Katholiek Nieuws» en Advertentieblad No. 43. Zaterdag 22 Januari 1910.Drie en twintigste Jaargang. OE EEMBOOE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt elhen ZATERDAG. Franco per post Afzonderlijke iinin Bureau: Langegracht 13, Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Van 1 tot 6 regelsf 0.30 Voor iederen regel meerf 0.05 Cnrrespoiidcntlen cn AdvertentiCn moeten uiterlijk Vrijdag- av.iiid voor -I uur aan het bureau bezorgd zijn. Dit nummer bestaat uit twee bladen. EERSTE BLAD. Clericalisme. II.- (Slot). Hoe allerzotst liet is te alarineeren tegen liet clericalisme is ons reeds gebleken uit het vorig artikel; meer nog springt dit in 't oog, wanneer wij 't clericalisme van de positieve zijde beschouwen en de vraag beantwoorden, wat de handelingen en daden van de geestelijkheid zijn. Wat doen toch wel die geestelijken, dal men hen niet mag aanhangen Is het soms een noodlottige secte, die iu 't geheim aanslagen smeedt tegen de bestaande orde. oi gruwelen pleegt Neen, zij is geen masonnerie, ze werkt in het openbaar, ieder, die wil, kan het zien. Ze zoekt zelfs de openbaarheid, ze heeft niet noodig doel en streven onder den sluier des geheims te Ziet, eenige jongelieden gevoelen roeping tot het priesterschap. Zij verlaten den ouderlijken kring otu zich naar de seminaries te begeven en daar jaren achtereen door studie en gebed zich ernstig voor te bereiden voor de hoogslgewiehlige bediening. Alles, wat geest of hart bederven kan wordt zorgvuldig geweerd. Orde uit tucht worden ten strengste gehandhaafd. Men ziet daar niet, gelijk dikwijls aan de Universiteiten, een schandelijke bande loosheid in zwendelen eu zwieren, iu openbare kabalen en ergernissen, soms zelfs in openbaren opstand en verzet, maar rustig eu vredig, vol eerbied voor 't gezag, onderworpen aan de voorschrif ten wordt de tijd wel besteed, de deugd beoefend, kennis en wetenschap ver gaard, om later als een waardig piiester te kunnen arbeiden tot eer van God en tot heil der zielen. Wie ter wereld kan hier iets misdadigs ontdekken? Of is het misschien afschuwelijk zich na de veelvuldige jaren van voorbe reiding door de handen van den Bis schop te laten zalven tot priesters, zich dei' gehoorzaamheid te onderwei pen, zich te verplichten tot het celibaat, om zonder bekommernis voor hun eigen leven zich geheel te wijden aan het heil der naasten, alles voor allen te zijn V Wat kwaads steekt er in hun be diening, in hun verheven en heilig dienstwerk? Om welke reden kan men hun priesterlijke function als bidden, de II. Mis lezen, biechthooren, cate chismus geven aan de kinderen, preeken voor hei volk veroordeelon Is dit niet liet werk voortzetten van Christus, waaruit hel lijdelijk en hel eeuwig ge luk voor de tnenschheid ontspruiten? Volgt den priester ook buiten de kerk, speurt zijn gangen na en zegt ons, wat uw vijandschap tegen Item wettigt? Gij ziet hem de zieken be zoeken, de stervenden de laatste troost middelen der II. Kerk brengen, in de huisgezinnen, tusschcn familiën twist en tweedracht bijleggen, de zondaars op sporen en vermanen om luin ongere geld en ergerlijk leven te verlaten, heil en troost storten in de harten der be droefden. lijdenden opbeuren cn be moedigen. armen en noodlijdenden steunen, geestelijke en stoffelijke aal moezen uitdeelen in hutten en krotten zegt ons, wordt gij niet door feiten als eerlijk man genoodzaakt om het woord der tljdgenooten van Christus, die zijn werken aanschouwden, .tot liet uwe te makenqui pertransiit heue taciendode priester gaat al weldoende Of is het soms staatsgevaarlijk wan neer de priester zich in onze dagen de sociale nooden aantrekt, de revolution- naire beginselen en woelingen bestrijdt, den geest van 't socialisme weert uit den arbeidersstand, wcrkliedcn-vereeni- gingen en volksbonden i 't leven roept en leidt, om overeenkomstig de wijze voorschriften des Opperpriesters mede te werken tot eene vreedzame oplos sing der sociale quaeslie om, zooveel in hem is, een bolwerk op te werpen tegen de sociale revolutie, een bolwerk, waarin, als de revolutie komen mocht, regeering en vorst, zoo niet hun eeni- gen dan ten minste hun hechtsten steun en bescherming zullen vinden En tegen hem en zijn aanhang, zich wapenend ter verdedigingderhestaande orde durft men alarmeeren. Men infornteere eens aan het mini sterie van Koloniën, wat de priester is ook in onze overzeesche bezittingen men zal dan glorievolle bladzijden kunnen tonnen uit de geschiedenis zelfs der jongste tijdendan kan men zich overtuigen, dat de priesters ridders zijn zonder vrees of blaam, ridders, die onversaagd onze heldhaf tige troepen naar Lombok en Atjeh volgden, die, het doodsgevaar trotsee- retid, soms te midden van een hagel bui van kogels zich als vermenigvul digden om den gewonden hulp en hijstand te bieden, de doodelijk ge troffenen bij te staan in luin doodsstrijd ridders, die met de edelmoedigste zelf verloochening en opoffering de zieken en gekwetsten volgden naar de hospi talen, om daar hun zware priesterlijke functiën Ie vervullen mei toewijding aller krachten, met opoffering hunner gezondheid ridders, wier verdiensten werden geëerd, wier heldenmoed en heldendeugd werden verheerlijkt en er kend in de schitterende ovaties, hun gebraent niet slechts door Katholieken, maar ook door protestanten en joden, door heidenen, ongeloovigen en malio- medancn. Deze glorievolle bladzijden lezende, kan men zien, wat de priester is, in het vuur gebracht, wat hij is voor Vorst en Vaderland, wanneer de geesel des oorlogs woedt, wat hij is voor hun zonen op het slagveld, wat hij is voor zieken en gewonden, voor zieltogenden, den heldendood stervend Doch genoeg; onze korte beschou wing zal wel voldoende zijn om te bewijzen, dat het clericalisme zich lier vertoonen en met glans allen laster en verdachtmaking trotseeren kan. BUITENLAND. spanje, Terwijl in alle andere landen Ferrer al in liet vergeetboek begint te ge raken. sinds al meer en meer is be wezen, dat het slachtoffer van de Jesuictenhcerschappij feitelijk niets an ders is geweest dan een gewoon oproer maker. die zijn gerechte strat heeft ondergaan, heeft men het in Spanje zelf noodig geoordeeld hem nog eens flink te huldigen. Zondagmorgen althans heeft te Barcelona een belooging ten gunste van Ferrer plaats gehad. Eenige duizenden trokken in optocht met een vaandel in het midden door de straten. Aanleiding tot eenige gebeurtenissen gaf de betooging niet. Ook in andere steden van Spanje, Madrid, Saragossa, Coruiinu zijn be toogingen gehouden, voor een amnestie van hen, die nog wegens de Juli-re- volutie gevangen zijn. Ook daarvoor werd in Barcelona gedemonstreerd. Maar de gouverneur merkte op, dat een dergelijke kwestie door het parle ment moest worden uitgemaakt. En daarmede konden de Ferrer-hetoogers naar huis gaan. De Fransche Kamer heeft in hel laatst der vorige en in het begin dezer week de ondcrwijs-begruoting in behandeling genomen en natuur lijk daarbij heftig te keer gegaan tegen de houding der bisschoppen inzake de boekei), die bij liet neutraal ouderwijs in gebruik zijn Niet minder dan negen interpellatie's lagen Vrijdag, toen de Kamer deze begrooting onder handen nam, op afdoening te wachten cn voor het meerendeel waren het inter pellatie's van verwoede tegenstanders dor Kerk. Uit de uitvoerige verslagen, die de Fransche bladen van het verhandelde geven, zij hier in het kort een en ander weer geven. Allereerst begon liet debat met persoonlijke interpellatie van den radi caal Besnard. Deze interpellatie liep hoofdzakelijk over een professor aan een der Parijsehe lycea, den heer Rocafort, die volgens den intcrpellant zooveel wezen zou als een oifleieuse vertegenwoordiger van het Vatienan, en die in de „Corres- pondenza Romana" brieven had ge schreven. waarin hij de Katholieken had opgezet tegen de regeering, die voorts vroeger in Rome tot een orde zou hebben behoord, enz. enz. Reden genoeg om zich natuurlijk over dat professoraat van dien Rocafort ernstig bezorgd te maken. De tweede intcrpellant was afge vaardigde Dessoye, die namens de linkerzijde in het algemeen naar de maatregelen vroeg, welke de regeering dacht te nemen om een einde te maken aan de campagne, in het land tegen de openbare scholen gevoerd, en die tevens voorstelde oin die maatregelen als urgent te behandelen, en te zorgen, dat ui de bijzondere scholen de vrij heid van geweien zou worden be schermd. Deze intcrpellant deed weinig meer dan gedeelten voorlezen uit boeken bij het bijzonder onderwijs in gebruik, waarbij hij trachtte aan te tooncn, dat dit onderwijs eenzijdig en onvoldoende was. De derde intcrpellant Gerard Valet moest ridderlijk erkennen, dat de ver boden schoolboeken niet vrij van allen smet waren, doch trachtte dit goed te maken door enkele passages voor Ie lezen, waarin het werk der Kerk voor de beschaving geprezen werd, waarop bij interruptie de katholieke afgevaar digde Lasies evenwei antwoordde, dat er ook andere zaken Instonden, die het verbod ten zeerste rechtvaardigden. De katholieke afgevaardigde Grons- sau begon met een ernstige aan klacht over de neutraliteit in de prak tijk van de openbare scholen, waar men er naar streeft bij het kind de liefde voor God en godsdienst uit te roeien. Vervolgens sprak hij zijn ver ontwaardiging uit, dat de naam van God uit de leerboeken der openbare school verwijderd werd gehouden en schetste vervolgens de verdraagzaam heid van de katholieke Belgische re geering tegenover de openbare school in verband met de onverdraagzaamheid van de Fransche vrijdenkers-regeering tegen- de bijzondere. FEUILLETON. Na den storm. IJ) Needs den volgenden Zondag snelde llij naar de gevangenis, om den gevangenen de blijde tijding Ie brengen. Hun vreugde kende geen palen dankend vielen Jijden pater le voel. die zijn handen zegenend over hen uitstak. Zelfs kapitein Tisdale dacht op dit ougenblik levendig aan 'I geluk, dat zijn ver laten lainilie bij zijn terugkeer zou smaken. Hij begon te hopen, dat de keizerin hem misschien ook wel de vrijheid zou teruggeven en 't voorgevallene vergeten. Zijn hloekc trek ken kregen meer kleur door de uitdrukking van blijde hoop, die er reeds lang uit ver dwenen was. Tol laai in den avond bleet de pater bij liern. Verscheidene weken verliepen zonder dat iets in den toestand der gevangenen veran derd werd. Nijklialzend verlangden zij naar den avond van eiken dag, hopend, dar de volgende morgen huil dc vrijheid zou bren gen. Iliin werk was (link gevorderd; de ge- hecle scheepsromp was zoo goctl hersteld, dat hij er als nieuw uit zag. Thans waren zij hezig met Itei maken van nieuw touw werk. een werk. dat hun gemakkelijk en vlug van de hand ging. IX- naam van 'I vaartuig onderging een verandering. Inplaals van 't vorige las men nu aan den spiegel de woor den: .Door O uil geschonken!" in Turksehe letters, waaraan zelts de kapitein zijn wanr- deering niet geheel onthouden kon. Nog was de dag niet gekomen, waarop do pater zijn bezoek bij den gezant wilde her balen, of deze kroeg bevel een bode, aan hem afgezonden, terstond naar de Russische am bassade le volgen. In gespannen verwnchtig voldeed hieraan de pator en werd in een voorkamer gebracht, waar reeds meerderen Nnuwlijks was dc gezant verwittigd van de tegenwoordigheid van den pater, of hij liet hem terstond bij zich komen. .Zoo juist," aldus sprak hij den gezant toe, .ontvang ik door een Tataar gewichtige be scheiden van de keizerin. Ilnre Majesteit be treurt het harde lot, dat haar onderdanen ge troffen heeft, en heelt daarom het verlof van den Sultan gekregen, met hen te handelen nnnr haar helieven, Tevens is het de wil Hni'cr Majesteit, dat u. Eerwaarde, ats er kenning der groote verdiensten, die gij ver worven heht ter wille dezer arme gevangenen, persoonlijk hun de zoo lang gewachte vrij heid aankondigt. -Hier." voegde hij er aan toe. den lol in 'I diepst der ziel geroerden pater een Tiirkxch schrijven overhandigend, hel bagno. Dit keizerlijk hevel zal u de deuren des kerkers openen! Doch wacht even," sprak hij. den tot heengaan gereed zijnden pator te rughoudend. ..mijn verheven gebiedster weel den op haai juiste waarde le schatten. Door mijn hand geelt zij u dit eigenhandig schrij ven en een geschenk van twee duizend roe aanzien staat. Slechts Mn enkele, kapitein Tisdale, is tot mijn spijt niet begrepen onder degenen, die hun geheele vrijheid doormijn keizerin verkregen hebben. Zij heelt voordezen man, wiens rechtschapenheid zij niet in twij fel trekt slechts een lichtere straf bepaald. Ga ook liern een zachter lot bereiden." Dc pater kon haast geen woorden vinden den gezant ie danken voor de buitengewoon groote keizerlijke bcnadiging. Reeds zag hij zich te midden der gevangenen, wien hij de vrijheid zou brengenreeds hoorde hij het jubelgeroep, dal bij deze blijde tijding liet kerkergewelt doorgalmen zou. Zelfs de ge dachte, dat den kapitein voor 't oogenhlik slechts een geringe verbetering van zijn on- gelukklgen toestand, geen geheele bevrijding le wachten stond, kon de blijdschap niet ver minderen \vn me e dc poter naar het bagno snelde, toen hij den gezant verlaten had. Na- dal hl) den eersten opzichter het stuk over handigd had, dat hel keizerlijk hevel tot vrij lating der gevangenen bevatte, ging hij naar de werkplaats, waar de moesten hunner aan de woorden voor, die hun dc vrijheid verkon digden en hun bevalen zich nog denzelfden dag naar een gereed liggend Turksch schip te begeven. Een juichkreet volgde elk zijner woorden, van alle kaaien snelden de geluk kigen op den pater toe, terwijl zij hem smeek ten nog eens alles te herhalen. Ecnigeu om deden zichzelf van hun ketenen, die zij waar schijnlijk ti e knpit in als half gek i had, li lerde tevergeefs, welk Ie Wel deed hem de bevrijding zijner vroegere ondergeschikten zeer weldadig aan, maar loch vermocht hij een gevoel van beklemd heid niet ie onderdrukken. De pater bemerkte dit en gat hem het schrijven over, waarin stond, waarheen hij zich moest begeven. Dc blikken van den kapitein werden onder 't lezen steeds duisterder: strak bleven zijn blikken op "t schrift gevestigd, dal hij iu de hand hield, maar geen klacht kwam er over zijn lippen. Toen hein enkelen vroegen, waarom hij zoo geroerd was, gal hij hun in plaats van te antwoorden hel schrijven, keerde zich lot den naast hein stnanden pater, dien hij zwijgend de liaml gaf. „Ik wlsl hel," sprak hij met ontroerde slem, „dat kon zij mij niet vergeven. Het is een hclecdiging voor de Russische vlag, waarvoor ik hoetcit moot. Als zij misschien eens wist, dal het een onmogelijkheid was het schip te redden. - maar neen," ging hij voorl, „ik aan mij gedaan hein. voor mij' had ik' geen gunstig tol gewacht. Hier hebt u," zeidc hij. „liet kruis, dat ik eens mei cere droeg, en ook verder hoopte te dragen, neem het en geut het den gezant terug, met het verzoek het dengene te schenken, die het meer waard is dan ik!" „Kapitein Tisdale." antwoorddede paler, hei kruis terugwijzend, „allen, die hier om ons slaan weten hei 'l best, hoc gij gehandeld hebt. Hel pnsl mij niet uil uwe hand datgene terug te nemen, waardoor gij door de keizerin zoo hoog getierd zijl. Behoud uw kruis, 't Noodlot oiiti-eit niet, wel boosheid. Schep moed. beste vriend, ook voor u is niet alles deze woorden. Niemand Imd er aan getwij feld, dal de brave kapitein hetzelfde lol met hen deeleu zou. en nu hoorden zij. dal hij naar een andere plaats zou gebracht worden. De kapitein wilde echter van hun medelijden niet weten en wees het aanbod van cenigen af, uin met hem le gaan en ook verder zijn lot inel hem te dcelcn. hun duidelijk makende, dat zij zoodoende tegen den wil der keizerin zouden handelen. „Hier", sprak hij, op tien pater wijzend, „staat ceil man, wien wij allen zeer veel te danken hebben: hel zou zijn goedheid mei ondank hclooncn zijn, als gij, wat hij voor u gedaan heeft, om mijnentwille zoudt ver smaden. Neen, vrienden hel uur der verlos sing heell voor u geslagen; verlaat deze plaats van verschrikking, zoodra u dal wordl toegestaan. Nog heden zal ook ik naar een andere plaats gebracht worden, waar deze edele man mij ook nicl zal vertalen. Vaart wel! Ik dank n voor awe trouwe gehecht heid aan mijn persoon. Mogen gelukkiger dagen ons weldra hereenigen!" Hierop gat dc kapitein elk der vcrlrekken- den de hand en bleef alleen in den kerker

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1910 | | pagina 1