R. K. DIENSTBODE.
Fabrieksgebouw.
De Architect HERM.KROES
Wij wcnschen, ilat de leiding van
Slaat in handen van verantwoordelijke
ambtenaren is. üe redenaar leest eene
door het centraal bureau der nationaal-
liberale partij opgestelde verklaring
voor, waarin wordt gezegd, dat het
persoonlijke ingrijpen des Keizers in
de buitenlandsche politiek noch be
vorderlijk is aan de welvaart van liet
rijk, noch in overeenstemming met de
grondwet. De verklaring geeft, onder
erkenning van de edele beweegredenen
des keizers, uiting aan den wonscli,
dat de Keizer zich de terughoudendheid,
welke een heerseher moet aannemen,
tot taak zal stellen.
Bassermann besloot met den wen
„Moge liet de laatste maal zijn, dat
wij ons met zulke vertoogen tot den
Keizer wenden." (Bijval).
Nadat Wiener namens den Vrijzin
nigen boud. Singer namens de Sociaal-
demoeraten en de conservatief Heyde-
brand. nagenoeg in eenzelfden geest
gesproken hadden, kwam de rijkskan
selier Von Blilow aan liet woord. Spr.
wees er op. dat een gepaste voorzich
tigheid in zijn woorden noodig was om
nog niet meer nadeel toe te voegen
aan de groote schade, die reeds is
aangericht door de publicatie van de
Daily Telegraph. Wat echter openbaar
was gemaakt, was niet alles juist weer
gegeven. inzonderheid dat betreffende
iiet plan voor een veldtocht in Zuid-
Afrika. Voorts merkte spreker op. dat
in het artikel van de Daily Telegraph
tal van uitdrukkingen te krachtig zijn.
Dit geldt in de eerste plaats voor de zin
snede, die den Keizer doet zeggen,
datde meerderheid van lietDuitsche volk
Engeland vijandig gezind is. Tusschen
Engeland en Duitschland, aldus ging
spr. voort, hebben ernstige en betreu
renswaardige misverstanden bestaan,
maar ik weet met het geheele Hooge
Huis de opvatting te deelen, dat het
Duitsche volk op den grondslag van
wederzijdsclic achting een vreedzame
en vriendschappelijke verhouding tot
Engeland wenscht, (levendig bravo
geroep). en constateer, dat de woord
voerders van alle partijen zich op de
zelfde wijze hebben uitgelaten.
üe zinsnede betreffende onze belan
gen in den Grooten Oceaan is op een
wijze uitgelegd als was daarin een
tegen Japa.i gerichte vijandelijke be
doeling. Dit geschiedde ten onrechte.
Wij hebben ons nooit anders gedacht
dan voor Duitschland een aandeel te
verkrijgen in den handel van Oost-
Azifl, en beweren, dat de Duitsche
vlootuitbreidir.g vreemd is aan alle
agressieve bedoelingen zoowel in den
Grooten Oceaan als in Europa. Verder
deelt de Keizer geheel de opvattingen
van den verantwoordelijken leider der
buitenlandsche politiek. Het besef van
de opwinding door de publicatie
in de Daily Telegraph ontstaan, zal
den Keizer er to.e brengen in de toe
komst ook in de particuliere gesprekken
die terughouding te betrachten, die
voor een eensgezinde politiek zoowel
als voor liet gezag van de Kroon on
misbaar is. Was dit niet zoo, dan zou
noch ik. nóch mijn opvolger de ver
antwoording kunnen dragen. (Herhaald
bravogeroep). Voor de fout begaan bij
de behandeling van het manuscript,
neem ik de volle verantwoordelijkheid
op mij. Ik betreur liet feil, dal het
Ministerie van Buitenlandsche Zaken
zich onvoldoende betoonde en sta er
voor in, dat iets dergelijks zich niet
herhalen zal. Mijn ontslagaanvrage is
mij niet zwaar gevallen. Hei ernstigste
en zwaarste besluit van mijn politieke
leven was het gehonr geven aan den
wcnsch van den Kei/.cr om mijn ambt
te blijven vervullen. Ik hield het voor
mijn politieke plicht Land en Keizer
in dezen moeilijken tijd verder te
dienen. (Levendig bravogeroep). Wij
mogen op dit oogenblik tegenover het
buitenland geen kleinmoedigheid be
tonnen en de (out niet ais een ramp
doen voorkomen. De schade is niet
zoo groot, dat zij niet met voorzichtig
heid weer hersteld kan worden.
BOlow besloot met de volgende
woordenLaten we de bezonnenheid
toonen, die in overeenstemming is met
den ernst van den locstand. (Applaus
van de meerderheid.)
De knaap schudde liei hoofd. „Daarvan
weel ik niets", antwoordde hij. „Vader woonde
in geen dorp of stad. Wij trokken steeds rond
In de bergen en in het woud."
„Zoo? En wat doedt gij daar?"
„Wel, vader was bedreven in bontvellen,
kloovcn en zagen en rooien van boomen en
ook in kolenbranden. Niemand kon lie) beter.
en waar gerooid en kolcnmijlen gebouwd
moesten worden, daar was vader altijd welkom.
Wij hebben daar menig stuk geld verdiend.
Wanneer wij op ecnplaalsklaar waren,trokken
wij verder, naar een andere en op deze wijze
zijn wij verder rond gegaan in hel land. In
een stad of in een dorp gingen wij slechts,
wanneer wij brood moesten koopen of wai
anders, en daar hielden wij ons ook nooit
lang op. Vader was altijd het liefst in hel
woud en ik ook. Daarom heetten zij hem ook
Frits de woudbewoner, geloof, ik. Ach, hij
was zoo goed en deed niemand ook maar
ecnig leed, en mij gaf hij nooil een klap, of
schold mij, of zcide mij slcchtsecn hard woord I"
WordI vervolgd.)
Daarop werd een voorslel lot ver
daging, door het Centrumlid Von Hert-
littg ingediend, verworpenDeze kreeg
nu het woord en verklaarde, dat het
een moeilijke taak was, de inededee-
lingen van den Rijkskanselier te ver
gelijken met wat tot nog toe aangaande
het door Daily Telegraph gepubliceerde
bekend was gewordenjuist daarom
had hij verdaging voorgesteld. Nu deze
afgewezen was, gaf hij de denkbeelden,
die in liet Centrum waren vastgesteld,
vóórdat de Rijkskanselier had gespro
ken. Hij hield daarop een uitvoerige
rede, die in een verklaring namens
het Centrum werd samengevat.
Daarin wordt ontkend, dat de stem
ming van het Duitsche volk tegen
Engeland vijandig is. wordt afgekeurd,
wat de Keizer tegenover de Boeren
heeft gedaan, wordt den Rijkskanselier
opgedragen te zorgen, dat de Keizer
meer gereserveerd is, wordt weer
sproken, dat de Duitsche vloot be
stemd zou wezen voor den Stillen
Oceaan, maar wordt vooral de Keizer
eraan herinnerd, dat hij zijn recht van
oorlog en vrede alleen volgens de
Grondwet met medewerking van Rijks
dag en Bondsraad uitoefenen mag.
Lieberinann v. Sonncnberg van de
Reiormpartij was de laatste spreker.
Hij sprak handig en pittig. Het debat
stond, naar zijn meening, niet op peil
met de opgewondenheid des volks.
Er was gezegd, zoo besloot hij scherp,
dat de keizer met een Engelschman
Engelseh en met een Amerikaan Ameri-
kaansch denkt. Dat wekt juist zooveel
verbittering onder het volk, dat de
keizer niet altijd Duitsch denkt.
De verklaring van v. Biilow werd
algemeen als onvoldoende beschouwd
en is dan ook een slap stuk, dat over
de hoofdzaak gracieus hcenwipt.
Woensdag werd de beraadslaging
over de interpellaties voortgezet. Harde
waarheden werden wederom gezegd,
doch de sprekers werden niet meer
door Vmi Biilow beantwoord. De gezant
te Boekarest Von Kiderleit-Wachter, die
den zieken minister Von Schiln vervangt,
trad op. Hij poogde in opdracht van
Vr>n Biilow, dc verdediging van het
departement van buitenlandsche zaken
als een model geleide instelling te le
veren. Daarmede prikkelde Von Kiderlcn
echter het reeds in niet al te besten
Iniin zijnde Huis slechts tot een ironisch
gelach, dat nog sterker werd, toen hij
de Duitsche diplomatie een loflied
wilde toezingen. Kidcrlon's optreden
was zoozeer een mislukking, dat hij
zijn rede maar gauw eindigde.
Ofschoon van verschillende banken
geroepen werd, dat Von Biilow nog
eens liet woord moest voeren, pakte
de rijkskanselier zwijgend zijn brieven-
tasch en ging heen. Hij hoorde nog
hij liet weggaan, dat liet anti-semitische
voorstel om naar aanleiding der ge
beurtenissen tot den Keizer een adres
te richten door de meerderheid werd
niieten, de vrijzinnigen, de Polen en de
socialisten.
Daarmede eindigde de parlementaire
medeiiceling over dc particuliere poli
tiek van den Keizer.
Evenals de sprekers in liet parlement
geven ook verscheidene bladen uiting
aan hun ernstig misnoegen, dat de
Keizer op dit oogenblik weder weken
lang uil Berlijn afwezig is, van de eene
jachtpartij naar de andere rijdt en
lieelemaal niet den indruk maakt alsof
de jongste gebeurtenissen en hun be
spreking in het parlement hem een
Sterke emotie bezorgen.
Een ontzettende mijnramp wordt uit
Hamm, in Westfalen, gemeld. In de
mijn „Radbod" der Trlersehe mijn-
maatschappij had Woensdagnacht een
ontploffing plaats. In de schachten
bevonden zich 360 mijnwerkers. Don
derdagmiddag waren reeds 27 dooden
n de oppervlakte gebracht.
Een nader bericht luidde:
Er bevinden zicli nog ruim 300 man
de schacht. Redding schijnt uitge
sloten. Rcddingsnianschappen zijn uit
de omliggende gemeenten Bcrgliamen,
Werne en Gelsenkirchcn aangekomen.
De ontploffing geschiedde even na 4
uur en was zeer lievig. Het vuur breidt
zich steeds meer uit. De reddings-
manschappen moesten wegens brand
gevaar hun werk staken en de brand
weerlieden in actie treden.
Binnenland.
Nederland en Venezuela.
De minister van Ruilenlnndselic Zaken
heeft in de vergadering der Tweede Kamei
van Maandag dc volgende ntcdedecling ge-
Ik heli dc eer aan de Kamer mudcdccling
ie doen, dnt van den gouverneur vaii Curasao
bericht is ontvangen, dal hel decreet, hetwelk
de president van Venezuela op 14 Mei heeft
uitgevaardigd, op 1 November jl. nog niet
was ingetrokken, en dal mitsdien door den
president niet is voldaan aan hel verlangen
door de Nederlandsche regeering in hare nota
van 3 September II. uiigcdrukl en aai: dc
nict-vervuiling waarvan zij had verklaard Ie
moeien verbinden het voorbehoud barer al-
gchcclc vrijheid van handelen. In verband
daarmede is aan den gouverneur van Curasao,
na verkregen machtiging van II. M. de Ko
ningin, telegrafisch medegedeeld, dat de Nc-
derlandschc regeerlng zich van de verplich
tingen van hel protocol van 1804 omslagen
rekent en is hem levens opgedragen gewor
den hel verbod van uilvoer van wapens naar
Venezuela, lijdelijk ie schorsen. Aan deze-
opdracht is door den gouverneur voldaan.
Or. Kuyper on het Kabinet.
Aan den voorzitter van de Centrale Antircv.
Klesvereeniging in liet district Ommen is,
naar de „Standaard" mededeelt, door dr. A.
Kuyper het volgende schrijven gericht
„De zoo pas verschenen Memorie van Ant
woord op hel Voorloopig Verslag der Tw cede
Kamer op het onderwerp van de SlaalShc-
grooting, Hoofdstuk I, heft voor mij de be
denkingen op, die dusver tegen het optreden
in de Tweede Kamer Hij mij hestonden. Hel
zou mij legen de borsl hebben gestuit, legen
een bevriend Kabinet oppositie te moeten
voeren. Nu mij bleek, dat hiervan geen sprake
behoeft fe zijn, en dat ik veeteer het Kabinet
I mijn
laf. Hier
:t li lev
elijk
worden, waarom ik. alvorens Ie beslis*
ditmaal zoo langen lijd van beraad nam. Had
Antwoord het licht zag. dan zou ik vermoe
delijk hebben moeten bedankennu gevoel
ik mij vrij, om aan te nemen. Ecu ntcdedec
ling. waaraan ik nogmaals mijn dankbetuiging
vereeniging ïn mij gesteld, en voor de krach
tige wijze, waarop mijn caudidatuur. na een
maal gesteld te zijn, door de kicsvereenigingen
«riet. bij hard verzet, is' bevorderd."
Afschaffino dor r8tourkaartjes.
Naar de Maast», uit goede bron verneemt,
zullen bij de beide groole spoorweg-maat-
len evenals in Duitschland worden afgeschud.
Een nieuw ontwerp tarief met prijstabdlen
voor enkele reiskaarten voor liet vervoer
van reizigers en bagage is fn bewerking ut
zal binnenkort den minister van Waterstaat
Plaatselijke Berichten.
juhilé. op Maandag 33 Nov.. den feestavond
voegen, dat dien avond als feestredenaar zal
optreden de ZcorEcriv. Hooggeleerde lieer
E. A. van Hinsbcrgh, professoraat)het groot
Seminarie te Rijsenburg, terwijl tot opluiste
ring van het muzikale gedeelte de medewer
king is verkregen van den heer Bram van
Omtrent het schoon oratorisch talent van
prof. v. Hinsbcrgh behoeven wij hier niet
lezers is dit voorzeker bekend. De heer
Bram v. d. Stap, de zoo gevierde bariton-
zanger, oogstte op de dezer dagen te Rotterdam
ons dus te wachten.
Zondag 22 en Dinsdagavond 24 Nov. zal
door de tooneelvcrccniging van den R. K.
tooncelspel „De Pauselijke Znunaf". Den eer
sten avond treedt als spreker op de Weleerw.
heer W. Bolder, kapelaan te Baarn. ook
Dinsdagavond zal een feestrede gehouden
van belanghebbenden, dal door d.
den Minister van RimicnhimLcl
Tol tijdelijk onderwijzeres aan de i
hare Lagere school 3e soort aan de l'u
hurgerlaan is benoemd mej. J. ILnfóh
- Donderdagochtend had ten Knadhuizc
plaats dc uitloting van 31 aandeden in ver
schillende leeningen ten laste van de Ge
meente Amersfoort tot een gezamenlijk bedrag
van 123,500.
- Aan de Centrale holcrmijn werden Dins
dag aangevoerd 4087 Kilo fnhricksbolor onder
Rijks-controle.
De prijs liep van f 1.21 lot f 1,34.
- In de Zaterdag Ie Utrecht gehouden
openbare terechtzitting van den Centrale»
Hoogt
beroe
n de volgende
n dc Rijksverzekeri
bank tegen de uitspraak van den Raad van
Beroep te Utrecht, waarbij met vernietiging
ccncr beslissing van de Bank. die na 14 Dee.
t'.ll)7 verdere schadeloosstelling weigerde,
aan II. G. fe Amersfoort, te rekenen vim
16 December 1907 is toegekend eene rente
van f0.151/, per werkdag, Ier zake van een
ongeval waardoor de gczieltlsseherpte van
tiet linkeroog is verminderd, De Centrale
Rand bevestigde de uitspraak.
Maandagavond ontstond brand ut liet
schuurtje van Van A. achter diens woonhuis
aan den Socslerslrantweg, vermoedelijk door
het vallen van vonken uit een daar staand
fornuis. De agenten uit het politic-posthuis
hluschtcii den brand met hchulp van den
slaugeiiwageit der Begraafplaats.
Naar men ons mededeelt viert dc heer
R, van '1 Wel alhier den 22cn November
a.s. zijn 4ti-Jnrig zangerschap in de kerk
van den II. I'ranciseus Xaverius. Voorwaar
een zeldzaam jubilee.
lief stoffelijk overschot van liet knaapje
Van 8-, dat Vrijdag op den Leusderweg in
butsiiu- kwam met een automobiel, wat zijn
dood tengevolge had, werd Dinsdag op de
nieuwe Algemecnc begraafplaats ter aarde
de ouders van liet jongentje van de in de
auto rijdenden de somma van f200 ontvangen
is. He iiteiischcn, die het kind dadelijk in
huis hadden opgenomen, moeten, volgens
hebben.
Zaterdagmiddag had in een der lokalen
van het Departement v.nl Justitie Ie 's-Oraven-
liage de openbare aanbesteding plaats van
den houw van een Rijksopvoedingsgesticht
voor jongens en daarmede' in verhand staande
werken te Amersfoort. Raming 13432)00. De
minste inschrijver was Chr. Wegerif te Apel
doorn. voor 1307,600. Door aannemers alhier
werd Ingeschreven:
J. vim Harpen f332,447, J. Mostertnum
1333,754, Noorman en Ruitenberg f340,000.
Onder het gewone voorbehoud is het werk
aan den laagsten inschrijver, Chr. Wegergif
te Apeldoorn, gegund.
Acbteveld. Door omstandigheden is de
vergadering van het Kruisverhond Zondag
j.l. niet gehouden, maar wordt mi morgen,
Zondag 15 November gehouden, na het Lof bij
W. Voskuilen. Trouwe opkomst der leden ge-
wenscht, wijl er een paar belangrijke voor
tel ongeluk
daaronder te geraken met het treurig gevolg,
utrecht. Op de Maandag alhier gehouden
paardenmarkt waren 1175 paarden en veulens
aangevuurd. De prijzen beliepen voor weel'dc-
paarden 155(1 a fSDO. Iwcrkpaarden f250 a
f 475. oude paarden f 40 a f 100. i-jarige veu
lens f 100 a f 185. 2-jarige dito f IOC a f295,
jonge dito f00 a 190, hitten f40 a f 100.
BURGI-RLUKH STANDEN.
Gemeente Lensden.
GCIIOKKNLuitje, d. van B. Wallet en R.
,nii Ravenhorst. Evert. van G. Meer-
,-cld en C. Bouwman. Aiso Hendrik z. van
I. Hcmminga en G. van de Kamp.
OXüRRTKotiWt»: J. R. van Ingen, en A. C.
lerg! - K. viin Asselt en II. de Kruijf.
Gemeente Stoutenbiirg.
Gmiuwn: I'. van Nicuweiihinzeii en II. van
Ie Berk. J. Bruiiikrccft en H. van Vcluw.
Gemeente Laren.
GkiiOPFN: Elisabeth Adrians Marin, d. van
I. Majoor en <i. Majoor. - Petrus Withui-
nus. van J. Blom en S. H. Staal, llvi-
uanus Marinus Jacobus, z. van S. v. d.
tciiaar en M. J. Keuls. - Hermanns, z. van
A rends ell J. Roost.
Getrouwd: (i. Vos en Rokehraud.
Ov t-Rl.Btiv.sA. Vlug. 81 jr., wednr. van
Kwallikken.
Marktbericht.
Amersfoort. 13 Nov. 1908.
Appelen 13. -an). Peren 14.- a 110.-.
Kleiaardappelen ft), it f 0.-- per licet. Zand-
Anrdnppclcn (1.90 ii 12,20 per heel. Eieren
IS, ii 19,- per IlKl stuks. Urnsboter fit,-
ill. per kilo. Hooihoter ll,30ii I 1.45 per
kib. Kippen f0.711 ft f 1.00. Kuikens It,- ii
I 1.30. Piepkuikens fu,3n a 10,70. Ganzen
ft), ii 10. Oude Eenden <0.90, a f 1,11k
Jonge Eenden fn. a 10.-. Hazen 11.50 5
2, Wilde Kinlijnen 10,40 A 10,50. 'I amine
Konijnen fftfti ii 11.41) per stuk. Duiven f 0.40
ii ftt.tiO per paar. Vette Varkens 100,-- .1
too, Zeugen 130, - af 50,--. Varkens
Mager,
Biggen f6.
!i ft».—. Guste kucici
loeien ft**», li iooo. Kalf
Pinken fo. A f 0,-
Advertentiën.
21 Nov. 1883. 21 Nov. 1008.
Onze geliefde Ouders,
RUTORRUS VAN T WRL
BARBARA VAN T WF.L,
gch. v. d. Veer,
hopen op Zaterdag 21 Nov. a.s.
het feest hunner 25-JARIGK
KCHTVRRLiHNlGING te her
denken.
Hunne dankbare kinderen.
Receptie:
Zaterdag 21 Nov.van 12 tot
Zondag 22 2 uur.
Amersfoort. Nov, 1908.
Havik 13.
DANKBETUIGING.
Voor de vele bewijzen van belang
stelling, ons betoond op 12 Nov. j.l.,
betuigen de oiuiergetcekcnden, ook
namens hunne kinderen, hunnen har
telijke» dank.
j. VAN NIMWEGEN.
J. VAN NIMWEGEN-Reotien.
Amersfoort, Nov. 1908.
Met FEBRUARI of eerder gevraagd
een flinke zindelijke
Adres te bevragen, of franco brieven
letter C aan het bureau van dit blad.
Te Amersfoort, of in de omstreken
daarvan, wordt
te huur of te koop gevraagd
een FABRIEKSQHBOUW van niet
te grooten omvang.
Brieven met prijsopgave van huur
koopsom en duidelijke omschrijving
De COMMISSIE voor
de Verloting van
Hand wërkenenandere Voorwerpen,
ten behoeve van de Armen, bezocht
door de VEREENIGING VAN DEN II.
VINCENTIUS VAN PAULO alhier,
heeft het genoegen kenbaar te maken,
dat door H. M. de Koningin vergunning
is verleend, eene verloting te houden,
itt de maand Januari aanstaande.
De ruime deelneming bij vorige
loterijen ondervonden, schenkt liet ver
trouwen, dat ook thans weder die wel
willende samenwerking niet zal ont
breken, welke zoo noodig is tot
verzameling van prijzen en lot plaatsing
van toten.
Van heden af is de Commissie vol
gaarne bereid al datgene in ontvangst
te nemen, wat men voor gemeld doel
zal gelieven te bezorgen bij de hieronder
genoemde leden, of bij den conciërge
der R. K. Jongensschool.
In de eerstvolgende dagen zullen
eenige Dames namens gemelde Ver
eeniging, zich bij de goedgezinde in
gezetenen vervoegen, om Loten aan
te bieden.
De Commissie voornoemd:
J. A. HAMERS.
A. H. v. KALKEN.
H. KROES.
E. BOTTI.
C. M. M. VERMOLEN.
Amersfoort, November 1908.
te Amersfoort, zal, namens het R. K.
KERKBESTUUR van den ii. Martinijs
te Hoogland, op iMa:mil:ig7 December
1908, "s morgens Ie II uur, in de
herberg van G. VAN 'T KLOOSTER
op Langenoord aldaar
aanbesteden
onder R. K. Aan
Het bouwen van het
gesticht „Leu s
Oordmet Kapel
en Schoolgebouw
op een terrein nabij de R. K Kerk
aldaar.
Teekeningeu en bestek liggen van
Donderdag 26 November 1908 af ter
inzage in voornoemde herberg en zijn
dan verkrijgbaar (t f 10 per slel teil
kantore van den voornoemden architect.
Den inschrijver wordt vooi het com
plete onbeschadigde stel het halve
bedrag terug gegeven.
VERSCHENEN:
8. VAUCHAN. S. I.
Di Groote Wereld in hel Lijdensdrami.
Beschouwingen over 's Hoeren Lijden.
In 't Nederlandse!) bewerkt door ANT.
HULSMAN, S. J. 300 blad/, f2.25.
In linnen band f 2.75.
VAUGHAN. S. I. Wonden van omtn lijf.
f 1.90, In linnen band f 2.25.
Franciskaansche lagenden.
door J. C. M. BUIJS. 252 bladz. f0.90.
In linnen band f 1.25.
J. W. van Leeuwen,
HOOQl-.WOFRI) 89 Ll-IDFN.
