Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 12.
Zaterdag 23 Juni l!)0(i.
Twintigste Jaargang.
DE EENBIDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden
Franco per post10,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertentitm
Van 1 tot 6 regeltf0.30.
Voor iederea regel meer(0.05.
HIJ <111 iiiimim-r behoort
een Bijvoegsel.
Wegen» «len feest-
«log van «Ie IIII
ApoNlelen IV t rus en Faults»,
op V rljilag 29 Juni a.N., zal
«I» „F.«-mbo<le" Xnter«lug 39
Juni iet» later verNcliljiien.
Werkeloosheid en loonquaestie.
III. {Slot.)
Is de werkeloosheid een der moeilijksle
sociale vraagstukken, die ter oplossing
zich op den voorgrond dringen, ook
van de loonquaestie mag ditzelfde worden
gezegd. Dit vraagstuk heeft sociologen
van naam, zclts van beroemdheid, al
heel wat hoofdbrekens gekost. Dat iedere
werkman streeft naar lotsverbeteringen
dat verhooging van loon daartoe niet
weinig moet bijdragen is zoo klaar als
de dag. Maar een maatstaf aan te
geven, die bevrediging kan schenken,
inoet nog gezocht. De verschillende
vakken loopen zoozeer uileen, wat winst
behalen betreft, dat een loonregeling,
die ook inaar eenigszins tot leiddraad
is te nemen, niet gemakkelijk te vinden
is. Maar bovendien worden van de zijde
der werklieden soms eisehen gesteld,
die een loonregeling in gezonden zin
niet weinig komen bemoeilijken.
Om slechts een enkel voorbeeld te
stellen zij hier gereleveerd, dat onlangs
by den gemeenteraad van Baarn een
adres was ingekomen van den Bestuur-
dersbond, gesteund door adhaesie-betui-
gingen van andere werklieden-vereent-
gingen. Verzocht werd vaststelling in
de gemeente-bestekken van minimum
loon cn maximum arbeidsduur. Het
adres werd verzonden naar de Commissie
van Openbare Werken om advies, doch
de voorzitter vond evenwel gelegenheid
lol de opmerking, dal incn in de oude
fout van dezen nieuwen tijd vervallen
was, door als maatstaf voor loonsbe-
paling te nemen den leeltijd en niet de
bekwaamheid.
De fout, waarop hier gewezen wordt,
verdient de volle aandacht. Als de leeftijd
lot maatstaf wordt genomen by loons-
bepaling, dan kunnen de schadelijke
gevolgen daarvan niet uitblijven. Immers,
waar blijft dan de prikkel by den werk-
tot streven naar bekwaamheid, als
een bepaalde ouderdom hem aanspraak
verschaft op het volle loon? Voorts zjj
gevraagdwordt hiermede niet te kort
gedaan aan dengene, die door ijver en
inspanning zich de noudigc bekwaamheid
heelt eigen gemaakt, die hem stempelt
tot werkman in den vollen zin des
woords? Wordt hiermede ook niet be
vorderd dat men lichtzinnig in het hu
welijk treedt, als gesteund wordt op
oen loon, dat niet aan kunde cn bekwaam
heid, maar alleen aan dun leeftijd te
danken is En is niet meermalen
gebleken, dat juist werklieden, die
zich alleen kunnen beroepen op den
loeftijd 't meest tot de ontevredenen
behooren, omdat zij wat niet uil
kan blijven om hun onkunde hel
eerst in aanmerking komen om ontslagen
te worden en zoodoende het eerst tol
het leger der werkloozen behooren
Loonsbepaling vaststellen, zonder reke
ning te houden met kunde en bekwaam
heid, doch alleen te letten op den leeftijd
is een fout, die zich zelve wreken moet.
Maar al laat men den leeftijd builen
de quaestie dan nog mag gevraagd of
de steeds hernieuwde eisehen om hooger
loon, zooals in de bouwvakken valt
waar te nemen, wel altijd voorzichtig
it, cn of het waarachtig belang van
den werkman daarmee wel altijd wordt
gediend. Nu de werkeloosheid, vooral
in genoemde vakken touis zoo onrust
barend toeneemt, en daaruit at te leiden
valt, dat loontverhooging door werke
loosheid als op den vov vordt gevolgd,
zou 't niet wenschelijk zijn, dat uien,
voor men nieuwe eisehen slelt, eens
ernstig overwoog of de winsten inet
hoogsr loon behaald niet van lieverlede
in schadcpotten worden omgezet V Dat
de loonstandaard nu reeds meermalen
de uitvoering van bouwplannen belem
merde of verloren deed gaan, zal ook
aan de aandacht van den nyveren werk
man niet kunnen ontsnappen. Maar ook
heeft deze maar al te zeer ten gevolge
gehad, dat in de bouwvakken vooral,
zooveel mogelijk met behulp van de
machine wordt geproduceerddaardoor
alleen worden hier te lande reeds dui
zenden werkeloos.
,Door het uitvinden van nieuwe
werktuigen is de toestand van den
werkman slechter geworden en het is
hieraan te wijten, dat velen werklieden
hot werk ontnomen is", schreef de
Engolsche correspondent in het .Cen
trum" van 27 Januari jl. En ieder, die
geen vreemdeling in de arbcidswercld
is, zat dit volkomen moeten beamen.
Maar dan is het ook zaak voor den
werkman om daarmede eenigszins reke
ning te houden, en niet nog sterker te
drijven in de richting, welke naar de
machine leidt. Wanneer een werkgever,
zooals veelvuldig voorkomt, een bouw
werk onder handen heeft, en hem wordt
dan alweer hooger loon, desnoods door
staking, afgedwongen, wat menig werk
gever heeft geruïneerd, is hut dan tc
verwonderen, dat door hem zooveel
mogelyk van de machine steun wordt
verlangd, om niet zelf ten ondergang
te worden gedreven
Nu welen we wel, dat het aanhangige
wetsontwerp„Arbeidscontract" daarin
cenige verandering zal brengen, maar
toch werd dc vraag reeds opgeworpen,
of men met de vele wetten, die ten
gerieve van den arbeider tot stand zyn
gekomen, of in onze wetgevende Kamers
in behandeling zijn genomen, den werk
man niet zoo zachtjes aan zal doen
verzuchten.Van het goede te veel"
en de werkgevers zal doen weeklagen,
dal ze reeds ineer hebben dan hun
bekomst Geheel ongewettigd lykt deze
vraag o. i. in geen geval. Men schenkt
werkgever en werkman niet vrijgevige
hand wapenen om desnoods tegenover
elkaar ieders rechten te verdedigen.
Maar daar tegenover slaat ook weer,
dat de positie van den werkgever steeds
zorgvoller wordt gemaakt, dc verplich
tingen hem opgelegd drukkender worden
gevoeld. Voeg hierbij, dal mot invoering
van iedere nieuwe sociale wet ook de
belasting-duimschroef knellender wordt
aangezet. En intusschcn treedt voor den
werkman het spook der werkeloosheid
steeds dreigender op, zonder dat eenig
vooruitzicht bestaat, dat het zal verdreven
worden. Dat de werkman met succes
voor zijn recht zal kunnen opkomen,
daarvoor wordt gezorgd, en valt te
prijzen, maar of de strijd om dagelijkse!)
brood voor hem sleeds moeilijker wordl,
daaiop dient toch op de eerste plaats
te worden gelet.
Het wordt dan ook waarlijk tijd, dat
de sociologen nu eens de loon-quaeslie
tot voorwerp van nog meer ernstige
studie maken. De verwildering, de tuchte
loosheid die in zake deze quaestie hccrschl,
is juist daarom zoo ernstig, wjjl het
den socialistischen volksmenners een
gereed middel biedt om in de arbeids-
wereld de grootste onheilen te stichten.
Of de werkman een billijk loon erlangt,
zooals in sommige vakken toch zeker
voorkomt, niettemin blijft soms ook bij
dezen dc eisch om hooger loon nog
aanhouden, terwijl daarbij de slem van
den waarlijk armen, verdrukten tobberd,
die ploeteren en zwoegen moet oin een
hongerloon, nog overschreeuwd wordl.
Dat men scherper luisteren ga naar do
stem van laatstgenoemde is meer dan
een gewetensplicht.
BUITENLAND.
De ettelijke voorstanders
kiesrecht in Engclcnd, die dezer dagen
in het Engelschc Lagerhuis 0111 kiesrecht
Ie krijgen een schandaal verwekten, en
dio in minister Asquith een legenwerker
zien, beginnen het dezen minister lastig
te maken op een manier, als wellicht
nimmer is voorgekomen. Toen hjj op
een vergadering tc Northampton het
woord voerde, stond een dame op de
gaanderij op cn riep, terwjjl zy wild
met een vlag zwaaideKiesrecht voor
de vrouwen 1 Spoedig had z(j andere
vrouwen aan haar zjj, die net zoo deden.
Uil het publiek schreeuwde menGooi
ze er uiten er was algemeen kabaal.
Asquith ging zitten, en de markies van
Northampton, die do vergadering leidde,
trachtte zich hoorbaar te maken, wat
hem niet lukte. Op de gaanderij
'l tot een gevecht gekomen lussclicn
twee vrouwen. De een had de andere
de vlag van den stok gescheurd. De
heele zaal was opgestaan en zag 't tooncel
aan, terwijl men telkens riepgooi ze
er uit I Een paar bedienden begaven
zich naar de gaandorij, waar de ceno
vrouw mol haar vlaggeslok om zich heen
sloeg. Ze werd gegrepen en met een
paar andere Icvcnmaukslcrs onzacht de
trap afgeduwd. Een rolde cr naar bo
neden. Buiten hielden de vrouwen een
.verontwaardigings-bycenkomil". En
Zaterdag deden zij dat te Londen, in
Oost-Ham, dunnetjes over. Zy zouden
Asquith overal vervolgen tot hij zijn
verzet tegen vrouwen-kiesrecht opgaf.
De Fransche Kamer heeft in de laatste
dagen weder belangrijko zittingen ge
houden. Die van Maandag was bijzonder
merkwaardig. Bij de opening dier zitting
vroeg Basly een interpellatie te mogen
houden over de oorzaken van de ramp
te Courrières. De interpellatie zou dade
lijk gehouden worden en verbonden met
het debat over de algemeene politiek.
Basly deed scherpe verwijten hooren over
misbruiken door de compagnies bedreven
lij) eischte, dat de mijnen staatsbezit
worden zouden. Er ontspon zich een
vrjj heftig debat, waarbij ten slotte Cle-
menceau in een rede een uiteenzetting
van zijn houding ten opzichte van de
socialisten gaf. Werd de minister in het
eerst nog al eens geïnterrumpeerd, bij
liet vervolg van zjjn tede werd hjj onier
doodsclie stilte en met de grootste be
langstelling aangehoord. Als scherpe gee-
selslagen striemden zjjn woorden oiu de
hoofden der roode broeders met felheid
bestreed de minister de vcrwjjten, die
Jaurès en de andere socialisten in dc
laatste dagen tegen de regeering hadden
doen hooren, waarbij hjj telkens aan
vallen en algemeene opmerkingen om
trent het socialistische stelsel deed
hooren.
Dinsdag zette Clemencean zjjn rede
voort, en drong den socialist JaurCs
nog meer in het nauw. Hij eindigde
zjjn rede met te zeggen .Indien gjjons
uw medewerking wilt geven, zullen wjj
u de hand reiken met de woorden
laat ons arbeiden indien gjj die mede
werking echter wei, rt, zullen wij moedig
de verantwoordelijkheid op ons nemen."
Afgevaardigde Maujean stelde nu de
aanplakking van de ministerieèle rede
voering voor, waartoe met de groote
meerderheid van 3G5 stommen tegen
78 werd besloten.
Te Marseille is een zeer gevaarljjk
Italiaaiisch anarchist gevat. Hij noemde
zich Polesla. zijn ware naam is Emilio
Mariano. Sinds twee maanden was hjj
uit Home verdwenen, Het schijnt zeker
te zijn, dal hjj zich tijdens den aanslag
in Madrid bevond.
Zondag heeft Z. H. de Paus de ten
toonstelling bezocht der kerkornamenten,
bestemd vo«r de zoo zwaar beproefde
bevolking van Calabric. De Paus was
vergezeld van den staatssecretaris en
verscheidene prelulen.
Op de tentoonstelling, die gehouden
wordt in de Mathilde-zaal, bevinden
zich zeer kostbare voorwerpen, geschen
ken uit Keulen, Munchen, Fulda enz.
Er zjjn meer dan zestig kelken en cibories,
drie groote kruisen, vier monstransen
en zes baldakijnen.
Een nieuwe uitbarsting van sljjk en
steenen heeft in de Vaauvius-dalen groote
schade aangericht. De uitbarsting was
bjjzonder lievig in dc omstreken van
Santo Spirito-
FEUILLETON.
Het gebed verhoord.
(ÓVol.)
*1 .Laat dat maar aan injj ovor. Wolier
reist over Dresden en daar beeft mijn broeder
Dresden. Wfl tullen aan do station bom onze
diensten aanbieden on z(jn bagage dragen, dan
gelukt bet mjj waarschyolgk wel, bem te over
reden bij myo broeder Ie gaan overnachten.
Natuurlijk uioeten wij njjo broer wat van bet
geld geven, hjj deelt mede."
Wjj hadden eeo kaartje naar Dresden genomen
en kwamen toevallig in den waggon, waar Wolier
zat. Mgn reismakker Kroner was weldra met
boiu in gesprok, en de blik, welken hg meer
malen op mjj sloeg, overtuigde my, dat ons
plan kans van al/gen bed. Toen wy te Dresden
aankwamen, was bet byna elf uur 's avonds
ik ging naar Kroner toe en hg fluisterde mjj
onbemerkt bet adres van het logement in, lerwyi
hg Zelf met Wolier in een buurrgcuig stapte.
Ik volgde te voet. De herbergier vond alles
goed, doch moeal 100C0 mark hebben. .Nadat
in bet bier, dat Wolzer bjj zjjn avondmaal ge
bruikle. een slaappoeder geschud was, hadden
wy gciiiakkelgk spel. Te Iwee uur drongen wg
zjjn kamer binoeo. Toen ik den rentroecstor
daar zoo vreedzaam zag liggen, vermaande mg
myo geweten oog eens luide, nu nog van de
vreeseiyke misdaad af te zien doch de ge
dachte aan de toekomst met al dat geld ver
stikte het laatste greinlje gevoel geheel. Met
siddorende hand hield ik de lantaarn vast, toen
Kroner, gewapend met een zwaren hamer, naar
bet bed ging. Aan alle leden bovend wendde ik
het hoofd af verscheiden doffe slagen weer
klonken Wolzer had opgeboudeo te leven.
Toen wierpen wjj ons ale roofdieren op het tyk,
overal zjjn kleeren en zakken doorzoekend. Wij
vonden slechts een gevolde portomonnaie en
een zilveren horloge, de lasch inet banknoten
lag onder zyn hoofdkussen. Toen de roof gedrcl I
was, brachten wy bet Igk naar deu kelder. Daar
opende de waard een valdeur, waarachter een
steenen trap zichtbaar werd, waar langs wy het
Igk in een nog diepere ruimte neerlieten. Hier
werd het begraven. Toen wy na dezo misdaad
uit den kelder kwamen, schemerde het reeds
en wy slopen onbemerkt in dc kamer en uiauklen
ons reisvaardig. De geroofde schat bracht m{j
niet bet geluk, dat ik er mg van had voorgesteld.
Niels was mjj aangenaam, want de moord liet
mjj geen rust en dag en nacht brandje by my
op de ziel. Een jaar geleden ging ik hier te
München wonen en werd houlhaudelaar.
Ofschoon ik in alles voorspoedig was. vond ik
geen rust voor mijn slecht geweten. Myo mede.
moordenaar trok naar Amerika doch vond den
dood op zee op de torngreia hierheen. Indien
de Voorzienigheid mj| op dien hewu.-ten avond
in Mei niet naar de kerk geleid had, waar ik
het meisje aag, dat sprikend op don vermoorden
Wolzer geleek en 't was waarlgk Z|jn dochter
- dan zon ik ook waarichgnlgk als zondaar
gestorven zyn. Dank, dank den goeden Qod,
die my de genade geschonken heelt, tot Hem
terug te koeren". Het scheen met den zieke enel
af Cu loopen een lievige bloedspuwing volgde
cn hg lag daar als levenloos. Een oogenblik
later, toen hu weor wal Ingekomen was, vouwde
hjj de handen tot eeo laatst gchod. Na weloigo
oogenblikken sliep de berouwvolle misdadiger
iu ter eeuwige rust.
De logemeolliouder Kroner to Dresden zal
juist in da grootste zorgeloosheid «au lalcl.
toen drie politieagenten binnen Irndeu. Hij had
niet meer geducht aan do mugeljjkbeid, dat <j|n
medeplichtigheid aan don moord op den rent
meester Wolier ooit aan 't licht zou komoo. Nu
ecliter de commissaris hem de band op den
schouder legde en met vaste stem xeide,ln
nanin der wel, gjj zyt myn gevangene nu
verbleekte hjj en slond daar sprakeloos, lig werd
geboeid on weggcbraclii. Iniussehen begon men
in den kelder te graven en werket|)k vond men
ook de overblijfselen van den vermoorJo. Hier
door waa Wolzers onschuld geheel bewezen en
er werd voor gezorgd, dat zg door alle nieuws
bladen werd bekend gemaakt, /too gauw moge
lyk had men zyn dochler Gabrielh ven 't eeo
en ander in kennis gesteld. Het deed haar innig
leed, dat haar arme. ongelukkige vader op zoo'n
ongelukkige wyze aan zyn eind gekomen was,
doch van don anderen kanl verheugde zg zich,
dat eiudeiyk de oer van huur lieven vader Iter-
steid was, eu ouder vreugdetranen, zond zu een
daukgohod op tot God, die haar harlcwensch
vervuld bad.
Graal von ltohenlela was diep geroerd en zjjne
gemalin diep beschaamd toen hun alles meege
deeld werd. Terstond nam bö de noodige maat
regelen oiu zyn rentmeester met alle eer te duon
begraven en vorschste terstond het verblyl van
liahriolle uit. Toen hü dat vernomen had, begaf
hg zich terstond naar Milachen, naar de dochter
van zyn vermoorden rentmeester. Op harleljjke
manier belulgdo hjj Uabrielle «t)n diep leedwezen,
dat haar vader zulk een hitter lot getroffen had
gaarne had bQ haar eerder geholpen, doch
hare moeder had alle hulp geweigerd, Dokter
von lligcnov ,loeg bel edele aanbod van den
graaf, voor Gabrielle ie willen zorgep, dankend
af met de opmerking, dal hy met Gabrielle
verlould was. Graaf von Hobenfels feliciteerde nu
het brnidspaar en was oprecht bigde over het
geluk van liet brave meiije. Het gebeeole van
Wolzer werd naar B, gebracht en daar plechtig
naast dal van zijn goede cchtgenoole bygezel.
Arm en ryk was tegenwoordig en velen, die
eertjjds aan de setiulJ v»n Wolzer geloofd
en zyn familie door verachting en laster ge
krenkt hadden, volgden diep geroerd de baar.
Eenige maanden later was het groot feest in
bet huls van dokter von HagenovKueil en
Uabrielle wareo thans door den cchtei jken band
gebonden. Van geluk stralend kwam hel jonge
paar juist uit de kerk. toen huu een groots
vreugde beschoren werd. Een Mdnchener kunst
schilder overhandigde het bruidspaar eeo
prachtig geschilderd doek, de Moeder-Goda
voorstellende als Koningin der Mei. liet was
hel huwciyki-gosebeult van Graaf von Uohonteli.
