Zeven en twintigste laargang.
No. 57. Dinsdag 14 Oct. 1913.
DE EE MBO DE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
UITGAVE VAN DE VEREENIG1NG .DE EEMBODE" TE AMERSFOORT
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond
Prijs per drie mom.dcn vijftig cent. - Afzonderlijke nummers -drie cent.
Abonnementen kunnen eiken dag Ingaan, doch opzegging van abonnement
selneden vóór de.; aanvang van een nieuw kwartaal. auonnunent moet ge
lt ANTOOR EN DRUKKERIJ: LANOEaRACHT;
Advertentieprijs: van éin fot vijf regels dortig cent.
reclames: ilea ct. p. regel. - Advertf.ntiën In hel redacllonécl
Billijke tarieven bij abonnemem
Alle mededcellngen en advertentlfin in te zenden vóór drie
13 - AMERSFOORT.
Elke regel meer zen cent.
gedeelte vijftien ct. p, regel,
De jeugd wordt bedreigd.
e jeugd wordt bedreigd inwendig.
De hartstochten zijn als wilde
liomlen bij de poorten der jongeling
schap" zegt Lacordairc.
En om de waarheid van dat woord
•te betwisten, zon men geheel
onbekend moeten zijn met de eenvou
digste geheimen van het uienschelijk
hart.
Ons gcheele leven is een gevaarlijke
vaart, maar de jeugd is de tijd der
stormen, men zou ze kunnen noen'
een schip, geladen met dynamiet
voortdurend op het punt om te v
gaan. Inwendig bedreigd als altijd, is de
jeugd van 12 tot 20 jaar liet heden
■neer dan ooit!
Het zou een lange lijst worden al
de gevaren op te noemen die haar
ringen.
Gevaren op werkplaats, magazijn en
bureau, op straat, te huis, oj> school.
Gevaren van onkuischc gesprekken, van
ontuchtige platen, van hartstochtelijke
boeken.
Men maakt hun geloof belachelijk
door dwaze opwerpingen, brengt hun
godsdienstige overtuiging aan het wan
kelen door valsche bewijzen, krenkt hun
godsdienstvrijheid doorspol, bedreiging,
verdachtmaking of verleiding, ofwel
men stelt alles in het werk om hen te
bedervenbekorende woorden en mach
tige verleiding, vleierijen en aardighe
den, gevaarlijke gezelschappen, die door
hun aanraking alleen bezoedelen, too-
neeisltilcken en liederen, waardoor de
jeugd leert wat alleen rechters met ge
sloten deuren behoeven te weten.
Evenals een ongelukkige werkman,
wanneer een slij» van zijn kleed gegre
pen is door een tand van de onver
biddelijke raderen zijner machine, er
geheel wordt ingetrokken en er uitkomt
als een vaneengeschcurde vlecschklomp,
zoo gaat het ook mei een jongeling,
die zich laat grijpen door een der gc-
Hij gaat er geheel door ten onder.
Eerst verliest hij het geloof, de vrees
voor God eu terzelfdertijd de teerheid
van geweten.
Vervolgens werpt hij zich, bevrijd
van allen zedelijke» teugel, in het on-
gezonde moeras van liet genot.
Hij gaal geheel ten onder, met
lichaam en ziel.
Men heeft jongelingen van twintig
jaar op het puilt van sterven luide
hooren zeggenik sterf, omdat ik mij
zeiven gedood heb.
De geneesheeren in Frankrijk hebben
verklaard, dat in de steden op honderd
jongelingen, die in den bloei hunner
jaren sterven, er twintig lot vijf en
twintig zijn, die meer of minder recht
streeks sterven als slachtoffers van de
ondeugd.
Als het lichaam zijn fleur en zijn
krachten verliest en tot ontbinding
overgaat onder den beet der zonden,
wat geschiedt er met de ziel?
Ook zij gaat ten onder. Ja, dikwijls
wordt zelfs alles, worden de wil, het
verstand, liet geheugen, de verbeelding,
kortom alles aangegrepen, krachteloos
FEUILLETON.
GENEZEN
Och! wat arme visscliers! riep
Mijnheer, die voor zijn minderen niet -
een groote mate zeemansruwheid trekken
bedeeld was, - je moest zc nog een Maatje?
deuntje beklagen ook, die vlegels? Je er
kunt er niets mee aanvangen '»e Kc
een volkje!
Ik zou ze wel klein krijgen, i'a. spreken.
Wat zou je doen. l'olydorcvroeg ''r
de l'a belangstellend. tlie
- Wel, ik zou er de rijzweep ov
leggen, dan loopeti ze wel. Ma, krijg'
n pousse cafi'
we ook een pousse cater
ja kind. l'a, wat wil je hebben uitgegaan
Eugenie geef de chartreuse
dat zal wel goed zijn,
vrouw glimlachte.
- Chartreuse? Ja best, dr.
nu net een weer voor, dat verwarmt, zeg,
Kont vrouw laten wc 'I maar afdrinken, dan
1 )e geestige l'olydore, die zijn glas ui lijk
ecu teug leeg lieert, neuriet:
„Ik heb in mijn leven", zegt Pater
Lacordaire, „reeds heel wat jongelingen
gezien, en ik verklaar u, ik heb nooit
teederheid van hart gezien bij een jon
geling die aan verleiding tot het kwaad
toegaf, ik heb nooit ander minnende
zielen ontmoet dan zielen die het
kwaad niet kenden of er tegen streden".
Uit het Buitenland.
Engeland.
Minister Lloyd George reist liet land
om de regeeringspolitiek te verde
digen.
Sprekende over de poiitiek, zeide hij
De regeering wenscht het volk uit liet
slijk op te heffen, en de tijd is geko-
om een onderzoek in tc stellen
de groote macht der landlords,
ninister wijdde uit over den onge-
hoorden toestand, waarin de landbouw-
arbeiders verkeeren. Hij stelde als
"tch dat zij fatsoenlijk zouden betaald
goed gehuisvest zouden worden, en
dat hun de gelegenheid tol vooruit
gang zou worden gegeven.
Spanje.
Z. Em. kardinaal Aguirrc, de jiri-
aat van Spanje, is te Toledo over
leden.
Hij werd in 1835 geboren. In 1855
de orde der Minderbroeders getreden,
werd hij in 1885 tot bisschop van Lugo,
en in 1894 lot aartsbisschop van Bur
gos benoemd. Op 15 April 101)7 werd
hij door Pius X tot kardinaal gecreëerd.
Amerika.
In het Witte Huis te Washington
heeft een plechtigheid plaats gehad, die
sober was van uitvoering, maar gewel
dig in haar uitwerking.
De plechtigheid bestond hierin, dat
Wilson, de jiresident van de Vcreenigde
Staten, omringd door een groot aantal
autoriteiten, op eenelectrischen knop
drukte.
Op 't zelfde oogenblik dal de presi
dent den knop tiaar beneden drukte,
vlogen in het l'auaniaknnaal (op 2000
mijl afstand) 20 ton dynamiet in dei
lucht, waarmee de laatste dam in liet
kanaal werd opgeruimd en de beide
iceaneii met elkaar in verbinding
itonden.
Hoewel de verbinding tusscheu de
twee oceanen, nu feitelijk voltooid is,
zullen nog verschillende uitdiepingen
loeten jilaats hebben om het l'ana-
i.ikanaal voor alle zeeschepen bevaar
baar te maken. Doch deze werkzaam
heden. benevens het aanleggen van nog
drie sluizen en verschillende kolenstations
zullen slechts zes maanden in beslag
n. De oflicieelc opening zal 1
Januari 1915 plaats hebben.
Sinds liet begin der werkzaamheden
ijn ongeveer 160.000.000 kubieke me-
:rs zand uitgegraven, en vaak tot op
20 mijl afstand weggevoerd; dit werk
alleen heeft bijna 800 milliocu gulden
gekost.
Kolonel Goedhals en zijn medewer
erg niet herneemt Mc-
die menschen hebben toch
ook vrouw en kinderen, weet je, en
de man op zee omkomt, dan zitten
thuis zonder brood.
Die dan leeft, dim zorgt, dan
immers van de bedeeling.
.....j.. Binnenriep Mijnheer, toen
er driftig aan de deur werd geklopt en
Koba de meid zich vertoonde.
Meneer daar is Francis om u te
Francis, meid? dal is onmogelijk,
i met zijn pink in zee.
Neen. Meneer hij staal beneden
n.oet u noodzakelijk spreken.
Wal drommel I is hij dan niet
ccll!, Hij zal we
Emilc? Me- l'olydore.
Och Emile
liitusschen stormt het buiten voort,
zoodat Eugenie onder het haken gesta
dig met angst naar den kant der ven
sters kijkt, of ze ook stuk waaien, l'a
schikt zich met welbehagen in zijn lot
bij ilen vroolijk knapperemlcn haard.
Och neen, voor de pinken is liet
Maar voor den droes I als' ik toch
dat ze in zee moeten, zal Francis
niet gaan? '/.«g dat Francis dade
llier komt.
- Goed meneerI cn weg is de meid.
- Zal mijnheer Francis het dan beter
len als ik bromde de toornige roe-
der. Van avond geef ik hem nog ge
daan: ik wil gehoorzaamd worden.
- Meneer, Francis kan met boven
komen.
- Waarom niet?
Ik weel niet Meneer; maar luj
had zoo'n haast en zei zoo wat van ai
kers, hebben bij de uitvoering van hun
reusachtige plannen heel wat moeilijk
heden ondervondenbranden, doorbra
ken, verzakkingen en grondverschui
vingen, moeilijkheden, voortkomende
uit klimaat, hcerschcnde ziekten, natuur
krachten. Maar zij lieten zich door niets
afschrikken.
Biimenlandsche berichten.
Van Wijnbergen over de Ronmsche pers.
Ten gunste van de Koomsche Pers
sprak de onversaagde kampioen voor
de Katholieke zaak, mr. baron Van Wijn
bergen, dezer dagen te Maastricht be-
hartenswaardige woorden.
Hij noemde liet een ondankbare taak
•er de pers te moeten spreken, omdat
niets nieuws meer van te vertellen
valt. Doch liet feit, dat er nog zoovele
katholieken geabonneerd blijven op hun
liberale courant, motiveert voldoende
Jat er toch nog eens over wordt ge
sproken
Zagen allen goed den tijd, dien wij
doorleven, dan zou er anders worden
geleefd, meer gewerkt en meer gebeden
worden.
Wij staren ons blind, zeide hij, op
dezen tijd van stoffelijken vooruitgang;
doch de vraag mag gesteld worden of
ook op dezen tijd-zle mooie
van Schaepman van toepassing
zijn, die hij wijdde aan het tijdperk in
de Romeinsche geschiedenis, toen ook
dat volk op het hoogste punt van zijn
beschaving stond. Waaraan is hel toe
te schrijven dal er niet meer evenredig
heid bestaat tusscheu dien niet te ont
kennen stoffelijken vooruitgang en de
vermeerdering van levensgeluk?
De hoofdoorzaak daarvan heeft Prof.
Hijmans in zijn rede bij de overdracht
van het rectoraat in 1909 aan de Gro-
ningsche universiteit genoemdhel ge
leidelijk verliezen van kracht der gods
dienstige wereldbeschouwingen.
Voor een overgroot deel is echter de
toestand onzer wereld te wijten aan de
lectuur dezer dagen, aan de pers.
Wordt het dan ook geen hoog lijd, dal
wij, Katholieken, gaan inzien wat iu
dezen onzen plicht is.?
Voor hen, die zeggen dat hun liet
liberale blad niet zal schaden, geldt
allereerst eene waarschuwingI )c toc-
itand van deze personen is zeer gevaar
lijk én voor zichzelf én voor anderen.
Immers zij bemerken het zelf niet, hoe
de in hun liberale courant te vinden
ideeën hun geheel hebben doordrongen.
Kon men tocli eens een oogenblik de
verschrikkelijke gevolgen van de liberale
pers in vele kringen overzien, wat
zou men spoedig van gedragslijn ver
anderen en mcdchclpen de neutrale en
liberale pers uil de Katholieke huizen
Er wordt tegenwooidig zoo geklaagd
>er de booze tijden. Maar die waren
vroeger evenzoodoch toen bezat
en den moed daartegen te strijden in
vast vertrouwen op God en dit moet
ook geschieden. Een der buste mid
delen in dien strijd is de pers. Door
de pinken vergaan, en inctcen liep hij
hard weg.
Daar heb je 't alzei Mevrouw,
dacht ik liet niet?
Wat Satan al de pinken vergaan,
en Francis weg, wat mag dat wezen
moet ik er nu met zoo'n weer uit?;
Koba mijn laarzen, vrouw mijn bouffant,
Eugenic mijn regenjas, Polydore de
parapluie 1 gauw je moet mee
Als ze dan tocli vergaan zijn, dan
kon ik wel hier blijven, Pa, merkte de
gehoorzame zoon op.
Doch Pa verstond geen geestigheden
eer: mee zeg ik je: luidde 't, en l'o
lydore staat driftig op cn gaal aan de
i)i staan schreeuwen om de parapluie.
Middelerwijl woelt Mama een dikke
bouffant over pet en ooien, om hals cn
mond van haar echtvriendEugenic
klaar met de regenjas, en Koba
loopt wat ze loopen kan met parapluis
laarzen onder liet gedurig foeteren
Mijnheer over hondenweer en on
willige ondcrhoorigcii.
Eindelijk is Papa van hoofd tot voe
ten ingebakerd.
- Als je nu maar weer geen kou
it -- herbaalt Mevrouw.
Mcnscli zwijg er van, dat volk
ai je den dood aandoen
Vader en zoon verlaten liet salon
et een weemoed, of zij op Nova
Zcmbla moesten gaan overwinteren.
Zij komen in den tuin: daar slaat
propaganda voor de goede pers dient
men bovendien niet het algemeen, maar
ook het eigenbelang.
Men begrijpe wel, dat men, wanneer
men zich abonneert op een Roomscbe
courant, geen prijzenswaardige daad
verricht, doch eenvoudig een daad
eigenbelang.
Men critisecre ook niet altijd en im
cn legge aan een Rooinsch blad
een hoogeren maatstal aan dan aan het
daarmede overeenkomende liberale blad,
Onze pers mag er zijn van hoog tot
laag, en laten zij, die steeds critiseereu,
zich eerst eens afvragen: heb ik altijd
wel naar mijn krachten medcgeholpen
aan den bloei dier pers.
Ook het lezen van een liberaal orgaan
naast de Katholieke courant, werd door
iprckcr veroordeeld. Immers: aanhou
dend wordt in die bladen de Katholieke
kerk verguisd en bespot. Spreker be
hoeft in dit verband slechts te wijzen
op den tijd van de verkiezingen.
Bovendien, het steunen van de Room
scbe pers is tevens het steunen van de
gehecle Roomsclie actie. Het zijn de
trouwe lezers der Roomscbe bladen,
die er niet aan zullen twijfelen of hunne
kinderen Roomsch onderwijs moeten
ontvangen, die hunne kinderen naar de
patronaten sturen, die zelf lid zijn der
Koomsche organisaties.
Ook uit een nationaal oogpunt is het
zoo noodzakelijk, dal de Katholieken,
die wij hebben, Katholiek blijven, en
leven uit hunne beginselen. Want zij
zullen zijn de beste steunpilaren van
ons Vorstenhuis. En dit zij niet alleen
in herinnering gebracht aan geloofsge-
nooten, maar ook aan onze anders
denkende landgenootcn.
Niet op de minste plaats ook bevor
dert de Koomsche pers en moet zij be
vorderen het godsdienstig leven. De
bewijzen daarvan zijn voor het grijpen.
Wilt gij. zoo zeide spr„ het geluk
van uzelf, van uw gezin, het heil van
de Kerk dn van het Vaderland, steunt
dan de Koomsche courant.
Voor dezen steun riep spreker ten
slotte ook de hulp van de vrouw iu.
Dc ervaring heeft het reeds bewezen,
dat ile rustige maar rustelooze propa
ganda der vrouw in intlemen kring
zulke groote resultaten kan opleveren,
De vrouw beïnvloede vooral in de
gezinnen waar dat noudig is het ant
woord op de vraag, wcllcc lectuur in
den hulselijken kring zal worden toege
laten.
Dr. P. J. F. Vermeulen
lid van de Eerste Kamer en directeur-
hoofdredacteur van „De Tijd" is dezer
dagen overleden. Dr. Vermeulen werd
geboren den Hen Januari 1846. Hij
bezocht liet gymnasium te Delft, het
Seminarie Hageveld, de universiteit te
Leiden en te Heidelberg en promo
veerde in 1871 te Leiden in de wis-
cn natuurkunde. Van 188(1 tot 1901
had hij zitting in de Tweede Kamer,
eerst voor Eindhoven, later voor Hel
mond en sedert 1904 in dc Eerste Ka
mer voor Z. Holland. Sedert vele ja
ren was de overledene redacteur-di
recteur van „Dc Tijd". Van zijn hand
Francis: „gauw gauw, meneer in Gods
naam gauw?
- Maar wat is er toch gaande kerel?
is dat een weer om me buiten tc laten
komen Wat Is er, spreek
- Gauw gauw, menheer, naar 'tstrand,
naar 't strand, en hij vliegt zc vooruit.
Ik geloot' dat die man krankzinnig
is l'a. zegt l'olydore. die moeite heeft
om zijn parapluie op te houden.
- Ik zal 't hein betaald zetten, den
onmcnschi zegt Papa, doch meteen glijdt
hij uit en bij zijn averechtschc wendin
gen om op de been te blijven, komt
(Ie wind onder de parapluie en keert ze
te binnenste buiten.
Het zweet breekt Landman uit; de
bouffante, die zijn gezicht verbergt, geeft
te raden of Mijnheer doodsbleek of wel
bloedrood van gramschap wordtbeide
is mogelijk, want al wal Polydore, die
ook liever boven was gebleven, van
Pa-lief verneemt, bepaalt zicli bij ge
smoorde vloeken en „betaald zetten."
De tuindeur is open, dat spreekt.
Nu het duin af en nog vijf minuten
loupcn, dan zijn zc aan T strand. Het
regent, of liet met bakken uit den he
mel gegoten wordtmaar net zijn ze
het duin nfgesukkeld, of een visscher
die om dcu hoek van den muur stond,
trekt de deur 0|> slot.
Mooi zoo. Pa, nu kumicn wc straks
nog vóór omhopen ook. daar slaat de
tuindeur dicht, we zijn druipnat als we
verschenen onder meer vele geschriften
over natuurkundige en wijsgcerigc on
derwerpen, zoomede over de geschie
denis van het onderwijs iu de middel-
uwen en latere tijden.
9-uur-alultlng.
Evenals in meer gemeenten het geval
is, werd ook te Hilversum de wettelijk
voorgeschreven 9-uur-sluiting over
wogen. Dezer dagen publiceerde het
Dag. Bestuur dier gemeente een advies
waarbij ontraden werd tot gedwongen
winkelslutiing over te gaan.
Er was o.m, gevraagd dat vage
meentewege zal worden nagegaan, hoe
veel winkeliers vóór en hoeveel tegen
eene verordening op de winkelsluiting
zijn en op welk uur de tijd van sluiting
bepaald moet worden. Dit komt hierop
neer, om bij referendum He winkeliers
te laten uitmaken of zij al of niet
sluitingsdwang wcnschcn. Naar de mec-
ning van B, cn W. van Hilversum is
het echter volkomen in strijd met den
geest van ons staatsrecht om in eenig
concreet geval op initiatief van het Ge
meentebestuur rechtstreeks belangheb
benden zich te doen uitspreken over
vragen van gemeentepolitiek. Bij ver
kiezing van leden van den Gemeenteraad
en door toepassing van het recht van
petitie staat de gelegenheid daartoe
voor hen open, Ook de vorige minister
van Binnenlandsche Zaken was deze
mecning toegedaan. Immers naar aan
leiding van het feit, dat een Gemeente
bestuur in 1912 bij referendum had laten
uitmaken of de burgerij al of niet de
kermis wenschte te handhaven, heeft de
minister aan Burgemeester cn Wethou
ders van die gemeente doen mededeeleu.
dat hij liet zeer bedenkelijk achtte aan
referendum een bcslissendcn invloed
tc kennen, wijl de wet dat instituut
niet kent.
Het Hilvcrsuinsche gemeentebestuur
heelt een onderzoek ingesteld naar het
aantal personen (zoowel innnncn als
vrouwen) dat als bediende in een winkel
bedrijf werkzaam is, en naar den tijd,
waarop de winkelzaken des avonds
sluiten. De resultaten van dit onderzoek
zijn neergelegd in twee rapporten, waar
uit blijkt dal er daar in het geheel in
een winkclbcdrijl werkzaam zijn als
inwonend personeel 3<> mannen en 42
ouwen, cn als uitwonend personeel
i mannen en 64 vrouwen terwijl om-
:nt den tijd van sluiting het volgende
geblekenongeveer 59 winkels sluiten
uiterlijk 9 uur; 44 winkelsQ'/a uur; 243
winkels 10 uur; 100 winkels 10','a82
winkels 11 uur8 winkels 11uur.
De gemiddelde sluitingstijd kan dus
op 10 uur gesteld worden. Nemen B.
en W. nu in aanmerking, dat voor dc
consumptiewinkels, sigarenwinkels en
dergelijke toch eene uitzondering ge
maakt zal moeten worden, dan blijven
te weinig in het winkelbedrijf werk
zame personen over. die door sluitings
dwang gebaat zouden worden, om daar
voor zoovele kleine winkeliers zonder
personeel in hunne persoonlijke vrijheid
belemmeren. Zien B. cn W, verder,
t er in Amsterdam een ernstige ont
stemming bestaat tegen den sluitings-
thuis komen.
Pa blaast en vloekt en kan niet voor-
t in het natte zand. Cis, Cis? roept
hij wanhopig, kerel zal je hier komen
Maar de golven loeien en brullen zoo
geweldig, dat Cis er niets van hoort;
geen wonder ookhij was op een hon
derd schreden afstand vooruit, cn dc
Itccrcn Landman, vader enzoon, hoorden
eens de voetstappen van drie ste
vige kerels, die hen zwijgend volgden.
Eindelijk zien zc Francis staan bij 't
strand 't was geen lichte maan
waar dc pinken voor anker lagen.
Cisl Cisl klinkt het weer.
Heilal wat blieft meneer?
Vervoerde kerel, wat is er nu?
hijgt de uitgeputte rceder - wat is er
met de pinken?
Goddank niets meneer, die liggen
hier goed, voor wegwaaien geen nood.
Wat zegje en zijn ze dan niet uit?
Nog niet meneer, kijk maar.
Wel ik heb op u gewacht, nu
gaan wc, en hij wrijft zich dc zware
handen wat (hinkt ge van 't weer?
Een stijve bries hè
Landman wist geen woorden om zijn
ronlwaardiging lucht tc geven. Bespot
mr zijne vlsschers... naar buiten gelokt
et zoo'n weer... Cisl... barst hij uit.
Wordt voortgezet.