tiovcn en twintigste jaargang.
No. 58. Vrijdag 17 Oct. 1913.
DE EEMBODE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
UITGAVE VAN DE VEREENIGING „DE EEMBODE" TE AMERSFOORT.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
I'rljii per drie maanden vijftig rent. - Afzonderlijke nummers drie cent.
Abonnementen kunnen eiken dug ingaan, doch opzegging van abonnement moet ge
schieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEGRACHT ;i3 - AMERSFOORT.
Aovektentieprijs van één tot vijl regels dertig cent. Elke regel meer zes cent.
reclames: tien ct. p. regel. advertentiën In het redactioneel gedeelte vijftien ct. p. regel.
Billijke tarieven bij abonnement.
Alle mcdedcelingen en advertentiën In te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
Oit nummer bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
KWAKZALVERS.
Over liet algemeen zijn de niciisclien
nog al bezorgd voor hun lichame
lijk welzijn.
Als ze zich ziek voelen, worden ze
spoedig ongerust en beginnen dan pas
de gezondheid te waardeuren.
Kr zijn maar weinig menschen, die
nooit ziek geweest zijn. Bijna ieder is
wel eens onder dokters huilden geweest.
En uls men zijn gezondheid herwint,
stemt dal lot groote dankbaarheid.
I let is echter jammer, dat velen vaak
vergeten, dat voorkomen beter is dan
genezen.
Ze wilgen dikwijls hun gezondheid,
door een onverstandige levenswijze,
door- vorwnarloozing en groote onvoor
zichtigheid.
Zou ergens dan komt hier het be
rouw dikwijls te laat.
Velen echter wagen ook hun ge
zondheid door zich toe te vertrouwen
aan kwakzalvers. Door zich te willen
genezen met kwakzalversmiddelen, ter
wijl ze even gauw en goedkooper meest
ul de hulp van deskundige medici zou
den kunnen inroepen.
De middelen, welke kwakzalvers toe
dienen zijn soms gevaarlijk, doch dat
is uitzondering. Meestal zijn het dood
onschuldige dingen, die verschrikkelijk
duur betaald worden.
Toch werken ze zeer verderfelijk,
omdat ze vaak oorzaak zijn, dat te laat
geneeskundige hulp wordt ingeroepen.
Hoe dikwijls is liet bijvoorbeeld niet
gebeurd, dat iemand een kankergezwel
kreeg, dat, bijtijds ontdekt, zeker weg
genomen kon worden en beslist niet
doodelijk was. Maar dan werd er mee
gekwakzalverd en eerst wanneer het
kwaad diep ingevreten was. eerst als
het te laat was, werd de hulp der genees-
lieercn ingeroepen, die dan niet meer
afdoende ingrijpen konden.
Kwakzalverij is beslist gevaarlijk. Maar
we weten, dat kwakzalverei) vaak aan
trekkelijk is en dal sommige kwakzal
vers wel menschen genezen hebben.
Wel niet zoovclcn als er beweerd wordt,
maar toch vcrschcidencn.
Onder die genezenen waren wellicht
of liever zeker vcrbeeldingszickcn
met dezulken heeft iemand, die met
veel aplomb optreedt, vaak succes.
Maar er waren ook wezenlijk ziek
onder I
Goed. We nemen aaniemand heeft
lang, jaren lang geleden aan een maag
ziekte en onder behandeling van een
kwakzalver, door middeltjes te slikken,
in een of andere kwakzalvers-adver
tentie hem aanbevolen, geneest hij wer
kelijk en volkomen.
T Gebeurt niet zoo heel vaak. m;
liet gebeurt.
Wat dien zieke dan ten zegen
wordt dikwijls anderen een onheil.
De goede man is overtuigd, dat i
spoedig ontmoet hij niet een kennis of
een vriend, die een maagkwaal heeft,
of hij zingt den. lol van den kwakzal
ver of van liet middeltje, dat hem ge
nezen heelt. En het middel wordt tien
legen één ook beproefd door een ander.
Alsof die ook haal daarbij zon vinden!
I lel ware mogelijk, indien hij aan de
zelfde kwaal laboreerde als de geluk
kig genczene. Maar dat is verre van
waarschijnlijk, liet lijden van den een
kwam wellicht uit geheel andere oor
zaken voort, dan dal van den tweede.
Kn dan zou hetzelfde middel helpen?
liet is hoogst onwaarschijnlijk, Het zal.
zoo liet al niet schadelijk werkt, wel
licht in de meeste gevallen zonder
goede uitwerking blijven. Maar dit over
tuigt den eerst genezene niet, hij weet
hoe goed hij geholpen is en in zijn ijver
anderen ook te doen prol'iteeren, blijft
hij aanbevelen aan allen, wat hem hielp.
En wat moet men dan denken van
sommige pillen en poeders, die zoowat
overal goeil voor zijn. Waarvan gezegd
wordt, dat zegenezen twintigtallcnjziekten
en kwalen, vaak van den meest ver
schillenden aard.
Dat is toch immers onmogelijk, zegt'
ieder, die even nadenkt.
Dal is ook zoo, maar toch worden
ze door de lijdende menschheid ieder
jaar voor tien, neen honderdduizenden
guldens gekocht.
l)e kwakzalverij bloeit, ook de kwak
zalverij uit winstbejag, die vaak op
gewelenlooze wijze de lijdende mensch
heid exploiteert.
Maar niet alle, zelfs niet de meeste
kwakzalverij geschiedt uit winstbejag.
Het is ook dikwijls medelijden met de
menschen, die ziele zijn, die noopt om
hen te raden dit en dat eens te pro-
beeren. En wat men dan te probeeren
aanraadt, zijn biet steeds onschuldige
huismiddeltjes, leder geneesheer kan
zijn praktijk staaltjes noemen die
bewijzen hoe goedmeenende menschen
anderen, om het kort en krachtig te
zeggen, aan de galg geraden hebben.
Als ge u ziek voelt, ga naar een
dokter. Hij kan u oo-k altijd niet genezen.
mscheulichaam is zoo'n gecom
pliceerde machine en het kan daaraan
op zoovele wijzen haperen, dat ook hij
wat u deert. Maar
meestal zal een geneesheer, als uw
lichaam ernstig gevaar dreigt, dat ge-
spoedig onderkennen.
naar jlen geneesheer en niet naar
den kwakzalver en neem ook vooral
verantwoording niet op u uw lijdende
dcmenschcn ook als ze ernstig ziek
zijn, allerlei middelen aan te raden,
gij volstrekt
of zij den zieke heilzaam zullen zijn.
FEUILLETON.
GENEZEN.
l'a kijk eens hier, zei l'olydi
maar half gerust l'a bij den arm nenu....
om hem op drie vermomde kerels te
wijzen, die achter hen stonden. l'a keek
..in en al zijn moed en tegenwoordig
held van geest verzamelend, horna
hijFrancis ik gebied je, spreek w
b je
- Wel
net de pink
volgens uw
koeltjes, i
t spiering.
vciisch mei
Uit het Buitenland.
België.
Men weel hoe ongeveer een jaar ge
leden ui de Belgische anti-clericale pers
verschrikkelijke beschuldigingen tegen
den Belgischen missionaris-pater Carn-
bicr. prefect van Haut-Kasar (Congo),
rden uitgebracht en hoe dc socialis
t-leider Van der Velde er zich niet
•oor schaamde om deze in de
vanier ter sprake te brengen.
Thans bevallen de Belgische bladen
Igeheel eerherstel van pater Cambicr,
:n een vernietigend vonnis van de las
teraars, tot wie, zooals men weet, ook
eenige vrijmetselaars-ambtenaren be-
huordcii. liet is uitgesproken door den
■rocureur des konings die een nauwge-
el onderzoek heeft gedaan en thans
■erklaarl dat deze beschuldigingen niets
dan laster zijn.
Met de behandeling der schoolwet
zijn de Belgische volksvertegenwoordi
gers nu sinds eenige dagen druk doende.
Schoolwetgeving raakt hoogere belan
gen en zoo is het duidelijk, dat de
Katholieke Belgen eischen, dat hun alle
waarborgen worden gegeven voor een
goede opvoeding van hun kroost.
Liberalen en socialisten zijn natuurlijk
gen de billijke regecringsvoorstellen,
aar waar de katholieken vast aaneen
gesloten blijven, is het welhaast zeker,
dat de wet welke beoogt ieder zijn
recht te geven, tot stand komt.
Krachtig werd het ontwerp verdedigd
door den afgevaardigde Melot.
Hoeveel liberalen zijn er niet, zeide
hij o.m.. die huil kinderen naar Katho
lieke onderwijsgestichten zenden Dat
bewijst hun degelijkheid.
Het is niet de staat, die aanduiden
moet, wie de goede onderwijzer is,
maar wel de familievader. De school
wet is de weerspiegeling van de ge
moedsstemming van ons land, waarvan
de bewoners zoo onafhankelijk zijn. De
wetgever moet zorgen voor de gewc-
Wat men ook zegge, België is een
Katholiek land.
Hoogleeraar Kuril) heeft zulks in een
zijner standaardwerken bewezen. De
meerderheid der Belgen is doordron
gen van godsdienstzin. Hoeveel Belgen
worden niet gedoopt, en hoeveel ste
er zonder de H, Sacramenten te
vangen Hun getal is zeer gering.
Hoevele geloovigen oordeelen. dat
hun geweten hun niet toelaat hun kin
deren naar de gemeenteschool
den, zelfs naar die waarvan de onder
wijzer zich stipt naar dc voorschriften
der wet gedraagt? De Katholieken zijn,
bijvoorbeeld, niet tevreden met de ge-
icholen, waarvan de onderwijzer;
door hun woord en hun voorbeeld hel
geloof niet steunen, dat hun kinderen
thuis ingeplant wordt. Wat
kind zich afvragen, wanneer het ziet,
dat de onderwijzer de godsdienstige
plichten niet vervult, die men het thuis
A cene opperste wet voorhoudt?
Noodzakelijk is het dus, dat de ouders
hun kinderen kunnen toevertrouwt
onderwijzers, die de kinderen opvt
zooals zij thuis opgevoed worden. Dat
een gewetenskwestie, die
hel oog mag verliezen. De grond-
roept de vrijheid van onderwijs uit
juist omdat hel recht van de schoolkeu:
aan al de ouders zou verzekerd worden
Rijke liberalen, zelfs liberale senators
kamerleden, zenden hun kinderen
r Katholieke scholen. Wa
*ll zij dit recht aan den ai
i, barbaar, laat ja mij
en mijn zoon dan met levensgevaar
hier komen, zeg?
Wel omdat u dezen keer een
reisje mee gaat doen meneer, en l»ij
legde hem gemeenzaam dc ruwe hand
op ilen schouder.
Landman deed een stap achteruit,
l'a hij is razend, fluistert l'olydore.
Maar Cis, ben je dan werkelijk
gek geworden?
Dat 's mogelijk, meneer, sinds ik
mijn beide jongens op zee verloren heb
maar baast je wat, anders gaat de wind
liggen, kom gauw.
Kn zal je dan je onbCBCltaamiR
-i.iiiliglieid nog verder doorzetten kerel
sioee Landman, bevend van kwaad
hrid en angst tegelijk.
- Kameraads, spaart m
locite van te loopen, hij mocht natte
ooien krijgen, brengt hein maar hier.
l)c woede van den „zeekapitein"
ging in doodschrik over. toen hij zich
door twee sterke kerels voelde vastgi
grepen en naar dc pink gevoerd.
Een hinderlaag! help! moon
doch het gehuil van wind en golven
verdoofde Landmails stem.
- t) l'a. l'a. arme l'a wat ga ik
beginnen? huilde l'olydore terwijl hij
.gstig om ziel, heen zag.
Wel mee gaan jongche.
rsuicis, een brave zoon blijtl
.ader. Toe Klaas, draag hem ook maar,
de jongen is moe.
Moord, moord 1 gilde 1 olydore.
Jongske, schreeuw zoo niet, geen
sterveling kan je llicr hoorei), zei de
derde kerel, die den spartelenden knaap
in zijn armen weg droeg.
Monsters, moordenaars, brulde
Landman.
-Meneer hoe kan je 't zeggen, wij
het puik van je visschersde eeni
ge., die je gehoorzamen al de anderen
avond stilletjes in de hut ge-
maar ik zeg bij uiczclvenNeen,
wil, dat we i:i zee gaaner til
„moten wc maar hij gaat mee. Nu moet
,k je wel zeggen, dat ik neoit kwajer
heb beleefd, maar dat is met erg.
re den baas maar aan boord hebben.
Hoor eens Cis, begon Landmat
wicn de stevige visschcrsknuis
altoos hielden vastgeschroefd
is een dolle zet van je, maar,
het niet kwaad: je bent een beste ke
rel en je kameraads oc
sollen(Cis knikte tocstu
je wat? Laat me los, en ik geef je
honderd franks, en vijftig
De schoolwet waarborgt een
degelijk onderwijs, gegeven door gediplo
meerde onderwijzers, en dit voor al de
icholen.
Wat de Katholieke scholen kunnen
bekomen, is ook voor ongodsdienstige
icholen verkrijgbaar. De schoolwel zorgt
/oor dc gewetensvrijheid van iedereen.
•>ver het algemeen stelt een ongeloo-
vigc zich met de onzijdige school te-
reden. Zijn er vaders, die samen twin
tig kinderen hebben en die voor deze
nog onzijdige school verlangen,
dan zullen zij die krijgen.
Wij willen volle gelijkheid van de
icholen, en dat willen de liberalen en
Je socialisten niet.
De schoolvrede zal dan eerst volle
dig en bestendig zijn, wanneer arm en
rijk de vrije keus van de school zal
hebben. Het verplichtend onderwijs
opleggen zonder deze vrije keus is eene
afschuwelijke dwingelandij waartegen
wij, Katholieken, ons uit al onze krach
ten verzetten".
Na den oorlog.
De uitgaven van Bulgarije in beide
Balkanoorlogen worden op ongeveer
800 millioen francs geschatnamelijk
300 millioen aan requisitie-orders, 300
millioen aan toegestane credieten en
140 millioen aan verbruikt oorlogsma
teriaal. In deze ontzaglijke som is niet
inbegrepen het verlies aan trekdieren,
een aanmerkelijke som moet
bedragen.
Het grootste oorlogsverlies voor Bul
garije is echter de buil. welke Roemenië
zich zonder slag of stoot heeft
ven7525 vierkante kilometer best
bouwland de korenschuur
garije met een waarde van één mil
liard en een beschaafde bevolking
286.000 zielen, is. voor Bulgarije verloren
gegaan, terwijl het nieuw-verworven ge
bied in Macedonië en Thracië niet meer
dan drie a vierduizend vierkante kilo
eter bebouwbaren grond bevat.
Het verlies aan prestige, dat de Bul
garen zich door den ongelukkigen oor
log niet de bondgenooten op den hal;
hebben gehaald, is natuurlijk niet te
berekenen. Alles bijeen genomen kan
zeggen, dat Bulgarije zichzelf heeft
geslacht, opgeofferd om zijn bondge
nooten en buren groot te maken.
In Rumenië
wil men nu ook aan liet hervormen.
Een der partijleiders stelt voc
eigening van landerijen, zóó, dat de
Bojaren, die meer dan 1000 hectaren
land bezitten, dit plus zouden moeten
afstaande hierdoor verkregen lande
rijen zouden dan aangewend worden,
om den minderen boerenstand
groote armoede, waarin hij sedert jaren
verkeert, op te heffen.
Binnenlandsche berichten.
Provinciaal Comité voor het Volks
petitionnement voor plaatselijke keuze.
Op Zaterdag 1.1. 11 October is te
Utrecht in cene vergadering in het
Volkshuis Lijmiiarkl 47 een Provinciaal
Comité opgericht voor het Volkspeti-
tionnemenl voor plaatselijke keuze.
In dit Comité hebben de volgende
personen zitting als vertegenwoordigers
van drankbestrijdersorgaiiisatiesDc
lieer P. J. j. Wevkamp te üaarn, (N.
O.P.C.) Voor/..; Mej. H. W. Cromme-
lin te Zeist (Enkralria) Secretaresse en
de heeren Th. Rianchi te Amersfoort
(Sobrietas). W. Luberti te Amersfoort
(Ned. Ver. t. a. v. a. tl.) en F. Quaker-
lat te Utrecht (I. O. G. T.)
Het werk van liet Provinciaal Comité
beslaat in het samenstellen van een
iprekerslijst voor de Provincie en het
steunen van het Centraal Bestuur wan-
leer dit op een plaats in onze Provincie
geen contact kan krijgen of waar er
stagnatie in den arbeid is ontstaan.
Een volkswa8scherij.
Men schrijft aan de „Standaard"
Ds. H. C. Hogerzeil te Vlissingcii
roept door middel van een circulaire
belanghebbenden op om te spreken
'er de mogelijkheid tot oprichting
tier volkswasscherij.
Door zijn pastoralen arbeid komt
Kerw. met verschillende huisgezinnen
aanraking en treft hel hem telkens,
hoe onhygiënisch het is, dat de wasch
huis gewassclien wordt en welk zwaar
vermoeiend werk dit voor de vrou-
:n is en het dus van groot belang is,
als dit anders werd.
Lijn Eindhoven—Weert.
De spoorlijn EindhovenWeert wordt
op 1 November a.s. voor het publiek
geopend.
't Ouderdomspensioen.
Zijn onze inlichtingen juist, aldus
schrijft de „Tijd", dan zal de ouderdoius-
toelage die begin December aan 70-
jarige oud-werklieden van Rijkswege
moet worden uitgekeerd, veel grooter
uitgaven vorderen, dan waarop is ge-
rlusverre bij de verschil
lende Kentecommissarissen reeds meer
dan 80.000 aanvragen zijn ingekomen;
al zullen daarvan door de rijksver
zekeringsbank nog wel eenige worden
uitgeschift, het is nu al zeker, dat er
heel wat meer dan 25.000, liet cijfer
dat minister Talma door zijn deskun
digen is voorgelegd, zullen overblijven.
Aan de Rijksverzekeringsbank wordt
iederen avond door tal van ambtenaren
eenige uren extra gearbeid om de pape
rassen te bewerken, die uit het gcheele
land herwaarts zijn gekomen, en er
komen nog handen te kort.
R. K. Sanatorium.
In een prachtige, aan natuurschoon
rijke omgeving onder Groesbeek werden
onder leiding van den bouwheer Eduard
Kuypers de gebouwen opgetrokken
vormende het R. K. Sanatorium voor
zwakken en herstellenden. Dezer dagen
werd deze nieuwe roomsche stichting
niet Gods hulp tol heil van den lijden
den evenmensch door roomsche olïcr-
digheid tot stand gebracht, plechtig
geopend in tegenwoordigheid van vele
Hen en genoodigden.
heden is voor het sanatorium
Francis, al bedek
den bodem van de „Seraphine" niet
•ijlTriinkstukken, dank je, je gaat mee!
.talrozen laadt ze maar in.
In een oogwenk was dc tierende lieer
.aiulman, aan handen en voeten ge
bonden, op het dek van 't vaartuig
alergelegd.
Klaas bracht l'olydore zijn vader
achterna. Cis bedacht zich
blik
II.»
i brav
ogctl-
..-•er. jc
der; het
igelie
t is, zijn kin-
hebt
mcusch
terug kw
deren zoo te verliezen -ga naar nuis
maar neem hier nou een lesje uit: al
heb je een rijken vader die rceder van
tien pinken is, dan staat het nog leelijk
isscher k;'°
t. Matvo
je dat gew
hem terug, en dank
Vaarwel! we zien mekaar mei weerom.
Klaas kom jij maar hier, het anker
hoeft niet gelicht, je kunt straks den
kabel doorhakken, we hebben g.
anker i
lodig. Maar wacht t
ik heb nog een woordje met meneer.
Een flauw straaltje van hoop sche
merde voor Landmails oogen - Luis
ter eens Cis! smeekte hij.
Neem me niet kwalijk, meneer,
■lat ik je in dc reden val, maar ik weet
wat u zeggen wil. Spaar je woorden,
ons besluit staat vast; niet waar Klaas?
Klaas knikte,
Zeg nou eens ronduit meneer, is
eerlijk, als n jc kuiten zit te braaien
jc beste snlon, dat jc ons dan dwingt
>r uw pleizier en uw beurs te gaan
schcn?
- Nee
geen weer, latei
jw terug keeren
- Zoo? en st
geen gevaar vooi
je niet uitgegaan.
Ja, maar dat was verkeerd vi
dat meende ik zoo niet. Och Ci
ik smeek het je, begin toch geen onge
lukken je kunt immers met jc beiden
die pink niet regeeren met zoo'n sto
iwat heb je een medelijden
je volk, wees maar gerust, de wind zal
ze wel regeeren, wij zullen .nergens
hand aan uitsteken.
Maar dan vergaan we, gek! gilde
Landman, en als jij niet om je leven
geeft, ik wel, en de arme Klaas ook,
het
i Cis.
- 't Is dc moeite niet waard, ze is
toch dood.
- - Weetje nog van dien April-storm,
meer, begon Cis. toen je „Leopold"
omgeslagen?
- Ja. maar tic bemanning is toch
gered.
Zeker, maar vier en twintig uren
ang heeft het praatje toch in 't dorp
jeloopen. dat ze met man en muis
vergaan was. Klaas was pas getrouwd.
schrik e
i Kl.ua
gered en wel thuis kwam. stierf zijn
Betje een uur later in zijn armen. Sinds
dien tijd vindt hij geen schik meer in
't leven, is 't wel Klaas?
Klaas schudde weemoedig het hoofd.
En ik meneer, ik sta er net mee
als hij. sinds mijn twee zoons op deze
pink verdronken zijn.
Landman sidderdehij gaat zijn kin
deren wreken op mijzuchtte hij.
- Ik zei dien middag nog: Meneer,
wc krijgen zwaar weerlaat de pinken
niet uitgaanmaar T moest en 't zou
gebeuren, en ik had geen hart in ine lijf.
Cis, ik zal je een pensioentje
maken van duizend frank
dat 1
Wor