Zeven en twintigste laargang. No. 38. Vrijdag 8 Aug. 1913. DE EEMBODE NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. UI 1OAVI: VAN Dli VEREENIOINQ .DE EEMBODE" TE AMEKSFOOKT I Ui. W .««chij,,, UI,«dag. c„ V,ljd«g,»on7 S .1!™'"'".«„m», "Tl.Sï."™"" ii vóór Ucii aanvan KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEGRACHT 13 - AMERSFOORT. advertentieprijsvan óón tul vijf regels dertig cent. Elke regel Ilieer zes cent. Reclames: tien et. p. regel. - AdvertentiEn in liet redactioneel gedeelle vijftien ct. p. regel. Billijke tarieven bij abonnement. Alle iiiededeelingen en advertentiün in Ie zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte. Uit nummer bestaat uit twee bladen. EERSTE BLAD. Een gebiedende eisch. Ue iiienscb moet opgevoed worden en onderwezen in de waarheid, schroei l'aler Uervasius in „Üc Maas-I bode". Daarom spreek ik, zegt hij, in de eeiate plaats over de lagere school en niet natuurlijk over de onderwijzers, die dikwijls beier zijn dan de school, waarin zij leeraren. Is er niets aan gelegen, dal de zieltjes, de reine, scliuldeluozc zieltjes der kinderen, voor wier lichainelijki opvoeding en ontwikkeling inen ziel zooveel otters getroost, even gezond en krachtig worden ontwikkeld" O, stuurt Ze dan uitsluitend bijzondere school, waar het Kruisbeeld, het tcckcn onzer Verlossing tien wand werd gerukt, waar niemand den onderwijzer verbieden kan, uwe kinderen de allernoodzakelijkste kennis bij te brengen, de kennis n.L van de ware godsdicnslig-zedelijkc beginselen. Die kennis moet hun de school mee geven in het leven, want daarvan, meer dun van ccnige andere nuttige kennis, zal het at hangen, of zij later eerlijke, trouwe burgers zullen zijn, vlijtig, arbeidzaam, een zegen voor de samenleving, vol toewijding ook en piëteit voor God eu Vorst en Vader land, ot zoildci erkenning van eenig politiek ol Goddelijk gezag, zonder eerbied voor burgerlijke ot' Goddelijke wetten, illet hun egoïsme, een koud, star en gevoelloos egoïsme tot eenig stuuirad op de levenszee zullen zwalken. Daarom, weg met de neutrale, gods- dicnstloozc school. Weg met die school, waar de onderwijzer, misschien een wonder van veelzijdig weten en kennen, een man van hel hoogste gezag in 't oog des kinds, niet spreken mag over God eu Godsdienst, waar het voor naamste leervak ontbreekt op den rooster, waar «lus feitelijk gedaan wordt ol deze waarheden niet bestonden, althans niet meetellen onder de be langrijke die ieder kind weten moet eu die derhalve met de daad worden geloochend, of over welke de meest valsche opvatting wordt verkondigd. Want zullen er onder de kinderen mei zijn, dtc nu ot later aldus redcueeren wcicuschap en ontwikkeling, schijnt geen God, geen Christus ol Kerk te beslaan ol is aan dezer al ol met be staan tenminste weinig gelegen. Mijne goede, brave oudcis deuken daar anders «vei. Maar die hebben niet gestudeerd, zijn ongeletterde mcnscheii. Derhalve geloot ik den eerste 1 Lu zoo sluipt voor liet eerst de Uvijlcl lil de Ziel van het kind, daar althans binnendringen en zijn lutale verwoesting beginnen, Minstens wordt hul meest noodzakelijk en substantieel voedsel onthouden dien lijd van verbazend snelle o wikkeling. Kn is dat voor hel lichamelijk leven des kinds een umiieiischclijkt wreedheid, voor zijn ziel is 't tijgerachtig. De II. Joannes Chrysostomus heeft ui «Ie zorgclooze ouders van zijn tijd ms geducht de waarheid gezegd: „Als er een ezeldrijver of stalknecht te huren is, neemt inen alle voorzorg, goede keuze te doen; maar moet men een onderwijzer kiezen voor zijn kinderen, men is met den eersten den besten tevreden". Uit het Buitenland. Frankrijk. --- .ansclic correspondent van o.c Maasbode te l'arijs verhaalde dezer dagen 't treurig levenseinde van enkele levensmoede zijnde menschenen knoopte daaraan de volgende beschouwing vast: „Och, wij lezen dergelijke drama's zonder er aandacht aan te schenken. wordt eentonig, want dit alles gebeurt lederen dag. v „En toch moeten wij de verschrikking .aii dit alles diep prenten in onze ziel. Want dit alles zijn teckcnen des tijds. De "moderne wereld heeft liet moderne leven ingehaald niet luid gedruisch van feest en galmende zangen. Het brood dronken lëcsl, waarbij wij allen de gasten zouden zijn, zou geen einde nemen. Doch voor de angstige en gepijnigde blikken der gasten, schrijven de leiten van den dag het „Mane, Tliekel" in lichtende letters op de muren der. feest- al. „Want «Ie droefheid van te leven is groot, te groot voor velen, nu de sterren zijn gedoofd, die als Gods oogen waak ten door den stillen nacht. De lichten des hemels zijn gebluscht en de mo derne mcnsch gelooft slechts in liet elcctrisclic licht, dat hij zell'opdraaicn kun. „De Godsmoordenaars hebben huil arbeid verricht. Doch snel worden de sporen wcggcwischt van het feestkleed ijs joelt weer; een nieuwe dag is geboren, vol zonneschijn en juichend zomerleven. ,Kn wij peinzen over het woord uit liet Evangelie van St. Lucas„En toen Hij naderde en «Ie stad zag, weende Hij over haar In üe Balkanlanden. In Bulgarije heelt men den zondebok pakken. Vulgens eelt telegram uit Sofia heeft de rcgccring gelast ilen vroegeren mi- :tcr-pre.sident «Ir. DanetV in hechtenis nemen. Algemeen is men van oordeel, dal behalve Dauelf ook een groot aan tal huugc persoonlijkheden ter veraut- >oiding zullen geroepen worden. Dat gebeurt meer als 't mis loopt. liitusscheii is de vrede lusscheii de de lialkanstaten eindelijk gesloten. Dit bericht zal in geheel Europa, maar vooral in de betrokken landen grootc cugde brengen, want daarmee is ecu ide gekomen aan den tweeden oorlog, .Ike ontzaglijke offers heeft gceisclit. Deze strijd onder de vroegere bond- genooteiï was ontstaan over de ver deeling van den buit, in den oorlog legen de l urken gemaakt. De Bulgaren dreven hun cischen in deze te ver en zich daartegen te verzetten sloten de Serviërs en Grieken een nieuw bond genootschap. in de laatste dagen Juni had zonder een voorafgaande oor logsverklaring het eerste treffen plaats. Na enkele kleine gevechten, was de strijd spoedig in vollen gang. De Bul garen, die aanvankelijk succes hadden, proefden weldra de bitterheid der neder lagen. Zoowel door de Serviërs als door Grieken werden zij geslagende eersten drongen hen uit oud-Servië terug, de anderen veroverden geheel Macedonië. Dat was nog niet genoeg. De 'l urken maakten van de gelegenheid gebruik en joegen de Bulgaren uit Adrianopel, dat zij nog slechts enkele maanden in hun bezit hadden en de Roemenen trokken in dichte scharen over den Donau Bulgarije tot aan de poorten van Sofia binnen. Toen stond Bulgarije geheel geslagen. Het trotsclie Bulgarije, dat nog pas schitterende overwinningen op de Tur ken had gevierd, maar de diensten van anderen niet had willen erkennen en waardeeren, moest zich de vernedering getroosten van zijn vroegere bondge- ooten den vrede te vragen. De bepalingen van het verdrag zijn nog iet bekend, maar vast staat dat Bul garije een goed deel van zijn buit aan de bondgenootcn heeft ingeboet. Over en weer beschuldigden de vech tenden elkander van gruwzaam wreetle daden. ,Als men moet gclooven wat Grieken Serviërs van Bulgaren en wat Bul garen over Grieken en Serviërs zeggen schrijft het Antw. Handelsblad in staat men voor de dubbele vraag Ofwel hebben zij onbarmhartig gelogen en zijn de Turken op de afgrijselijkste anier belasterd geworden Ofwel zijn ze zelf niet beter dan de Turken en dan was onze sympathie waarachtig heel slecht geplaatst. Alweer ccue illusie, die om zeep is :n die toont, dat soms met het gevoel Ier massa op ongehoorde wijze den ipot wordt gedreven door eene pers, lie om politieke redenen stemming weet e maken voor «leze of gene zaak. Want hoe men het ook draaie of keere, tot voor een maand waren al die menscheii, die malkander nu uit maken voor moordenaars, schurken en bandieten, in onze oogen martelaars eu heiden, christen broeders, die sedert en stelselmatig werden verdrukt en gcmartckl door Turkschc bloedhonden. Vandaag zijn ze olwel bloedhonden in gelijk allooi, ofwel uit louter pleizier m te lasteren zeggen ze van malkander, it ze er aan gelijk slaanen men ziet nog de grootste oneer van alles Grieken en Serviërs, Turkije toejuichen, Turkije aanmoedigen, Turkije steunen de Bulgaren le verpletleren, 't Verlies, den schat de offers aan menschen geld, in den eersten Balkan-veldtocht als volgt: Bulgarije, 350.000 man gemobiliseerd, 80.000 gedooden, 1300 millioeii lires Servië, 250.000 man gemobiliseerd, 30.000 gedooden, 620 millioen lires Griekenland', 150.000 njuii gemobili seerd, 10.000 gedooden, 280 millioc 1 Montenegro, 30.000 man gemobili seerd, 8000 gedooden. 10 millioen lires kosten. Turkije, 450.000 man gemobiliseerd, lOO.OOO gedooden, 161X1 millioen lires Voor den tweeden veldtocht zijn de cijfers naar zijn beraming, de volgende Bulgarije 60.000 dooden, 720 millioen lires kosten. Servië 40.000 dooden, 400 millioen :er men hierbij dan nog voegt, de vermoorden, de offers van den cho lera en andere epidemische ziekten, valt het verlies aan incnschcnlevens ongeveer op 400.000 te schatten, ter wijl de financiëele kosten gezamenlijk op 5.200.000.000 lires of 26UO.OOU.OOU gulden kunnen geschal worden. Binnenlandsciie berichten. Koperen bruiloft ten Hove. Donderdag vierde liet Koninklijk ge- i de Koperen Bruiloft, 't VV'eril geen openbaar feestH. M. wenschte 't „en familie" te vieren. -- Moge «le goede God, de Koning der Koningin, Koninklijk gezin zegenen en bewa- in lengte van dagen. De crisis. r. Cort van der Linden zet zijn pogingen tot Vorming van een Kabinet krachtig voort. Het gerueht als zou de aan genoemden Staatsman gegeven opdracht een zuiver zaken-Kabinet gel den, waarbij grootc hervormingen zijn uitgesloten, is van allen grond'ontbloot. Mocht Cort van der Linden in zijn opdracht niet slagen, dan heeft deze nieuwe, derde mislukking volgens de Maasbode, geen andere kracht dan om de algelicele onmacht der linkerzijde, om iets tot stand te brengen, welke reeds na de eerste twee phasen voor der zichtbaar was, zelfs voor een blinde tastbaar te maken. Lief. Zondag was er, naar deelt, een ojieiiluchtii burg in Twente, waa trad zekere mijnheer helpen, zeidc sche socialist o. ill. 1. Denkt er om, briekssclioorsleeiicn i Achter onze org schoorsu ir de Ned. medc- ccling te Glaner- ais spreker op- leikoop van Kot- i zal guiiisalic zullen die- zoo veilig rocken s heel wal -minder s onder den neus 4. Men zegt„Kapitaal en arbeid grijpen in elkaar" en dat is zoo, maar hoer Niet als twee handen, maar het kapitaal grijpt u bij den strot. Men noemt ons de Chineezen van Europa, maar laten we zorgen dat de staarten niet op onze ruggen groeien. Zoo is 't spraakgebruik bij de lieden uit wier kringen waarschijnlijk nog mi nisters zullen worden gekozen! Electriciteit. Naijverig zouden we worden op de Brabanters, die als 't een beetje wil spoedig door geheel hun gewest de draden gaan spannen van 't groote provinciale electriscli bedrijf, hetwelk tot zelfs in 't meest afgelegen heide- gehuchtje de electriciteit voor licht en kracht gaat leveren. Welk een schoon voorbeeld vau activiteit en modern beheer geven die 'staten daar aan dezelfde colleges elders! Men begrijpt daar. dat er voor het irovinciaal bestuur nog wel wat meer e doen is in het algemeen belang dan :en polder-reglementje vaststellen en vat subsidie uitkecren. Zou 't b.v. ook voor de prov. Utrecht liet een zegen zijn. wanneer 't Bra- bnntsclie voorbeeld, eventueel naar gewestelijke omstandigheden le wijzigen, werd nagevolgd We vreezen echter, dat het nog wel ïi duren%zal, eer 't zoover is. Ue hccren in Utrecht wisten nog niet lis, «lat de boer zoo le lijden heeft n 't schadelijk gedierte, dat hij in zijn bedrijf bemoeilijkt en benadeeld wordt. I lat moest onze afgevaardigde de wakkere heer Van Klooster hun nog onder 't oog brengen Diirfrop moest nog worden gewezen, terwijl ieder die ook maar ccnigszins met «le toestanden hier be kend is, sinds jaar en dag weet hoe de boeren eronder zuchten. Maar we dwalen af. We wilden het over elec triciteit hebben. In het Brabantschc. te Udcn, kwam de Delltsche professor Van Swaay, de menschen inlichten. Dat wekt meer m dan de informatie van den directeur van 't een of ander tecjinisch In verband met de overstroomingen door de Leigraaf, vroeg men naar de voordeelcn van de electrische polder bemaling. Professor van Swaay vond dit een zeer gewichtige zaak, waarvan hij kon zeggen dat liet electrisch beter ging en goedkooper. Bovendien zouden boerderijen, waarvoor aauslui- misscliien bezwaarlijk was. ge; lakkeiijker en vlugger er toe komen deze nieuwere en goedkoope bedrijfs- kraclil aan te wenden. Ze konden zich dan conibineercn met het poldergemaal, dat een distributie-centrum kon vormen. Bij «le beantwoording eener andere vraag werd tevens de verzekering ge geven dat de straatverlichting spotgoed koop zou wordenper branduur per lamp vaii 50 normaalkaarsen nog geen halve cent, daarbij alles inbegrepen onderhoud, afschrijving, enz. Met nadruk wees er «ie professor eclitcr op, dat 's avonds, als de verlichting wordt ont- gestoken, «le motoren van het klein- FEUILLETON. HET STRANDRECHT. Zeker", antwoordde ik „liet r_ een half uur geleden, dal ik hemzelf verlaten heb." „Klim ai' «lan, mijnheer," sprak «Ie visschcr, „de bui worth xwaarder. Gij in denken, naar uw vriend gij zoiuit ij moet «lus wel .urn er mei «au utm.vi icrug te kecreii; gij zi dood vindenGij moe ik hul lachten en morgen breng thuis. Vrouw, stook het n kan dal de lieer zich - maak wat eten klaarik wil inlusschen voor hel paard zorgen." Met deze woorden greep hij mijn tos bij den tengel en verdween er me de achter de hut. Het inwendige «lier luit was vrijarmoc- dig. Zij vertoonde zich geheel naakt. «Ie wind drong door de reten der mu ien, «Ie tegen door enkele openingen ui liet daksomber en twijfelachtig weid «lc ruimte «loor een flikkerende harsfakkel verlicht, en op den haard smeulden eeltige stukken vochtig wrak hout. Ken oude bedstede nam een hoek «au de luit in, en aan hel voeteinde daarvan stond een dier geweldige kui lers, welke hot volk hier lol bergplaats van schier al hun beïiling dienen. Net ten, touwen- zeilen gen hier en daar in het rond verstrooid. Na stilzwijgend op een bankje niet ver den haard te hebben plaats geno- i. zag ik de toebereidselen tot den voudigen maaltijd geduldig aan. ik kon het woest, boosaardig uitzien mijner waardin moeielijk met de voor komende vriendelijkheid in overeen stemming brengen, die zij mij bewees en begon reeds eenigen argwaan tegen haar optevatten. Thans echter trad haar man binnen en verontschuldigde zich wegens den schralen maaltijd en het armoedig leger, dat hij mij aan bood, terwijl hij er bijvoegde, dat hij, zoo hij meer had. zich gelukkig zou achten, mij dat te gevenintus- schen moest ik ook zoo voor hel ne- jiicii wat zij mij aanboden, want „net kwam uit e'cil goed hart". Ik zocht «Ie goede menschen gerust te stellen •li gal mij alle moeite, om de mg «ongeboden gerechten eer aan te doen vclke uil gekookte melk en op een rooster gebakken viscll bestonden. Toen mijn eerste honger gestild was. zcide de vrouw„Wat dunkt u, Pierre, zul len wij dien lieer niet verzoeken, on; den brief eens voor te lezen la, waarlijk, vrouwgoed dat gij er "aan denkt," antwoordde de visscher „geef hem maar eens hier. De oude beurde hot zware deksel Ivan «le koffer op, haalde ecu zorgvul dig in linnen gcwilckcldcn briel te voor- ichijn en gal ntij dien, met het verzoek >in hem voor tc< lezen. Het was een brief van huunen zoon die als matroos ter koopvaardij voer. Hij schreef van Guadeloupe, dat zijn schip geree«l lag, om onder zeil legaan en dat hij, zoo alles goed ging, zijn ouders legen 't laatst van Januari hoop- e weer zien. De blijdschap der goede risschcrs was groot, maar verried zich itcchis door een paar groote tranen, welke de vrouw ongehinderd vloeien liet, terwijl haar man met zijn hand langs de oogen streek, als schaamde hij zich, zijn gevoel te iloen blijken. Na nog een uurtje gekeuveld te heb ben, deels over den jongen matroos, deels over de zee, hare gevaren, de divangst cn andere dingen, boden de menschen mij hun eigen bed aan dat ik echter van de hand wees, daar liever met de bank aan den haard wilde behelpen. Na eenige oogenblik- ken wenschten de strandbewoners mij goeden nacht en legden zich ter rus te. Ik wierp nog eenig hout op het strekte mij vervolgeus onder liet geloei van den storm, «lie nog gestadig scheen toe te nemen, op mijne harde rustplaats uit. Tegen middernacht «leed eenig ge rucht iu de hut mij ontwaken. Zonder mij te verroeren, opende ik mijne oogen en zag man en vrouw reeds van het bed en geheel aangekleed, „Schielijk", zeide de man, „schielijk" ouw, en niet getreuzeld I lk heb goed i duidelijk twee kanonschoten van den kant van de witte rots gehoord, i wij zullen zeker buit op doen." Onder deze woorden hing de oude twee lantarens aan een stok op, die erkruis aan een wel acht voet lan gen staak was vast gemaakt. De man had een ijzeren stang, eene bijl met korte steel en een touw in de hand, oo verlieten zij zonder gerucht te maliën de woning. Begecrig, om den afloop van een voorval le zien, d-.t mijne nieuwsgierig heid had opgewekt, stond ik op, kleed de mij in «lor haast aan en verliet ins gelijks de hut, met het dubbele licht der beide lantarens tot wegwijzer. Zij hielden regelrecht op de zee aan, die zoo zwart van «luisternis niet en kon, maar met een gevoel van «zetting aller vreeselijkst hoorde loci- i. Opeens schenen de lantarens in den grond weg te zinken. Ik verdub belde mijne schreden en kwam aan een pad, dat de in duinen naar het strand afdaalde. Daar bleven «Ie beide men schen staan, en bij liet flauwe schijn sel der twee lichten Icon ik thans de schuimende golven onderscheiden, die mei moeite op hel strand braken. Het late uur. de donkerheid van den nacht liet somber licht der lantarens, dal de handelende personen nauwelijks ken baar maakte, de kokende zee, de los gelaten winden, dat alles was voor mij een nooit bijgewoond schouwspel, dat mijn hart luid deed kloppen. Ik ver borg mij. nauwelijks twintig passen van het paar, achter een rotsblok, waar ik alles zien kon, zonder zelf gezien te worden Op eenmaal week de nacht ecu oogenblk voor een blinkend licht, waar op een dof langs do duinen voortrol lende donder volgde. „Hoort gij dat noodschot nu, Martha?" vroeg de visschcr, en een straal der lan taarn, die op zijn gezicht viel, liet mij tlaarop met ontzetting de glans eener onmenschelijke vreugde waarnemen, welke bij «ie toenemende woede van wind en golven nog merkelijk scheen te klimmen. een tusschenpoos van rust ver beeldde ik mij. eene klagende stem, schelle wanhoopskreten cn terstond daarop een gekraak, als van een door den bliksem getroffen honderdjarigen eikenstam te vernemen. Het meer ge oefend oor van den visscher had die tonen niet meer zekerheid opgevangen cn hij riep zijn vrouw toe„Zij kun nen niet lang meer uitblijvenricht de lautarens op." De oude verhiel het kruis eu stak tie puilt van den staak in liet zand, zoodot de lantarens thans hoog en vrii in de lucht zweefden, ecnc^vuur-

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1913 | | pagina 1