Katholiek Nieuws= en Advertentieblad
No. 42.
Zaterdag 19 Januari 1907.
Twintigste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Biaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden.
Franco per postf 0,40
Afzonderlijke nummersf 0,05
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertentlën
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meerf 0.05
Correspondenties c
Dit nummer bestaat uit
twee bladen
EERSTE BLAD.
OPGEPAST!
III. (Slot.)
Hoe luchthartig militairisten soms
redeneeren als het hun oogmerken be
treft, leert o.a. ook het „Utrechtseh
Dagblad". Het bewuste adres der twee
militairisten was ook een gcreede aan
leiding, waarop wij in een vorig artikel
reeds wezen, voor het blad, om zijn
meening over loting en algemeenen
dienstplicht weer eens uiteen te zetten.
De loting is ook dit blad een doorn
in 't oog, maar daarmee is niet gezegd,
dat het 't jaarlijksch contingent van
17,500 wil verhoogd zien. Dat volstrekt
niet. Het aantal ingeschrevenen zou
wel 50,000 zijn, maar het kunststuk
moet vertoond, dat tocli de jaarüjkschc
lichting van 17,500 behouden blijft.
Om dat zoo ver Ie brengen wil het
blad, dat vrijgesteld zullen worden
vooreerst de kostwinners, waarmede
wel zullen bedoeld zijn al degenen, die
thans voor schadevergoeding in aan
merking komen. Dan de ccnige zoons
en van een aantal broers de grootste
helft, zoodat de regeling, die voor de
invoering van den persoonlijken dienst
plicht bestond, weer zou terugkeeren.
Vervolgens: de jongelingen, die, in
hun werking blijvende, den Staat van
meer nut kunnen zijn dan wanneer zij
rechtstreeks aandeel in de defensie
nemen, b.v. spoorweg- en transport-
ambtenaren, civiele autoriteiten, enz. De
omschrijving van deze laatste categorie
vrijgestelden mag wel iets nader uitge
werkt, om zicii ccnig denkbeeld Ie
kunnen vormen hoever deze zich uit
strekken zou.
Voorts zouden, volgens het blad,
uitgesloten worden de idioten en zwak
zinnigen, dc dronkaards en misdadigers,
Als men zich nu herinneren wil hoe
met een enkel besluit in de Tweede
Kamer soms vrijstellingen worden opge
ruimd, dan weet men ook, welke waarde
aan deze gehecht kan worden. Maar in
zonderheid verdientopmerking liet voor
stel, om dronkaards van militie vrij te
stellen. Dat echter tegen dit originecle
denkbeeld ten gepasten tijde protesten
zouden opgaan van drankbestrijdings-
vcreenigingeii, is nogal begrijpelijk.
Maar met al de opgesomde vrijstel
lingen eu uitsluitingen zou liet cijfer
van 50.000 ingeschrevenen nog geens
zins tot 17.500 zijn gedaald. Doch
dan moet een strenge keuring het
overige doen. Wie echter daarvan de
dupe zouden worden is nog al duidelijk.
Dat kloeke, gespierde jongemannen,
die blijkbaar reeds hard geploeterd
hadden, zooals hun vereelte handen
zouden tonnen, als physiek hel ineesl
geschikt in aanmerking zouden komen,
ligt -nogal voor de hand. Nu zou dit
heel natuurlijk lijken, maar de vrees,
dat hierbij heel onregelmatige dingen
zouden gebeuren, zou moeilijk onder
drukt kunnen worden.
Hel geiieele streven van de mililai-
risten wordt dus wel ais altijd in spits
vondigheden en raadselen gekleed,
maar liet eenvoudige, nuchtere verstand
vermag tocli wel de sluwheden en mis
leidingen te doorschouwen.
Wil men een nog tastbaarder bewijs,
dal liet militairismc zich in raadselen
tracht te klccdcn, dan bcscliouwe men
onzen minister van Oorlog, generaal
Staal, niet zijn militaire begrippen en
bedoelingen.
In 't vorig jaar poseerde hij bij de
behandeling der bcgrooting voor Oor
log als een militairist van het zuiverste
water, die zijn eigen democratische
vrienden tegen zich in 't harnas joeg.
En nu opeens vertoonde hij zich in
een heel andere gedaante hij was nu,
zoo waar, een bezuiniger geworden
op de oorlogsuitgaven, en wel zoo,
dat zijn vroegere bewonderaars de
schrik om het harte sloeg. Nu laten
we voorshands liefst rusten in hoeverre
de bezuinigingen van den Oorlogs
minister goed of af te keuren zijn. Ook
laten we rusten de beweegredenen, die
de Katholieke Kamerleden er toe geleid
hebben, zich bij de stemming over de
begrooting van Oorlog te splitsen.
Alleen zij opgemerkt, dat deze splitsing
nu juist geen aangenamen indruk heeft
gemankt.
Maar wel springt in 't oog en dient
geconstateerd, dat Minister Staal ook
heel andere plannen met zicli draagt,
in zake de leger-quaestie. Deze Minister
heeft kortweg verklaard, dat hij liet
jaarlijks contingent brengen wil van
17.500 op 21.500 man, een vermeerde
ring dus van 4000 man. Jaarlijks zouden
dus 4000 lotclingen meer als soldaat
bij het leger moeten worden ingelijfd.
Dat zulke plannen lijnrecht ingaan
tegen het Katholieke Program en daar
om van katholieke zijde beslist moeten
bestreden worden, staat vast.
Alle schoonc voorspiegelingen van
bezuiniging en verlichting vail dienst
plicht door den Minister hebben dan
ook al heel weinig waarde. Ook zijn
houding bij liet begrootings-geding
komt allerminst aanbevelenswaardig
voor. Wel is liet niet zoo kwaad, dat
hij, wellicht door de omstandigheden
genoopt, als militairist zich opnieuw
heeft ontpopt, terwijl hij juist om zijn
zoogenaamde bezuinigingen indcoor-
logs-quaestie door zijn eigen vrienden
bestreden werd.
Wei bezien, staan we dus voorliet
geval, dat het militairisme met ver
nieuwden ijver bezig is, om voor ons
land de militaire lasten alweer hooger
op te drijven. Of de natiën onder de
persoonlijke en finniiciccle lasten van
het militairismc schier bezwijken, het
doet er niet toe, die geesel moet nog
meer gevoeld, nog meer ellende stich
ten. Daarom dienen de sluwe plannen,
de listige voorstellingen, de valsche
berekeningen, de fraaie beloften door
de militairisten in zake de defensieonder
het volk geworpen, te worden ont
maskerd en in hunne ware gedaanten
op de kaak gesteld. Dat achten wij
een plicht, een dure plicht.
Opgepast! is derhalve 't wachtwoord.
BUITENLAND.
Uit Rome wordt gemeld, dat de
Paus telegrammen heeft ontvangen van
tal van Fransche bisschoppen en leeken,
waarin dank betuigd wordt voor de
jongste Encycliek.
1 evens wordt uit Rome gemeld,
dat opnieuw tussclieu den gezant van
Rusland bij het Vaticaan en kardinaal
Merry del Vai onderhandelingen plaats
hebben over liet oprichten van een
nuntiatuur te St. Petersburg.
Ook in Oostenrijk gaan protesten
op tegen de Kerkvervolging in Frankrijk.
De katholieke vcrcenigingen in liet
aartsbisdom Wecnen hebben twee
adressen gezonden, een aan den Paus
en een aan Z.Em. kardinaal Richard,
aartsbisschop van Parijs. Hel adres
aan den Paus drukt de bewondering
uit voor zijn onwankelbare standvas
tigheid. In liet adres aan den kardinaal
aartsbisschop van Parijs wordt sympa
thie betuigd met de bisschoppen in
Frankrijk.
De huiszoekingen te Petersburg naar
aanleiding van den moord op generaal
Pawlow hebben geleid tot de gevangen
neming van een 100-tal personen, waar
onder ook soldaten.
Volgens de Nowoje Wremja heeft
de politic ontdekt, dat de moordenaar
van generaal von der Launitz een
Joodsch diamantwerker, inwoner van
Petersburg was. Twee medeplichtigen
zijn in hechtenis genomen.
Bij eene in de wijk Wassiliewski
Ostrowa te Petersburg ondernomen
huiszoeking, werd, volgens de Russ,
de polilic met een revolversalvo ont
vangen, waarbij twee hoogere politie
ambtenaren en een agent van politie
gedood werden. De politie moest zich
verwijderen onder de salvo's, die door
de bewoners werden gelost. Het huis
is door de soldaten omsingeld. Ook
bij eene huiszoeking in de wijk Peters-
burgsky Ostrow is een politieagent
doodgeschoten.
Dc nieuwe Encycliek des Pausen
aan de Kardinalen, Aartsbisschoppen
en Bisschoppen van Frankrijk aan de
geestelijkheid en het Fransche volk,
die Zondag in alle kerken van Frankrijk
is voorgelezen, heeft een diepen indruk
gemaakt. Uit dat schrijven spreekt
zóóveel innige vaderlijke liefde en
mededoogen met de zwaar beproefde
kinderen in Frankrijk, dat liet de harten
wel bewegen moest. Met onbevangen
helderheid wordt de houding, die de
Paus tegenover het drijven en stoken
van de Fransche regeeringslieden aan
genomen heeft, verdedigd en inet zoo
veel beslistheid en kracht worden
daarin de rechten van de Kerk, de
eerbied voor hare hierarchic en de
onschendbaarheid van haar goederen
en haar vrijheid, voorgestaan, dat deze
encycliek wèl grooten invloed zal uit
oefenen en veel zal medewerken tot
Ue verbetering der eenheid onder de
Katholieken, waartoe zoo krachtig wordt
aangespoord.
De katholieke pers in Frankrijk is
innig verblijd over deze nieuwe Ency
cliek. De „Univcrs" schrijft o.a.:
„Katholieken van Frankrijk, dc
Opperherder toont ons, hoe onze
houding wezen moet. Laten wij, evenals
ons Hoofd, onze Vader, krachtig, beslist
en geduldig zijn. Dezelfde moed en
dezelfde kracht. Laten wij vertrouwen
hebben in dc zekere eindoverwinning.
Laten wij te midden van den crisis,
dien wij doorleven en die misschien
lang en wreed zal zijn, toch geen oogen-
blik vergeten, dat eike smart door de
Kerk en haar leden gedragen een voor
uitgang te meer is naar de overwinning."
Na een uiteenzetting van het Pauselijk
schrijven laat de Croix er op volgen:
„Briand zal in ieder geval begrijpen,
dat de zwakke en ontwapende Paus,
die van uit het diepste van zijn Vati-
caansclic gevangenschap het gewaagd
heeft om tot de machtigen van deze
aarde 't onafwijsbare „non possumus"
der Apostelen te zeggen en die dat
fiere woord te betalen wist met 't ver
lies van alle kerkelijke goederen in
Frankrijk, dat die Paus nu juist geen
dorpspastoor is, zooals zijn vijanden
lieni met verachting willen noemen.
Hij zal begrijpen, dat de geschiedenis
FEUILLETON.
Een gelukkig Kerstfeest.
5. (Slot.)
„Dat heet ik eerst een plclzlcrige bood
schap," riep de dokter uit.
„Heb ik het niet steeds gezegd, juffrouw,
den inocd maar niet laten zinkenGod leetl
nog altijd en kan wonderen verrichten en
dat hij er een aan uw zoon verricht heeft
doet mij groot genoegen, te meer," voegde
hij cr lachend bij, „daar ik door deze blijde
verrassing van een groote zorg ontheven ben.
Ik heb namelijk ook Iets nieuws voor mijn
heer Thalmann, en daar ik vreesde, dat de
opwinding den zieke zou kunnen schaden,
heb ik reeds den heelen dag gepeinsd, hoe
het hem mede te dcclcn. Nu heeft hij de
proef al zonder mijn toedoen doorstaan; nu
kan ik met mijn proefje ook wel voor den
dag komen, en tevens een schuld bekennen,
die ik mij hebt opgelegd. Ziet u, beste mijn
heer Thalmann, zoo'n nieuwsgierige dokter
steekt zijn neus wel eens in dingen, die hem
volstrekt niet aangaan. Zoo zag ik eens een
heel pak geschrijf daar op uw bureau liggen,
waarin ik veel belang stelde. Met toestem
ming van uw cchtgenootc nam ik alles mee
naar huis en toen ik het. gelezen had, vond
ik ze veel te mooi om weer voor een aantal
jaren door den maker achter slot en grendel
geborgen te worden. Ik heb het daarom mijn
vriend, een redacteur in de residentie ge
zonden. Hier hebt li van hem een schrijven
waarin hij u het aanbod doet, vaste mede
werker van zijn hind Ie worden. Wat gij
dan als zoodanig inzendt, wordt goed be
taald. Volgens zijn opdracht geef ik u hier
mede voor 't geplaatste hel honorarium".
Met deze woorden legde dc dokter twee
briefjes van honderd marl; op tafel. Als in
een droom staarde Thalmann op het geld.
„En nu, beste Thalmann, duidt mij niel len
kwade mijn eigenmachtig handelen".
Dc woorden van den dokter trokken den
man uit zijn gepeinstranen stortten uit zijn
oogen.
„Ik 't u kwalijk nemen O, dokter, ik ge
loof, dat alle geluk lieden iegelijk komt. U
hebt mij een weg gebaand, welken ik nooit
gewaagd zou hebben, zelf te betreden, omdat
ik er mij niet toe in staat dacht
„Ja wel", viel de dokter hem in dc rede,
„niel toe in staat, terwijl men over zulk een
talent van verhalen beschiktNu wordt uw
man nog beroemd, juffrouw Thalmann", sprak
hij schertsend, om zijn ontroering te ver
bergen. Zij echlci was in de overmant der
blijdschap op ecu stoel gezonken en stamelde
niet anders dan: „O God! O God!" Het
drukkend leed der laatste weken had zij
veel heter gedragen dan deze groote vreugde,
welke haar geheel van streek bracht. Maar
nu viel het haar In, dat zij dit nieuwe groote
geluk aan den dokter te danken haddenzij
nam zijn hand cn sprak diep geroerd „Moge
God vergelden aan uw gezin, wat gij aan
ons gedaan hebt
Ook Thalmann drukle de hand des dok
ters en sprak.Ja, mijn vrouw heelt gelijk.
Hij, die ons zooveel geluk overzendt, moge
ii altijd zijn rijksten zegen laten ten deel
Dc kinderen kwamen allen, zonder geroepen
te zijn, en gaven den dokter de hand. Een
der kleinen nam een vergulde ster van tafel
en zei „Hier, oom dokter, omdat gij vader
weer gezond gemaakt hebt, krijgt u van mij
deze mooie ster!"
Allen lachten; dc dokter nam echter het
geschenk met een ernstig gelaat aan cn
sprak; „Dat Is een fraaier orde dan menig
voornaam lieer draag!. Ik zal ze in mijn
kamer hangenen als er voor mij ook eens
droeve uren aanbreken, dan zal ze mij dezen
avond in herinnering brengen en tevens
Gods goedheid, welke na het zwaarste leed
zoeten troost biedt."
„Maar, wacht eens", onderbrak hij zich
zelf, „dat herinnert mij aan wat anders
Hij ging naar builen, doch kwam weldra
terug, een groote mand voor dc verwonderde
mcnschcn neerzettend. „Dit zendt mijn vrouw
voor dc kinderen, omdat zij dacht, dat de
jutfrouw wel geen tijd zou hebben met al
dat ziekenverplcgen, om wat voor de kin
deren aan liet Kerstkindje te bestellen
Hij lichtte den deksel op en riep: „Hola,
uitgepakt, kindertjes!" Dat was ine een ge
jubel want snel zagen de klndcroogen
speelgoed, prentenboeken en lekkers. Van
nieuwen op bedankten allen weder, doch dc
beseheiden dokter maakte er gauw een eind
aan. „Laat me los, hoort, schimmel wordt
ongeduldig. Wel terusfen I" Spoedig daarop
zal hij in de slede, de herinnering meene
mend aan een dier sehoone oogenblikken,
waarover dc engelen in den hemel zich ver
heugen met de menschcnkindcrcn.
Vele maanden zijn er over de woning van
Tlmlmann heengegaan, weder had dc winter
het met zijn wit kleed bedekt, een lange
winter, maar toch een fraaie voor dc be
woners ervan, wicn hij niet zulke zware zorgen
bracht als zijn voorganger. En nu was het
in 't hartje van den zomer. Zomervacantiei
Met nieuwe lust zat Thalmann weer te werken
aan zijn bureau. Nu waren het ecliter geen
lange reeksen getallen of afschriften van akten
van processen van X. contra IJ, welke hij
voor zich had liggen. Neen thans stond zijn
eigen denken en dichten op het papier in
den vorm van sehoone verhalen, welke hij
thans met een gerust hart dc wereld iu-
Wat was dat ecu gelukkig, blij, al was liet
dan ook ernstig werken. En als het werk vol
tooid en dc beschreven bladen dc wereld
ingingen, om de harten der lezers te doen
popelen, ziet dan kwam cr ook wat anders
voor in de plaats het huis binnen cn meer
dan voorheen.
Nu hieven alle zorgen verrehet gezin had
voor enkele dagen weer een grooten zegen
In huis gekregen. Jozef, de voormalige student,
had zijn plechtige Eerste heilige Mis opge
dragen onder blijde deelname der ganschc
gemeente.
Sedert hoven aangestipte moeilijke advent-
dagen had hij .zulke moeilijke tijden niet
meer gekend. Ongestoord kon hij zich aan
zijn studiGn wijden cn deed dat ook met
grooten ijver. Nu had hij het schoonc doel
zijns levens bereikt; binnen enkele dagen
moest hij op zijn eerste plaats als assistent
wezen. Vandaag had hij bezoek van een
zijner klasgcnootcn. Deze, een kennis van
den fabrikant Biehlcr, wilde dezen een bezoek
brengen en verzocht zijn vriend hem te ver
gezellen. Zij gingen op weg en weldra werden
de beide nieuw gewijde priesters door den
eigenaar der fabriek cn diens vrouw zeer
hartelijk ontvangen. Weldra was men in een
druk gesprek gewikkeld. Men sprak over
alles en nog wat en kwam ten slotte ook
op de wonderen der goddelijke voorzienig
heid. De jeugdige priester Thalmann had
er het eerst over gesproken. Hij, de anders
zoo bedeesde, werd nu zeer spraakzaam
voor 't eerst in zijn leven verhaalde hij aan
een vreemde dc wonderbare geschiedenis,
waardoor hij op den bewustcn November
avond uit den nood gered werd. Levendig
schilderde hij 't oogenblik, toen hij wecncnd
lag neergeknield voor het .Viocdcrgods-
altaar, en hoe hem toen door een wonder
plotseling hulp was verleend. „Nooit in
mijn leven", sprak hij, „zal ik dat uur ver
geten. de herinnering cr aan zal mij staande
houden in alle beproevingen des levens I"
Stil cn zwijgend luisterden mijnheer en
mevrouw Biehlcr toe. Slechts eenmaal tijdens
het verhaal hadden zij elkaar een blik toe-
