Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 41.
Vrijdag 5 Januari 1906.
Negentiende Jaargang.
DE EEMIIDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
mentzprija par drie ir
Franco per post
Afzonderlijke
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar Advertonüêni
Vu 1 tot 6 regeltf0.30
Voor iedere» regel meerf 0.05
Correspondenten en Advcrtentitn moeien uiterlijk Vrijdagavond
foor uur aan het bureau beiorgil zjjn
BIJ dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
HET MILITAIRE VRAAGSTUK.
V. (Slot.)
De behandeling der begrooting van
Oorlog in de Tweede Kamer zal veler
oogen wel geopend hebben voor hel
tuigend militairisme, maar evenzeer
helder en klaar hebben doen zien, hoe
schromelijk de kiezen bij de jongste
Kamerverkiezing van liberale zjjde zijn
misleid geworden. Bezuiniging op de
oorlogsuitgaven werd van die zijde tijdens
de verkiezingsdagen met nadruk toe
gezegd. De fraaiste beloften werden dien
aangaande gedaanmet bezuiniging
zouden levens de persoonlijke lasten
zooveel mogeljjk verlicht worden. En
wat is nu genleken? Dat we een Minister
van Ootlog hebben gekregen, die noch
het een noch het ander wil.
In één woord gezegd: van dezen Minister
valt in deze quaestie alweder zeer weinig
te hopen. De heer Duymar van Twist
o.a. mocht bij die gelegenheid pleiten
voor de godsdienstige en zedelijke be
langen bjj het leger; hjj mocht
schen", dat er gelegenheid voor de
militairen zou worden gegeven om
en na het eten te bidden; hij mocht
de aandapht van deu Minister vestigen
op het grievende vloeken in het leger,
dit alles werd ook maar eenvoudig voor
kennisneming aangenomen. De heer
Passloors mocht al met warmte
talent pleiten voor afschaffing van de
derde herhalingsoefeningen, waarmede
niet alleen een groote som zou bezuinigd
worden, maar ook en vooral de persoon
lijke lasten van den dienstplicht ver
minderen zou, zooals door dit Kamer
lid welsprekend werd aangetoond, de
Minister was er niet voor te vinden.
En, het moet gezegd, het meest on
aangename in dit geval is wel, dat het
amendement des heeren Pasitoors van
de Katholieke Kamerleden slechts zes
stemmen mochl erlangen.
Het .Huisgezin", daarop wijzende,
schreef lerecht:
,Had de kalholieke Kamerclub den
eisch van vermindering der persoonlijke
a financieele eischen in haar program
idachtig in haar geheel voor het
amendement gestemd, het ware aange
nomen geworden."
En ietwat verder slaakt liet blad de
verzuchting
.Het is toch tc gek, dat de rechter
zijde als het ware de lijfwacht van dezen
Minister van Oorlog uitmaakt."
Waar we nu echter staan voor feiten
en omstandigheden van zoo ernstigen
aard, rijst onwillekeurig ten slotte de
vraag, of het thans niet hoogst wensche-
Ijjk moet heeten, dat de militaire para
graaf van hel Katholiek Program einde
lijk gewijzigd worde en zoo scherp
omlijnd vaslgesteld, dal alle misverstand
verder blijve uilgesloten.
Terecht mocht het .Centrum" in een
artikel met het opschrift: .De Katho
lieke Party en de Landidefensie",
3 October jl., de klacht slaken
.Hoewel ook tijdens do verslreken
vierjarige periode herhaaldelijk bleek,
dat de militaire paragraai van hel
katholiek program noodzakeiyk wijziging
behoeft en een duidelijke uiteenzetting
van hetgeen men werkelijk wil, urgent
is, bleef de toestand onveranderd. Nog
steeds ontbreekt ons een duidelijk
scherp geformuleerd plan, en hebben wij
bg de beoordeeling van militaire wets
ontwerpen geen vasten grond onder de
voeten. Nog altijd, belaasis onze eenige
grondslag de vage clausule, dat
mindering van financieele en persoonlijke
lasten richtsnoer en doel moet blijven",
zonder de wegen aan te wijzen, waar
langs dat doel moet worden bereikt,
zonder aanduiding in welken zin de
Katholieke Partij het militaire vraagstuk
wenscht opgelost te zien.
,En dit is dubbel jammer, nu ver
schillende zaken, de laudsdefensie betref
fende, opnieuw onze aandacht vragen.
Met het oog op de aangekondigde
nieuwe plannen derRegeering betreffende
het militaire vraagstuk, merkte het
.Centrum" op:
.Maar hoe het zij, het feit, dat het
militaire vraagstuk opnieuw aan de orde
zal worden gesteld, geeft aanleiding om
andermaal de aandacht voor de defensie
paragraaf van het Katholiek Program te
vragen.
.Zeer wenscheiyk achten wü het, dat
de katholieke pariy nu eens ronduit
zegt, wat zy in zake de landsdefensie
kan en wil doen. Steunden wy op een
vast omlijnd en scherp gelormuleerd
plan, wij zouden in dit opzicht heel wat
sterker staan, dan nu het geval is; wij
zouden met meer gerustheid een komend
wetsvoorstel kunnen tegemoet treden en
met meer nadruk kunnen eischen, dat
met dedezerzgds geformuleerde wenschen
werd rekening gehouden. Maar boven
dien, ook voor een latere regeering uit
de meerderheid der Rechterzijde voort
gekomen, zou een dergelyk plan steun
geven bg die verdere afwikkeling van
dit vraagstuk."
Het zal wel overbodig zijn te verklaren,
dat wij met dit betoog van het .Cen
trum" volkomen instemmen. Ook wij
achten het niet alleen zeer wenschelijk
maar zelfs noodzakeiyk, dat de katholieke
partij eens ronduit zegt, wat zij in zake
de landsdefensie kan en wil doen. En
om daartoe te komen bestaat thans,
onze bescheiden meening, geen groote
moeilijkheid. Het Katholieke Nederland
mag zich immers verheugen in het be
staan van een Algemeenen Bond
Katholieke Kicsvereenigingen
nu het initiatief lot wijziging en aan
vulling van de defensie-paragraaf van
het Katholiek Program genomen wordt,
en daarbij art. 14 van het reglement
Tan den Bond wordi toegepast, of volgens
art. 12 ten gepasten tijde.een voorstel
tot wijziging en aanvulling aan het
Bestuur van den Bond wordt toegezonden,
dan mag met grond een oplossing van
dit urgente vraagstuk verwacht worden.
De Bond zou zich hierdoor hoogst ver-
diensteiyk maken, niet enkel voor de
Katholieke Staatsparty, maar voor geheel
het Nederlandsche volk.
BUITENLAND.
Met de gebruikelijke plechtigheden
had op Nieuwjaarsdag te Parijs de ge
wone receptie op 't Elysée plaats. Alleen
de vertegenwoordigers van de godsdien
sten waren niet verschenen.
De aartsbisschop van Parys, Kardinaal
Richard heeft in zyn paleis de felicitaties
en wenschen ontvangen van zyn clergé.
De pastoor van St. Vincent de Paul,
Dessers, sprak een rede uit.
Kardinaal Richard antwoordde met
een treffende toespraak. Hij ontveinsde
zich de moeilijkheid van den toestand
niet, maar hij had vertrouwen, dat on
danks alle hindernissen, die men zou
ontmoeten, uit de groote gebeurtenissen
voor de Kerk van Frankrijk een grootere
vrijheid zou kunnen voortvloeien. Daarna
betuigde hy zyn vreugde over de vol
maakte eenheid, die in zooveel brieven
van bisschoppen en in adressen va
geestelijkheid tot uiting kwam. Overal
is men bereid, zonder aarzeling hel
woord van den Paus te volgen; door
gehoorzaamheid, geest van broederliefde
en opoffering, ziolenyvcr en liefde voor
de Kerk en Frankrijk zullen eens betere
dagen gaan aanbreken.
In het proces wegens de anti-mili-
tairistische oproepingen, die in de maand
October te Parijs aangeplakt geweest
zijn, heeft de jury 26 beklaagden schul
dig bevonden en twee vrygesproken. De
zwaarste straf werd opgelegd aan den
gewezen professor Hervé, namelijk vier
jaren gevangenisstraf; de overigen kregen
gevangenisstraffen, afwisselende van drie
jaren tot zes maanden. Alle beklaagden
kregen bovendien nog 100 francs boete.
Een heftige betooging van woede uit
de zaal is op de voorlezing van het
mnis gevoigd.
De verdachte geruchten uit Toulon,
s zou sedert eenige dagen aldaar een
koortsachtige bedrijvigheid heerschen in
het arsenaal met het oog op de Marokko-
questie, kunnen raoeilyk stand houden
legen de vredelievende verzekeringen
door keizer Wilhelm en den koning van
Engeland gegeven. Thans wordt bevestigd,
dat keizer Wilhelm de bekende vrede-
woorden in de Temps gepubliceerd,
gesproken heeft tot den Franschen mili
tairen attaché aan de ambassade te
Berlijn.
De .Voss. Ztg." zegt, dat 'tde Fransche
zaakgelastigde is, die de woorden van
den keizer heelt getelegrafeerd. Naluur-
lyk had hy ze niet gestenografeerd en
daardoor zyn enkele onjuistheden in zyn
rapport geslopen. Het blad eindigt aldus
.Indien de republiek zich even verzoe
ningsgezind en voorkomend betoont alB
de keizer, dan zal de conferentie te Al-
gesiras een gelukkig verloop hebben.
Bovendien wordt aan de .Figaro"
uit Berlyn, uil half-oiflcieele bron gemeld,
dat de keizer door een grooten geest
van verzoening bezield is, en dat allen,
die op het oogenblik trachten zijn po
gingen ten gunste van den vrede te weer
streven, tegen zyn wil handelen en naar
persoonlijke inzichten schryven.
Koning Edward van Engeland schijnt
niet minder vredelievend gezind dan zijn
neef Keizer Wilhelm.
Een Fransch ministeriëel blad althans
zegt te weten, dat koning Edward,
gedurende een onderhoud, dat hy onlangs
met een Fransch staatsman had, deze
verklaring aflegde: „Ik hob reden om
te gelooven. dat, welke de indrukken op
het vasteland zyn, geen enkele natie er
werkelyk aan gedacht heeft, den vrede in
Europa te verstoren, en ik ben er van
overtuigd, dat niemand er aan denkt, hem
op het oogenblik te verbreken."
Sprekend over het nieuwe liberale
kabinet zou de koning gezegd hebben:
.Het ministerie en zijn leider, sir Ban-
Lcrmann, zyn bezield met de meest
oprechte vreedzame gevoelens. Niets is
er veranderd in de verhoudingen lusschen
Frankrijk en Engeland. Alle leden van
het gouvernement zijn besliste vrienden
van Frankryk en de staatssecretaris
voor builenlandsshe zaken, sir Edward
Grey, is een loyale en overtuigde voor
stander van de entente cordiale."
De koning maakte een toespeling op
de verhoudingen tusschen Engeland en
Rusland en zeide.Reeds onder het
vorig kabinet heeft Frankryk een toe
nadering tot het Russische rijk betracht.
De bedoeling van de tegenwoordige
regeering is zooveel mogelijk de toe
nadering te bevorderen, om op die wijze
alle oorzaak tot misverstand tusschen
beide landen uit den weg te ruimen."
Uit mededeelingen van den Spaanschen
Minister van buitenlandsche zaken, den
hertog van Almodovar, blykt, dat de dag
FEUILLETON.
De mantel van dei kapitein.
1) Niemand antwoordde in de tent; eenigen
sliepen, terwijl de anderen het niet waagden
een woord in 't midden te brengen.
Bleeke Uehtetreepen schoten langzamerhand
langs den borixon; donker leekende zich legen
het doorbrekende daglicht de omtrek der vesting
at. Hier en daar vlogen kraziend de raven op
en lieten zieh op 't slagveld neer. Nog was alles
stil, de aangrijpende majesteit des oschts. In de
vlakte trok de aevel op.
Plotseling dreunde een kanonschol. Inianterie-
coloones trokken
n storm. Over bon hoold
vlogen granaten en troffen de mnren^eritond
echter antwoorddo het veetinggescbnl, en van
beide kanten knetterde daartarachen het geweer-
vnnr. Eeo dichte rook omhnlde alles. Reeds
lagen vele Rassen dood ia de sneeuw, Urwgl
tallooze gewonden zich met moeite osar eeo
veilig hoekje voortsleepten.
Op eens werd er storm geblazeo. .Bajonetten
opl Voorwaarts 1"
De compagnie van kapitein Dmitry BestuscheQ
was achter een bedekking gekomen, van waaruit
sq 860 salvo kon afvaren. Zoo diebibjj was men
reeds gekomen, dat op d' zwarte maren duide-
Igk de witte sporen der kogels wsren le oen.
Ongeveer twintig pu T00r het tioot, iels ler
zjjde, stond de kapitein, leder soldaat mikte op
de roode ponten op den moor en de plaatsen,
waar eeo straal vuur flikkerde. .Vaar 1" komman-
deerde de kapitein bet salvo knetterde. Io
't zelfde oogenblik zagen zjjn manschappen hem
met gebogen ljjf, bet hoold achterover, met de
armeo eenige seconden in de lacht slaande, op
zjjn rug vallen; de sabel was hem ontglipt.
.Die zal ook niemand meer hinderenzei
Alexaodrovitsj lot Ivan, die naast bem slond.
Ivan schrok over de honende trekken van den
sergeant bij deze woorde-; hg bad niet gedacht,
dat Alexaodrovitsj lot zulk een leedvermaak in
staat was, na zga vgand was gevallen. Ivan bad
echter geen Igd na te denken over den dood
zgos kapiteinsAlexandrovilsj zag boeign
kameraad naar zgo borst greep en op zg viel,
doodelgk gewond I H(j boog over den stervende,
die nog eens de oogen opaloeg en drukte bem
de hend: .Vaarwel, mgo dappere Ivan, mis
schien volg ik a weldra I"
Daar verscheen de kolonel op zgn schuimend
paard voor het front, woes niet de sabel naar
den maar en riep: .Vooruit, dappere RossenI
Ten storm I"
Evenals de stormende zee op de klippen brandt,
zoo stormden de colonnes in geweldige sprongen
tegen de verschanaingen op, zg werden terug
geworpen door den vanrapawenden maar, doch
weer werkten zg zich naar boven ooder de
loidklinkende, wonderbare stormhymne: ,Uod
behoede den Taaarl" De loopgraven worden
met doizenden, smartelgk trekkende lichamen
Alexandrovilsj staat als mi dar eersten boven
stroom bloed gutst or
lorpen hebbenmet g
bg de plaats om ziet
gelaal ei
kon liem tcroggei
kolfslagen
schoon.
Door zgn voorbeeld aangemoedigd Houden ook
de overigen stand, en niet voordal Rnslsnd's
baoier op den maar geplant was, zonk hg uit
geput op de knieto.
Plotseling ging het gerucht dcor de gelederen:
.de vestiog geeft zich over 1" Op 't zelfde oogen
blik werd op den mnar de wille pailementairs-
vlsg zichtbaar; spoedig daarna werd de ophaal
brug nsergelalea, de restiogpoort ging open ez
eeo Tnrkscb kolonel, gevolgddoor een trompetter
verscheen. Door de Rossische officieren ont
vangen, wensebte hg naar den Tsaar geleid u
O/man Paeba kapituleerde, den lOsn Decern
ber 1877 met 36000 man. De hinderpaal op den
weg voor 't leger van dan Tsaar, Pli
uit den weg geruimdeindelgk kon de Balkan
overgetrokken wordon.
De dappere sergeant Alexaodrovitsj werd uit
vergeten. Zwaar gewond lag bfj in 'l hospitaa
Toen hg de oogen opsloeg zsg hg een groep
officieren om zga bed slaao, waarouder
generaal en zgn kolonel. De laatste scheen j
over hem gesproken te hebben, want de generaal
zag vol bewondering op hem en aprak
der officieren: .Niet waar, dat zgn mi
en herbaalde eenige malen: .Dat zgn mi
Daarop kwam bg dicht bg hem slaan en sprak
vadarlgk bezorgd: .Hoe gaat tem, mgn zoon?"
Alexaodrovitsj trachtte met groote moeite
zich op le richten en aalneerde. De generaal
drakte hem echter zachlio de kusseosenspr.k:
.Pas op, mgn zoon, znlke dappere kerels moeten
wg in eere houden. Hier," hg maakte een ridder
orde op zgn borsl vast, .zendt u de Tsaar
deze beloooiog met zgn allerhoogsten groet."
Tot verwonderiog echter van allen en lot ban
bevreemding toonde Alexandrovilsj daarover
volstrekt geen bigdschap. Iotegendeel, hg verzette
zich met alle macht tegen deze onderscheiding,
terwgl tranen zga oogen bevochtigden. .Neen,
neen," tiep hg, ,ik wil dat krols niet ik
kan niet - mag niet ik heb het niet verdiend 1"
Hoofdschuddend en verschrokken zsgen de
olflcieren elkaar aan. Ten sloffe trachtte de
kolonel den sergeant gerust te stellen, en hem
aan het verstand (e brengeD, dal hg deae onder
scheiding niet afwgzen mocht, en bracht er bem
met veel moeite toe, dat bg ze aan zou nemen.
Ook nam hg op zich dso generaal om verool-
schnldiging te verzoeken, wegens 'l vreemde
doen van den sergeant; hg gal aan dat de
groote bescheidenheid van den sergeant de
oorzaak was van zgne weigering en tevens, dat
hjj in andere opzichten, een zeer wispellnrig
persoon was. Hiermede nam de generaal genoe
gen en nam, met enkele welgemeende woorden,
afscheid van Alexandrovilsj.
11L
We tellen zes-en-twintig jaar later. Weder
wappert Ruslanda witte vlag met het blauwe
Andreas-Kruia krggehaflig in de lucht, en wel
in het verre Axie, op de wallen van Port-Arthur.
AUea was in rep en roer in de stad. ledereen
liep in _'t vooruitzicht eencr langdurige be
legering naar de wiokels, om levensmiddelen
le koopeo; wie kon zeggen, ol men later voor
grof geld wol wat zou knoneu krggeo? Bommen
en granaten sprongen reeda in de straten en
sidderend verborgen de bewoners zich ia de
kelders en onderaardsche gangen. De muren
stonden vol kanonnen; onophoudelgk bulderde
bet geschut, roffelden de trommen en schetterden
de trompetten. In bange verwachting luisterde
men naar elk kanouachol.
Een groep aoldaten stond te praten op den
buitenmuur en besprak den loop der dingen en
volgde met bange blikken en kloppend hart
de projectielen, die uil de verte binnen de stad
vlogen. Ter zj)de, geheel alleen, zal een soldaat
in 't gras, mei de ellebogen op de kniefio, te
peinzen, geen acht slaande op de ontploffende
bommen. Deze man met zjjo wilde blikken en
den zwaren grjjzen snor, met zjjn met litleekena
bedekl gelaat, boezemde haail vrees in.
.Kjjk!" roept plotaellng een jong soldaat uit
den groep, met een uitdrukking van ontzetting
op den oude wjjsend, „de sergeantVan
schrik kon hj) niet venier. De anderen volgden
de riebtiug zjjoer blikken en schrokken met
minder. De oude soldaat stak heel kalmpjes
zjjoe pgp aan aan de gloeiende lont eener gra
naat, dia naast hem ia het natte gras gevallen
was zond:r te springen. Heel wat Ijjd verliep
er voer zjj van den schrik bekomen waren
over znlk een vermetelheid. Ten aloll^iprmk
er een: .Die man moei wel niets om xjjn loven
geven 1"
(Wordt vtrvolfd).
