers
van de Industrieschool. Eon zaak, die door
een dergelijke partijdige voorstelling van do
gehouden besprekingen moet gediend worden,
staat zeker niet heel sterk.
WÜ zullen de opgesomde argumenten thans
niet weerleggen. Voor
wij het voldoende te
drietal artikolen, die
Industrie-school zijn wMriegd''f**""
i-aai de Eembode in plaats van de een
zijdige voorlichting van hare lezers, waaraan
zij zich ook nn weer schuldig maakt, liever
eens trachten de daarin aangevoerde argu-
Wij zullen ons wel wachten al de
argumenten op te sommen, die vóór of
tegen quaesties worden aangevoerd. Wij
bepalen ons liever tot de quaestie zelf,
en zetten die duidelijk uiteen, en wel
zoo, dat ook ,De Eemlander" ons be
grijpen kan. Natuurlijk zullen we ons
□iet inlaten met het aan .De Eemlander"
toegezonden protest tegen de anti-
revolutionnaire motie, omdat dit protest
geheel buiten ons omgaat. Zeer goed
kunnen we ons echter voorstellen, dat
van anti-revolutionöaire zijde eene weer
legging van de zoozeer op sloffen gaande
argumenten in bedoeld protest vrijwel
overbodig wordt geacht.
„De Eemlander" gooit het verder over
een anderen boeg en schrijft:
te noemen.
We willen thans wel zeggen, dat wij
daarbij dachien zoowel aan de heeren Joris
sen en Plomp als aan den lieer Gerritsen
011 anderen.
Do Eembode gaat eon stapje vorder. Die
beschuldigt don Burgemeester vau hot ergste
by na. waarvan eon overheidspersoon beschul
digd kan word-n. n.l. van pnrtijdlghoid.
Dit woord wordt niet genoemd, maar
wat anders bedoelt het blad. waar hot zegt:
.maar wel vinden wy liet jammer, dat
dlons (des Burgemeesters) goedhartigheid 111
den Raad veelal overhelt naai do
zijde van dat Raad s I i d, da t i n d e
gemeentezaken linlstheelemaal
de lakens uitdeelt.
Verder volgt, dat de Burgemeester in dit
snood bedrijf dan nop dapper gesteund wordt
De Eembode bedenke, dal men zulke
ditiguu niet mag beweren, zonder ze. itirecl
mot bewijzen te slaven.
Doch mot zulke overwegingen klopt mm)
by de Eembodo nan dnoveinausdeur.
BU de Redactie schijnt het nu eenmaal
vast te staan, dat in 't algemeen ieder, die
een ander gevoelen hcoti over de wijze,
waarop do gemeentezaken dienen te worden
beheerd dau dit orgaan, door minderwaardige
motieven moet worden geleid.
Het gaat hoven den horizon van dit
.Christelijke" bind dat ook tegenstanders van
houdon.
Wjj hebben Hit citaat niet willen
onderbreken, opdat onze lezers den
vollen indruk zouden gevoelen van de
ernstige vermaning, die ons hier door
„De Eemlander" gegeven wordt. Hel
blad weet precies te zoggen al hebben
wij, zooals het opmerkt, het woord niet
genoemd wat door ons bedoeld
wordt. En dan vernoemt men, dat .De
Eembode" den burgemeester beschuldigt
van het ergste bijna, waarvan een over
heidspersoon beschuldigd kan worden,
n.l. van partijdigheid.
Ofschoon wij in den geest ,De Eem
lander" met dreigend opgeheven wijs
vinger voor ons zien staan, durven wij
toch aan dit blad verzekeren, dat wij,
waar het algemeen belang zulks van ons
vraagt, niet schromen zullen, zonder
aanzien des persoons, daarvoor op te
komen. Waar dus dit belang zoo in 't
gedrang koml, als in den laalslen lijd
in onzen Gemeenteraad, achten wij
zonder ooit iemand te willen be
leedigen het onzen plicht daarvoor
te strijden met alle kracht
Intusschen nemen wij gaarne alvast
nota van de verklaring van het blad;
dat de leiding van den Burgemeester in
zake raadszittingen minder krachtig is,
dan wel gewenscht zou zijn.
Nog een andere grief heeft ,De Eem
lander" tegen ons, luistert maar:
De wijze waarop de Eembode legen den
heer Gerritsen te kcor gaat is in hooge
mate vleiend voor genoemd Raadslid, in
hooge mate beleedigenrl voor het meerendoel
der overige Raadsleden.
De heer Gerritsen bestuurt zoowat de ge
meente en de andern Raadsleden zijn over
hot algemeen niet veel meer dan etroo-
poppon. figuranten, die naar zijn pijpon
Jammer, uiterst jammer, als dit zoo is,
dat krachtige, energieke persoonlijkheden
als byv. de heeren Hamers en Vels-Heijn
onder zulke omstandigheden den Raad ver-
Maar scherts ter zijde. Dc naam van den
lieer Gerritsen hooft nu conmaal op de Eem
bode deuzcltden invloed als een roodo lap
op een stier; en met een variatie op een
welbekend spreekwoord zullen we maar
zeggen, dat als do woede de deur inkomt,
de logica het venster uitvliegt en het dor
Eembode niet al te zeer ten kwade duiden,
dat ze bij een tegenstander geen ander
motiet voor zijn handolen kan vinden dan
„heersebzuebt.*
Hoe zou er ook iets goeds kunnen zijn in
de oogen van een „Christelijk" blad in een
Paganist.
Die deugen toch immers por slot van
rekening geen van allen?
Als ze zoo nu eu dan eens door daden
schynen te toonen, dat ze voor minder be
voorrechten iets over hobben, dan xyn die
daden toch in .Christelijke' oogen nog niets
waard, want paganisten worden immers altijd
geleid door onzuivere beweegredenen,
Ook wij zullen scherts terzijde laten
en hierbjj slechts opmerken, dat het van
algetneene bekendheid is, waarom de
lieer D. Gerritsen bij „Dc Eemlander"
in zoo hoog aanzien staat. Zonder den
heer Gerritsen zou er wellicht geen
.Eemlander" bestaan. En nu wil hel
voorkomen,dat hel spreekwoord: «Wiens
brood men eet, diens woord men spreekt,"
ook hier in toepassing wordt gebracht.
Over paganisten etc., wat er als bij
de haren wordt bjjgesleurd, wenschen
wij in hot gegeven geval allerminst met
„De Eemlander" te poleniiseeren.
Eindelijk komt de .Eemlander" met
deze bekentenis:
Wy willen onze opmerkingen niet eindigen
niet voor onfeilbaar houden eu zei Is na al
hel geen door ons en door andoren In do
Eemlander is geschreven, de mogelijkheid
tuigt van votkeerd inzicht in do plichten
van een raadslid, toon wy het waagden do
houding af te keuren van de Itaadsledou
die hun ontslag hebben ingediend. Doch
lobben wij een dwaling b-gaan, waar wij
ils ouzo meening verdedigden, (lat hcdncldc
tandslcden op grond van hun cigcu grieven
inn ontslag niot hadden mogen Indienen,
tan hebben wy gedwaald in gezelschap
daag geleden precies dezelfde nieonlng toego-
Dezelfde Eembode, die tlians een .oórc-
saluut" gaat brengen aan do heeren Jorissen
e, s., vond in haar nummoi' van Zaterdag
16 April ID05 de houding van die hoeren
.bcdonkolyk."
ngnotnlng
li go tnecr-
1 o n k c I ij k."
eb ten wy
Een dwaling erkennen is alleszins
prijselijk, maar wij danken er voot op
de voorgestelde wijze in gezelschap van
,De Eemlander" Ie worden geplaatst.
Onze nteening is volstrekt niet dezelfde
als dit blad verkondigt. Wel nemen we
gaarne acte van de instemming niet
onze verklaring, dat dc belangen der
burgerij door ontslagneming aan de
grillen en luimen eener zwakke en wissel
vallige meerderheid in den Raad over
te laten, bedenkelijk mag geacht. Maar
juist het .bedenkelijke," dat ook zonder
twijfel ten volle door de betrokken
Raadsleden werd gevoeld, verhoogt hel
kloek besluit, dat zij genomen hebben.
Nu hun, nadat reeds met een onwettige
vergadering een bok geschoten was,
belet werd in een ernstige zaak de be
langen der gemeente ook in de afdeelingen
te kunnen behartigen, moest een .be
denkelijk" iets zwichten voor een kloeke
daad, een daad van krachtig protest-
En daarvoor, wij herhalen het en wel
met geestdrift:
Aan zulke mannen een eeresaiuut!
Ten slotte nog een enkel woord.
Wellicht zullen er onder on:-e lezers
worden gevonden, die gaarne iets meer
willen weten omtrent ,De Eemlander"
en zyn vriendenkring. Welnu, daartoe
worden we in 9taat gesteld door den
heer J. H. Thiel, mede-oprichter van
,De Eemlander", leeraar aan de H. B.
School en vurig vrijzinnig-democraat.
Onder datum 28 October 1.1. ontvingen
wjj een open brief, gericht aan H.H.
Commissarissen van „De Eemlander",
waarin genoemde heer kennis geeft met
,De Eemlander" te hebben afgedaan,
omdat een zijner ingezonden stukken
niet werd opgenomen, waardoor z.i.
blijk werd gegeven van ernstige partijdig
heid ten gunste van een anderen in
zender, met wien de heer Thiel in
polemiek was geraakt. De heer Thiel
zegt:
Het blad mag niet zyn of worden, wat
bet door zyn tcgenparty by zyn verschijnen
op nict-ongeestige wy'ze in de schoenen werd
geschoven, .de harpe Davids" ot de harp
van een ander persoon het moet zijn en
biyven de harp, waarop hot vryzinnige
wordt getokkeld, zonder dat er onr
tonen onder gemengd worden, die
Nu moge deze quaestie onzen lezers
minder interesseeren, hetgeen hjj zegt
tot besluit is de aandacht overwaard.
Wij lezen
Gy, mijne hcoron, had te zorgen, dat de
neutraliteit vau de rubriek „Ingezonden
stukken" onbesmet bleef. Dat bobt go bij deze
gelegenheid niet gedaan. En Ik herhaal,
indien „De Eemlander* in oen blad moet
ontaarden, waarin oen ingezonden stuk, ge
richt li.v. tegen het hoofd eener lagere school
wel wordt opgenomen, een. gericht tegen b.v.
den Directeur der Gasfabriek ol der Hoogore
Burgerschool niet: een stuk togen het raads
lid Colonso wel, logen het raadKlid Gerritsen
b.v. niet. dan znu „Do Eemlander" my'n
sympathie letaal verbeun] hebben. En gerust
op dit punt bon ik niot, op grond van de
hehnndeling, die ik in Uwe kolommen heb
ondervonden.
01 liever on sterker: ik hob door die
behandeling de zokerheid verkregen, dat .de
Eemlaudor" het als fatsoenlyk blad reeds
hooft afgelegd. Het mag hoogstens nog
protendeoron, eenigc personen tot schutting
te dienen, -an achter wolko zij ongezien
hunne pylon kunnen afschieten. Niet alleen
Clitieko pijlen, maar tevens pijlon. gedoopt
hot git van porgooniyke vcton.
Dus niet de omstandigheid, tn'yne heeren
dat een sociaal-democraat aan Uw blad de
functie van redacteur vervult, hcoit mij ge
noopt, totaal met Uw blad te brekenmyn
oogen z||it wel bestand tegen oonig rood
licht. Maar do omstandigheid, dat Gjj hebt
g-moond, don weg van do goede persma
nieren to moeten verlaten.
Wjj wensclten aan deze ontboezeming
van een „mede-oprichter" van .De Eem
lander" niets toe te voegen zulk een
schrijven zegt boekdeelen. Maar wei
meenen wij de aandacht te moeten vestigen
op het verschijnsel, dat een blad, hetwelk
zich als .Liberaal orgaan" aandient, door
een Sociaal-democraat geredigeerd wordt.
Men neme daarvan vooral notal
BUITENLAND.
Dat het Fransche ministerie de kerk
vervolging met hardnekkigheid zal voort
zetten is weder bevestigd. Minister-presi
dent Rouvier heeft Zondag te Auxerre
een redevoering gehouden, waarin hij
zei, dal het geheele kabinet besloten
was, de pulitiek van Waldeck Rousseau
en Combes voort te zetten. De regeering
zou eerst hel wetsontwerp op de scheiding
van Kerk en Staat afhandelen en daarna
met de werkliedenpensioenen komen.
Verder verklaarde de minister, dat zijn
vaste wil was, streng de wel tot onder
drukking van het Congreganistisch onder
wijs te zullen loepassen.
De zaak van hel fameuze komplot
is Maandag voor de Parjjsche rechtbank
behandeld. De kapiteins Taroburini en
Volpert ontkenden het aanwerven van
manschappen. Kapitein Horeau ver
klaarde, dat Tamburini hem een uit
eenzetting had gegeven van plannen
betreffende de overrompeling van de
ministeries en van het Elysée. De
kapiteins Metivier en Marvis legden
dergelijke getuigenissen af.
Het proces werd veertien dagen uit
gesteld.
Toen de Pauselijke Staten aan den H.
Stoel wederrechtelijk ontnomen werden,
is in de zoogenaamde waarborgenwet be
paald, dal de Italiaansche regeering elk
jaar vjjf millioen lire ter beschikking stelt
van den H. Stoel als schadeloosstelling,
doch geljjk men weet, hebben tot nu
noch Pius IX, noch Leo XIII, noch Pius X
die gelden ooit van de Italiaansche regee
ring aangenomen.
Thans heeft Mgr. Patrizi, een geleerd
prelaat, lid van de H. Congegratie van
Bisschoppen en Regulieren een brochure
daarover geschreven en zegt daarin, dat
hjj zijn brochure heeft geschreven, zonder
de raeeningen des Pausen te gissen, maar
dat men den toestand onder de oogen
moet zien en dat het mogelijk is, dat
eens de dag komt, dat de Paus in zijn
wijsheid beslist, de dotatie der Italiaan
sche Regeering aan te nemen, dat hij te
recht kan beschouwen als een zeer klein