Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
XXVIIC Jaargang. No. 89.
UITÜAVE VAN DE VEREEN1GING DE EEMBODE TE AMERSFOORT.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
I'rlj» per drie maanden vijftig: cent. - Afzonderlijke nummera drie cent.
Abonnementen kunnen clkcn dag ingaan, docli opzeRging van abonnement moei ge
schieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Dinsdag 3 Februari 1914.
KANTOOR EN DRUKKERIj: LANQEORACHT 13, AMERSFOORT.
Billijke tarieven bij abonnement.
medcdcelingcn en advertentlgn in te zenden vóór één uur op den dag van uitgift*.
vermogen met a'ionnemr
zijn waardeering en !so<
ichting de k
Alleen als liet noodzakelijk is, abo
i eert lilj zlcli op liberale bladen en a
verteert daarin.
Mij geeft liever zijn geld aan de Kooi
KClie pers en waar liij die verspreiden kn
lunt hij het bcallst niet na,
ROOMSCHE ORGANISATIE.
[n „De Maasbode" lazen wij een drie-
ltal degelijke artikelen, waarin werd
betoogd, dat het ook voor de roomschc
werkgevers plicht is zich te verccnigen
in Kooinsch Katholieke organisaties.
Dc schrijver, wiens bezadigd betoog
ten volle de overweging waard is, wijst
op den bloei der Koomsche Werklie
den-organisaties, ten voorbeeld voor dc
RoOmschc werkgevers en middenstan
ders, die, zóó ze al vcrcenigd zijn. nog
voor een niet onbelangrijk deel onder
dak zochten bij de neutrale organisaties,
Wij ontkenen aan dc artikelenreeks
hel volgende
„Moeilijk zal men kunnen loochenen,
dat bij onze Katholieke arbeiders, ten
gevolge juist van luinne principicclc
sociale werkzaamheid, «ene godsdiens
tige cn zedelijke herleving te bespeu
ren is, dat zij zich verdienstelijk maken
voor de Katholieke zaak in allerlei op
zicht. Op hun medewerking, hun ijver,
doei ilicn zelden een vergecfsch be
roep.
Mocht dat ook van onze werkgevers
gezegd kunnen worden I
Wij verwijten niet. Wij wcnschcn
evenmin te overdrijven, noch in deze,
noch in gene richting.
Met gulhartigheid en blijdschap zal
iedereen hunne verdiensten erkennen
voor de charitas, voor velerlei instel
lingen. in hun particulier leven.
Maar in het openbaar leven bchoo-
ren zij vaak. in het algemeen gespro
ken, tot den achterban. Waar «ie vlie
gende vaandels onze symbolen en
strijdleuzen wuiven over dc hoofden,
waar de krachtige taal weerklinkt tot
vallen
las
verdediging van het eigen
de drommen samenstrooincn voor be
geesterende bijeenkomsten op Katho
liekendagen en elders, overal, waar
meer naar geestdriftige overtuiging dan
naar welstand gevraagd wordt, daar ziet
men de trouwe afspiegeling van het
onevenwichtige, daar heeft de pet, ook
betrekkelijk, de overhand over den hoed.
Er mag ook in dit opzicht ecnig
schil zijn waar te nemen tusschen het
Noorden en Zuiden van ons land; vast
staat toch wel, dat de hoogere standen,
met name de werkgevers, minder ple
gen op te komen voor de openbars
Katholieke zaak. de politieke veelal nie
uitgezonderd.
En 't kan niet anders, waar de tref
fendste manifestaties in het toeken d<
ciale
r zich r
mier
i de werk
er want gevoelt.
En toch is dit krachtverlics, toch
bctcekent dit een gemis, dat moeilijk
aan tc vullen valt.
nier onze Koomsche werkgevers
er gelukkig zeer velen, die met
hart en ziel dc belangen van godsdienst
en Kerk zijn toegedaan. Wanneer die
.llen ook in liet openbaar hun gezag,
inn steun, hunne talenten, hunne erva
ring aandroegen als strijdmateriaal, dan
zou de Katholieke zaak daarmee onte
genzeggelijk ie» zeerste gediend wezen.
w--mt er schuilt in die kringen liccl-
intcllcct. Langen tijd gingen onze
c talenten in den handel of wijd
den zich aan de nijverheid, Wat be
paaldelijk door Koomsche zakcnrncn-
schen in handel cn industrie tot stand
gebracht is, weet iedereen, die het
alphabet onzer economische aardrijks
kunde kent.
Hunne rijpe ervaring, hun door
icstcn arbeid gespitste en geslepen
scherpzinnigheid, hun door aanpassing
aan immer wisselende toestanden buig
zame ondernemingsgeest, hunne vaak
niet zorg omringde opvoeding, hun
hoogere ontwikkeling, zouden vruchten
kunnen afwerpen ook elders dan in het
kerk- of armbestuur.
Terwijl men daarentegen de gevaren
m neutrale organisatie niet gering
oct schatten.
Velen zijn dc mecning toegedaan,
dat alleen om wille der werklieden, die
gevrijwaard moeten worden voor de
zuigkracht van het godsdienst-vijandige
socialisme, de confessioncclc organi
satie noodzakelijk is, dat voor de werk
gevers geen gevaar schuilt in de neutrale
vereeniging.
Een fatale vergissing.
En wie dc gelegenheid had, de sociale
meeningen van niet confessioneel ge
organiseerde werkgevers te loeren ken
nen. zal niet kunnen loochenen dat
die Katholieke mannen vaak een merk
baar stuk der voluit Katholieke ziens
wijze hebben losgelaten.
Men verzet zich niet ongestraft
onverlet tegen de lessen en voorschriften
der kerkelijke Overheid, of die dan 11e.
gelegd zijn in Pauselijke zendbriev
ui in besliste uitspraken der diocesane
Overheid. Langdurig inslaan tegen den
prikkel veroorzaakt bloedvcrliczende
den. Blijvend verwringen van het
geweten en der goed-Koomsehc volg
zaamheid brengt noodzakelijk ongevoe
ligheid en verstomping."
En aldus eisclit het bijzonder belang
der Katholieke werkgevers-zelf, cn het
algemeen belang, ook voor den werk-
:ver, den niiddenstandsnian
ROOftlSCHE ORGANISATIE.
In verband hiermede willen we nog
wijzen op ocnige zonderlinge praktijken.
Er zijn plaatsen, waarde Katholieke
middenstanders hun eigen organisatie
hebben en men 't vreemd ver
schijnsel waarneemt van confessioneel
georganiseerde middenstanders, die
meteen lid zijn (soms bestuurslid) vi
neutrale organisaties.
I)ic verhouding is eeuc zeer schecve.
Immers, dc Koomsche organisatie
:rangl den gchccien man.
Samenwerking met de „neutralen" is
n zeer vele gevallen practisch mogelijk
gebleken.
Elk speciaal middenstands-belang
kan alzoo door de Koomsche organi
satie voldoende worden behartigd.
Waartoe dient dan dat dubbele lid
maatschap r
Waartoe dat onnut uilgeven van geld
jor contributie
Zie, er zijn gevallen, dat een neutraal
georganiseerde door deelname aan fond
sen enz. als met zilveren koorden aan
dc neutrale organisatie is gebonden.
t men clan opziet tegen afschei
ding is verklaarbaar.
Maar in verreweg de meeste geval
len is «lat niet zoo en er bestaat dus hoe
genaamd geen reden voor 'n dubbel
lidmaatschap,
l-hi waar men in de Katholieke werk
lieden-organisaties inet veel succes den
clien kortaf den cisclt stelt„Uit
eutralc organisatie!" daar zou het
aanbeveling verdienen, dat ook in de
middenstands-organisatie precies
werde gehandeld.
Uit het Buitenland.
Italic.
In Noord-ltalië hccrscht onder de
arbeidsklasse gioote ontevredenheid.
Deze heeft zich geuit in Itakingcn er
onlusten, uitgelokt door dl revolution
aire socialisten die, doorldc voortdu-
:nde crisis in de nijvei)ieid en de
werkloosheid, den bodem foor hun pro
paganda goed voorbereid jyitiden.
in Milaan is thans tot afgevaardigde
gekozen zekere Cipriani! Deze ver
kiezing moet men beschouwen ais ecu
revolutionnaire bctoogina daar ge
noemd heerschap zijn Burgerschaps
rechten verloren heeft en niet als af
gevaardigde kan worden Lcgclatcn.
Wal voor man is die (Spriani:
Iemand die wij zoo. Jfctll -tliet tot
Kamerlid kiezen zouden. Hij heeft een
veelbewogen leven achter zich. Hij be
hoorde tot de benden van Garibaldi,
streed tegen de Oostenrijkers en de
Turken. Tc AleNatulrië was hij daarna
bankbeambtc cn stak er bij een vecht
partij drie menschen overhoop. Hij
duchtte naar Londen, deed daar mede
tan samenzweringen tegen den Kerke-
lijken Staat. In 1870 was hij in Frank
rijk, werd toen een der leiders van de
Commune cn was mede verantwoor
delijk voor de verschrikkelijke uitspat
tingen van dezen opstand.
Toen deze onderdrukt was.
Cipriani ter dood veroordeeld, doch
vonnis werd gewijzigd in verban
ning naar Caledonië, waar hij bleef tot
1880, toen hij gratie kreeg.
ten hij in 1882 in Italië terugkwam,
werd hij daar evenwel opgepakt en
moest terechtstaan wegens den drie*
'oudigen moord, die hij vijftien jaar
vroeger bad gepleegd. Hij werd tot 25
jaar tuchthuisstraf veroordeeld, maar
werd na zes jaren begenadigd. Hij be
gaf zich weer naar Frankrijk waar hij
i nog woont.
En deze avonturier en moordenaar
wordt waarachtig door dc Milanceschc
kiezers tot afgevaardigde gekozen
Dal spreekt boekdoelen.
Gemengde Berichten.
Inbraak. Tc St. Jansteen is Zondag,
terwijl de bewoners naar dc vroegmis
waren, door liet uitsnijden van ceil ruit
ingebroken in de woning van L. Ver
dunnen en een bedrag van f 15.000
ontvreemd. Dc politic stelde een onder
zoek in, tot lieden echter zonder resultaat.
Spoorwegongeluk. Hij Praag heeft
botsing plaats gehad tusschen een per
sonentrein en een goederentrein. Er
ilen 22 personen gewond, waaron
der vijf doodclijk. l ieu wagons werden
versplinterd.
Doodgevallen. Ecu betonwerker werk-
"i De Bijenkorf te Amsterdam,
:n aanzienlijke hoogte gevallen,
was onmiddellijk dood. De
ladder, waarop hij zich bevond, is door
de politie in beslag genomen.
Brand. Er is brand uilgebroken
boerderij, bewoond door den landbou
wer Klok te Rockanje. Het gebouw
werd in de asch gelegd13 stuks hoorn
vee kwamen in de vlammen om.
Treindiefatal. Een goederentrein op de
lijn Antwerpen—Gladbacil werd opge
houden bij liet station van Badcl.
Dieven, die bewegingen van de trein-
beambten beloerden, maakten van een
goede kans gebruik om de wagens open
tc breken en kisten sigaren, kanten,
laken cn horloges tc stelen en die op
ncn gereed staande» wagen weg te
l)e Hollandsche douanebeambten
verrasten dc dieven en losten schoten,
den kant dei bandieten beant
woord werden, '/.ij konden echter onge
deerd met hun buit vluchten.
Het gcstolcne heeft ccnc waarde
18.000 fr.
In de mijnen. In de Doinoniale mijn
ontplofte ontijdig een dynaniietlading,
waardoor een mijnwerker ernstig ver
wond werd, vooral in het gelaat. Hij
zul waarschijnlijk beide oogen moeten
isscn.
In de mijn Willem .Sophie
gehuwd Duitsch opzichter door afvallend
gesteente verpletterd.
Spoorwegongelukken. Door het te vroeg
omhalen van den wissel liep een goe
derenwagen uit de rails voor het per
ron te Tiel. De aankomende treinen
ondervonden oponthoud. Ook te Leer
dam ontspoorden twee wagens. Te Cu-
icmborg ontspoorde van een goederen
trein nabij liet station een wagen.
Duitschland heeft zijn groot en kiuin
vee weer eens geteld en het heeft be
vonden, dat het in een jaar lijds heel
wat rijker is geworden. Het aantal run
deren is met 762.237 toegenomen, liet
aantal varkens met 3.Ó68.U87, het aan
tal geiten met 125,301. Alleen het aan
tal schapen is afgenomen en wel
299.250. Trouwens overal valt e
ruggang va» liet aantal schapen
te nemen.
In een auto ontvoerd. Tc New-York
zagen voorbijgangers en politieagenten
in een auto, die in volle vaart door
li reed, een vrouw met ver
wrongen gelaat voor het raampje om
hulp roepen. Agenten sommeerden der
chauffeur om halt te houden, maar de-
ilgde met nog grooter snelheid
zijn vaart, iedcrcn hinderpaal met een
bewonderenswaardige behendigheid ver-
iidendc. Zes politic-agenten te paard
ihtcrvolgden de auto, die in noorde
lijke richting verdween. De agenten los
ten verscheidene revolverschoten op
den chauffeur, zonder dezen evenwel
tc treffen, Dc ongelukkige vrouw ver
scheen van tijd tot tijd aan het por
tier, maar werd dan door iemand ruw
achter getrokken. Tenslotte moest
men dc vervolging opgeven, daar de
paarden uitgeput raakten, zoodat de
geheimzinnige auto wist te ontkomen.
Buskruit-ontploffing. Door de ontplof
fing in een kruittoren werd het kleine
fort Arrczzi bij Voltri in Ligurië ver
woest. Vijf soldaten werden daarbij
gedood en vele gewonden werden in
de puinhoopen gevonden,
giftiyiny. De bewoners van het
Spa.m-.clie dorp Buccrra, die veel last
hadden van wolven, besloten deze wil
de dieren te vergiftigen. Het vergiftig
de cadaver van een koe werd daartoe
op den weg gelegd, maar het ongeluk
illdc dat voorbijtrekkende Zigeuners
an het vergiftigde vleesch aten. Twin
tig Zigeuners stierven kort na het ge
bruik een twintigtal anderen zijn ern
stig ongesteld geworden.
Chlneesche roovers. Dc beruchte Chi-
iiocschc rooversbeude van den „Witten
Wolf", heelt de missiestatic van Lluan-
chow overvallen. Een pater Jezuïet
;crd vermoord en 'wee anderen gevan
gen genomen, ecu vierde missionaris
wist te ontkomen. Voor de twee ge
vangen genomen missionarissen eisciien
de bandieten een losgeld. Een Fransche
kanonneerboot kreeg bevel naar Anhui
op te stoomen, en de roovers te ach
tervolgen.
Op tragische wijze kwam de 81-jarige
Katholieke geestelijke father Michael
Kelly, prior van een klooster tc Hoxton,
om het leven. De grijsaard werd door
een politieagent tehuis gebracht, die hem
gevonden had op den weg, waar dc oude
priester waarschijnlijk tengevolge van
liet openbreken der straat gevallen
was. lil den loop van den dag overleed
hij aan de wonden, die hij bij zijn val
beloopen had. De 81-jarige geestelijke
deed nog al liet parochiewerktoen hij
zoo noodlottig viel, was hij op weg
naar het werkhuis, waar hij een paar
mcnsciien bezoeken moest. Algemeen
was dc grijsaard gezien om' zijn groote
liefdadigheidszin.
Mond- en Klauwzeer. Te Nieuwcrkerk
a.d. IJsscl is bij vee van den veehouder
0„ mond- en klauwzeer geconstateerd.
Door een rat aangovallon. Tc Utrecht
werd de moeder van een kindje van
5 maanden door 't harde schreeuwen
van de kleine gewekt. Toen men wilde
zien, wat de kleine deerde en men het
wiegje naderde, sprong een groote rat
van 't bedje af. Het beest had liet kind
reeds ernstig gewond aan de vingers.
0
FEUILLETON.
DE BEVRIJDING DER ZWARTEN
'T'uoii ze er mee klaar vvatRzeide
1 „ik heb reeds zooveel medicijnen
gebruik!dat ik er gemakkelijk een
apotliekcrswinkcl van had kunnen op
zetten; maar nog van niemand liet) ik
zulke biltere gehad als van u."
„Ken becije geduld, mevrouw," ant
woordde Albert glimlachend, „wij heb
ben nog heel wal te doen, eer gij ge
nezen zijt. Nu moet gij veertien dagen
lang hetzelfde doen als vandaag. Ik zal
de eer hebben, met u mee naar huis
te gaan, dan zullen we een plaatsje
zoeken, waar gij de kruiden wasschen
kimt, want dat moet in slroomctid
water gebeuren."
Toen zij SommerviUc terugkw
men, was mistress Johnston zoo vc
nioeid, dat ze eerst moest uitrusten,
voor ze verder kon gaan, Zij wilde
weer wal gebruiken, doch Albert ver
bood liet haar ten strengste,
„Niet voor gij te öakwood zijt.'
zeide hij, dan zal ik liet menu
wel opmaken."
Zuchtend gehoorzaamde zij en steeg
toen weer te paard, geholpen door den
dokter, door Israël en den neger, die
niet haar was meegegaan. Toen zijde
bloemen in den Mississippi gewasscheii
hadden, *'j °P Wl:B naar!
lakwood, waar Albert eindelijk
nistress Johnston toestond ceil beetje
bouillon te nemen. Dc rest van
iig mocht ze een weinig licht
leerbaar voedsel gebruiken.
Hij zou graag alleen geweest zijn,
ii eens flink te kunnen lachen om de
klachten van mistress Lea. Maar daar
hij wel begreep, dat zij zich in 't ge
heel niet oin zijne ordeningen zou be-
kuinuicrd hebben, als hij eenvoudig
gezegd had„Gij moet veel beweging
nemen en weinig voedsel gebruiken,"
K'ng hij zoo beslist mogelijk voort
"et het geven van zijn voorschriften.
Leclerque, die hem vroeg, wat hij
m de ziekte van mistress Johnston
dacht, begon te lachen, toen hij hoorde,
f Albert haar had voorgeschreven.
,Gij hebt gelijk," zeide hij. „liet komt
immers niet op nan, hoe de goede
Lea hel gebruik barer beencn terug
krijgt; als zij maar geneest, dat is de
zaak. Bij deze behandeling kunt gij eer
inleggen, want men had haar reeds
Jikwijla voorspeld, dat zij weldra
De wijze, waarop hij zijn twee zieken
verzorgde, was weldra in den omtrek
[bekend en in korten tijd luid hij reeds
zooveel patiënten, dal hij daarvoor den
gchcelen middag noodig had. i)cn
morgen besteedde hij aan mister I
clcrque cn aan mistress Johnston,
zichtbaar vermagerde. Bij zijne bez
ken leerde hij het karakter kennen
de bewoners dier streek.
Dc trotachheid, waarmee de blanken
de negers behandelden, mishaagde lietn
zeer. Er zijn verschillende soorten
gerc. Ten eerste dc echte, zwarte
gers van Afrika geboortig of wier
ouders beide negers zijn.
Als dc vader ecu blanke is c
moeder een negerin, wordt het kind
mulat genoemd. Het kind is een qua
droon, als de vader een blanke en de
moeder een mulat is; enz. enz. De
quadroncn en zelfs de mulatten onder
scheiden zich van de echte blanken al
leen door een meer donkere gelaat:
maar zc overtreffen hen dikwijls
door schoonheid en welgemaaktheid.
De blanken willen evenwel ii
geheel geen omgang hebben met
lallen cn quadroncn. Ze beschouwen
hen als veel minder en verachten hen,
hoewel zc toch bijna allen vrijen zijn,
beter onderwezen en dikwijls ook rijker
dan de blanken.
Maar het waren vooral dc arme
gers, mot wie Albert innig medelijden
had. Hij zag, hoe zij dikwijls d<
hunne opzichters mishandeld cn
bloedens toe gogceseld werden. Als hij
hen kon helpen, liet hij dit nimmer na
en steeds toonde llij zlcli huil vriend.
Daarom kenden hem ook weldra alle
negers uit den omtrek
Eens, toen Albert een zieke bezocht
had, die ver af woonde, had hij op zijn
terugkeer een verkeerden weg ingesla
gen en verdwaalde hoe langer hue meer
in 't bosch, Hij vond nergens een pad
om op den rechten weg terug tc komen.
Het begon reeds donker te warden.
Daar zijn paard erg moe was, steeg
hij af en bond het dier vast aai
boom, waartegen hij ging zitten,
mucid sliep hij weldra in en ontwaakte
eerst na cenige uren. Hij verkeerde in
gevaarlijke omstandigheden. Als hij
verder ging, had hij leans in de moe
rassen te verzinken en dan was hij red
deloos verloren; bleef hij zitten, dan
liep hij gevaar moeraskoortsen op te
doen. Toen hij daarom in een boom
klom, om te zien, of hij niet ergens
een licht ontdekte, hoorde hij ccnskhq»
de tonen eener viool. Dat was eci
uitkomst. Hij was er zeker van zich
de nabijheid van cene woning tc be
vinden cn ging daarom in de richting,
vanwaar dc tonen kwamen. Wat was
llij echter verwonderd, toen hij
groot vuur zag, waaromheen een
twaalftal negers dansten,
Hij ging er zachtjes naar toe. ma
weldra werd hij door een der danst
bemerkt, die uitriep: „Een blanke."
Bijna op 't zelfde oogcublik was hij
alleen, want de negers hadden zich
allen in 't woud verborgen. Huil schrik
duurde echter niet lang. Toen Albert
bij het vuur gekomen was, herkenden
zc licm cn allen kwamen terug, om
met den vader der negers tc praten.
„O, massa dokter! zijt gij liet I" zei
den zij lachend tot hemen dc viool
speler, die ook meegekomen was, greep
dc hand van den dokter, kuste zc cn
riep uit:
...Massa dokter, wat ben ik blij, dat
ik u terug zie!"
„Wat, zijt gij het, Zambo I Hoe ben
je toch hier gekomen f"
„Op den dag van uw vertrek zouden
we verkocht worden, manr massa
O'Brian heeft toen een plantage ge
kocht en ons allen meegenomen."
„Maar, ge kunt toch niet op 't land
werken
„O, de opzichter Jim Joa heeft het
mij gauw geleerd," antwoordde de slaaf
knarsetandenddc andere negers stieten
bij het hooren van den naam Jim Joa,
kreten van wraak uit. Daarom vond
Albert liet beter ann 't gesprek ecne
andere wending tc geven.
„Wat ben ik blij. Zambo," zeide llij,
„dat ik je hier vind, vooreerst om' het
wederzien en ten tweede, omdat ik in
't bosch verdwaald ben. Gij zult mij
nu zeker wel op den rechten weg naar
de villa SommerviUc willen brengen."
„Dal is ecu lange weg, als ge wilt, zul
len wc dadelijk vertrekken, want ik moet
morgen weer op tijd aan 't werk zijn."
Wordt voortgezet,
