(Nummer mm ffl fWf.j
Woensdag 5 October 1912. Ill I Hfl II II
•It., Woe.silag Zater.lag. Hi H Bl I I I I ifa
LtngegrachMlo. 13 »m.n,f„„rt. I I T F F |H I l Van I tot
a Uitgave vnn do Vereeniging Do Eembode. |l H f§| VI fll H M I I H Elken "leer
IWm III WB W mm hi Bij abonnement mind
Ld nieuws- en advertentieblad voor Amersfoort en omstreken, i
Bij dit nummor behoort een Bijvoegsel.
Dit nummer-wordt wederom in wijden
kring verspreid.
Moge de kennismaking velen aan
sporen zich als abonnè op te geven.
VRIJHEID.
\7 crvuld i* de wereld van inenschen,
V die dc volkomen onafhankelijkheid
I van elk gezag op verstandelijk, zedelijk
en maatschappelijk gebied als dc ware
vrijheid beschouwen.
Door een zonderlinge verwarring van
I begrippen beschouwen zij dc bande-
I looze vrijheid als ideaal der mcnschc-
II lijkc samenleving.
Als zij in dagen van strijd spreken
over de gcloovigc Christenen, dan mee-
nen ze ons hel meest afbreuk te doen
door ons voor Ie stellen a|s „belagers
I der vrijheid".
I Kn toch kunnen zij ons niet anders
I verwijten dan dal wij ook aan God
I willen geven, wal Godcs is.
I Volstrekt niets anders, dan dat wij
I vasthouden aan een bovennatuurlijke
I Openbaring en op leven en dood strij-
I den tegen de fundamenlcclc leugen,
1 die den menscll nog altijd vleit met dc
I belofte der paradijsslang.
I Daar moet gehoorzaamheid zijn aan
I door God gestelde machten, omlerwer-
I ping aan de door God gewilde toe-
I standen.
I liet ontbreken daarvan heeft ons een
I droeve, een kranke maatschappij bezorgd.
TEGENSTRIJDIG.
I Dezer dagen was 't honderd jaar
I geleden, dat Mayér Anschcl Rothschild.
I <lc stichter der wereldbekende bankiers-
I firma tc Frankfort, overleed.
I lil verband hiermede herinnert de
I .V. TM. er aan. dal de Rothschilds
9 door hun geld meer macht hebben
I dan vele konmgslamihen en juist omdat
1 zij zooveel macht hebben, zwijgt de
I wereldpers, die zoo gaarne in dienst
1 staat van het goud, over de gebeurtenis.
I Want de goud-baronnen hebben liever
I niet gesproken over den oorsprong
I van hun fortuin, waaraan zooveel tranen
I en bloed kleven en kleven blijven.
I Mayer Anschcl werd rijk met smok-
I kelen en spionncdicnstcn. Nathan Meyer.
M <le zoon, wist er met de bekende op-
R lichterij van Waterloo nog een dertig
I milliocn bij te voegen en sinds dien
I tijd is hel vermogen aangegroeid.
I Anschcl had vijf zoons. De oudste
I bleef te Frankfortde anderen vestigden
I zich te I.ondcn, Parijs, Wccncn en
I Napels. Zoo strekte de poliep haar
vangarmen over geheel Europa uit en
I kon hel goud opgezogen worden overal
1 waar slechts te zuigen viel. Reeds na
I een halve eeuw erfde dc Parjjsehc
I „baron" alleen een milliard franks, nog
I maar volgens oflicieelc opgave, die
I wel naar waarheid zal zijn gedaanEn
I nog weer vijftig jaren later, thans dus.
I een eeuw na liet begin van Anschcl,
I wordt het fortuin der Parijschc Rotll-
I schilds alleen op tien milliard geschat.
I Nu behoeft men de bezitters van dat
goud niet te benijden. Ten eerste heeft
het een luchtje en voorts heeft Christus
duidelijk genoeg gezegd, dat Hij mede
lijden had met de rijken.
Maar er is een tegenstelling in Frank
rijk, die zeer teekenend is.
Dc vrijmetselarij heeft de hartstoch
ten van het Fransche volk tegen dc
kloosters opgewekt door het voor tc
spiegelen, dat het gezamenlijk bezit
der kloosters een milliard bedroeg.
Hij de inventarisatie der kloostergoe
deren bleef men ver beneden dat be
drag en wat dc Slaat in handen kreeg,
was een schijntje. Maar dat Ingaande
vingervlugheid der z.g. beredders Deze
nobele jongens, die bij het Fransche
vrijmctscliiarsvolk meer gezien zijn dan
een nog zou braaf en rechtschapen
mensch met een toog of pij 0111 dc
leilen, zorgden er wel voor, dat van het
veel te hoog getaxeerde bezit der
kloosters een zeer groot gedeelte in
hun eigen zak terecht kwam.
Dal kloosterbezit diende intusschen
voor duizenden kloosterlingen, van wie
men toch minstens zal moeten verdra
gen. dat zij menschel! zijn. Deze dui-
zende kloosterlingen gebruiken hun I
geld om tc onderwijzen, te verplegen,
te verzorgen. E11 zoo profileerden er
tien maal tienduizenden van. die klein,
onontwikkeld, ziek, hulpbehoevend, arm
Maar niettegenstaande deze eenvou-
lieid, slaagde dc vrijmetsclnarspcrs.
waarin de Rothschilds zooveel invloed
bezitten, er volkomen in liet volk tegen
hun eigen weldoeners in tc nemen.
En datzelfde volk omdat dezelfde
pers ei wel voor zorgt, dat de waar
heid niet helder schijnt moppert geen
oogenblik tegen het feit, dal een enkele
familie en niet eens een Fransche. 10
milliard in handen heeft en daarmede
een geheele natie drukt. Onze eeuw
kent toch zonderlinge inconsequenties
De priesters en de kloosters worden
gehaat en benijd en gelasterd.
Maar op geen enkele revolutionaire
bijeenkomst, zelfs daar niet, waar men
ten heftigste tegen het gehate „kapi
taal" te velde trekt, word ooit de fa
milie Rothschild genoemd, laat slaan
aangevallen.
TEGEN 'T OPDRIJVEN VAN
HUURPRIJZEN.
I loc, goed was liet leven onder den
kromstaf, in vroeger tijd.
De beklagenswaardige stervelingen,
wicn geen goede fee het bezit van een
eigen woonhuis gegund heeft, en die
in hun huurwoningen zuchten en jam
meren over de willekeur der huisjes
melkers, die maar voortdurend opslaan, -
kunnen misschien een zwakken troost
vinden bij dezen terugblik op vroegere
tijden, toen de huisbazen minder te
vertellen hadden.
In de 14e en 15e eeuw hadden de
huurders van Rome een steun in dc
pausen, die den verhuurder streng ver
boden den huurprijs te verhoogen.
Onder Paullis II, Julius 11 en Paulus
III konden de huurders de toekomst
zorgeloos inblikken. 1'aus Alexander
ontzien zich niet de seintocstellen te ver
nielen en stellen zoo de werkwilligen
aan groot levensgevaar bloot.
Tripoli.
't Is nu al meer dan een jaar gele
den dat Italië Tripoli inpalmde.
Sinds heeft men onafgebroken over
winningen behaald, veelal op papier.
En toch is het er nog verre van. dat
men zich heer en meester van dc ge
roofde bezitting kan noemen.
De inboorlingen, fanatiek en onbuig
zaam van aard, houden onder Turksche
leiding stand, en voet voor voet be
twist n zij den indringer het terrein.
Voor Turkije is echter, vroeg of Iaat.
toegeven dc boodschap.
Zonder goede oorlogsschepen kan
men niet niet succes optreden.
Turkije weet dat een voortduren van
den uurlog zeer gevaarlijk is. Vooral
omdat dc gemoederen in den Ralkan
zeer opgewonden zijn en dc Balkan
volkeren van begeerte branden om zich
op de Turken tc werpen.
Turkije weet dus: het moet Tripoli
afslaan. Maar wil dat alleen zóó, dat de
Sultan, in naam althans, sonvcrcin blijft.
Als Turkije Tripoli geheel afstaat
en den Arabieren den Italiaanschen
koning als hun souvcrcin aanwijst, dan
zal dit een storm van verontwaardiging
ontketenen in de Mohammcdaanscke
wereld. Italië is echter zoo voorbarig
geweest indertijd a! dadelijk toen Tri
poli bezet werd de volle soevereiniteit
af te kondigen en het kan of wil op
«lil besluit niet terugkomen.
Daarop stuiten nu dc vredcs-ondcr-
handelingen af.
In den Balkan.
't Begint mcenens te worden in het
Oosten.
De Balkan-volken van Christen-religie
.verbinden zich saam om den Turk.
hun ouden vijand, allerlei concessies
af te dwingen.
Bulgarije. Servië, Griekenland en
Montenegro hebben samen een vennoot
schap aangegaan tot exploitatie van
den Turk.
Om te beginnen hebben zc hun le
gers gemobiliseerd. Met hun allen vor
men ze een geduchte macht. Zoo
brengt b.v. Bulgarije 400.000 goed ge
drilde soldaten op de been en ook de
andere Staten hebben liuq weermacht
Hink in orde. Griekenland heeft boven
dien een vloot, welke de Turksche
vloot verre in macht overtreft.
Dc verbondenen hebben nu den
Sultan de boodschap thuis gestuurd dat
zij eischen de zelfstandigheid van het
eiland Creta en van de provinciën Oud-
Servië, Macedonië en Albanië, Wan
neer de Sultan binnen drie dagen niet
toestemmend antwoordt, zullen andere
maatregelen worden genomen.
Dat nemen van maatregelen kan
niet anders bctcekencn dan oorlog.
Het trekt de aandacht dat geen der
verbonden staten uitbreiding van grond
bezit beoogt. Zulks vindt zijn oorzaak
in de vrees voor onderling getwist.
Want hoewel ze 't er over eens zijn
dat de Turk moet buigen, zou het ver
deden van Turksch grondgebied on
feilbaar lioogloopendc twisten tusschen
hen doen ontstaan.
In weerwil van al het oorlogsrumoer
blijven de Mogendheden onafgebroken
doende met hel verzekeren van den
vrede.
De cene waarschuwing na dc ande
re wordt tot de hoofden der Balkan-
staten gericht.
Toch is het twijfelachtig of de vrede
zal bewaard biijvcn. Wel is men het
er over eens dat dc oorlog eventueel
lot den Balkan zal beperkt blijven.
Een factor van belang is ook dat de
oorlogszuclitigen schier geen geld en
weinig crediet hebben.
Geldgebrek zal dus ook den vrede
bevorderen.
Binnenlandsche Berichten.
Vredespaleis. Begin Augustus van het
volgend jaar denkt men het Vredes
paleis tc 's-Hage te openen. Vóór 't
zoo ver is heeft men dus in den Bal
kan nog tijd zijn vechtlust bot te vieren,
't Spreekt vanzelf. De Unie-liberalen
vrijzinnig-democraten en Vrije Liberalen,
zijn aan 't onderhandelen over samen
werking in 1913 van meet af. Dus niet
wachten tot bij de herstemming met
den algenieenen stormloop.
Be/astingkommiezen. De Minister van
Financiën bericht dat op 1 April 1913
te Arnhem het examen voor kom
mies der belastingen, zal worden ge
houden, ter vervulling van 100 plaatsen.
Om tot het examen tc worden toe
gelaten moet men ongehuwd zijn, bij
den aanvang van jaar 1913 den ou
derdom van 22 jaren bereikt en dien
van 28 jaren niet overschreden hebben
en de lichamelijke geschiktheid voor
den actieven dienst der belastingen
bezitten.
Gepasporteerde onderofficieren, die
ten minste 12 jaren als militair heb
ben gediend, kunnen tot het examen
worden toegelaten, indien zij bij den
aanvang van het jaar 1913 den vollen
ouderdom van 34 jaren, en gepaspor
teerde militairen, die 6 jaren als zoo
danig hebben, gediend, indien zij op
gemeld tijdstip den vollen ouderdom
van 30 jaren niet hebben bereikt.
Invoer van vee in Duitschland. Zooals
reeds is medegedeeld, heeft de Duitsche
Regecring besloten den invoer van
slachtvee, uit Nederland afkomstig en
bestemd voor de slachthuizen van grootc
steden, toe te staan. Voor iedere zen
ding moet telkens eene bijzondere ver
gunning worden aangevraagd bij liet
Ministerie van Landbouw te Berlijn.
Levend vee moet over bepaalde, daar
voor aan te wijzen douanekantoren en
op bepaalde uren worden ingevoerd.
Aan de grens worden dc dieren onder
zocht door een veearts. Het certificaat
van herkomst moet afgegeven zijn door
de plaatselijke overheid en voorzien
zijn van eene verklaring omtrent de
gezondheidstoestand der dieren, welke
verklaring door een veearts onderteekend
most -zijn. Bovengenoemd certificaat
moet in de Duitsche taal afgegeven
worden. De verklaring moet vermelden,
Feuilleton.
1 OP DE SLAGVELDEN VAN RUSLAND.
I "VXTeldra smaakte hij het genoegen
VV vat! een hoogte de muren der
half verbrande stad achter zicli tc zien,
en nu snelde hij, met dal gevoel van
geluk, dat ecu van den dood geredde
ondervindt, de donkere wouden tege
moet, welke daar stil en duister voor
hem lagen.
Zkvbsdk Hoofdstuk.
Onze vluchteling rustte niet alvorens
hij den zoom van een dicht dennenwoud
bereikt had, dat hem beschutting ver
leende tegen den snerpend konden wind,
I die over dc vlakte woei. Hier ging iiij
zitten en keek den weg over, welken
hij zoo snel had afgelegd. Hij kon dc
torens der stad, die iiij een uur tevoren
verlaten had, nog zien, doch op den
weg, welken llij gedeeltelijk kon over
zien, ontwaarddc hij niemand. Wel toonde
deze vcrschc sporen van voertuigen,
paarden en voetgangers, die nog van
dienselfden morgen schenen en door
liet woud leidden. Na een korte rust
besloot Karei deze tc volgen en alleen
den weg door liet woud verder af Ze
leggen. Niet zonder huivering betrad
bij liet duistere dcnncnbosch, dat echter
weldra lichter werd en een uitzicht
op een breede, voor hem liggende vlakte,
bood. In 't midden ervan zag Karei
een langen, langzaam voorwaarts trek-
kenden stoet. Hij stapte wat vlugger
voort, in de hoop zijn verloren
krijgsmakkers weer te zien en was zoo
fortuinlijk^ hen reeds tegen den middag
De geheele troep, slechts enkele dui
zenden weerbare mannen, enkele nog
bruikbare kanonnen en een lange rij
voertuigen, met zieken en gewonden
beladen, vormde het overblijfsel van
dc nog voor enkele maanden zoo trotsclic
lcgerafdccling van generaal Neij. Dc
maarschalk zelf reed met de rest van
zijn generalcn staf aan dc spits, en be
moedigde door zijn voorbeeld «le moe-
deloozcn, hun woorden van moed en
troost toesprekend. Vele generaals volg
den hem te voet, vast besloten 0111 in
vereeniging met hun dapperen bevel
hebber zich dwars door de vijanden een
weg të banen naar 't geliefde vaderland.
Daar elk verschil van stand reeds
lang was verdwenen in den gcmccn-
schappelijkcn nood, trachtte Karei zich
bij ile officieren aan tc sluiten, om van
hen zoo mogelijk iets naders over de
zijnen te vernemen. Een hunner, die
zijn vader kende, deelde hem mede, dat
hij «lezen twee dagen tevoren met den
onderkoning van Italië had zien afmar-
cliccrcn, cn dat er kans op was zich
met dezen tc vcrccnigcn, ais dc vijand
«lie poging niet verijdelde. Verblijd over
dit nieuws vertelde Karei den officier.
VIII ging zelfs zoover den huiseigena
ren voor te schrijven iif welke gevallen
zij een verlaging van den huurprijs
moesten toestaan. Als een huis of wo
ning langer dan drie maanden leeg
stond, werd de verhuurder van staats
wege gedwongen den huiirprijsaf te slaan.
Zelfs Leo XII stelde in 1824 nog een
bepaling vast, waarin den huiseigenaren
streng verboden werd hun huurders
onder welk voorwendsel ook op te slaan.
De huurders konden rustig blijven
wonen, zonder dal zj.' kfcns beliepen op
geslagen te worden.
Uit het Buitenland.
België.
Koning Leopold is reeds twee jaren
dood en begraven cn nog twistten zijne
iiaastbcstaanden over de erfenis.
Prinses Louise, een «Ier dochters van
den Koning, ging niet haar zuster den
Belgischen Staat een proces aan. I laar
kwam wat meer toe van dc nagelaten
millioenen dan men haar hadtoebcilccld.
Zulks had een onverkwikkelijk twist
geding tengevolge, waardoor veel
ergernis in den lande weid gewekt.
Vooral door bemiddeling van den
thans regeerenden Koning is het nu
gelukt lot een vergelijk te konen.
Prinses Louise krijgt 10 milliocn cn
ziet dan van alle aanspraken af.
't Is tc hopen, dal de prinses liet
geld nu beter beheert dan ze vroeger
haar vermogen administreerde. Zij was
en is voortdurend het slachtoffer van
allerlei zwendelaars cn oplichters.
Luxemburg.
Luxemburg is een land met overwe
gend katholieke bevolking.
Die bevolking kiest een volksverte
genwoordiging. welke wetten uitvaardigt.
Nu zou men mogen verwaehtcn.dat
die wetten een kath. geest ademen.
Inderdaadzoo zou het moeten zijn.
Maar 't is helaas niet zoo.
De kiezers in Luxemburg kozen niet
met liet oordeel «les onderscheids.
Zij hebben er niet op gelet of hun af
gevaardigden behalve mannen van ken
nis en ontwikkeling, ook mannen van
beginsel waren.
Dat wreekt zich nu.
Kr is een schoolwet aangenomen,
die niet strookt met het Katholiek be
ginsel en waartegen «ie kerkelijke over
heid zicli terecht verzet.
't Gaat om het godsdienstonderricht.
De Luxemburgers worden nu ver
maand niet alle wettelijke middelen
een betere schoolwet te verlangen en
vertegenwoordigers te kiezen, die niet
enkel voor stoffelijke maar ook voor
geestelijke volksbelangen opkomen.
Eigen scholen mag men niet openen,
zulks verbiedt daar dc wet.
Spanje
zucht onder de gevolgen der spoot-
wegstaking. die grooter afmeting aan
nam. dan eerst Werd verwacht.
Met grootc moeite slaagde men erin
liet postverkeer tc verzekeren.
De treinen worden bediend door of
ficieren en soldaten, die veel van 't ge
peupel te lijden bobben. De stakers
wat er met hem tc Smolensko gebeurd
was. Deze hoorde vol medelijden de
wonderbare redding uit zulk een drei
gend gevaar aan, cn deelde liet gehoorde
mede aan zijn kameraden. Daardoor
Iccrdc Karei ccnigcn hunner kennen en
bleef gedurende den niarsch en den
daaropvolgenden nacht in hun gezel
schap. Zijn blijdschap verkeerde echter
spoedig in bange vrees, toen men van
een officier, door dc Russen gevangen
genomen en hun ontvlucht, de tijding
hoorde, dal dc onderkoning niet ver
van liet bivak, den dag te voren door
«le Russen aangegrepen en sleclits met
een gering aantal ontkomen was.
Weldra bevestigde «Ie werkelijkheid
«leze treurmare. Nadat het leger van
maarschalk Neij enkele uren in de och
tendschemering voortgemarcheerd had,
kwam liet op liet slagveld, waar de
onderkoning met leeuwenmoed gevoch
ten had tegen een tienmaal sterkeren
vijand, cn hem ten slotte nog was ont
snapt. Ontzettend waren de sporen van
«len strijd. De Russische batterijen had
den, als de zeis des maaiers, geheele
gelederen «Ier tot razernij aangezette
strijders neergeworpen, en zoo ver het
oog reikte, zag men op de uitgestrekte
sneeuw vlakte slechts lijken van mcnschcn,
waarbij veel wapens cn veldstukken,
Ieder huiverde bij 'l aanschouwen dezer
verschrikkelijke verwoestingKarei was
doodsbleek geworden van schrik, want
hij wist niet, of zijn geliefde vader ook niet
rustte onder degenen, dichier in de sneeuw
begraven lagen. Zelfs de dappere aan
voerder was diep getroffen, doch zijn
moed gaf hem krachtmet enkele be
geesterende woorden bemoedigde hij
zijn strijdmakkers hem tc volgen.
Snel zette de troep zijn niarsch voort
iolcr scheen gehaast dit oord der ver
schrikking te verlaten. Karei bleef echter
nog wat achter en keek angstig 0111
zich heen. Het doffe gerommel van een
kanonschot, dat plotseling «le stilte ver
brak, spoorde hem ten slotte aan zijn
vruchteiooze pogingen tc laten varen
en tot de zijnen terug te keeren.
Het zoosven genoemde kanongebul
der had bij allen een gevoel van gevaar
opgewekt. De maarschalk comman
deerde halt en zond een afdeeling ruiterij
vooruit om liet land, aan den anderen kant
der hoogten tc bespieden. Zij bemerk
ten «len vijand die de bosschen op de
hoogte van Katowa bezet hield, cn den
maarschalk in een onneembare stelling
afwachtte.
Weldra' verschenen drie ruiters op een
hoogte, die door den vijand als terrein-
verkenners vooruitgczondcii waren. Nog
maals liet de maarschalk't geheele terrein
onderzoeken en vernam, dat «le hoogte
door de Kokakken bezet was cn 't bosch
van vijanden wemelde. Vóór hij nog
een plan gemaakt had. hoe llij niet zijn
manschappen aan het dreigend gevaar
zou kunnen ontsnappen, zonden de Rus
sen een officier als parlementair, die
thans, met een witten doek zwaaiend,
naderde. De maarschalk lette echter
niet op hem, ofschoon dc otficicrhem
zcidc, dat maarschalk Koetoesoff met
honderd kanonnen en tachtigduizend
man tegenover hem stond. Reeds was
hij druk in de weer zijn manschappen
in gelederen op te stellen en den vijand
tegemoet te voeren, en wilde hij den
parlementair laten vertrekken, toen plot
seling een hagel van granaten van de
vijandelijke hoogten op. hem neervloog
cn dc maarschalk zich gedurende de
onderhandeling aangevallen zag.
„Ha!" riep hij woedend, „dat is geen
onderhandeling, doch verraad. Grijpt
den schurk en leidt hem weg!"
Daar begon de slag. De maarschalk
zond generaal Ricard met de voorhoede
vooruii, terwijl hij zelf met den kern
der troepen volgde. De vijand, verwon
derd over dezen onverwachtcn moed,
weet niet hoe hij 't heeftnu hij echter
bemerkt, dat de kleine schaar, die hij
in zijn net meende gevangen tc hebben,
tot heftigen verzet besluit, buldert het
kanon uit 't woud, terwijl tallooze Ko
zakken de Franschen in den rug aan-
Wordt voortgezet
