Zeven en twintigste (aargang. No. 39. Dinsdag 12 Aug. 1913. DE EEMBODE NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN UITOAVI! VAN DE VEREENIÜING .DE EEMBODE" TL AMERSFOORT btad verschijnt Uinsd,,.. en Vrijd>|.,vond. Pril. p.. drie ™..nd.n vlJP.I, Al.....,,». Abonnementen kunnen eiken dag ingaan,- doch unzceeinp van „i,,,,, schieden vóur den aanvang van een nieuw kwartaal. abonnement moet ge- KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEGRACHT Advertentieprijs: van één tot vijf regels dertig cent. - Reclames: tien ct. p. regel. advertbntifin in het redactioneel Billl]ke tarieven bl| abonnement Alle medcdeelingen -en advertentidn in le zenden vóór drie 3 - AMERSFOORT. Elke regel meer zes cent. gedeelte vijftien ct. p. regel. De Kerk en de wetenschap. I ii de levensbeschrijving van «Icn groote» Duitsclicn geschiedschrijver, Johannes Janssen, leest men, dal hij lien eigenschap, die we bij menscheii onlmoclen, denkt de lezer. Zeer waar. en daarom lijkt het mis schien onnoozel, wanneer U nog ge zegd wordt, dat hij in zijn kinderjaren aan de hand van moeder vaak ter bedevaart ging naar Kevelaar. lin ook in latere jaren, toen zijn naam als man van liougc wetenschap geroemd werd, trok hij in de Kevclaarsclie processie meeals hel eenvoudigste moedertje bail hij aan den weg luid den rozenkrans. Waarom dit onnoozel feit uil het leven van een beroemd man hier wordt medegedeeld? 't Is om le laten zien, dat lioogc wetenschap en vroom katholicisme zeer wel samengaan, om één uit de duizend voorbeelden le noemen, die een be schuldiging legen hel katholicisme weerleggen. Als men sommigen gclooven mag, is er niets, dat de Katholieke Kerk meer in den weg staal dan de welen- schap. Die meening is algemeen verbreid, In kranten en brochures wordt ze ver kondigd, Men behoeft geen grootc mcnscheii- kennis te bezitten om tc begrijpen, dat zulk ecu bewering met succes bekroond wordt. Niet enkel in kleediugsliikken heersebt mode rn zijn er toongevende kringen ook iu de „wetenschappelijke wereld" laai het gekleed te pronken met nieuwe vindingen, louter op gezag van sommige 'lts zoo, door velen wordt liever aan ieder ander geloof geschonken, dan aan de Kerk. Men durfl beweren, dal de Kerk voor den vooruitgang der wetenschap liefst geen zorg draagt, vreezend, dat ze up die wijze haar gral ging graven; dal feitelijk verreweg de meeste geleerden, eu in elk geval de geleerdste» ollgc- loovig zijn. Neen Ken bemerking. Dc eigenlijke zending der Kerk is: den schat der openbaring, door Christus baar toevertrouwd, te bewaren en tc deeleu aan de mcnschen, om waarachtig gelukkigte maken. Dal is haar taak, en niei voor profane wetenschap heelt zij op de eerste plaats te zorgen. „Gaat heen in de gansche wereld en predikt 't evangelie aan alle schepselen". Zou het anders zijn, dan had Christus zeil wellicht le Jeruzalem of Rome een Universiteit iu helleven geroepen; dan had Hij voor onderwijs en apostolaat mannen aangesteld, die het in de wetenschap een weinig verder gebracht hadden dan onze heilige Apostelen. Maar dc Kerk is er om liet Evangclii te prediken. En niet de vervulling dier zending heeft zij een wetenschap aan de wereld hekend gemaakt, die ten slotte alleen iels beteekent: de weten schap des licils. Zou uit liet heidendom een beter geslacht opgroeien, dan moest de mcnscli iór alles uit den naclil van duisternis i twijfel verlost wurdeu om te komen 1 liet bezit der eeuwige waarheden. Wanneer ik niet weet, wie ik beu waar mijn bestemming ligtwanneer niet weet, waartoe de mij omringende wereld dient, en of ze bestuurd wordt door de hand van een alwetenden, rechtvaardigen God, hoe kan ik dan ui ander inenseh worden Wie tot een gelukkig einde komen il, moet eerst den weg kennen, die daarheen leidt. Doch wat merkwaardig is. deze Kerk, die met haar Kvangclie-predikiug een ■•'u heilzame» invloed op de oude Told heelt uitgeoefend, die dc schreeu wende misbruiken, de eeuwige schande het heidendom verminderd en voor groot deel zelfs uitgeroeid heeft; die op een bescliaviiigs-geschiedeuis kan wijzen, de bewondering afdwingend van alle geleerden; zij heeft ook de dankbaarheid aller volkeren verdiend door haar zorgen voor iedere ontwik keling des verstands. Zij heelt niet enkel het Rijk Gods i Zijn gerechtigheid geleerd, doch lar licht ook laten schijnen op elk gebied van mensciielijke wetenschap. De Kerk heeft het eerst eu alleen :org gedragen voor het lager onderwijs. Waar zij gevestigd was, werden naast de kerken scholen opgericht Oil) kosteloos de kinderen der lijfeigenen, evengoed die der vrije mannen, le onder richten iu alles, wat voor het leven :ren ons de verslagen van kerkvergaderingen en dat getuigen de ichiedschrijvcrs. We vernemen, dat die heilige en geleerde vergaderingen zich iu alle tijdperken met de zaak van het volks- idcrwijs bezighielden, üok wal de hoogere wetenschappen betreft, heeft de Kerk verdiensten vcr- i. De scholen van Zwolle, 'sHer- togenbusch en Deventer zijn beroemd iu de geschiedenis van ons vaderland. Aan de universiteiten in de middcl- heeft dr. G. Brom indertijd enkele artikelen ge wijd in „Dc Katholiek". Daarin werden feiten genoemd, die een schitterend licht werpen op de besclia- 'mgsgeschiedenis der Kerk in vroegere Alle middeleeuwsche hoogc scholen hebben in de Kerk een helpende, be schermende pleegmoeder gevonden. Treedt dc geschiedenis niet op als :n glansrijke apologie, dat de Katho lieke Kerk geenszins aan wetenschap en beschaving in den weg staat, maar die veeleer op den rechten weg. met ongeëvenaarde drijfkracht, poogt te bevorderen Het -zijn enkel oppervlakkige geesten of blinden, die haar groute werkzaam heid niet willen erkennen. liet z n de iu beleende namen die voor de ontzaglijke scharen van studenten als leermeesters optraden het zijn vaak sterren van de eerste grootte, wier licht nooit verbleeken zal. wie zijn het. aan wie de meeste universiteiten, zoo niet haar ontstaan, dan tocli haren bloei en ontwikkeling danken De l'ausen van Rome. Niet minder dan 30 van de 46 liooge scholen, die tot het jaar 1400 ontstonden dus wel de grootste helft zijn in het leven geroepen door een uit- drukkelijken stichtingsbrief van den H. Stoel. Uit het Buitenland. België. De Belgische minister van financiën genoopt tc zoeken naar verineerde- ig van inkomsten. Kenschetsend voor dc methode van bestrijding van liberale zijde gevolgd, de volgende verzuchting van den Sinds dertien jaar dal ik in de kamer zetel, hoor ik dc oppositie onophoudelijk 'en minister van lïnanciën zeggen linanciëcle toestand is vervnïscht liet tekort in de kas is niet le looclic- en gij hebt den moed niet belas tingen te lielïen." In de laatste maanden hebben zicli avichtigc gebeurtenissen voorgedaan. Hel leger is hernieuwd. Wetsontwerpen, die de aanzienlijke uitgaven moeien dekken, zijn ingediend. Het oogeublik is gekomen om nieuwe uitgaven le iloen. Maar de dagbladen die liet hardst geroepen hebben dat de staatskas leeg is, roepen nu, dat de regeering geld genoeg heeft, en dat het niet noudig 's nog geld te vragen! Is dal niet rerba/.eud Engeland. Voor de Holloway-gevangeilis te Londen, waar verschillende suffragette» achter slot en grendel zitten tol zij bij tijd en wijle weer genoeg zich hebben laten uithongeren, om voorloopig op vrije voeten te worden gesteld, vielen :en viertal „dames" den gevangenisarts tan en namen hem met naar rijzwepen „onder handen". De dokter, die 'tlee- lijk te kwaad had, werd door politie agenten uit zijn benarde positie gered. Daarop nam echter het publiek weer de „dames" onder banden, zoodat op haar beurt deze door dc politie be schermd moesten worden. Sutton in Nottinghamshire heeft de politie in een school, die naast een zaal gelegen was, waar Lloyd George een vergadering toesprak van 40.000 mijnwerkers, een hoeveelheid brandende katoen ontdekt, die in petroleum was gedrenkt en in verbinding stond, met een hoeveelheid ontplofbare stoffen. Nog juist bijtijds kon dc politie de vlam- nen dooven, voor erger dingen gebeurd Spanje. In Catalonië huist een weerbarstig .'olkje, daarvan getuigen de herhaalde itakingcn en oproeren, welke daar .-oorkonten met de groote havenstad Barcelona als middelpunt. Nu is er weer een algemeene staking afgekondigd. Dc leiders zijn gevangen genomen en het militair gezag beeft het burgerlijk gezag vervangen. De toestand is er gevaarlijk. In Barcelona huizen veel anarchisten i die lieden maken van de conflicten gebruik om hun vernielzucht en bloed dorst den vrijen teugel te laten. Zouals ook geschiedde in Ferrer's Dank zij doortastende maatregelen van regeeringswege genomen is de beweging spoedig verloopen. lie fabrieksarbeiders verklaarden zich bereid de staking op te beffen, mits er geen pogingen tot weerwraak under- zoude» worde» en mits degenen, hechtenis genomen zijn, we- op vrije voelen zouden worden •gesteld. In de Balkanlanden. icdelijk is de serie oorlogen in de Bulkatilaiulcn nog nicl ten einde. Wrevel en ontstemming beginnen i weer le lieersclieu tussclicn Servië en Griekenland, die samen der Bulgaar >o afdoende van z'll lu-bzuclil genazen. Evenals na afloop van den eersten Tiirlcsclicn oorlog is de buil weer grooter rwnchl werd eu geel t de verdecling tussclieu de jiarlijen veel moeite, 't Roemeensche leger, hetwelk zonder dat er een schot werd gelost flink stuk Bulgaarse!) gebied bezette, iicersclu nu een vrccselijke ziekte, de cholera. Meei dan 3UUÜ manschappen zijn aangetast, honderden stierven. De Grieken zijn dol van vreugde rer hun succes in den laatste» oorlog, uit land wordt beduidend machtiger lie nieuwe gebiedsverdeeling werd op bevel van den koning met kanon schoten begroet. De bevolking der hoofdstad trok in jubelende groepen de stad door. Van alle huizen wapperden de vlaggen. Het volk was buiten zicli- If en vol uitgelatenheid. De koning verleende zijn minister Venizelos als belooning voor zijn groote verdienste liet grootkruis van de orde in den Heiligen Verlosser. Bij liet vredesverdrag werd de stad Malcnikan, wiet bevolking geheel uit Grieken bestaat aan den Bulgaar toc- ezen. De menschen zonden echter deputatie naar den koning en klaarden aan den souverein. dat de bewoners dier stad nooit Bulgaren wil den worden en daar zij vreesden uit hoofde van hun verzet te worden uit gemoord, hadden zij besloten, hun haard steden te verlaten. Zij smeekten den koning, hun toe le staan een nieuwe stad op Gricksch grondgebied te mogen Keizer Wilhelm benoemde koning Constantijn van Griekenland tot veld maarschalk van het Duitsche leger. Turkije bereidt ziclt voor op 1 mwen oorlog met Bulgarije, waarbij :n misschien van een of meer kanten werkelijk krachtdadig gesteund zal w* Uit Adrianopel aangekomen perso- :n melden, dat men Jaar met, koorls- achtigen ijver bezig is, om de vestingen te versterken. Al de artillerie en munitie Adrianopel getransporteerd. Binnenlandsche berichten. Rotterdam I. In dit district hebben de christelijke partijen aan de Socialisten een zetel ontnomen. Gekozen werd de heer Gerretson, chrislelijk-liistorisch. Voor de rooden een tegenslag, maar voor inzeil een moedgevend teeken. 't Volk keert zich weer af van de socia listen. De „zetel van Spiekman" is even ipoedig verloren gegaan als hij werd gewonnen. Kil hij werd heroverd niet door den liberaal, die hem steeds bezette, maar door den christelijke, die liet -iu dit district bij een Kamerverkiezing nog inner tot een overwinning beeft kun- ii brengen. Dc socialist is gevalle», ondanks dat bij gesteund werd duur de vrijzinnige amcenlratie. Opening Vredespaleis. liet Vredespaleis zal 28 Augustus i.s.. des middags om hall 3 uur, ge opend worden. De» volgenden dag is en tuinpartij op bel terrein, waar- 1300 uilnoodigiiigeu zulle» ge worden. De Koll. Mil. Kapel geeft dan een colicert. Katholiek Nederland 1813—1913. Vond Mr. Troelstra gelijk uit de pas gepubliceerde stukken blijkt aanleiding iu de naderende onaflianke- lijksfeesteu om zijn tegenzin tegen liet zitting nemen in een liberaal ministerie iterker uit te spreken: wij, Katholieken, oonen, oolc oj> dit punt, ons besliste tegenstanders van alle socialistische opvatting. Het eerste eeuwfeest van ons herboren volksbestaan liet eeuw- feett tevens van ons regeerend konings huis biedt ons reden tot dankbaarheid jegens den Koning der Koningen, stemt dankbaar ook jegens onze vorsten onze groote voormannen. Vandaar dat reeds vroeger met belangstelling werd vernomen, dat, ter gelegenheid dit nationale feest, een „Katholiek Nederland 1813—1913" zou worden uitgegeven, onder leiding van het vol gende redactie-comité Air. J. A, Loeff, c. Prof. Beysens, P. van Breda. O.P. van Spanje, Prof. Struycken, Jlir. Mr. Vict, de Stuers, Prof. van Swaay. Mr. K. Wcstcrwoudt, P. Jos. Looymans, Nader vernemen wij, dat dit gedenk boek reeds ter perse is eil in den loop der volgende maand zal verschijnen. Binnenkort zal een volledig prospectus, bevattend de lijst der verschillende hoofdstukken en de namen der mede werkers het licht ziennu reeds kunnen wij mededeelen, dat een bijdrage van Z. Em. Kardinaal van Rossum en een brief van Z. D. H. den Aartsbisschop Utrecht, het boek openen. FEUILLETON. Een mislukte Diamantendiefstal. „Kussell, ge kuilt me een genoegen doen. Ge weel Mr. Kenton le te l'enge, dicht in de buurt? „Er moeten hein van avui cenige briljanten gezonden worden. 1 lier is cell pakje mei monsters, Ier waarde van b(X) pond. waar bij uil kiezen kan. Zoudt ge om acht uur naar Item toe kunnen gaan en die zaak vo orde brengen?" „Zeker mijnheer," antwoordde Ho ward Bussel, met een gezicht, dal straalde va» blijdschap, om hel blijk van vertrouwen dat zijn chef, Mr. Sta»- Ion, de welbekende handelaar diamanten, hem bij deze gelegcnliei zoo onverwachts gaf. „Onze vriend Rorke is, naar li schijnt, te druk mei zijne eigen zakci ril heeft geen tijd om er heen te gaan" vervolgde Air. Slnnlou bij wijze val opheldering en up drogen loon. „Maar nu gij liet doen kunt, is hel goed. Diaag echter zorg, hel pakje aan Mr. Kenton persoonlijk ter hand le stellen. Denk er uil), er is voor eenc aanzien lijke waarde in en gij zijl er vernnl dclijk voor. Kussell." Met de belofte, de ontvangen bevi Ie» stiplchjk up te volgen, verliet (I jonkman liet bijzondcic vertrek van zijn cliel. Hij was iu ceiie opgeruimde unoedsslcmming, want nog nooit te voren waren hem stoenen van zoo'n groote waarde toevertrouwd. Hij ge voelde. dal hij in de -zaak van zijn patroon een plaatsje hooger was ge stegen en een slap nader was gekomen lol het bezit van Alice Heaton, de aardige piano-onderwijzeres, die den vorigen avond een verlovingsring van hem had aangenomen. Waarlijk, zijne gelukszon was aan het rijzen. Toen hij in het voorvertrek kwam, met de diamanten zorgvuldig in zijne porte feuille geborgen, was hij te zeer met zijne gedachten bezig om tc letten op de verdachte manier, waarop Arnold Rorke. de eerste bediende, zicli van ,1e deur verwijderde. Hij vermoedde derhalve volstrekt niet. dal deze van ,oor,l tot woord alles had gehoord, rat er tussclieu hem en Mr. «sproken was. Kr gebeurde niets bijzonders dien morgen. Doch legen den middag, wa-- i" de beide jongelieden gewoon w, hun tweede ontbijt te gebruiken en I toen Howard, gelijk altijd, liet eerst wilde uitgaan, zei Rorke. zijn hoed nemend, op onverschilligen toon: ,lk denk, dat ik van daag maar een; I vroeger zal gaan eten. Howard, moet nog op een paar plaatsen wezen, daarom zal ik wel cel) beetje (langer uitblijven, dan anders. Je kunt het mijnheer zeggen, als ik komt. Ik zal echter bijtijds genoeg terug zijn, dal jc de engelachtige Miss Heaton nog een bezoek kunt brengenjc be hoeft dus niet zulke groote «ogen op te zetten." En eer Howard nog kon antwoorden op deze even onverwachte als bijtende sjiotternij, was Rorke ver dwenen. „Alice heeft hem dus afgewezen, zooals zij mij beloofd had en baar ant woord is hein tegengevallen, dat is zeker," mompelde Howard, zijne ver- digillg bedwingende. „Nu weet ik, waarom bij den lieden morgen zoo langeiiaain legen mij was. Maar ik liouil 'hel ervoor, dal hij, nieUogcii- taande zijne bedekte bedreigingen eu cbampere aanmerkingen van dc laatste weken, zijne teleurstelling spoedig te boven zal komen, 't Is niet plezierig hemdoch als iemand tegen be zeten in bij een meisje aanhoudt, dal hem niet genegen is Middelerwijl was Arnold Rorke naar - -lie kroeg gegaan, waar bij klaar blijkelijk geen onbekende was, want bij zijn binnentreden werd bij door ver scheidene der aanwezigen met een ge wone hoofdknik begroet. Na een oogeublik te hebben rondgekeken, wenkte hij een grofgebouwde kerel, met een echt scliiirkengezlclit en wiens brutale, door den drank verhitte ge laatstrekken geen twijfel aaugaande zijn karakter overlieten. „Malt", zoo begon Rorke. zacht iprekcnde en omzichtig in het rond ziende; „ik behoef niet langer 'achten om mij te wreken op dien wazen melkbaard, Howard Russell, al is bet niet op de wijze, zooals ik je eerst gezegd heb. Maar dat kan jou niet schelen, denk ik en wat met dit zaakje zal je duizendmaal i opbrengen, dan 't geen ik je vroeger heb beloofd". „Betalen is de buodschap. Al liet andere is gemakkelijk genoeg een wipje gedaan. Wat moet ik je doen? Kn wie zal opdokken?" „Kussell zelf, als je mans genoeg bent om uit te voeren, wal ik je vooi ten wil". „Mans genoeg?" riep de gauwdief uit. Duizend (I „Geen lawaai. Luister eu houd je een beetje bedaard, als je kunt. Van avond gaat Kussell naar een zekeren Air. Ken- ton, te l'enge. Hier is liet adres. Hij moet een weg langs, waar geen huizen slaan en 't is donker weer. Begrepen Geef hem eenc duchtige afrossing en maak je meester van alles, wal zijne zakken zult vinden. Dat is het. wat je te doen hebt; de gelegenheid liccl'l zich eerder voorgedaan dan ik verwachtte. Het overige kun je mij overlaten". „Dat geloof ik best", zei Matt Skelton met een spottende» lach. „Maar als ik en mijn kameraad,je begrijpt, dat ik niet alleen op zoo'n karweitje moeite vinden, dan een paar ellendige shillings of zoor" „Als je goed zoekt, zul je eene ge wone enveloppe vinden, waarin voor waarde van minstens 600 pond diamanten zit", antwoordde Rorke langzaam en met eene kwaadaardige grijns op zijn gezicht. 'Vat?" zei Skelton, terwijl hij half verschrikt een pas achteruit deinsde. „Je liegt. Mr. Rorke „Als je ziet, dat ik je bedrogen heb, kun je morgen ochtend bij Mr. Stanton aan huis komen eu mij verklappen", was het koele bescheid. „Ben je daar mee tevreden? Ik verzeker jc. dat Howard Kussell voor zes, misschien zevenhonderd jiond echte stecuen in zijl) zak zal hebben, die je voor hel pakken krijgen kunt." „Goed. Ik zal 't doen, leepste der plannenmakers, maar als 'l anders uil- komt" Ku Rorke's kleurloos gezicht werd nog blocker bij den dreigenden blik, welken zijn makker op hein wierp. „Misschien is liet beter, datikjew.it nailer op de liooge breng." Sprak hij na eenig stilzwijgen. „Begrijp jc nog niet, wat ik voornemens ben te doen' (Wordt vervolgd.}

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1913 | | pagina 1