Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 28.
Zaterdag 7 October 1905.
Negentiende Jaargang.
OE EENBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Xbonnementsprijs pur dri* muadiu
Franco per post 10,40.
Afzonderlijke nummer*f 0,05.
Bureau: Breedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dsr AdvertentiSni
Van 1 tot 6 regel*f0.30
Voor iederen regel meerf0.05
BIJ dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Het kiesrechtvraagstuk.
n. [Slot.)
Zjj, die zich met verkiezingszaken
praktisch bezighouden, zich derhalve de
werkzaamheden zijn bewu*t, welke onder
de vigeerende Kieswet reeds op bestuurs
leden van kiesvereenigingen rusten, zul
len met on* instemmen, dat niel meer
van een eerepostje, maar wel van een
lastpost moet gesproken, al* die zaken
met ernst en naar geweten behartigd
worden. Ze zijn tijdroovend enkostbaax
teven*. Een zekere vree» zal dan ook
vele besturen van kiesvereenigingen be
vangen bij de gedachte, dat door nog
verder uitbreiding van kiesrecht, ook de
werkzaamheden nog uitgebreider, de
kosten nog grooter zullen worden. Bij
het ijveren om nieuwe kiezers op de
kiezerslijst te brengen moet tjjd noch
inspanning ontzien om niet later bjj de
stembus door de tegenpartij overvleugeld
te wordenen bjj verkiezingen moet het
uiterste worden beproefd om geen zelf
verwijt te beloopen bij de stembus door
laksheid of anderszins de oorzaak te
zijn geweest, dat een nederlaag te be
treuren is.
De agitatie voor algemeen stemrecht
trekt dan ook meer de aandacht door
beduchtheid voor de gevolgen, vooral
als men let op de mannen van wie die
beweging uitgaat. Zoo zag men op de
meeting voor algemeen stemrecht, Zon
dag 17 September 11. te Utrecht gehou
den, mannen het woord voeren ter ver
dediging van dit recht, die orde en
gezag durven belagen, zooals o. a.
bjj de staking van spoorwegpersoneel
in 1903, en wier eenig streven is door
middel van algemeen stemrecht het
staatsbewind te bemachtigen. De heil-
belovende socialistische kopstukken
hebben dat allanggenoeg uitgeschreeuwd.
De meeting te Utrecht werd besloten
met de aanneming eener motie, waarin
algemeen stemrecht wordt geöischt. En
om geen half werk te doen werd de
motie in audiëntie overhandigd aas den
minister van Binnenlandsche Zaken, die
er in de Troonrede op geantwoord heeft.
Op het werkprogram der Regeering
prjjkt Grondwetsherziening om te komen
tot algemeen stemrecht.
Aan dit feit valt niet te tornen, al
wordt ook het blanco-artikel vastgekop
peld aan een onderzoek naar de wen-
schelijkheid der herziening van nog andere
Grondwetsartikelen.
Wjj laten voorshands in bet midden
of hierdoor de zaak op de lange baan
geschoven wordt, maar de t>eweging er
voor is door de Regeering aangewakkerd,
een beweging, welke een zoo bedenke
lijk karakter heeft.
Onder het opschrift„Wat zou Al
gemeen Stemrech' brengen?" heeft het
Utrechtsch Dagblad onlangs in een ar
tikel berekend de mannelijke bevolking
van Nederland van 25 jaar en daarboven
op 1,221,000; en die van 21 jaar
daarboven op 1,407,000van deze zjjn
kiezers volgens de geldende wet 644,232.
Vervolgens berekent het blad, te
genover dit kiezerscjjfer, het aantal aansla-
vermogens- en bedrijfsbelastingen,
waaruit dan valt te concludeeren, dat
de helft van het huidige kiezers
korps niet in beide belastingen valt en
inkomen heeft beneden de be
lastbare minima f800 of f650.
„Er is dus bjj de tegenwoordige kies
rechtregeling noch een overwicht van
gegoede burgerij over de loon-
trekkenden noch een overwicht van de
loontrekkenden over de gegoede burgerij.
De klassen zjjn in hun invloed op het
staatsbestuur ongeveer in evenwicht.
„Daarbij komt, dat er nog altijd velen
uit gemis aan belangstelling, geen kiezer
zijn, die het volgens de geldende wet
konden worden.
„En wjj hebben reeds eerder verklaard,
dat indien deze allen zich hebben op
gegeven, en dan nog zou blyken, dat
de gezeten werklieden geen toegang tot de
stembus hebben (wjj gelooven, dat dit
integendeel wel het geval kan zjjn),
dan geen bezwaar zouden hebben tot
hun toelating.
„Hetgeen echter iets anders dan al
gemeen stemrecht is".
Troeistra c.s. willen alleen uitsluiten
krankzinnigen, idioten en zware misdadi
gers.
Volgens een ruwe berekening schat
het O. D. het gezamenlijk aantal van die
categorieën op 9500 k 12,000 man.
Het totale aantal mannen boven de 21
jaar bed—«gl 1,407,000; daarvan zouden
dus volgens het stelsel Troelstra c.s.
1,395,000 kiezers zjjn.
Of ruim dubbel zooveel als thans.
De uitgeslotenen van het algemeen
kiesrechtstelsel van Drucker c.s. zjjn:
lo. zjj, die in gevangenis of hechtenis
n. Te zamen 2354; 2o. de failliet-
verklaarden of onder curateele gestelden.
De eersten te schatten op 1500 man,
en de tweede categorie op 500 1000
3o. de idioten en krankzinnigen900
man; 4o. bedeelden van volkomen maat
schappelijke onzelfstandigheid, na aftrek
van de vrouwen, 60.000.
Bij Drucker komt men alzoo tot een
kiezerskorps van 1,330,000 of althans
ten minste 1,200,000 man.
Ook volgens het voorstel-Drucker
brengt algemeen stemrecht dus het dub
bele aantal kiezers van het tegenwoor
dige.
Toch durft het nieuwe ministerie het
stoute, roekeloozc voornemen koesteren
de Grondwet te doen herzien om te
komen tot algemeen stemrecht, zooals
in de Troonrede wordt aangekondigd.
En nader durfde minister De Meester
bjj de behandeling van het adres van
antwoord der Tweede Kamer op de
Troonrede den socialist Troelstra gerust
stellen met do verzekering, dat het deze
Regeering ernst is om zjjn partij in 'l
gevlei te komen.
Terecht merkte het oud-liberale lid,
de heer Van Karnebeek, bij die gelegen
heid op:
„Deze Regeering heeft zich zeifin de
Eerste Kamer gekenmerkt als een Kabi
net van verzoening, een Kabinet, dat
het denkbeeld van een partij-Regeering
verwerpt, dat zich juist van een partij-
Regeering wil onderscheiden, maar als
dat zoo is en ik twijfel volstrekt
niet aan de oprechtheid der bedoelingen
van de Regeering in deze waarom
dan dezen twistappel van de invoering
van het blanco-kiesrecht in de Grond
wet in het strijdperk geworpen?"
De vraag is onbeantwoord gebleven,
maar de twistappel is geworpen. Wel
licht echter, dat deze onpolitieke daad
der Regeering nog heel wat moeilijkheid
berokkenen zal.
BUITENLAND.
Z. H. de Paus heeft vierhonderd Fran-
sche werklieden-pelgrims in audiëntie
ontvangen. Bij die gelegenheid drukte de
H. Vader zijn vreugde uit over de komst
dezer mannen in Rome en sprak o.a.:
„In waarheid heb ik Frankrjjk lief,
en iederen morgen denk ik iu mijn gebed
aan de Franschen en vraag aan God,
dat de zonen van Frankrjjk gehecht
blijven aan het katholieke geloof; en
ondanks de treurigheid der tijden bid ik
u met hoop, want ik heb vertrouwen
in de goddelijke goedheid en barmhar
tigheid."
De paus verzocht vervolgens den pel
grims, hun gebeden te vereenigen met
de zjjne en noodigde in het bijzonder
de priester» uit, in de uitoefening van
hun heilig ambt te bidden, dal het ge
loof, dat Frankrijk zoo groot maakte
gedurende vjjtlien eeuwen, voortga hun
land voorspoedig en de Franschen ge
lukkig te maken.
„Dat God,", besloot de Paus zijn toe
spraak, „Zjjn zegen over allen en oyei
Frankrijk uitstorte, en dat Frankrijk zich
steeds loone, wat het geweest isde
oudste Dochter der Kerk
Over de aardbeving in Calabrië komen
nog steeds treurige berichten in. De ver
woesting, die zjj heeft aangericht, is veel
grooter dan men dacht. De schade kan
nog niet geraamd worden, maar men
weet, dat er ineer dan 10,000 huizen
vernield of onbewoonbaar geworden zjjn
terwjjl 50,000 raenschen van hun dak
beroofd zijn.
De millioenen, reeds bijeengebracht
tot ondersteuning van de slachtoffers,
zijn, naar men vreest, geheel onvoldoende.
Honderd weezen uit Calabrië zijn onder
geleide van zusters door pater Beccaro
naar Milaan gebracht. Aan 't station aan
gekomen, werden zij door talrijke jonge
lieden en philanthropen, leden van gods
dienstige instellingen en muziekgezel
schappen opgewacht. Een groote men-
schenmassa, aan beide zijden opgesteld,
juichte de weesjes toe. De arme kleintjes,
in loinpen gehuld, waren de levende
getuigenissen van de ontzettende ellende.
De weesjes en pater Beccaro waren het
voorwerp van de warmste betoogingen.
Menschen uit alle klassen brachten
hulde aan den provinciaal der Onge
schoeide Carmelielen.
Niemand kon bjj het zien van dit
aangrijpend tooneel zjjn tranen bedwin
gen. Onder de aankomenden werd ook een
klein meisje in de armen meegedragen,
dat tachtig uur onder de puinen had door
gebracht. Er werden verschillende rede
voeringen gehouden. Pater Fulgence,
gezel van pater Beccaro op het terrein
der ramp, dankte Italië, dat zich geheel
en al gewijd heeft aan liet werk der
menschenliefde onder den standaard des
vaderlands.
Een klein meisje van negen jaar merkte
plotseling een stumpertje van zeven jaar
op, snelde bleek en ontroerd naar hem
toe en sloot hem in haar armpjes, lerwijl
tranen uit haar oogjes vloeiden het was
haar broerije: ze had niet geweten of
hjj nog in leven en gered w
De bemoeiingen van president Roote-
zake den vrede tusschen Rusland
en Japan hebben hem bjj de bevolking
der Vereenigde Staten van Amerika nog
populairder gemaakt.
Uit Oysterbay naar Washington terug
gekeerd is hjj daar geestdriftig door de
bevolking toegejuicht. Aan den hoofd
ingang van het station was een bande
role aangebracht, waarop het woord
„vrede" omgeven door Russische en
Japansche vlaggen.
De Czaar heeft den 28en Sept. het
volgende telegram aan Witte gezonden
„Ik wensch u geluk bjj uw terugkeer
uit Washington, nadat gjj rnjjn opdracht,
die van het grootste gewicht was voor
het land, schitterend hebt volbracht.
ik noodig u uit, Vrijdag bjj mjj naar
Björkösund op mjjn jacht Polarstern te
komen. Het jacht Strela zal op mjjn
bevel ter uwer beschikking worden ge
steld."
De Strela kwam den 29en des namid
dags om halfvijf bjj BjörkOsund, toen
de Czaar en Czarin zich aan land be
vonden. Om halfzeven des avonds keerde
de Czaar aan boord van de Polar/iern
terug en zond terstond een boot voor
Witte, die daarna door den Czaar werd
ontvangen en hem verslag deed.
De Czaar verleende Witte den graven
titel en dronk gedurende het diner op
zijn welzijn. Den volgenden dag ontbeet
Witte bjj den Czaar en aanvaardde ver
volgens aan boord van de Strela de
terugreis naar St.-Petersburg.
Naar het Teiegraaf-Agenlschap ver
neemt, heeft de Russische regeering bij
Japan door tuischenkomsl van Frankrjjk
vertogen ingediend over den toestand
der Russische gevangenen, die wegens
poging tot ontvluchten door Japansche
rechtbanken tot gevangenisstraffen ver
oordeeld waren, terwjjl in Rusland voor
zulke vergrijpen slechts disciplinaire
straffen worden opgelegd.
Keizer Wilhelm heeft Witte de keten
m grootkruis der orde van den Kooden
Adelaar verleend en hem die te Rominten
persoonlijk overhandigd.
Naar de National Zeilung uit St.-
Petersburg verneemt, heeft keizer Wil
helm te Rominten Witte begroet met
de volgende woorden: „Ik geef u dezelfde
eerbewijzen als aan een gekroond hoofd.
Wat gjj gedaan hebt, is buitengewoon
ik wensch Rusland geluk, dat het zoo'n
man bezit. Hadden de monarchen zulke
trouwe dienaren, dan zou men beter
over de monarchie denken."
De „Ternps" publiceert een zeer merk
waardige interview van zjjn speciaien
correspondent te Baden-Baden met Vorst
Von Bülow. Deze zeide o.a.:
.Thans zoowel als vroeger zullen wij,
mits uwe koloniale politiek onze handels
belangen en onze waardigheid ontziet,
u niet alleen in Marokko en elders niet
FEUILLETON.
De Zoon van den Misdadiger.
[Slot).
Weder waren jaren verloopeo. Kardinaal
Pecci waa tol Pan» verkolen en bad den naam
Leo XIII aangenomen. Deze loding werd met
groot gejnich door de gaosclie wereld ontvangen.
Ook in een eenvoudige pastorie in een eindje
ven den voormaligen Kerkeijjken 8laat klonk
dese juichtoon, en de paatoor, een man in de
kracht zijns levens, maakte zich gereed Z. H.
zijne opwachting te maken. En de eenvoudige
priester beboetde niet te vreezen afgewezen te
worden, want Vincantius was steeds welkom
bj) zjjn hoogen begunstiger. Toch zou bjj zjjo
doel niet too spoedig bereiken. De postwagen
werd overvallen, waarmede Vioeentins reisde,
en slle inzittenden werden bet boech tngesleept,
om slechts tegen losgeld vrijgelaten te worden.
De eerwaarde geestelijke bevond zicb in een
moeilijken toestand: zeil bezat hjj niets en
zgne verhouding tot den Pane wilde hg oiet
bekend maken.
Zoo verliepen er eenige dagen en Viocentioa
werd zeer bedroefd, toen men bem op zekeren
nacht wekte en hem banch beval zich te kleeden.
Nadat dit gebenrd was, leidden bem twee woest
nitziende mannen door een kunstige gang in
een rotshol, dat er goed bewoonbaar niizag.
Hier vond hjj een onden man op bet ziekbed,
die hem met holle oogen aankeek. Vol mede
lijden ging hjj naar hem en boog zicb over
hem been.
„Kan ik iets voor n doen, mijn vriend?"
De zieke sprak een verweneching nit.
„Heb je kennie van de behandeling van
wondeo?" vroeg bij.
Vioeentins acbudde van oeeo. „Niet veel,
maer laai eens zien." Een der mannen, die
Vinceotiui gebracht bad, sloeg bet dek op en
verwijderde een verband van het been des
zieken. Op dit gezicht schrok VioesDtins; ds
wond was vnrig en de patiSnt kon hoogstens
nog een paar onr leven. Hjj greep de van
koorts bevende hind vso den grijsaard. .Vriend,"
sprak bjj, ,gjj zjjt doodziek, God alleen kan
o redden."
.God," spotte de gewoode,
Er is geen God, ik heb nooit
t Hem
,Er is een God, t
rechterstoel slaan,
Toorn en smert taakenden zich op 't gelast
Vin den zieke. Het moeite bracht bij nit: .Ga
been, ol ik bega een ongeluk I"
Vincentin* bewoog zich niel, maar keek den
woestaard vast in de oogen, zoolang, tot deze
den blik slwendde, eo vreemd, bjj werd er
veel kalmer onder.
,Ga been," sprak h(j nogmaals, .als je mjj
tocb oiet knot balpen, wil ik je ook oiet langer
zien; ik beb geen zwartrok aan mjjn ziekbed
Vioeentins ging in een boek van bet hol
■taan en bad vnrig voor de ziel des misdadigers.
Een unr ging zoo in stilzwijgen voorbij, slechte
onderbroken, door bel krennen van den ster
vende. Vioeentins bleet doorbidden.
„Is da zwartrok ar nog klonk het esnakltpt
van het bed.
Teralond waa Vincentius aan zjjoe zjjde.
.Kan ik vaat voor a doen?"
.Moet ik werkelijk sterven?"
,Jz, zelfs in 't volgend nor."
Weder eene pzoze. Daarop sprak de stervende:
la mgne jeugd was ik ook godsdienstig en ge
looide aan God, maar lalor heb ik alles ver
geten, ik kan niet meer bidden."
„Wil ik met n bidden?"
De zieke knikte. Vincentius bsgon, en hoe
langer bg bad, dea te rustiger werd de zieke.
Plotseling viel bjj hem in de rede met de vraag
.Wat zal er met tujj gebeuren na mgn dood?"
Vioeentins boog zicb over den zieke en begon
in korte, dnideljjke woorden bem de grond
waarheden des geloofs te verkonden. De zieke
luisterde met ingehouden adem. En toen bjj
ago onderricht eindigde met de bjjvoegiog, dat
God den beronwrollen zondaar vergeeft, toen
bad by ook z0o doel bereikt, want de zieke
verklaarde te willen biechten. Het voorover
gebogen hoold luisterde de priester ntar de
biecht van deD zondaar. Plotseling werd by
doodsbleek en begon te beven, doch zonder
bem te onderbreken liet bg den zieke zyne
biecht voleinden. Eindelgk was dote klaar en
ontving b0 de abeolulle. De zieke ademde ver
ruimd eu met een laatste krachtsinspanning
greep by de band des priesters.
.Nog ééomaai zon ik gtirne vronw en kind
willen zien. Zon ik ze in den hemel terugzien
Vincentius omvatte de ruwe band met zyn
beide handen en antwoordde met van tranen
verslikte stem: ,Uw vronw ruit ge in den
hemel weerzienmaar nw kind ie bier, vader,
ik ben nw zoon." Nog eens sloeg de atervendc
den blik op; vol vreugde staarde by in 't gelaat
zgos zoons. Langzssm sloot by de oogen een
korts zucbt, en zgoe ziel vloog naar God terug.
Vincenlins zegende het ljjk, toen wendde bg
zich naar de dear en riep de beide roovnrt.
Hg zorgde voor de teraardebestelling zgns vaders,
en toen bg begraven was, lieten de misdadigers,
die thans geen aanvoerder meer badden>
de gevangenen vry.
Vioeentins ging naar Rome, en toen hjj zjjn
geliefden pleegvader als Pens begroet had, legde
bg als schoonste en edelste geschenk, de redding
der ziel zgns vaders voor den pauseljjkeo troon
