Katholiek Nieuws, en Advertentieblad
No. 13. Eerste Blad.
Zaterdag1^ Juni 1912.
Zes en twintigste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
I rancu l'«f l">s«I 0.40
Al/omli'rlijkc mimniL'rst o.05
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Adverlentiën
Van I tot 6 regelsf 0,30
Voor iederen regel meerj 0,05
De andergang van een Volk.
I rankt ijk is wel hel anli-clericalu
l.ind tiij iiitneineiidlieid en liet Fratisdie
."Ik geniet nu sinds jaren de „zege
ningen van een anti-clericaal bewind."
Daar zijn de mannen aan liet roer,
die van de Katholieke Kerk en van
liarc leerstellingen niets moeten hebben,
de mannen, die meenen dat zij de
vooruitstrevendst! zijn, de verlichten,
die de beschaving verbreiden en ver
dedigen legen de aanvallen derdompers.
Daar zijn aan het bewind de man
nen van het ongeloof, de verdedigers
der meiischelijkc vrijheid; Radicalen
en Socialisten, die de wereld gelukkig
willen maken.
Zoo deze menschel) ooit bewijzen
willen, dat de Katholieke Kerk de be
schaving tegenhoudt, de menschelijke
vrijheid vernietigt, dan moesten zij dit
ui Frankrijk tonnen.
Dan moesten zij op Frankrijk kunlien
wijzen als het land der vrijheid, der
beschaving, het land van geluk en
vooruitgang.
Daar toch zijn zij lieer en meester,
daar regeeren zij en passen er hun
leer toe, brengen er hun beginsel in
praktijk. Zij hebben er de Kerk ver
volgd. den Godsdienst uit de harten
van een groot deel des volks gerukt,
zij regeeren er niet bij de genade Qods,
maar bij den wil van het door hen
misleide volk.
Zij hebben er, volgens eigen getui
genis, de lichten aan den hemel ge
doofd en de rede ten troon verheven.
Dus is Frankrijk, zoo.ils het zich
thans ontwikkelt, hun werk; zijn er
de toestanden van heden voor een
goed deel gevolg van hun handelen.
Geven zij schitterend getuigenis van
beschaving en vooruitgang, van geluk
eil voorspoed?
Streeft Frankrijk in grootheid en
macht andere landen op zijde, gaat
het onder anti-clericaal bewind met
reuzenschreden vooruit?
leder weet beter, leder kan weten,
dat Frankrijk integendeel achteruitgaat,
in ontwikkeling door zijns gelijken
vuorbij-geslreefd wordt, dat de toe
standen zoo treurig zijn, dat met recht
gesproken kan worden en gesproken
wordt over den ondergang van de
Fransche natie.
liet is een bittere erkentenis, ook
van vele ongeloovigen. dat Frankrijk
niet voor- maar achteruitgaat, dat het
zich op een hellend pad bevindt, waar
langs liet steeds sneller nederwaarts
gaat.
Maar men kan het niet meer loo
chenen, de statistieken wijzen het te
duidelijk uit, dc feilen spreken te zeer,
dan dat men net zou durven ontkennen.
De Fransche natie gaat achteruit,
stoffelijk eil zedelijk, cu zoo voortgaande
zal zij als zelfstandige natie verdwijnen,
ondergaan met schande, maar tol
leering der volkeren. En ten bewijze,
dat zonder geloof en Godsdienst geen
volk kan leven of gelukkig zijn.
Radicalen, Socialisten en andere
anti-clericalcn heersdien over Frankrijk.
Dc ongeloovigen roepen verwalen uit,
dat zij de lichten aan den hemel ge
doofd hebben, dat zij het geloof uit
dc harten rukten. Dat hcctcn zij dan
vooruitgang, doch meer en meer blijkt,
dat die geroemde vooruitgang een
zedelijke ontaarding ten gevolge heeft,
welke in werkelijkheid ontzettend ge
noemd mag worden. Een ontaarding,
die tot den ondergang moet voeren.
Het aantal zelfmoorden stijgt in
Frankrijk sterker misschien dan in cenig
ander land. Hel aantal boosdoeners
vermenigvuldigt zich op schrikbarende
wijze en vooral de jeugdige boosdoe
ners worden er overtalrijk. Parijs en
andere gruote steden herbergen talrijke
benden schurken, die reeds overdag
de straten onveilig maken en 's nachts
in sommige gedeelten geheel heer en
meester zijn.
De werklieden hebben met hun Gods
dienst ook hun plichtsbesef verloren
en steeds meer brengt men de spreuk
in toepassing, dat macht gaat boven
recht. De rechtspiaak daalt beneden
peil en een Fransch advocaat zeide al
reeds „Welhaast zal men in Frankrijk
niet meer weten wat recht of onrecht
is", terwijl de heer ürognet dc Maire,
i>ok een rechtsgeleerde, uitriep„Frank
rijk wandelt als een kreeft op den weg
der Cultuur achteruit en zal tenslotte
weer bij het vuistrecht uitkomen."
De begrippen omtrent goed en kwaad
worden er verduisterd, de zelfmoord
wordt op dc onl>eschaamdste manier
verheerlijkt, de eerbied voor het leven
gaat verloren. En de onzedelijkheid
neemt hand over hand toe. Door de
moderne pest, liet neo-maltusianisme
daalt liet geboortecijfer voortdurend
Reeds zijn er meer 30 departemen
ten, waar het aantal sterfgevallen
in weerwil van hygiiiiiische maatregelen,
die de mensclien langer doen leven,
dat der geboorten overtreft. Zoo
zal het niet lang meer duren of de
Fransche natie gaat, ter oorzake van
zeden-bedert, in zielental terug en sterft
uit.
Dat is de stoffelijke achteruitgang
door zedelijke ontaarding.
De internationale positie van Frank
rijk wordt zwakker, zijn handel gaat
niet vooruit en zoo blijft de Fransche
natie bij andere rijken steeds verder
ten achter.
Het gezag wordt verder onder
mijnd en lang kan het zoo niet
duren, of er heerscht volslagen anarchie.
De Socialisten en andere Revolutionai
ren zetten de regeering steeds meer
naar hun hand, steeds meer zegeviert
de macht over het recht.
En nu de les ter leering:
Ongeloof en Godsdienstloosheid,
practisch resultaat van het werken der
anti-clericalen. voeren een land ten
nndergang.
BUITENLAND.
Engeland.
De kiesrechtvrouwen, die de ruiten
stuk sloegen der regeeringsgebouwen,
ministers uitscholden, kortom zich zeer
ongepast en onhebbelijk aanstelden,zit
ten ten deele „in de kast." Er wordt
nu voor hare invrijheidstelling geijverd
en wel merkwaardig is; het parlements
lid dat de zaak ter sprake bracht in 't
Lagerhuis, trachtte de dames eruit te
praten volgens dezelfde methode
die ze gevolgd hadden om er in te ko
men. Hij begon minister Asquith te be-
leedigen enz. en werd ten slotte nog
haast door de gewapende macht de deur
uitgezet. Leeringen wekken, voorbeel
den trekken.
't Hoofd der kiesjuffers werd inmid
dels wegens ziekte vrij gelaten.
Italië
Zooals bij 't begin van den oorlog
was voorspeld geschiedt 't thans. De
geestdrift voor den krijgstocht tot kook
punt opgevoerd, bekoelde ras toen bleek,
dal de ouderneming, ondeugdelijk voor
bereid, mislukken ging. Millioenen ver
slindt de expeditie in het heete en on
herbergzame Tripoli en toch wordt
niet de minste voortgang gemaakt.
Daarbij komt dat dc werkloosheid,
vooral in het nijvere noordelijk deel
van Italic steeds meer toeneemt.
De afzet van producten is verbazend
geslonken nu men in de Turksche lan
den, waar veel wordt ingevoerd, wijl
men er geen industrie van heteekenis
heeft, de goederen van Italiaanschen
oorsprong niet meer lust.
De ontevredenheid uit zich nu door
verzet en geweldpleging. Optochten en
vergaderingen worden gehouden en de
socialisten, wetend dat 't in troebel
water goed visschen Is, doen hun best
het vuurtje aan te stoken.
De regeering zit dan ook wel in
moeilijkheden.
De -hoogst onrechtvaardige manier
waarop men andermans bezit ging in
palmen wreekt zich.
Dat de kleine eilanden, welke men
den Turken onlnam, Italiaansch bezit
blijven, is ook niet zeker.
Griekenland zal er wel eenige van
nemen en ook Oostenrijk meent dal't
tijd wordt toe te happen, 't Schijnt wel
of 't zevende gebod tegenwoordig niet
meer practisch geldt voor de Staten.
leder neemt maar wat hij krijgen
kan. Als 't niet anders kan, moet 't
kanon maar mee spreken.
Noord-AmerJka-
candidatuur, met een overwinning van
Taft als resultaat.
Roosevelt, wien het presidium blijk
baar goed bekomen is, beweegt hemel
en aarde om weer gekozen worden. Hij
gaat een nieuwe partij stichten, welke
zal aanheffen de leuze: Gij zult niet
stelen.
Dwingen de Amerikanen op velerlei
gebied ons ontzag en bewondering af,
de manier waarop daar de politiek
wordt beoefend is gewoonweg weer
zinwekkend. Schelden, razen, tieren,
stemmen-koopen enz., niets is Ie min
als het slechts kan helpen ter over
winning.
Frankrijk
In de Fransche kamer kwam een voor
stel t<>t wijziging der kieswet aan dc
orde, hetwelk een verbeterde wijze van
kiezen met evenredige vertegenwoor
diging beoogt te brengen, 't Voorstel
zal wel worden aangenomen en wet
worden. Gevreesd wordt echter dat de
Senaat, de Fransche „Eerste Kamer,"
de wet zal verwerpen. De republikei
nen zijn er vierkant tegen omdat ze dan
zetels bij tienlallen zullen verliezen, en
zoo'n stelsel deugt in hun oog niet.
Toen in de Provence vele menschen
ter gelegenheid van de Jeanne d'Arc
feesten de pauselijke vlag uitstaken, be
liepen ze een proces-verbaal.
Tegen de roode vlag van de soci
alisten en de zwarte banier der anar
chisten hebben de machthebbers in liet
verdwaasde Frankrijk niets in te bren
gen. Maar voor 's Pausen vlag rillen ze.
Tegen 1 October werd de sluiting
gelast van ongeveer vijftig congrega-
tiescholcn. Nog meer kinderen zullen
dus aan den verderfelijken invloed van
het godsdienstloos onderwijs worden
priis gegeven,
En dat zulks een niet te krasse be
wering is, vinden wc bevestigd door
Theodore Legrand, die in hel Evansche
onderwijzersblad „Instituteur Francais"
het volgende zegt
„Onze leerlingen gehoorzamen steeds
minder. En niet alleen neemt hun
ongehoorzaamheid toe, maar de leer
lingen worden met den dag brutaler
en dreigender. Bij de minste berisping
antwoorden zij door beleedigende
woorden ol gebaren. De ongehoorzaam
heid houdt gelijken tred met de on
beschaafdheid. De leerlingen werken
als zij willen; geen wonder, dat het
peil van het onderwijs ieder jaar min
der wordt".
Van de recruten kan 25 pCt. der
lotelingen lezen noch schrijven.
De regeering sluit de katholieke
scholen, „waar de kinderen dom ge
houden werden", zooals men leugen
achtig bewee de.
De vruchten van het nu gevolgde
onderwijsstelsel zijn: onwetendheid en
karakterbederf.
Binnenland.
Voorzitter Tweede Kamer.
Graaf Van Bijlaadt, zal spoedig als voor-
zillcr van de Tweede Kamer altreden.
Gezondheidsredenen nopen hem daartoe.
Dr. J. Th. de Visser woidl als zijn opvolger
genoemd.
Permissie.
Aan dc autoriteiten der landmacht heelt
de Minister van Oorlog mcdegcdeild
FEUILLETON.
Uit 't grijs verleden.
Alom ton plallclandc worden volks-
oveileverlngcn aangetroffen.
Vei linten, die van ouder tol ouder opklim
men en van grootvader tot kleinzoon afdalen.
Am ook op den llUiiimeliiig, een heide
vlakte in llannovcr. bij Meppen, niet ver
van de grenzen der provincie Drente.
Ruim een uur ten zuiden van het bevallige
Siigel, waar de Noord-Radde de vreedzame
lierkouwerx der wecldciige weiden drenkt en
verlriselit, ligt Bcrsncr-Loh.
.Loll" beteekent woud, - en Uil was in
vroeger tijd een ijzingwekkend woud, waar
de eenzame wandelaar, zooals het volk zei,
niet altijd veilig was.
liet woud bestaat nog. Hooge beuken en eeu
wen heugende clkcn slingeren er huntakken
zoo diclil in elkander, dat de stralen der mid
dag zon den bodem niet kunnen bereiken.
Als de dagvorstin in tiet Westen is onder
gegaan en de nacht zijn vaten sluier over
de aarde heelt uitgespreid, vermijdt de land
man nii den omtrek zorgvuldig de nabijheid
des wuuds.
Moet hij er noodzakelijk langs of door,
dan gaal hij vol vreezc voort en bidt met
kloppend hart een Onze Vader
Die gemoedstoestand wordt gewoonlijk mei
.vrees voor spoken" aangeduid, en de ver-
liclmehcr roept dan dadelijk van .bijge
loof", maar de oorzaak is elders Ie zoeken.
Zoo, gaat op den lliimmcling een vrcese-
lijke geschiedenis in den mond des volks
van ouders op kinderen over, over lol
op den luiidigcu dag.
in rei vervlogen eeuwen Is de oorsprong
dier verschrikkelijke sage ie zoeken.
Met angstige gebaren en plechtigen ernst
verhaalt nog ivgcnwoordig de grijze schaap
herder, o( hel gekromde huismoedertje, die
geschiedenis aan de met angstig kloppend
hart luisterende jeugd.
Dc volksmond spreekt van een overoud,
sierk kasteel, dat voor eeuwen nagenoeg
midden in het machtige woud stond. Over-
hlijlsclcn zijn er niet meer van aanwezig;
maar men wijst nog dc met woeste struiken
overdekte plek aan. waar het eenmaal zou
geslaan hebben.
Dc laatste bewoner van 'i kasteel, welks
zwarte tinten zich stout in de lucht verhieven,
was een hardvochtig nicnsclt, die om God
noch gebod gal.
HIJ was de eenige zoon van een braaf
ridder, die gclv opt had. dal hij eenmaal de
vreugde en dc Vroon van zijn ouden dag
zou geweest zijn.
Maar, opgroeiende, verried hij spoedig een
boozen aard. In dutsteren nacht, als alle slot-
icrs sliepen, stond de jeugdige deugniet
jiedrccl grool kwaad.
De al Ie toegevende vader verouderde voor
zijn tijd en weende gchcclc nachten om den
ontaarden zoon. Maar met dc jaren nam ook
dc boosheid van dien zoon toe. De liefderijke
vermaningen des vaders hielpen niels. Zelfs
lachte de snoodaard om woorden als deze:
.Mijn zoon. gij smeedt nagels voor mijne
doodkist I"
De mme man had de waarheid gesproken
weldra maakte de dood een einde aan zijn
treurig leven.
Hiermede was juisl de wcnsch van den
jeugdigen booswicht vervuld. Nu hinderde
hem niemand mecrl Nu kon hij den vrijen
Icugel vieren aan zijn hartstochten! Van nn
af zal op liet kasteel de wuftheid, de losban
digheid op den tioon, Onophoudelijk rolden
de dobbclstecnen; dag en nacht deden do
bekers dienst; een voortdurende brasserlj.
De lijfeigenen werden onmenschclijk be
handeld; de dienstbaarheid onderdozen heer
was ouvcrdragelijk. Velen vluchtten dan ook
heimelijk en zochten een toevluchtsoord in
de omliggende plaatsen. Alleen het schuint
bleef den ridder (rouw.
Ten laatste zonk de losbol zoo diep, dal
hij neigens meer erg in had in zwelg
partijen. De schuldige heer liet eindelijk allen
meedoen, die gebleven waren, aan de wccl-
dc'ige tafels en de goede sier, waarbij dc
vuiigc wijnen in swoomen vloeiden. In dc
verte reeds klonk het woeste gezang der
schuimers, door wilde muziek begeleid.
Toen de wljnvoorraad nu sjuicdig begon
te verminderen, trok de onmenscliclijke rid
der aan het hoofd zijner woeste hendeals
een straikroover op plundering uil.
De vreedzame koopman, die mei een rijk
convooi voorbijtrok, werd beroofden vermoord.
Menige afgelegen boerenhofstede weid op
klaarlichten dag overvallen en dc weciloozc
bewoners in koelen bloede gedood. Zoo min
de zwakke zuigeling als de teedcre moeder
werd verschoond, zoo min de afgeleefde
grijsaard als dc man in den vollen jaren-
bloei. Zoo min hef vee werd verschoond als
hel gouden graan op den akker.
Hel was Ooedc-Vrijdag.
De avondlucht was zoo zacht, dal de gc
hcclc natuur de lieve lente aankondigde.
Terwijl millioenen sterren tintelden aan
den helderen voorjaarshemel, wandelde de
vrome kluizenaar uit liet woud - eens de
slotkapelaan bij den ouden, vromen ridder
langs het kasteel.
Met afgrijzen vernam hij het razen entie
ren der goddeloozc bent. zoo zeer in tegen
spraak met den ernst van den heiligen dag.
Onwillekeurig dacht de brave Priester aan
het verschrikkelijk einde vanSodoinacnOo-
morrlta
.Mijn Qod, zijn deze minder schuldig
Un zie, nauwelijks heelt de kluizenaar die
woorden gesproken, of plotseling zendt de
hemel bliksem uit, dc donder rolt, - de
aarde dreunt, lien akelig stormgehuil gaat
door dc lucht, - dc sloren verduisteren,
de windvanen op de slottorens knarsen
Vuur en zwavel regent op het kasteel!
In weinige oogcuhlikken was de hechte
slichting van menschenhanden, die eeuwen
had kunnen trotseeren, in een vuurpoel ver
anderd. De vlammen stegen knajtpend en
knetterend ten hemel. Vol angst Radderden
de uilen dour het vuur en krasten hun doods
kreet. De eene toren na den anderen stortte
in de vuurzee. - en na een uur was er geen
spoor meer zichtbaar van het groote, trolsche
riddcrkastcel.
Met ontzetting was dc kluizenaar wegge
vlucht van het toonccl der vrecsclijke ver
woesting.
Met het kasteel verdween tegelijk de naam.
Lang zag dc volksverbeelding een reus-
nehtigen hond door het sombere woud slui
pen in het holle van den nacht„de geest
des gevlocktcn ridders".
Telken jarc, op het uur van middernacht,
tiisschcn Vrijdag en Zatetdag in de üoede-
Week, als de nil over het woud zweelt, brandt,
zegt de volksmond, op de plaats, waar eens
het roovcrkastccl stond, een geweldig vuur
met blauwe vlnnt.
Zeven zwarte gedaanten spreken dnn ge
heimzinnige woorden, en wakkeren met lange
poken het raadselachtige vuur aan.
De grootste en afgrijselijkste van die zeven
spookverschijningen is - de geilraltc ridder
