Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 49.
Zaterdag 3 Maart 1906.
Negentiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist
Verschijnt eiken ZATERDAO.
Abonnementsprijs par drie a
Franco per post
Afzonderlijke nummer»
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereenlglng De Eembode.
Prijs dar Adrsrtentitai
Van 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
BIJ dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
De Airtsbissebop va» ÜMt
Bissebap van Haarlem
aan hunne onderhoorige Geestelijken en
Geloovigen
Zaligheid in den Beer.
Nu de Aartsbisschop van Utrecht en
de Bisschop van ilaailem gezamenlijk
dit herderlijk schrijven aan hunne onder-
hoorigen richten, begrijpt U reeds, B. 6-,
dat het geldt een groot, zeer groot be
lang, maar dat hoofdzakelijk, of bjjna
uitsluitend betreft de noordelijke provin
ciën van ons land. En inderdaad zóó
is het. Doordrongen van de zware ver
plichting, wélke op Ons rust, om te
waken en te ijveren voor het heil der
aan Onze zorgen toevertrouwde geloo
vigen, achten Wjj Ons verplicht U, B. G.,
te wijzen op een kwaad, een ramp zouden
Wjj het willen noemen, dat in de latere
jaren in Onze Bisdommen steeds grooter
afmeting aanneemt, t.w. de gemengde
huwelijken.
Wanneer wjj tegen dal kwaad waar
schuwen, dan wenschen Wij vooraf de
verklaring af te leggen, dat het aller
minst in Onze bedoeling ligt iemand tc
hinderen of te grieven. Wat meer is,
Wjj meenen te mogen veronderstellen,
dat zij, die een gemengd huwelijk hebben
gesloten, beter en meer dan anderen
Onze bezorgdheid zullen begrijpen en
waardeeren en zullen erkennen, dat
Wjj met alle recht tegen die huwelijken
waarschuwen, daar zij bij ondervinding
de bezwaren en moeilijkheden kennen,
welke aan die huwelijken noodzakelijk
verbonden zjjn.
Welnu, B. G., er zal wel geen nadere
verklaring noodig zijn, waarom Wij Ons
verplicht achten, tegen gemengde huwe
lijken te waarschuwen, wanneer Wij U
zeggen, dal, volgens de bij Ons inge
diende staten, op het oogenblik in de
beide Bisdommen, Utrecht en Haarlem,
tezamen zeker meer dan twintig duizend
gemengde huwelijken zijn en van een
vierde dezer huwelijken de kinderen allen
buiten den katholieken, velen zelfs buiten
allen godsdienst worden opgevoed. Ook
is Ons uit die staten gebleken, dal meer
dan in een vierde dezer gemengde huwe
lijken zelfs de katholieke partij weinig
of niets meer aan hare godsdienst
plichten doet
Waar nu ern kwaad, B, G., zoo veel
vuldig voorkomt en zulke diep treurige
gevolgen heeft, daar achten Wij spreken
plicht. En dit te meer omdat het een
kwaad is, dat van zelf voortwoekert en
zich meer en meer uitbreidt. Immers,
uit één gemengd huwelijk komen allicht
meerdere voort. De kinderen, uit een
gemengd huwelijk geboren, hebben, dit
spreekt wel vanzelf, voortdurend omgang
en vertrouwelijk verkeer met anders
denkenden, wat natuurlijk licht aanleiding
kan geven tot een huwelijksaanzoek. En
zullen dan de onders de kinderen daar
van kannen terughouden, de ouders, die
den noodigen invloed niet kunnen hebben,
omdat zjj zelf helaas het voorbeeld heb
ben gegeven? Wat meer is, zullen die
kinderen niet reel gemakkelijker dan
anderen tol een gemengd huwelijk over
gaan, omdat zjj er minder kwaad in zien,
daar vader of moeder het ook gedaan
heeft En zoo ligt het voor de hand,
B. G., dat de gemengde huwelgken een
kwaad zijn, dat allgd voortwoekert, zoo-
dal er geen twjjfel aan is of na eenige
jaren is het aantal gemengde huwelijken
In Onze beide BiBdommen nog grooter
dan thans. In de laatste twintig jaren
tfln dan ook die ongel, kkige verbinte
nissen met vijftig procent toegenomen.
En waarom noemen Wij de gemeDgde
huwelijken, ook wanneer zjj niet leiden
2?' bovengenoemde schade voor het
«atholieke geloof, tóch ongelukkige
bintenissen? Laten Wü daarvoor enkele
redenen met een kort woord aangeven.
We zeggen enkele redenen, daar er veel
meer zjjn dan in een vastcn-mandcment
kunnen worden besproken.
Vooreerst, B. G., zoo iemand den
zegen van God ooit naodig heeft, dan
is het zeker wel bjj de intrede van een
levensstaat Geen wonder dan ook, dat
de oprechte Katholiek zich door veel
en vurig gebed tot dien stap voorbereidt.
Van de keuze immers van een levens
staat hangt het geluk in den tijd en
veelal ook in de eeuwigheid af. Welnu,
B. G., hij het aangaan eener gemengde
verkeering, bjj het sluiten van een ge
mengd huwelijk kan van dien onmis-
baren zegen van God geen sprake zijn.
Zoo'n verkeering wordt aangegaan, zoo'n
hnwelijk wordt gesloten tegen het uit
drukkelijk verbod in der Kerk, van wie
Christus gezegd heeftdit U hoort, hoort
Mij en die U versmaadt, versmaadt Mij.
Hiertegen zal misschien iemand willen
aanvoeren de II. Kerk slaat toch soms
toe zoo'n huwelijk te sluiten, er wordt toch
dispensatie gegeven. Hem antwoorden
Wjjzeker, de Kerk geeft soms hare
toestemming, dispensatie om een gemengd
buweljjk aan te gaan, welke dispen
satie evenwel niet dan om zeer klem
mende redenen.wordt gegeven, maar
ook dan nog is zoo'n huwelijk zóó strijdig
met den geest, den wensch, den wil der
Kerk, dat zjj ook in dio omstandigheden
nog verbiedt hare zegeningen over zoo'n
verbintenis uit te spreken. De II. Kerk
verbiedt de gemengde huwelijken te
zegenen. Kon, vragen Wij, de voor het
heil harer kinderen altjjd bezorgde
moeder, de H. Kerk beslister, krasser
hare afkeuring uitspreken dan door in
hare wetgeving de bepaling op te nemen,
dat hare dienaren geen zegen mogen
uitspreken over een gemengd huwelijk,
zelfs al wordt het gesloten met hure
voorkennis en eene haar afgedwongen
toestemming Wij zeggen afgedwongen
toestetnming, daar de Kerk geen dispen
satie voor zoo'n huweljjk verleent dan
alleen daartoe gedrongen door hoogst
gewichtige en klemmende redenen.
Moest dan, vragen Wij verder, dit alleen
reeds, dat de H. Kerk hare zegeningen
aan zoo'n huwelijk weigert, voor den
oprecht geloovigen en iDnig godsdien-
stigen Katholiek niel genoeg zijn om
hem van zoo'n huwelijk af te schrikken
Een tweede reden, waarom Wjj de
gemengde huwelijken ongelukkige ver
bintenissen noemen, is deze, dat daaraan,
behalve Gods zegen, nog veel meer ont
breken moet, wat voor een gelukkig
huwelijk noodig is. Denken wij alleen
eens hieraan, dat, terwijl de gehuwden
elkander moeien steunen en helpen ook,
en wel vooral in het streven naar het
hoogste en laatste doel van den mensch,
het zaligmaken zijner ziel, het dienen
van God, het vervullen van zijn gods
dienstplichten, de echtgenooten in een
gemengd huwelijk liefst niet over gods
dienst moeten spreken, daar dit allicht
aanleiding geeft tot oneenigheid en twist.
Men bewere toch niet, dat de godsdienst
staat buiten het huwelijksleven. Neen,
B. G., bij een zoo innige vereeniging,
welke allereerst twee zielen moet ver
binden, kan de godsdienst niet worden
buitengesloten. En hoe duidelijk komt
het groote beletsel aan den dag, dat
verschil van godsdienst stelt aan het
reine en ongestoorde huwelijksgeluk
wanneer zoo'n huwelijk met kinderen
wordt gezegend! Hoe moet het dan
vader of moeder grieven, dat de kinderen
worden opgevoed in een godsdienst, dien
zjj niet belijden en niet alt den waren
beschouwen 1 Moet de godsdienstige
opvoeding der kinderen niet noodzake
lijk lijden onder het geloofsverschil van
vader en moeder? En zal dat verschil
van godsdienst niet noodwendig afbreuk
doen aan den hoogen, heiligen eerbied,
waarmede de kinderen tol hunne ouders
moeten opzien?
Denken We Ons, B. G-, het gunstigste
geval van een gemengd huwelijk, t. w.
dat de vader niet katholiek, de moeder
katholiek .is en de kinderen allen, met
volkomen goedvinden van den vader,
in den katholieken godsdienst worden
opgevoed.
Hoeveel bezwaren en moeilijkheden
staan zelfs in dit gunstigBte geval aan
de katholieke opvoeding der kinderen
in den weg. We willen nog niel denken
aan het gevaar, wat toch zeker bestaat,
dat de katholieke moeder komt te sterven
vóór de kinderen volwassen zjjn, en dus
de niel-kalholieke vader zou hebben te
zorgen voor de katholieke opvoeding der
kinderen. Maar denken We Ons de katho
lieke opvoeding der kinderen door de
katholieke moeder onder zulke omstan
digheden. Wat al bezwaren en moeilijk
heden doen zich voor 1 De moeder leert
haren kinderen van jongt af aan het
kruisleeken maken, de katholieke gebeden
en spreekt hen dikwijls over God en de
allerzaligste Maagd Maria. De vader bidt
niet, of.bidt andere gebeden, maakt nooit
net kruisteeken en moet van de ver
eering van Maria niel hooren. De moeder
gaat met hare kinderen naar de kerk
en leert hen, dat zij verplicht zijn op
Zon- en feestdagen de II. Mis bjj te
wonen. De vader komt er natuurlijk
nooit. Later gaan de kinderen naar de
leering om door den priester onderwezen
te worden in de waarheden van ons
H. Geloof. Over hetgeen zij duiir leeren,
moeten zü liefst nooit met vader spreken.
Eindelijk komt de groote, de gelukkigste
dag voor de kinderen, de dag van de
eerste U. Communie. Dat geluk laat den
vader koud of hindert hem. De moeder
spoort hare kinderen aan om trouw en
geregeld lot de H. Sacramenten te nade
ren. De vader nadert natuurlijk nooit
tot de II. Sacramenten. Zoo moet, het
kan niet andets, bij die kinderen voort
durend slrjjd zijn tusschen wat ze van
moeder leeren en van vader zien. En nu
vrageu Wij, B. G., als het voorbeeld van
een vader nog van invloed is, moet dat
voorbeeld dan niet verlammend werken
op de katholieke opvoeding der kinderen?
Denkt daarbij, dat die kinderen voort
durend met andersdenkenden omgaan
en weinig of geen katholieke lectuur
lezen, omdat vader, zooals vnn zelf
spreekt, geen katholieke bladen of tijd
schriften leest. Moet aan die katholieke
opvoeding, ook al wil en bedoelt men
het niet, in die omstandigheden niet
noodzakelijk veel ontbreken
Dan, B. G., We willen hierover niet
verder uitweiden, overtuigd als We zjjn,
dat zoowel de niet-katholiek als de katho
liek de bezwaren voelt die aan zoo'n
opvoeding in den weg slaan. Aileen de
hartstochtelijke liefde, die verblindt, is
het, die, bij het aangaan eener gemengde
verkeering, hen de oogen doet sluiten
voor de moeilijkheden en bezwaren, die zij
zeer goed weteD, dat een noodzakelijk
gevolg der gemengde huwelijken zijn.
Welaan dan. Eerwaardige Broeders,
die geroepen zijt om met Ons voor het
heil der zielen te zorgen, tracht zooveel
in Uw vermogen is het kwaad der ge
mengde huwelijken te beperken en te
stuiten. En u vooral, ouders en over
heden, vermanen Wij, waakt vóór het
te laat is. Houdt uwe kinderen en onder
geschikten af van gemengde gezelschap
pen. De omgang leidt tol kennismaking,
uit kennismaking komt genegenheid
voort en gloeit eenmaal het vuur der
genegenheid dan is het veelal niet meer
te blusschen.
Tevens bevelen wij dringend in uw
voortdurend gebed aan alle belangen
van Kerk en Vaderland, het .geluk en
den arbeid van uwe geestelijke en
wereldlijke overheden - bidt hartelijk voor
Hare Majesteit, onze dierbare Koningin,
en heel haai Koninklijk Huis en vergeet
ook Ons in uwe gebeden niet.
Overeenkomstig de Ons daartoe door
den Apostoli8chen Stoel verleende vol-
macht, geven wjj U dit jaar de gewone
dispensaliën in de kerkelijke wellen van
onthouding onder de gewone
denwelke dispensaliën en voorwaarden
door de WelEerwaarde Pastoors en
Rectoren zullen worden afgekondigd.
Krachlens Apostolische volmacht ver-
leenen Wij aan de geloovigen van Onze
Bisdommen, weder voor dit jaar, d. i. tot
aan de 40-daagscheVasten van het volgend
jaar, dispensatie in de onlhoudingswet op
alle Zaterdagen, uitgenomen die Zater
dagen, welke geboden Vastendagen zjjn.
De goloovigen blyvon derhalve verplicht
zich van vleeschspyzen te onthouden op
de Zaterdagen van de Vasten, de Quater
temper-Zaterdagen en de Vigi'ie-Zeter-
dagen, waarop gevast moet worden om
het hooge feest, dat zjj voorafgaan.
Echter vermanen Wjj U, om door aal
moezen en andere goede werken aan
te vullen, wat door het gebruik maken
van de verschillende dispensaliën aan
uwe boetedoening ontbreekt.
En zal dit Ons herderlijk schrijven op
den Zondag Quinquagesima in alle tot
Onze Bisdommen behoorende kerken,
alsmede in kapellen, waarover een Reclor
is aangesteld, op de gebruikelijke wijze
worden voorgelezen.
Gegeven den 12den Februari 1906.
j- H. van de Weterinu,
Aartsbisschop van Utrecht.
i A. J. Gallier,
Bisschop van Haarlem.
BUITENLAND.
Met groote plechtigheid zijn Zondag
de nieuwe Fransche bisschoppen door
den Paus gewijd. De plechtigheid had
plaats in het koor van de Sixtjjnsche
kapel, de pauselijke troon was opgesteld
rechts van het altaar der belijdeuis
verdere tribunes waren niet opgeslagen
behalve voor het koor van de Sixtjjn
sche kapel.
De Paus daalde langs de zgn. .koningi-
trap" in de kapel af, waar hjj op den
drempel door kardinaal Rampolla ont
vangen werd. Hjj begal zich naar de
kapel van het H. Sacrament, waar hij
eenige oogeublikketi in aanbidding bleef
neergeknield. In zijn witte toga en de
mozetta om, begaf Z. H. zich naar den
troon, waar hjj de ceremonies van de
bisschopswijding verrichtte. Zjj hadden
plaats onder leiding van kardinaal Ram
polla, geassisteerd door Mgr. Logon,
aartsbisschop van Auch en door de
Palatjjnsche kardinalen H. E. Merry del
Vall, di Pietro en Macchi.
Toen de Paus aan de bisschoppen de
mjjlers en de bisschopsstaven overhan
digde en hen vervolgens omhelsde, was
een hunner zóó aangedaan, dat hjj, wan
kelend, in de armen viel van den Paus.
Het was Mgr. de Ligonnès, oud kapi
tein van 1870 en neef van De Laraarline.
De plechtigheden werden door ruim
twee duizend personen bijgewoond.
De Duitsche keizer en de keizerin
vierden Zondag hun zilveren bruiloft. De
keizer, de keizerin en de keizerlijke familie
woonden een plechtige godsdienst oefening
bij. Een talrjjke menigte juichte hen
luide toe.
De keizer en de keizerin ontvingen
vervolgens in het paleis de leden van
het korps diplomatique, waaronder den
Nederlandschen gezaul baron Gevers en
den gezant van Engeland, generaal
Swaine, die hem een geschenk van
koning Eduard overhandigde, admiraal
Buchsel. die hem een geschenk aanbood
van de Duitsche veteranen van Noord-
Amerika, en den Russischen militairen
attaché generaal Tatitsjeff.
Omringd docr bun zoneu, ontvingen de
keizer en de keizerin vervolgens afgevaar
digden uit verschillende deelen van
Duitschlaud enz.
Prins Albrecht bracht dei- keizer de
gelukwenschen van het leger. De keizer
bield een toespraak, waarin hjj o.a. het
volgende zei
„Mijn eerste eu mjjn laatste gedachte
is myn strijdkrachten te land en te zee,
terwijl 4e keizerin er steeds naar streeft,
den nood en de ziekten te leoigea.
Gode geve, dat het geen oorlog moge
worden. Zou het echter toch geschieden,
dan ben ik vast overtuigd, dat het leger
zic'.i even dapper zal houden als vóór
86 jaren."
Het katholieke episcopaat was ver
tegenwoordigd door de kardinalen Kopp
en Fischer.
Het geld, bijeengebracht ter gelegen»
heid van de zilveren bruiloft van den
keizer en de keizerin, om te dienen voor
liefdadige stichtingen, bedraagt in zijn
geheel ongeveer 2'/i milüoen mark.
Maandag is de bruid vau 's keizers
tweeden zoon, prins Eitel Fritz, te Berljjn
aangekomen en gehuldigd.
Aan bet hoold vau den atoet reden
eicadrons gardedragouders en garde-
kurasiers. Garde-du-corps met den kroon
prins aan de spits escorteerden den
bruidsstoet, die door postillons werd
voorafgegaan. Op de Pariser Platz werd
de hertogin namens de stad Berljjn door
deu opperburgemeester begroetde her
togin bracht voor deze hulde harteljjk
dank.
Onder toejuichiageu der menigte, het
gelui der kiokkeu en de saluutschoten
der kanonnen naderde de stoet het paleis,
waar de hertogin door de keizerlijke
familie werd ontvangen.
Prins Eitel Fritz commandeerde een
eerecompagnie op het slotplein.
Later had in het paleis de teekening
van het huwelijkscontract plaats.
Dinsdag, den trouwdag vau deu keizer
en keizerin, werd het burgerlijk huweljjk
lusschen prins Eitel en hertogin Sophie
voltrokken en daarna in de paleiskapel
door Jr. Dryander ingezegend.
Het jonge paar begaf zich Dinsdag
avond naar het slot Hubertusstock, om
er de wittebroodsweken door te brengen.
Reeds in on3 vorig nummer maakten
wjj melding, dat bjj de inventarisatie
der kerk te St. Servaiu in Bretagne
drie officieren uit gemoedsbezwaren ge
weigerd hebben bevel te geven.de deur
der kerk te laten openbreken.
Naar aanleiding van deze gebeurtenis
sen is door den generaal-commandant
van het corps, waartoe de weigerschtigen
behooren, besloten, dat de majoor eu
de beide kapiteina in vestingarrest ge
houden zullen worden, totdat de tegen
ben ingediende klacht door den kr(jgaiaad
zal zjjn behandeld. Ten aanzien van
mBjoor Dublaix, die den vorigen dog
te Paramê eerst oveneens geweigerd
had te gehoorzamen, maar na door den
divisie-generaal te zjjn toegesproken zjjn
verzet had laten varen, is nog geen
besluit genomeu.
De Fransche bladen vermelden nog
een aantal phalseu, waar de kerkelijke
inventarisatie niet heeft kunnen plaats
vinden, o. a. te Puylaurens in Tarn,
waar de betooger» in de kerk de storm
klok luidden, te Penharo en te Trêboul
in Finistère, waar de echt Normandische,
katholieke bevolking dreigend optrad
tegen ambtenaren. In Ardèche zjjn op
een paar plaatsen de ambtenaren met
stokslagen en steenworpen ontvangen.
Een brigadier der gendarmerie 1* daar
vrjj erg gewondvan de aanvallers zjjn
er drie veroordeeld tot twee maanden
gevangenis.
Bjj een inventariiatie te Parjjs is
generaal Recamier in hechteniafeooman
wegens beleediging van politie-agenten en
een burger, die een kerk brTTnendraogen.
Generaal Recamier is veroordeeld tot 6
maanden hechtenis en 300 franks boete.
Maandag hebben aapjieura de deuren
opengebroken van de kerken wan don
Allerh. Verlosser en van Onze Lieve
Vrouw te Mazamet. In de worsteling,
die tusschen de troepen eu de menigte
volgde, werden verscheidene menschen
gewond. Kolonel Bergers kreeg een steen
tegen zijn lip, die verscheidene landen
