Katholiek Nieuws» en Advertentieblad
No. 29.
Zaterdag 19 October 1907.
Een en twintigste Jaargang.
DE EEM80DE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
mentsprijs per drie
Franco per post
Afzonderlijke
f 0,40
f 0,05
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Adverlcntiön
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meerf 0.0b
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
EERSTE BLAD.
W erkloosheid.
Geen enkel sociaal vraagstuk, dat
banger toekomst belooft, dan de werk
loosheid. Van alle kanten worden
daarover klachten vernomen en niet
zonder reden. Het „Sociaal Weekblad"
o.a. slaakte dezer dagen daarover deze
verzuchting:
„Dit jaar heerscht in verschillende
industriei-n in ons land een werkloos
heid, als zelden nog voorgekomen is.
In de eerste plaats zijn liet de bouw
vakken. bij welke het bedrijf zoo goed
als geheel stilstaat, daar de bouwers
niet, of tegen te bezwarende voor
waarden, gelden op hypotheek kunnen
krijgen. Het dure geld en het wantrou
wen. dat eenmaal tegen de hypotheek
banken gericht is, zullen nog langen
tijd in deze bedrijven huil storendcn
invloed doen gelden.
Leest men in de laatste nummers
van liet Maandschrift van liet Centraal
Bureau voor de Statistiek, het door de
Kamers van Arbeid ingezonden verslag
omtrent den stand der arbeidsmarkt,
men hoort van bijna alle Kamers van
Arbeid voor de bouwbedrijven één en
dezelfde klacht: ongekende slapte en
malaise hcerschcn in de bouwvak
ken. De vermeerdering van wcrkloozen,
die regelmatig in den winter plaats
vindt, om tegen het voorjaar te ver
dwijnen, is dit jaar grooter dan andere
jaren geweest. .Een noemenswaardige
vermindering heeft tot heden midden-
zomer nog niet plaats gevonden.
Wellicht zijn de cijfers, die maande
lijks door het Bureau van Statistiek
der gemeente Amsterdam gepubliceerd
worden, betreffende de werkloosheid
van leden van sommige vakvcrccni-
gingen beter dan woorden in staat een
indruk te geven van de werkloosheid
te Amsterdam.
Van de belangrijkste der timmer-
liedenvercenigingen te Amsterdam, de
vereeniging „Concordia Inter Nos",
waren in de maanden April en Mei
wekelijks ongeveer 50 en nog in de
maand Juni 20 leden van de 275 werk
loos.
In Juni is liet aantal werkloozen
weer vermeerderd, en heeft liet gemid
deld 34 per week bedragen. Bij een
andere timinerliedciiverecnigiiig, waar
van ons de cijfers der werkloosheid
bekend zijn, was de toestand nog on
gunstiger. Bij deze waren van de 68
leden in de maand Juli wekelijks 14—16
werkloos.
Wat een zoodanige werkloosheid van
10—20 pet. der leden in den midden-
zomer beteekeiicn zat, kan blijken wan
neer men daarnaast plaatst de cijfers
der werkloosheid, onder de vcrcenigdc
timmerlieden gedurende de jaren 1898
1904. in het rapport der gemeente
lijke enquête-commissie wordt de werk
loosheid in deze jaren aldus geschat
Werkloos op 100 leden: in 1898
8,2, 1899 2. 1900 2, 1901 2.56, 1902
4,8, 1903 5.28, 1904 6,5.
Deze cijfers zijn de gemiddelde van
liet ganschc jaar, zoowel omvattend
den ongunstigcii winter als den guii-
stigen zomer. Dit jaar gedurende de
zomermaanden is de werkloosheid
tweemaal zoo groot als in het ongun
stige geval der laatste 8 jaai in het
ganschc jaar geweest is."
Men zou wel tolaal gevoelloos moeten
zijn voor de beproeving van zijn even-
meiiseh als zulke cijfers niet tot na
denken stemden. Eu hier is nog sleehls
sprake van de bouwvakken, maar deze
worden dan ook wel 't zwaarst getrof
fen. Dat noodkreten opgaan, om een
geneesmiddel voor deze steeds voort
woekerende kwaal is nog al duidelijk.
Deze maatschappelijke ziekte grijpt Ie
diep in het leven des volks. Dat erkent
en gevoelt iedereen. Met ijver wordt
nu wei de oorzaak van dit euvel op
de meest verschillende wijzen blootge
legd, maar een middel, dat werkelijk
genezing bieden kan, daarnaar blijft
men zoekende. Toch is het op de eerste
plaats noodig, dat men de oorzaak
kenue wil men met ccnigc vrucht
werkzaam zijn in het opsporen van het
middel, dat, zoo niet genezing, dan toch
zooveel mogelijk tot leniging kan strek
ken bij al de ellende door deze treurige
omstandigheid gesticht.
lil het gunstigste tijdperk van dit
jaar werd een werkloosheid geconsta
teerd, die een hangen winter in 't voor
uitzicht stelt. Geen wonder dan ook,
dat met koortsachtige spanning naar
uitkomst wordt gezocht, maar juist
daaruit blijkt alweder, dat het ware
middel tot redding maar niet zoo
voor liet grijpen ligt.
Hoe men echter sonis in den blinde
rondtast bij het zoeken naar een uit
komst leert het verslag van een ver
gadering van socialistische vereeni-
gingen dezer dagen te Amsterdam ge
houden, waarover de „Echo" het vol
gende mededeelt:
„Door de Motselaars-verecniging
„D. V. V.", de Amsterdamsche Stuca-
doors-vereeniging, de Steenhouwers-
vcreeniging „E. M. M.", deOppcrlicden-
vcrceniging „N. L.". de Timnierlieden-
vcrocniging „Bewust Streven" en de
ürondwerkers-vcreeniging „Vooruit
gang", was aan de Algemeene Patroons-
vcreeniging in de bouwvakken een
solirijven gericht met het verzoek,
evenals bij de gemeente, den werkdag
van 9 uur geldig te doen zijn voor zes
maanden. Van de A. I'. V. was hierop
geen antwoord ingekomen.
„Naar aanleiding hiervan was Vrijdag
avond in het lokaal „De Dam", Nes.
een openbare vergadering belegd voor
bouwvak-arbeiders. Naar de voorzitter,
de heer De Klerk, mededeelde, was
de bedoeling om door deze vergadering
den grondslag te leggen van een nieuw,
krachtig organisatie-leven onder de
werklieden in de bouwvakken, en
zoodoende aan de groote werkloosheid
paal en perk te stellen."
Het doel dezer vergadering was dus
breed opgezet: paal en perk stellen
aan de groote werkloosheid, niets
minder werd beoogd. Welke richting
daarbij zou gekozen worden, had men
al aangegeven in liet verzoekschrift
aan de Patroons-vereenigiug in de
bouwvakken. Deze werd dan ook in
de bewuste vergadering breedvoerig
aangegeven.
Volgens hel bedoeld verslag ziet de
eerste spreker in de inkrimping van
den arbeidsdag de beste en ccnigc
bestrijding van de werklooshuid.
Van den kant der voorstanders is er
zeker veel te zeggen voor zoo'n red
middel minder werktijd bij behoud
van loon, dat bij langer duur werd
uitgekeerd en dan bovendien de werk
loosheid keuren, moest in zoo'n ver
gadering de volle instemming bekomen.
Menige patroon zou op die wijze zelfs
den werkman gaan benijden. Want dal
de positie van menigen patroon, die nu
alreeds alles behalve op rozen slaapt,
hiermee nog onbehagelijkcr zou worden
gemaakt, is zeker.
Bij den tweeden spreker bestond
dan ook blijkbaar wel ccnigc vrees,
dat van die zijde tegenkanting zou
worden gevonden, doch aan raadgeving
liet hij liet evenmin ontbreken. De
werklui moeten den 9-urlgen werkdag
niet langer vragen, was zijn advies,
De derde sjireker ging nog een stap
verder op dat sociaal terrein. Niet alleen
moet de arbeidsdag bekort worden,
maar de ioonen moeten verhoogd, terwijl
ze. volgens dien spr., in den laalsten tijd
integendeel zijn achteruit gegaan. Met
invoering van den 9- of 8-urigen werk
dag zou men nog lang niet volstaan.
En de vergadering besloot met een
motie om een actie cip touw te zetten
van directe invoering van den 8-urigen
werkdag.
Hier beluisteren we nu het oordeel,
opgaande uit den boezem van werklie-
den-vereenigingen, dus uit kringen van
de meest belanghebbenden, van perso
nen, die in de eerste plaats moeten
gevoelen en beseffen, dat er andere
middelen noodig zijn om de rampzalige
werkloosheid met succes te bestrijden.
Men behoeft toch werkelijk geen socio
loog van den eersten rang te zijn, om
in te zien, dat bij toepassing van bet
in de genoemde vergadering aange
prezen middel, de werkloosheid zou
bevorderd worden. Of het dus nok
hoog tijd is, dat door ware vrienden
van den werkman met vaste hand de
leiding der sociale actie, ook en vooral
in zake werkloosheid, wordt ter hand
genomen, is dan ook een vraag, die
zich zeiven beantwoordt.
BUITENLAND.
In 't Zuiden van Frankrijk zijn door
overstrooming ontzettende verwoestin
gen aangericht. Te Pcrpigiian hebben
in den nacht van Zaterdag op Zondag
hevige stormen gewoed. Te Amélic-
Ics-Bains is de schade door overslroo-
ming van de Tech veroorzaakt enorm.
Een gezin van zeven personen is ver
dronken. ook talrijke stukken vee kwa
men om. De spoorlijn Arles-Tech is
vernield. Gelukkig was, volgens de
berichten van Maandag, de Tech weder
aan 't dalen. Uit Privas werd bericht,
dat bij de overslrooiningeii twaalf men-
schen zijn omgekomen.
Nu de voorstellen van den Fran-
sclicn minister van financiën bij
de Kamer aanhangig een zeer
ongunstigen indruk hebben gemaakt,
is hij bezig, met het oog op de spoedige
bijeenkomst van liet parlement.de open
bare meening voor zijn finnncieele
hervormingen te winnen, Bij de
opening van liet stadhuis te Festé
zeide hij o. a.. dat men geduld moest
oefenen en rekening moest houden met
den socialen toestand bij het ontwerpen
van de begrootingen. De successie
belasting en de ontlasting van de eerste
Icvcusbeiioodigdhcden, zijn een bewijs
van de groote hetcekenis eener staat
kunde, die er in toestemt, de belastingen.
FEUILLETON.
Uit den tijd van liet Franschc
Schrikbewind.
(Slat.)
Toen zij uit haar slaat van verdooving
ontwaakte tot de werkelijkheid, zag zij, dat
hel plein ledig was; de nieuwsgierige menigte
was heengegaan. Alleen de tweewielige
karren, waarop men de verminkte lijken ge
laden had, sloegen de richting in naar de
buitenwijken. Benige gendarmen vergezelden
ze. liet arme meisje, dat, na alles, wat zij
geleden had zich naiiwlijksstaaude kon houden,
volgde de karren van verre, maar zoo, dat
hel niet gezien werd. De treurige stoel ging
door den tol, sloeg (oen rechts af op den
glibberige» straatweg, welke builede
muren liep, en hield ten slotle slil voor ecu
lires in den muur. Daarachter lag een kuil,
een overblijfsel van een oude steengroeve
en welks diepte ongeveer dertig vierkante
boeten was. Daarin werden de lijken ge
worpen.
Reeds spreidde de nachl zijn zwarte vleu
gels uil, toen onder zijn bescherming deze
vreemdsoortige doodgravers, zacht en slui
pend als dieven, op de plaats aankwamen,
onbemerkt gevolgd door juffrouw Paris.
Toch kun zij door de duisternis heen onder
scheiden, dat zij zich bevond in de onmid
dellijke nabijheid van hel voormalig Augus-
lijncnklooster. Enkele weken later kwam zij
terug, doch vond toen de bres dichtgemelseld.
Zij was nu verplicht een omweg te maken
door de Barrière SI. Mandé, langs de oude
verlaten kloostermuren, om de donkere steen
groeve terug te vinden, die reeds door een
dik grastapijt bedekt was.
Toen mevrouw de Moulagu de arme kanl-
klopslcr leerde kennen, had deze al zes jaar
lang eiken Zondag de plaals bezocht, waar
de gebeenten baars vaders en die baars
broers rustten. Daar had zij gebeden, aan
dal graf geknield, waar zonder onderscheid
van ouderdom ol geslacht, van rijkdom Of
armoede, de slachtoffers der bloedige tirannie
ten eeuwigen slaap neergelegd waren, tot
liet bazuingeschal van den engel hen een
maal een glorievolle opstanding zou
brengen.
Mevrouw de Montagu bezocht nu ook,
vergezeld van hare zuster, mevrouw de La-
fnyette de graven. De pluk zelf had na hel
bloedbad van Messidor en Thermidor een
ccnigszins ander uiterlijk gekregen. In 1771»
zou hel plein mei de aangrenzende landerijen
publiek verkocht worden. Onderhands echter
had de prinses van Hohcnzollcrn hel gchcclc
doen omgeven, teneinde vernieling Ie voor
komen.
Zoo kwamen mevrouw de Moulagu en
mevrouw de l.afayellle, den weg gewezen
door juffrouw l'aris, op het kerkhof, dat ge
heel onhekend was, niet alleen in de
zelf. maar ook in de wijk. waarin het lag.
'I Lag daar als ecu braak stuk grond, zonder
grafmonument, zonder kruis, slechts door
denken een woestenij voor zièh te hebben,
dan een rustplaats van dooden, 't Was dan
ook met groule ontroering en stillen weemoed,
dal de zusters al de overledenen gedachten,
die hier rustten, en die geslachtofferd waren,
zonder gerechtigheid en Ier ruste gelegd in
den school der aarde zonder zegen en gebeden.
De dames maakten het plan, den ouden
luin der Augustijnen, welke aan den grond
grensde, met toestemming der prinses van
Holicnzültcrn Ie verkrijgen en ucn nieuwen
„llakcldama" er hij in Ie sluiten. Aclilcr in
den luin slonden nog de ruïnen van hel
oude klooster; die moesten dan afgebroken
en 'l geheel met een muur omgeven worden.
In den geest zagen de heide zusters reeds
den slanken turen eener kerk zich in de lucht
verheffen, en daarnaast een huis, aan naasten
liefde gewijd.
Ducli nog steeds was het daartoe de rechte
tijd niet, en durfde men nog niet openlijk mei
plannen voor den dag komen. Napoleon
wilde volstrekt niet liooren, dat de herinne
ring aan de revolutie wakker geschud werd.
en mevrouw de Atonlagu was niet in die
male met tijdelijke goederen gezegend, om
liet zoo vurig begeerde sluk grond alleen
Weldra kreeg zij hulp en wel in de gedaante
der armen. Mejuffrouw Paris liet een lijsl
ter iiitcckciiing rondgaan hij de nabestaanden
der slachtuHers. Zij zeil legde zicli den plicht
op. met die koninklijke grootmoedigheid,
waardoor zoo dikwijls noodlijdenden en he-
lioeftigen uitmunten, elke week tien sous
van Imar handenarbeid af Ie staan, tot hel
liet geld stroomde toe. Een geestelijke ilit
de parochie van St. Margaretha. de zeercer-
waarde heer Bendot, en een notaris Chcr-
liette, konden in IH02 de ruïnen van het oude
Augustijncnklooster koupen. Mettertijd werd
liet liefdewerk uitgebreid, een prachtige,
groote kerk werd gebouwd en een nieuw
oude, Hel gemeenschappelijk graf liet men
onaangeroerd in den toestand, waarin men
liet vond: men respecteerde zelfs het dichte
grasperk, de armelijke houmen en de dalingen
in den grond. Op een aangrenzend terrein
echter legden de nabestaanden der slacht
offers van hel schrikbewind, met toestemming
der regeering, een kerkhof aan, en hier ver
hieven zich weldra de grafmonumenten. Ten
tijde der Restauratie had de orde van Picpus
hel werk voltooid. Elk jaar. op den Ucn
Juili en den 27cn Juli. hel begin eu hel einde
der terechtstellingen op de Place du Trönc.
werd een plechtige Requiem-mis gelezen,
waaraan de voornaamste familie1» in den
rouw deelnamen. Men ging als processie In
twee rijen zwijgend door de lange lanen van
den voormalige» tuin, tol aan het klein
geheiligde poortje, dal toegang gaf tol liet
martclurcnvcld.
Nog onlangs kon men, als men de kerk
van Picpus bezocht, aan de zijwanden van
't heiligdom twee groote, witte marmerplaten
zien. waarop de namen van 1307 tcrcchtgc-
stcldcn te lezen stonden, die inde laatste weken
van liet Schrikbewind gevallen waren. Voor
dezen treurig ernstige» gedenksteen, aan den
voet des altaars, knielden onafgebroken, in
diep gebed verzonken, twee nonnen, omhan
gen met lange, ruodc mantels. Dat, wat nog
bestaat en tot de merkwaardigste, zij het dan
ook nauwlijks bekende merkwaardigheden
van Parijs behoort, is hel kerkhof zelf. liet
gemeenschappelijk graf van alle onthoofden.
Door een grooten, ommuurden boomgaard,
komt men eerst op een kerkhof, waar de
rustplaatsen der gegoede famitiiin zich be
llet eerste graf, dat ons opvalt, is dat van
den graaf de Montalcmbcrt, van dien grooten
redenaar, dien heerlijken levensbeschrijver
van de II. Elisabeth, het middeleeiiwsclic
sieraad der Diiitschc landen en vorstenge
slachten; van dien ridderlijken, gloeicnden,
onverniucidcn verdediger der katholieke Kerk
in Frankrijk. Dan lezen wij de namen van
Oony, d' Arey, Quélcn, Lastcyrie, Rémusat,
de Noailles, graaf Mesnard, den stalmeester
der hertogin van Berry, en den markies de
Rosambo. In I korl. hel gchcclc stamboek
van Frankrijk ligl daar voor ons opengeslagen,
ücliccl achteraan, beschaduwd duor de sterre-
banier der Vcrcenigdc stalen, rusl lot de
opstanding des vleezes het aardsche omhulsel
van den markies de Lafayette, wiens gedenk-
leekcn de nationale trots uitmaakt der Ailieri-