Katholiek Nieuws» en Advertentieblad
No. 33.
Zaterdag 13 November 1909.
Drie en twintigste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
ico per post
aderlijke
f 0.40
f 0.05
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Adverlenllën
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meerf 0.05
Corrcspondcntil'n en Advertentidn moeten uiterlijk Vrijdag
avond voor 4 uur aan het bureau bezorgd zijn.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
EERSTE BLAD.
Kerkvervolging.
Het is onloochenbaar, dal de strijd
tegen de II. Kerk een steeds heviger
en verwoeder karakter begint aan te ne
men. Hare vijanden, steeds aangroeiend
in getal, zich meer en meer in macht
en invloed ontwikkelend, beramen met
sluw overleg nieuwe aanslagen, nu eens
iu het geheim, dan weer in het open
baar tegen de vlekkelooze Bruid van
Christus, om haar van vrije Dochter
Gods ie verlagen tot slavin en alzoo
haar in hare levensader te treffen.
Wij, kinderen dier H. Katholieke
Kerk, getuigen van dien vreeselijken
kamp, tegen onze gebelde Moeder ge
richt. strijden en lijden met haar. maar
deelen ook in hare glorie. Hoe fier en
onwankelbaar toch staat Zij. de Kerk
van Christus, op de Kots van Petrus
gesticht en gegrondvest. In de schaduw
van dit Heiligdom gevoelen wij ons
veilig, al woedt de strijd nog zoo
vinnig om ons henen. Verbitterd moeten
onze vijanden ontwaren, dat, als wat
hecht scheen ineenstort, als de wereld
onder de ontzettende beroeringen, die
haar soms schokken en doen sidderen,
met angst in het harte inéénkrimpt, de
Kerk eene hechtheid bewijst, die lijd en
verwoesting tart.
Dat is het heerlijk schouwspel, waar
aan de Katholiek zich naar hartelust
verkwikken kan. Maar toch is het niet
te verwonderen, dal er eenvoudige zielen
worden gevonden, die naar de oorzaak
dier lielschc woede onzer vijanden zoe
ken en zich afvragenWat kwaad heeft
toch de Kerk gedaan om zoo wreed
aardig te worden vervolgd V
De Fransehe bisschop, Mgr. Dupan-
loup, de schoonheid der Bruid van
Christus beschouwende, en bewijzende,
dat hare aanvallers van haar geen
kwaad kunnen opgeven, roept in ver-
kklng uit:
„Wat kwaad! Inwoners van steden,
dorpen, gij zijt haar de onschuld uwer
laburen, dc rechtvaardigheid uwer wet
ten, de feesten tot afwisseling uwer
ntonige levenswijze, ccnigc weinige
kunstgewrochten in uwe schamele wo
ningen en dc hoop aan de overzijde van
hel graf verschuldigd.
.Ziedaar liet kwaad, dat Zij u gedaan
heeft, die vijandin van het menschdom
.Onafscheidbare gezellin van den
mensch op aarde," zoo gaat de beroem
de verdediger der H. Kerk voort, „lijdt
cn strijdt zij met hem. De mcnschhcid
heeft Zij bijgestaan, onderwezen, geleid
al hare smartvolle en roemrijke her-
irmingcn.
„Zij is het, die. midden uit het ver
derf des heidendoms, deugden heeft
weten voort te brengen, wier namen
niet eens gekend waren; en zielen,
rein, zoo groot, zoo edel, dat de
wereld nu nog in bewondering voor
laar neerknielt.
„Zij is het, die dc barbaren getemd
■n hervormd heeft en die, in de lang
durige barensweeën van de hedendaag-
sclic maatschappij in de middeleeuwen,
moedig hel kwaad bestreden en allen
vooruitgang geleid heeft.
„Zij is het ook nu nog, o ondank
bare maatschappij onzer dagen! die
u helpen zal, indien gij u niet met
geweid van haar losrukt, om te midden
der verwarde grondstoffen, die in u
woelen, de tevenszaden van de ont-
bindingskicmen te zuiveren, door de
handhaving der onwankelbare waarhe
den, die alleen in staat zijrt u te redden."
Ziedaar de Bruid van Christus in
haar reinheid en schoonheid, zoo ge
heel zonder rimpel of vlek voor ons
optredend en toch zoo hevig en bitter
vervolgd 1 Maar het is niet de haat
alleen, die hare vijanden aldus tot den
strijd prikkeltnog een andere oorzaak
bestaat, die hunne woede verdubbelt.
Mgr. Dupanloup zegt daaromtrent:
,Als ge het geschreeuw hoort, dat
n tegen ons aanheft, zoudt gij mec-
i, dat men ons verfoeit; welnu, ik
er van overtuigd, en met eiken
dag meer overtuigd, dat de haat niet
altijd oorzaak is van het drijven onzer
vijanden. Er is eene andere oorzaak,
die zij niet willen bekennen, maar die
niet zeldzaam is onder hen, namelijk
de nijd. Ja, zij benijden ons somwijlen,
de goddelooze zegt bij zich zeiven,
terwijl hij den Christen beschimpt;
Wat is hij gelukkig!"
De vervolgden onoverwinnelijk en
daarbij gelukkig en tevreden, ziedaar
de juiste verklaring van den nijd
nog gruwzamer dan de haat die zich
alles zoo luide uitspreekt. Daarbij
moeten de vijanden van ons H. Geloof
nog altijd hetzelfde antwoord vernemen,
lat vóór 1500 jaren Modestus, de be
velhebber der krijgsmacht van den kerk-
rcrvolger Keizer Valens, van den H.
Basilius die hem onverschrokken in
zijn bedreigingen had weerstaan
ontving, toen hij hem toevoegde„Basi-
zoo stoutmoedig heeft mij tot nog
toe niemand toegesproken."
„Dan hebt ge ook zeker nog nooit
:n bisschop ontmoet," antwoordde de
Heilige, „want in dit geval zou hij niet
anders gesproken hebben. Wij zijn in
al liet overige de zachtmoedigste en
toegevendste aller menschen, dat ge
biedt ons de wet. Zelfs verheffen wij
niet tegen den minste uit het volk,
veel minder dus tegen de hooge macht
des Keizers. Maar waar de zaak van
God in het spel is, daar hebben wij
alleen God voor oogen. Kastijdingen
met vuur en zwaard, met wilde dieren
en ijzeren haken, die ons lichaam ver
scheuren, kunnen niet dan ons verblij
den. Overlaad ons dus met mishande
lingen en bedreigingen, maar weet (en
wete de keizer) dat gij niet zult zege
vieren
Modestus had zijne zending vervulden
den bisschop onwankelbaar bevonden.
„Keizer," sprak hij, „deze bisschop
heeft ons overwonnen; hij is boven
bedreiging en vleierij verhevenWij
vermogen op hem niets dan door ge
weld!"
Ook in onze dagen komen dergelijke
tooneelen voor. In Frankrijk worden
telkens Bisschoppen voor hunne rech
ters geroepen, oindat zij de Kerk schit
terend en glorievol verdedigd hebben.
Maar evenals Modestus konden zij,
die zich als hunne rechters opwierpen,
hunne Regeering niets anders be
richten dan: „Wij vermogen op hen
niets dan door geweld!"
Geweld, dat is de rampzalige idee
door den nijd ingegeven, maar door de
haat uitgevoerd. Geweld is het wacht
woord, dat reeds eeuwen lang door
onze vijanden wordt herhaald, en waar
van de duistere spelonken der gehei
me genootschappen nog steeds weer
klinken. In helsche woede klinkt het
voort, en telkens moeten in het ru
moer van den strijd de hartstochten
daarmede worden aangewakkerd, want
het nijdige gemoed roept onophoudelijk
„Wij vermogen niets dan door geweld
Wij, Katholieken, daarentegen zeggen
met den H. Basilius: „Waar de zaak
van God in het spel is, daar hebben
wij alleen God voor oogen." Tegen
over het geweld onzer vijanden, stellen
wij de liefde, die ons doet bidden voor
onze vervolgers. Met het wapen der
liefde zullen wij overwinnen, terwijl
onze vijanden, ai is het dan ook met
nijd in hunne harten, ons toch „ge
lukkig" zullen noemen.
BUITENLAND.
ITALlR.
Volgens een Romeinsche correspon
dentie aan de Politt. Korrespondenz
zal dc Paus waarschijnlijk in Decem
ber ot Januari een Consistorie houden
en daarin tot kardinalen benoemen
Mgr. üranito di Bclmonte, thans nun
tius te Wcenen; Mgr. Bello, patriarch
van Lissaboneen Oostenrijkschen
aartsbisschop; een Spaanschen aarts
bisschop; Mgr. Bourne, aartsbisschop
van Westminster; drie leden van het
Fransehe en drie leden van het Ita-
liaansche episcopaat.
Dit is de eerste maal sedert twee
jaren, dat dc Paus nieuwe kardinalen
beiu
i zal.
De Fransehe bisschoppen en de
inrtsbisschop van Parijs hebben
zich aan een „grove misdaad" schuldig
gemaakt; ten minste niet minder dan
50.000 openbare onderwijzers zullen
den bisschoppen een proces aandoen,
wegens hun optreden tegen de openbare
school cn hun inmenging in de school-
aangelegenheden.
Het sein tot deze nieuwe campagne
schijnt gegeven te zijn door niemand
minder dan minister Briand, denzelfden,
die onlangs in een rede te Périgeux
zulke schoone beloften van „verbroede
ring" en „vrede" beeft afgelegd. Zijn
lijforgaan de „Radical" schrijft:
„De oproep van Briand om de school
te verdedigen, op meer krachtdadige
wijze, zal opgevolgd worden. De school
meesters hebben n.l. besloten de bis
schoppen, die zich naar bevelen van
buiten richten, voor de rechtbank te
dagen."
Het katholieke orgaan de „Croix"
neemt dit bericht niet ai te ernstig op.
„Dat proces kan," zoo zegt het blad
terecht, „niet op een wettclijkeu
grondslag berusten."
Wat is dan wel het vreeselijk mis
drijf van het Fransehe Episcopaat?
Niets anders dan dit: ten le zij hebben
aan de katholieke ouders voorgeschre
ven hunne kinderen naar Christelijke
scholen te zegdenten 2e hebben zij
een aantal boeken veroordeeld, die den
godsdienst aanvallen.
M. a. w. de Fransehe bisschoppen
hebben slechts gedaan, wat hun plicht
hun gebood te doen en wat (volgens
de verklaring van de regeering zelf)
„hun onaantastbaar recht" is.
Men ziet weer eens, hoe Briand en
de zijnen het begrip „vrede" en „toe
nadering" opvatten!
Het blijft intusschen een raadsel op
welke gronden de onderwijzers de
bisschoppen willen veroordeeld zien,
daar de aangevoerde redenen alle
rechtsgrond missen.
SPANJE
Sedert de terechtstelling van den
anarchist Ferrer kan men geen liberaal of
FEUILLETON.
Na den storm.
4) Vijf dagen k"K dc viool in schijnbare wer
keloosheid voor de vesting Varna. Den zee
lieden. gewoon aan een werkzaam leven, viel
deze lijd dubbel lang. temeer wijl hei doel
voor oogen lag, dat zij zoo gemakkelijk had
den kunnen bereiken. Ilun doen en laten
werd slap en hun waakzaamheid sliep in,
veel overeenkomst vertoonemle met de door
een zacht windje bewogen zee, die kalm on
na 'l andere verstreek, zonder ze in '1 minst
in haar kalmte le storen. Ook dc zee, welke
om dezen tijd gewoonlijk door v Ulo herfst-
goiven brullend tegen liet onherbergzame
strand wierp, scheen dit jaar geheel haar
Den zesden dag klonk plotseling tegen den
middag uil den hoogen mastkorf het welbe
kende geroep: „Ken zeil!" Terstond werden
wel een dozijn verrekijkers op liet verre punt
gericht, aan welks beide zijden, na een klcint
pauze, telkens vele andere opdoken. Slechts
weinige oitgenhlikken waren er noodig voni
"t geoefend zeemansoog, om het aantal ei
dc grootte der naderbij komende schepen li
bepalen. Weldra kon men ook de grootte der
langzamerhand zichtbaar wordende, kolt
■cn wolk van zeilen zich
verhiel, nauwkeurig bepalen.
't Was inderdaad de Turksche vloot, welke,
onder 't opperbevel van Kapudan Pasja, met
volle zeilen naderbijkwam, om naar hel scheen,
den Russlschcn admiraal in deze wateren,
die tot aan dc regeering van de ondernemende
Katharina zich gekromd hadden onder 't juk
van de Halvc-Maan, het hoofd te hieden cn
de stad te ontzetten.
Er zal weinig tijd meer verstreken zijn dan
wij noodig hadden, om den lezer van deze
onverwachte gebeurtenis in kennis te stellen,
of dc kalmte op dc Russische schepen was
in 't bedrijvigs! leven veranderd. Weldra
klonk hel kommando: „Ankers lichten!" cn
vernam men den dof-dreunenden kringloop
der matrozen om het windas. Er ontstond
een algcmcene beweging in de levende
massa, die om den grooten mast, de spieren
en hel want bezig waren, en schijnbaar or
deloos cn verward dooreen liependie nu
in een kluwen saamgesnoerd, dan we
verschillende richtingen uit elkaar le stuiven
schenen. In minder dan een minuut was het
dek van eik schip afzonderlijk hedekt
manschappen, die zich bij dc kanonnen plaats
ten, uit de luiken te voorschijn kwamen cn
met veel drukte In 't want en de raas open
neer klauterden. Honderden schommelden op
de reusachtige raas, waarvan weldra
mentgte witte zeilen ontplooid werden, w
zij losm.'.akten, om den vijand togemo
zeilen. Door den zachtcn wind, die v
klapperen cn daarna in sierlijke welving
te bollen. Een blijde moed en koene vaslbc-
radenheid teckenüen zich bij dit gezicht op
elks gelaat. De donkere scheepsrompen be
wogen zich op en neer, alsof zij den tegen
stander den ridderlijken groet wilden brengen,
alvorens met hem den strijd aan te binden.
Vrou ;k riepen dc manschappen elkaar
men hopen zich met den even onvcrwachten
als welkomen vijand te nieten.
De schepen waren elkaar bijna tut opeen
kanonschot afstands genaderd, cn reeds was
het dek met oorlogstuig bedekt, welke op
een spoedig treffen wezen; daar gebeurde
iels, dat een geheel andere wending aan de
zaak gaf. Alle Turksche schepen draaiden
namelijk hijna tegelijk bij cn toonden den na
derenden vijand hun bakboord. Reeds ver
wachtte deze in enkele minuten de kogels
door want en spieren te hooren fluiten, toen
plotseling honderden bedrijvige handen dc ge
reefde zeilen losmaakten, dc schepen hun roer
omwierpen en den op deze manoeuver geheel
niet voorbereiden vijand hun spiegel toonden.
Evenals een schaar trekvogels, die in een
welgeordende rij door de lucht vliegen en
plotseling hun vlucht veranderen, als zij door
't een ot ander voorwerp in dc verte ver
schrikt worden, vloog thans de Turksche vloot
in tegenovergestelde richting van die, welke
zij gekomen was. cn liet den vijand ver ach
ter zich. Op de schepen der Russische vloot
ging (1e hoop op een spoedig treffen over in
teleurstelling. Toch gaf dc admiraal den moed
niet op en beval den vijand zoo snel moge
lijk te vervolgen, cn tegen zijn wil toch tot
een slag te dwingen. Zeil op zeil werd daarom
bijgezet, en onderzoekende blikken werden
op de log gewoipen, om de snelheid van het
schip te weten te komen. Jammer genoeg was
deze bi] alle pogingen niet zoo groot als men
verwachtte. Dc vijandelijke schepen zeilden
vol voor den wind cn hadden nauwelijks
half zooveel zeil noodig als hun vervolgers,
om hen te volgen. De Russen bemerkten
weldra, dat de wind ging liggen en de on
derste bramzeilen nauwelijks meer vol liepen.
Steeds verder verwijderden zich de trotsche
zcckastcclcn, welker onregelmatig op cn neer
gaan een spoedige, algehcclc windstilte aan
duidde. Aan nevelbeelden gelijk verdwenen
zij thans in de invallende schemering, welke
een verdere vervolging op dezen dag bijna on
mogelijk maaktc. .Er bleef dan ook niet anders
over dan in volle zee voor anker te gaan en af
te wachten, wat dc volgende dag brengen zou.
Deze en dc volgende dag brachten, door
gcwcnschlc samentreffen niet. Nauwlijks za
gen de vervolgers de toppen der masten,
welke op steeds grooteren afstand verdwenen.
Den derden dag. 's ochtends, zag men einde
lijk vanaf de schepen dc Invaart van den Bos
porus, waarop dc Turksche vloot met volle
zeiten aanhield. Dit gezicht was voldoende
om voor 't oogcnhlik van alle verdere ver
volging af Ie zienhet scheen den Russlschcn
admiraal toch in dit jaargetijde te gevaarlijk
te dicht bij dc steile oevers te komen, welke
geen plaats boden voor zulke grootc schepen.
Ook wees het gebulder van het kanon uit
een kusthatterij er op, dat men den nade
renden vijand bemerkt had cn niet van plan
was, hem maar zonder slag of sloot in deze
rotspoort binnen te laten.
Toch besloot de admiraal, daar de wind
hem ongunstig was voor den terugkeer, een
poging te wagen om op deze plaats te an
keren. Dat gelukteenkele mijlen uit de kust,
vond men een geschikten ankergrond, welke
tenminste voor 't oogcnhlik ccnige rust cn
veiligheid bood. Intusschen vertoonden zich
hij de invallende avondschemering voortce-
kens, die er op wezen, dat de vloot op deze
plaats niet lang zou verwijlen. Plotseling
ging de wind liggen, 't werd geheel stil. De
golven verloren hun schuim, in langgerekte
heuvelketens rolden zij nog steeds naar 't
strand, en maakten, dat het voorgedceltc der
schepen zich nu eens hoog verhief, dan
weer diep zonk in dc door hen gevormde
dalen. Aan den oostelijken horizon hing een
lichte, angstwekkende lichtstreep boven de
donkere watermassa, welker golven al hooger
cn hooger werden. Dc maslen der schepen
verdwenen in dc dicht over hen trekkende
wolken, die den zeespiegel van deze toch
reeds zoo donkere zee nog donkerder kleur
den en den glans van slechts weinige ster
ren een doortocht lieten. Men hoorde het
doffe geruis der branding van de niet al te
ver verwijderde kust. en tevens het gerammel
der keien, welke door de golven steeds af-en
aangespoeld werden. (Wordt vervolgd.)