Nieuws= en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. 2es en twintigste Jaargang, No. 77. Vrijdag?28 Maart !9i3. DE EEMBODE Verschijnt Dinsdag en Vrijdag. Bureau: LANGEGRACHT No, 13 - AMERSFOORT. Uitgave van tie Vereeniging De Eembode. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden Afzonderlijke nummers ADVERTENTIEPRIJS van 1 tot 5 regels Elke regel meer ij abonnement minder. KINDERSPEL. ■pelend kind is een bloeiende ei, die een rijke oogst beloof, el spel worden dc letters van n-boek. waarin de menseh tot ïspcltl. •heugen ge| cn.( vergeleken, liet spel wordt voorspeld, ol' de ustige „lezer" er een zal zijn, iiii.uicnkcnd liet ecne blad voor. idere na omslaat. of een. die iet geheel zijn ziel in de leeltiur I leert liet kind zijn brengt liet zich te-» tt liet -zijn pit ilgcn ingeving, neemt liet zijn plaats in :lcnd«rwij> dringt zijn verstand lol de alles bohecrsclieildc wet zijn spel tracht de kleine wereld i /u it een eigen wereld te scheppen t -pelende kind is kunstenaar orscher. wijsgcei. iscli met inogelijkliei vooral, hebt eer in zijn proefnemingen, oneindig veel le leoren, l hen irdigs ziet, ter hand hee i rustig zijn gang gaan. Uidecrt, dan leert het ki ingaat, tracht niet >1 cl methode te veria '-luchtige dwaalweg. vrij ialtigheid der gi It d wijsheid .1 ;n en knutselen. ig-opgelioinelde zaken, die meclia- in hel speelgoed, die automaten, it heeft tie.kunst het ver gebracht n staat er „beduusd" van. dal alles ter wille van onze lieve die aan hebbel kucht ik in' t op i sigar -tsenden maat, heerlijk opgedirkt. Even een iiltking, een paar maal de kuustjes- inticrij. en m'nheer de automaat in een hoek FEUILLETON. O IIIT VERRE TUREN. 'ijn eerste getik, werd do deur ipend. ten teelten dat hij ver werd, en nu spoedde hij zich vn steunen wenteltrap naar de ■•rdieping. waar zich'de vertrek- ddcr bcv nden. rvolgcm •iwaarvan dc deur hall open stond. lei zieli aan te melden, trad hij ■vi trei; binnen, sloot dc deur achter maakte cent- diepe buiging voor tl 1 lensden dit nenkor ontdoe cncle cds ircngl gij I I)i. r Hensburg, gij zijl oord! zeide Hernial Tckomcu zijt. Welk ede? Hoi maakt ik. Dit zult gij beter w Riddel I daar gij den tiraal hei I gesproken hebt. hernam I lensberg. j! hij een zetel nam, en dicht bij •Wilei aanschoof; nadat gij den l verlaten hebt, heb ik do eer niet gehuil bij hem ontboden te worden. /-"II, zeide Herman, dat wist ik maar kun! gij ook de reden gissen oni ik n reed» zoo vroeg hier Waarom? Dat is geen spel, ei jongens moeten en willen spelen. /nik vernuftig geknutsel mocter op onze étagère plaatsen, of er mee spelen een onschuldige tijd- passeering in een verloren uurtje maar onzen kinderen moeten we 't niet in handen geven. 'l Is zonde van 'l ding en van 't kind Een mcnscli verwondert zich hii een maal niet over verschijnselen, die hcele- inaal builen dc sfeer van zijn bevat tingsvermogen liggen. 'l Gaat ermee als met den slecht geschoolden boerenjongen, die opmerk- n werd gemaakt op liet zonderlinge dat de zon 's avonds in liet Wes- iindor dc aardschijf wegzinkt en orgons aan den Oosterraild weer r den dag komt. dingen in handen te geven, die niet alleen kant en klaar zijn maar, wat erger is, zoodanig, dat zij door de po ging tot vervorming en herschepping, die hel kind erop tracht toe te passen, vernietigd worden. Op die wijze toclt wordt de ontlui kende scheppingsdrift waarin de kiem van 's inenschen levenstaak ligt, zoo niet gedood, dan toch verlamd en ver wilderd. dubbeltje waard, als ik dal ii Een kind, dat zich vergenoegt met dag-in dag-uit up ceu stiftje te drukken, om een mechaniek aan T werk te bren gen en zich over V resultaat verblijdt, weet wel, papa, dat dit zoete kind ill dc wieg is gelegd, om zijn leven lang een rechte sukkel te blijven. Verheug u echter, vader, over zijn aanleg, als hij, nu een paar keer uw aanwijzing te hebben opgevolgd, parate executie maakt en liet ding stuk breekt, om te zien wat „cr in zit", Hij wordt een man, wiens werkzaam heid zal gericht zijn op de oorzaak en liet wezen der dingen. (.mulat nu al dal moois te kostbaar is, .om zoo maar zonder genade te worden stukgeslagen, is liet beter - niet aangeschaft. Al dat gecompliceerde 'Igoed is niets voor onze kindereu. :1 en 't nut van 't spelen gaat indoclmatig speelgoed, ouders, kweekt ongedurige en onhandige stoet haspels. Als de tijd aanbreekt, waarin liet spelen moet plaats maken voor erns tiger oefeningen van den geest, be- tpeurt de onderwijzer, dat de leerling .vol kasten vol speelgoed kan gehad hebben, maar dat hij niet gespeeld heeft, dat liij niet is „uitgespeeld". Ouders, geeft uw kind grove voor werpen in handen. Laat het kind er mr zijn believen aan knoeien. Hoe eer hij aan zijn speelgerei liet werk ui zijn eigen handen waarneemt, des dierbaarder wordt het hem. De landman heeft liet meest op met den akker, dien hij-zelf heeft ontgon- 1 w'èg duf:; .indcrspel I irakels 1 ids dc allerei •leningen zijn. En neemt met de ja :n hooge vlucht, dan moet net voor alles een middel worden lot oefening Ier scheppingskracht. 1 lat is 's menstfheii hoogste vermogen, letwelk alle krachten van den geest in ijn dienst stelt. Dat is het vermogen, i aanlooi- de mcnscli optreedt als schep- ier onder God. Met het doel, dat de menseh dit crmogeii vlijtig zal gebruiken, heeft I. id de wereld zoo geschapen, dat al- es, ju. op zich zelf volmaakt is, maar och zoo, dat liet tevens kan worden 'Ci'vormd en gewijzigd. De aarde levert alles op. maar de nensch moet omscheppen lot voldoe ning aan zijn genoegen, lol altijddu- ciulcn prikkel van zijn licliaamskrach- en en van zijn vernuft. En waar de hoogste Wijsheid liet oo inrichtte, daar bevlijtigen dc op- oeders zich vaak om den kinderen ontboden heb.' Gelooft gij. lieer Kidder! dat Hens- bei" zou onnoozcl is om uwe plannen niet te doorzien. Wat meer is. ik weet ile gchecle zaak, die tusschcn vader Ambrosius en den Graaf, na iiw vertrek besproken is. I Icrinan gaf een blijk van verbazing. „Ja. lieer Kidder! Ilensberg uw on- lerdailige dienaar is slim. weinige dingen ,oe gering zij ook mogen schijnen, maar waarmede hij zijn voordeel kan behar tigen. ontsnappen zijne aandacht. Hier van zult gij een nieuw bewijs liooren. hetgeen ik u zal mededeelen. I'oen gij gisteren avond vertrokken i.-irl, liet de oude onmiddelijk vader Ambrosius hij zieli ontbieden, en daar k uit hetgeen tusschcn ons reeds voor- lit was afgesproken, en uit dc komst van den priester besloot dat er tusschen lie twee mannen zeker iets gewichtigs jou verhandeld worden, sloop ik op lian.len en voelen naar de kame len tiraal', en op het gevaar af m ii Bespieding verrast tc worden, legi het oor tegen het sleutelgat, en dus hel gesprek, dat nog al op luiden toon gevoerd werd, van woord tot woord volgen. Ik moet u dan ook bekennen, Heer Kidder! dat gij bij vader Ambro- sin- niet hoog staat aangeschreven, dat hij uwe bedoelingen wantrouwt, en den tiraal sterk beeft afgeraden, om u het helleer zijner goederen tc be- ntivnro naar Montenegro te zenden. Bulgaarsche Zege. Eindelijk is dan Adrianopel gevallen. Xa taai verzet zag de Turken-generaal Shukri-I'acha zieli genoopt de veste aan dc zegenpralende Bulgaren over tc geven. 't Gebeurde Woensdag in den na- iddag. De laatste dagen ging 't er heet toe. Dinsdagavond om lü uur rukten dc Bulgaren op tot op 2 300 pas van den gordel van forten; 1000 Turksche soldaten werden hier krijgsgevangen ge maakt; bo\ Uit het Buitenland. Uit Rome. arditiaal-vicaris Kespighi, wiens dood meldden, is 40ste kardinaal, die onder het pontificaat van l'ius X ge- itorven is en de 2de, die in dit jaar eeds overleed, liet Heilige college têlt m nog slechts 00 leden, waarvan er 12 door l'ius X. 26 door Leo XIII en •én door Pius IX gekozen werden. De „Osservatore Romano" meldt, lal dc toestand van Z. H. den l'aus liet alleen zeer bevredigend is. maar :ich zelfs zoo verbeterd heeft, dal dc 'aus geheel hersteld kan genoemd vordeu. Nochtans raden de artsen en le omgeving nog een paar dagen rust Monteneyro. le kleine bondgenoot van Bulgarije, iervië en Griekenland zit er zwaar voor. 't Volk is met grooten geestdrift den itiijd begonnen cn heelt ook zware offers gebracht, maar met schraal succes. Nog altijd konden ze Skutari niet bemachtigen. En als ze 't bemachtigen is er zeer veel kans. dat ze de stad niet zullen bezitten, wijl de Mogendhe den, de toeziende voogden, haar be stemden voor den nieuw te stichten staat Albanië. De Montenegrijnsche regeering had icli tot de Russische gewend niet crklariilg. dat Montenegro geen tan :n levensmiddelen had, en dus een hongersnood voor dc deur stond, indien oogenblikkelijk liet noodige graan gestuurd werd. Dezer dagen lieclt de Russische regeering de Oostenrijksclie „Liinderbank". belast binnen den korist niogelijken tijd voor anderhalf millioen nog 300 gevangen genomen. Verder -verden mitrailleuses en 21 kannonen, inarvail 7 snelvuurkanonnen niet vol ledig materiaal buit gemaakt. Deze erden nu tegen den vijand gekeerd, 's Nachts werd er verwoed gevochten in liet bezit van de forten ter zuidzijde er vesting. En weer waren dc Bulgaren fortuinlijk. Twintig kanonnen, machine geweren en ander schiettuig bemach tigden ze. Toen was er geen houden meer aan. De Turksche paella capituleerde. Hij en z'n mannen hebben zich kranig ihoiiilen. Het beleg is begonnen na den van Kirkkillissc (24 October), den daarop volgenden dag begonlietbombardement. Nadat Monuslir gevallen was zonden de Serviërs hulptroepen en belegerings geschut, eerst in den laatsten tijd werd echter het beleg krachtig voortgezet, Adrianopel lagen 100.000 Uu'.ga- 20.000 Serviërs mei honderden kanonnen. De algeiueeue toestand wordt door si val van Adrianopel belangrijk gewijzigd. En wel zullen dc lurken nu eer tot toegeven bereid zijn, daar 100.000 man met uitstekende kanonnen de Bulgaarsche gelederen bij Tchatald- sclia komen versterken. 'orstandigst doet de Sultan als hij gauw vrede sluit. lasten. Ook uw toeleg om u van cenige bezittingen, die den Graaf toebehooren iter te maken is niet vergeten, of- uii de graaf u geheel verontschul digde. Cll de praatjes, die gij hem hebt 'ijsgemaakt voor goede munt heeft op genomen. - Die zaak is lang vergeten, dunkt ofschoon liet mij leed doet den vrëcdzamen man, zoo onoprecht bclian- te hebben, zeide Herman, Ik word door vader Ambrosius 'schuwd, en voor een snoodaard uitgekreten mij zou hij gaarne uit mijne betrekking ontslagen zien, maar ik ben tc vast genesteld. O, als dc tijd zal aanbreken, waarop ik dien hoon wreken kan, dan zal het geluk kigste oogenblik mijns levens aange broken zijn. Vader Ambrosius sidder iir dien stond, waarop ik u den laat- 11, den verpletterenden slag zal toe brengen i ensberg was bij die woorden op- tan; zijne trekken teekenden den billersicn haat, en zijne gebalde vuisten, die hij dreigend boven zijn hoofd ophief, verzekerden maar al te wel, dat hij zijne wraakgierige plannen niet ligt zou op geven. Na veilige oogenblikkeu keerde echter zijtic bedaardheid weder, en zich lachende op zijnen zetel werpende, ging hij voort ik handel inderdaad dwaas met mij s morgens 'lol liet uiterste ine lleefl Sluikn 'acha zich verdedigd, tut ten slotte dc hongersnood Item lot overgeven dwong, Toen verdediging niet meer baatte, :il de verdediger de kruitmagazijnen de lucht vliegen, kazernen en alle openbare gehouwen in brand steken. Hel moet die laatste uren in Adrianopel vel een ware hel geweest zijn, met al liet donderende geluid der ontplof fingen. liet geloei der vlammen, hel .'ciispringcn der muren, het gedonder i liet geschut, dat het laatst dc dediging nog volhield en de over 'iigskretcn van de zegevierende Bul- iren. 38,(XX) man waaronder 68 Duitschc officieren en 18 Kumeeiische zijn Adrianopel gevangen genomen, 040 kanonnen zijn buitgemaakt. Men verze kert, dat zich onder dc gevangenen ook de Turksche troonopvolger bevindt. Generaal Iwanoff iiet brood onder de inwoners verdeelen. die sedert liet te stellen, want als ik alles wel bedenk, gaat alles immers naar wcnscli, wat meer is liet overtreft onze stoutste verwachtingen. Gij zult het beheer verkrijgen, dit heeft de oude nu aal besloten, en het is niet gemak kelijk hem van een eenmaal geniTiuen besluit af te brengen. Dat zal eene schoone aanwinst van grondgebied voor zijn, lieer ridder! Gij zult u tot dc aanzienlijkste!! kunnen rekenen en uwe ■nacht zal daardoor nog meer uitge breidheid erlangen. Wat mij betreft, ik zal dc zending die mij opgedragt •ordt, aanvaarden, doch niet ten uitvo brengen. Dit ligt nu zoo eenmaal mijn plan, en strookt het beste met mijne inzichten. Maar, zeide 1 Ier man, die aandach tig toegeluisterd had, gij schijnt le ver geten, tint Graaf Dido eene dochter' heeft, die hare rechten zal doen gelden, als dc zaak, die gij voor hebt aan den dag komt. als het gepleegde be drog ontdekt wordt, wal dan Och! Ridder, wat zijt gij toe!» •roesachtig. Den echten moed bezit gij gevaar dat u bedreigt, j begin van het bombardement geen ,-ersche levensmiddelen hadden gehad. In Bulgarije bereikt de jubel over de jongste zege der troepen natuurlijk zijn hoogtepunt en bij velen wordt dc vreugde nog verhoogd door de gedachte dat de oorlog nu weldra tot het verle den zal behooren. Volgens niet-olticieele berichten moe ten tie verliezen zoowel voor dc 'l ur ken als voor tic Bulgaren ontzettend I geweest zijn. Heele compagnieën moe ten bij de bestorming uitgeroeid zijn liet aantal dooden cn gewonden :t vele duizenden bedragen. Koning Ferdinand en kroonprins Boris zijn reeds mr de genomen veste vertrokken. Een Martelaar. Over de vermoording van pater l'alic tc Djakova wordt aan de „Gcrniania" ilgende geschreven nu toe was dc naam van dezen .tdigen monnik- slechts aan web nigen in liet wilde Albancesche berg land bekend. Nu echter straalt hij, lichtend als ceu ster aan het firmament alle landen, als de naar held, een martelaar, als de i en Christen, die met het oog op 's Heeren kruis gerisht, niet kalmcn icd den duod_ ondergaat. Afschuwelijk werd hij behandeld. De Montencgi'ijnen en Serviërs rukten hem de kleeren van het lichaam, spuwden hem m hel aangezicht, sloegen In geweerkolven op armen en heen toen hij reeds half dood Ier aarde lag, trad de orthodoxe priester op hein toe en eischte andermaal van hem, dat hij zijn geloof zou verloochenen. Met liet aangezicht naar den hemel gericht riep hij stervende uil: Nooit verloochen ik mijn geloof. i stortte de troep zich op hem talrijke bajonetsteken doorstoken blies hij den laatsten adem uit. Ontroerd, beschaamd en diep get len staan wij bij het bloedige liclia van dezen ecrbieilsvaardigen, vron cn dapperen man, die aan de ivcr zulk een glansrijk voorbeeld gat wiens heldenmoed de zwakken in geloof versterkt. Binnenlandsche berichten. De nieuwe kiezerslijst ligt nu in elke gemeente ten raad- huize ter inzage van belangheb benden. Dringend manen wij ieder kies gerechtigde aan zich te vergewissen of zijn naam wel op de nieuwe kiezerslijst voorkomt. Blijkt 't dat zulks niet liet ge val is, terwijl men er toch aanspraak op heeft, dan kan zulks nog anderd worden. De bestuursleden onzer Kies verenigingen geven dan gaarne raad en voorlichting. Opgelet dus! We kunnen dezen zomer geen mannetje missen! Evenredige vertegenwoordiging. De bevolking van Nederland is ilc s millioen gepasseerd. Ruim een derde deel (ruim 2 millioen, zijnde 35 pet.vijftig jaar geleden was het 38 pet.) is Koomsch-Katholiek. Vrijzinnigen en socialisten tellen sa- icn 2' millioen. Anti-revolutionairen en christelijk-liis- irischen samen l'/4 millioen. De „Standaard" rekent uit, dat bij .-enredige vertegenwoordiging de wcede Kamer zou bestaan uit: 4U vrijzinnigen en sociaal-democraten. 33 Kooinsch-katholickcn en 27 anti-revo- Intionaircn cn cliristelijk-historischcn. De tegenwoordige Kamer bestaat uit 41 vrijzinnigen cn sociaal-democraten, 26 Roomsch-katholicken en 3.1 nnti- evohiiionairenenchrïstcHjk-historisclieii. „De komende strijd". Onze anti-revolutionaire colilitie-gc- uoolcn hielden te Utrecht een partijdag was bij die gelegenheid, dat onze afgevaardigde ter Tweede Kamer jlir. mr. 11. \V. van Ascli van Wijck sprak over „De komende strijd". Spr. memoreerde eerst de triple en- nte der vrijzinnigheid met socialisti sche hulptroepen cn ging dan na waarom dc drie vrijzinnige groepen zich con centreerden. niettegenstaande liet ver- r verschillende kwesties als kiesrecht, militaire kwestie, sociale aan gelegenheden en financieel beleid, de opgedane ervaring met hel kabinet 1 >e Meester zou men niet ver wacht hebben dat de vrijzinnigheid zich ipoedig weer zou opmaken om een kabinet uit liet bewind te stooten, dal regeeringslahig is en gesteund wordt door een aaneengesloten meerderheid. Om dit te kunnen begrijpen moet men zicii indenken dat de vrijzinnigen de zonen zijn van de liberale vaderen die oppermachtig in Nederland liecrschlen. liet rcgcntenbloed zit hun in de aderen en liet is hun vreemd dat Koonischen en Calvinisten die vroeger altoos zorg vuldig buiten de regeering gehouden werden, zoo ver dit eenigszins mogelijk was, nu de lakens uüdeelcn. Deze lieden brengen in hun oogen de eenheid der natie in gevaar, bedreigen het symbool dier eenheid, de openbare school, en meer in het bijzonder door de voorstellen tot grondwetsherziening. Zij bedreigen dv vrijheid door lastige bepalingen der zcdclijkhcidsweiten, willen de echtschei ding bemoeilijken.-dulden niet gehuwde vrouwen in rijksbetrekkingen, willen door tariefsherziening den vrijen handel belemmeren en de inlandsche bevolking itokeu doen blijven van de zegenin- van neutraal onderwijs. Daarom, iiet kostte wat hel wil, de Christelijke regeering moet weg. Echter zonder hulptroepen kan de concentratie hierin niet slagen. Onpleizierig genoeg kan zij alleen sociaal-democratisclielnilptroepen krijgen, want liet is niet gelukt de christelijk hiStorischen van de coiilitie los tc werken. Dc sociaal-democraten willen die hulp onder bepaalde voorwaarden wel ver leend). Zij immers hebben vele grieven ter sprake brengen, dit zal ik be- Heer Hensberg! zeide de ridder letten, en vader Ambrosius zal ik het op treurigen toon, gij zijt voor mij steeds" ijgen wel opleggen. Een klooster zal een boozc geest geweest. Vervloekt zij ne goede schuilplaats voor de onnoo-1 |lct oogenblik waarop ik u het eerst zele duif zijn, daar kan zij die deugden ),eb leeren kennenvan dien tijd af beoefenen, die zij zoo hoogschat cn hare vijanden bidden, of, ging hij lachende voort, zij moest mijne hand liet versmaden! Wal Fulco betreft, voor item bestaat niet liet minste ge- vaarmocht hij immers den vaderland- iclien bodem betreden, dan zullen zijne eerste schreden ook zijne laatste zijn. Hoezoudt gij u dan aan moord willen schuldig maken? heeft het kwaad diepe wortels in mijn hart geschoten, en mijn goed engel heeft mij verlaten, Ik ben van een goed. zachtaardig man. een heerschzuchtig en wraakgierig mcnscli geworden; ik heb mijne rust aan de knagende worm der wroeging opgeofferd, en ik heb mij diep rampzalig gemaakt. Op uw aan raden heb ik'den zoon mijner zuster Ïvcrstooten en mij met zijn geld verrijkt, dat mij als vuur op de ziel brandtgij hebt mij genoodzaakt den grijzen slot voogd, die mijn geslacht altijd zoo ge trouw gediend had, toen deze mij met tranen in de oogen bad, i jaagt u schrik aan cn juist blik des gevaar# kan de man liet rechte gebruik maken van dc eigenschappen, die hem geschonken zijn. Koelbloedig heid moet hem nimmer verlaten, want zonder deze is hij der zwakke vrouw gelijk. Maria, zal zoo licht hare rechten Hcusden geen plaatsen die alle gemeen schap met de buitenwereld afsluiten Heer Hensberg daartoe zal ik nimmer mijne toestemming geven. Reeds genoeg foltert mij het geweten, in som mige gevallen uwen raad gevolgd tc hebben, hieraan moet een einde komen I Sedert wanneer, zeide Hensberg het oogen-op spottenden toon, is de edele ridder lierman van Heusdcn zoo vroom gc worden, dat hij naar dc inspraak zijn- gewetens luistert, mij een boetcprcdc- katie wil houden, en zich een rijken buit laat ontsnappen, die zoo gemak kelijk te bemachtigen is? keerde wegen, die ik bewandelde, te verlaten, in den kerker op te sluiten cn mijne vriendschap te onttrekken, die zijnen dood ten gevolge hebben gehadgij hebt mij gedwongen," den armen Walter, die u bclecdigd li.nl. uit mijne bezittingen le verjagen en hem aan armoede en ellende prijs te Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1913 | | pagina 1