xxvn^alganT NAd,rtentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
UITQAVE VAN DE VEREENIOINO DE EEMBODE TE AMERSFOORT
Dinsdag- en Vrijdagavond.
vljltlf cent.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan doch
«bieden voor den aanvang
mmers drie cent.
v,n ,bo°ne»eat moe: ge.
HET EINDE.
De gewone vrertiendaagschc samen-
komntcn der vereeniging Geloof
Wetenschap ontleenden in den laat-
-ten tijd een bizondere actualiteit aan de
lezingen door den Wcleerw. heer van
I 'ijk moderator der vereeniging, ge-
lenden over het evolutie-begrip en wat
1itinedc samenvalt.
1 linsdag werd gesproken over het
•i'jde van mensch en wereld.
I 'e gevolgtrekkingen uit voorgaande
verhandelingen over de evolutie van
wereld en aarde komen in 't kort hierop
•er iod schiep de wereldliet leven
aan (iod ontsprongen; mensch en
dier /ijn wezenlijk verschillend; de
mensch is een onnnddelijk schepsel van
God naar de ziel en bijna zeker tevens
naar liet lichaam.
I Ie vragenWaarheen de mensch
aarheen de wereld zijn in de ge-
liicdcnis der evolutie wel de meest
ernstige en gewichtige
ll'.iarAeen de menuh Welke is zijn
loekomtf? Aan alles op aarde komt
:i einde. Wij houden op te leven en
os met ons Wanneer ons organisme
r-letcn is. ol door een of andere
-'.'•ring wordt stop gezet, treedt stilstand
ui ui dat is 't einde. Maar de mensch
uecit een ziel, het levensbeginsel, het
rvend zijn van het lichaam. Hel lichaam
niet een machine die als door'n af-
dcrlijke machinist ..ziel" in beweging
wordt gezet, maar het is met de ziel
levende machine. Waar is dat
•vtiisbeginsel, die levenskracht geble-
vn Sterft met het lichaam ook de
;u'i der mcnschen1
lie dicrenziel (het levensbeginsel is
.(lelijk zij maakt alleen de stof levend
de organen hoorend, ziende, enz.
kan slechts stoffelijke dingen kennen
'jegreren en is onvermogend om
bu (en de stoffelijke wereld werkzaam
zijn; na den dood des lichaamsheeft
•Ie plantenI en dicrenziel geen doel
•er; zij is geen zelfstandig wezen en
iet met ilc stof ondergaan evenals
•I' gedaante van een beeld ophoudt
m rmeer het verbrijzeld wordt. Het
rnsbcginsel der dieren gaat het stoffe-
»e nooit te boven en is afhankelijk
..n de stofhet heeft slechts een stoffc-
werkende ziel alles is bij het dier.
dr ing naar voedsel en geslachtsdrift.
:>e mtntchensiel kan onstoffelijk of
ettelijk denken en willen zij kan
tiidig, in volle onafhankelijkheid
de hersenstof, werkzaam zijn,
heeft een zelfstandig bestaan voor I
ren, zij behoeft derhalve bij de
ling van het lichaam i
"luien te worden, doch
i.irvan gescheiden.
1 lat de menschctijke ziel boven
'(lelijke werking, ook nog werken kt
onder medewerking sier stof. dus e<
listandig. geestelijk wezen is. bewijs
I. De mensch kent zich zelvcn ofj
ver heeft het vermogen zich zeiven
I. kennen. Dat is een zuiver onstoffelijke
iking; de ziel denkt aan haar eigen
di-i-.kcn bv. om hare gedachten uit te
d'.kken, terwijl de stol alleen door
..lore stof in beweging kan gezet j
>rdt enkel
FEUILLETON.
OE BEVRIJDING DER ZWARTEN
het volk
die
gij zijl kinderen des doodi
..Wij zijn besloten ons tc verdedigen.'
Iwoorildc Hannibal.
..Vooruit dan." z.eide Jim Joa. I'oen
'gen zij met hunne bijlen op de deur.
niet lang tegenstond kon bieden.
Albert had nog gehoopt, dat de aan
valler» bij het zien «Ier goed voorbe
reide veidcdiging zich zouden terug-
(rekken maar. toen hij de slagen hoorde.
beval hij:
..Vuurl"
Dc negers, die in de beide vleugels
an hel gebouw hadden postgevat.
I'omlcn op den vijand schieten, vijf
planters vielen dood neer. Dc blanken
begonnen nu op dc vensters te scliic-
len, de ruilen vlogen aan stukken maar
de verdedigers konden ze niet treilen.
•laaivoor had Alben ze tc goed ge
plaatst. De strijd duurde zoo eenige
minuten vouit, eindelijk bezweek d<
deur. en «l«- planters bezetten de bin
ncnplaat». Ken vrccxclijkc verwarring
volgde. «Ie negers, die zich in 'I
bevonden, konden niet schieten,
vrees een der iiunnen tc treffen. Albert
liet hen dc geweten neerwerpen en
stormde met hen de binnenplaat* op.
om hunne broeders tc helpen, die an-1 het venster
Dinsdag 17 Maart 1914.
Kaatoor «n Drukkerij; Langegracht 13, Anerafoort - Telefoon No. 314.
Advertentieprijs van Mn tot vijf regels dertig cent. - Elke reeel meer «at
Reclames tien ct. p. regel. - Advert ENTtEN in het redactioneel gedezite vl|ftlen cl^. «gel.
Billijke tart bv «n bl| sbooncasat.
Alle medcdeelingen en advertentlCn In te zenden vóór Mn u
worden.
2. I)e mensch kent, wat buiten het I
bereik der ziniuigen ligt, b.v. wiskunde,
aesthctica enz.; het dier niet.
3. Dc mensch voelt een drang cn
voedt begeerten naar bovenzinnelijke
goederen; bij hem beslaan nog andere
dnjfveeren dan liefde en honger; dc
mensch wil weten en begrijpen. Reeds
het kind overstelpt ons met honderde
vragen naar oorzaak, doel en herkomst
alles wat het ziet. De mensch wil
:n om te weten zonder te letten
op het practisch voordcel. Wat heeft
astronomie voor practisch voor
in het maatschappelijk en indus
trieel leven Kunnen dus onstoffe
lijke objecten door den mensch begeerd
worden, dan dient ook 's mcnschen ziel
(stoffelijk of geestelijk te zijn.
4. Dc mensch bezit een vrije wil.
a. Bij het versland behoort een
vrijen wil. anders ware hel plannen
maken, het berekenen van het verstand
noodelooze onrust en iloellooze plagerij.
Het denken bestaat in 't vasthouden
enkele, in 't afweren van andere
«tellingen, dus in 't uitkiezen, in 't
zoeken van bewijzen, in 't combineeren
lkandcr sluiten van de meest ge
schikte bew ijsgronden vooreen gedachte.
b. Elk normaal mensch is zich van
•en vrije wil bewust; hij weet dat hij
ii vele omstandigheden handelen kan
iaar verkiezing.
c. Vóór tc handelen, overlegt ieder
erstandig mensch hoe hij handelen
zal; op deze of gene wijze; wij zijn
overtuigd van schuld of onschuld.
In het dagelijksch leven wordt
,-rijheid van 's mcnschen wil door
and geloochend. Opvoeding, loon,
itrafzijn zonder wilsvrijheid niet denkbaar.
e. Welke waren, zonder wilsvrijheid,
de gevolgen voor liet incnschdom Geen
deugd, geen kwaad; alles hetzelfde. De
hecle menschheid een bandclooze troep
ui gewetenlooze schurken.
De mcnschclijke ziel kan alzoo
,iver onstoffelijk hare werkzaamheden
in denken cn willen uitoefenen waarbij
stoffelijke krachten der hersenen
ilstrekt niet kunnen medewerkendie
geestelijke werkzaamheden moeten een
geestelijke oorzaak hebben.
)e mcnschelijkc ziel behoeft dus niet
met het lichaam ontbonden of vernie
tigd te wordenof dc ziel des menschen
onsterfelijk zal zijn hangt natuurlijk van
God 'zij heelt haar bestaan niet uit
zich zelf. dus ook niet haar ecuwig
oortbestaan.
Zal God de ziel na dc vernietiging
des lichaams laten voortbestaan?
God zal alleen haar vernietigen:
a. Als zij geen verder doel had.
b. Als zij zonder lichaam niet werk-1
am kan zijn.
c. Als bij den dood des lichaams
nok de ziel baar laak zou volbracht
hebben
I. Welnu elk wezen bezit een stre-
n. bezit een drang naar geluk en zelf-
houd. ook dc mensch en wel zoo
sterk dat velen zelfs niet meer willen
als zij hun vermeend geluk n
kunnen bereiken!
duizelen
geneugten
rs voor de overmacht zouden be
reken zijn.
De planters, die nu wel begrepen.
I zij dc nederlaag zouden lijden, ga-
n toen ecnigen hunner bevel de gc-
'uwen ui brand te steken. Maar Albert.
c op alle plaatsen te gelijk scheen
zijn. dreef hen terug.
G soldaten halen, nep O Brian,
zeg' hun. dat de negers van byrakus
Kcii^dcr planters verliet inderdaad de
„jenden om naar B.ium-Kouge te
en tegelijkertijd slaagden «inde
hunne brandende lakkc s in
de schuren tc werpen. In enkele I
i, deze laatste een proo
ook het huis begon
huis en
minuten
lei vlammen,
iioedie te branden.
Albert, die dc ontvluchte neger»
noodzakelijkheid had wdl-
loc besluiten en
;efluit.
ir op den dag van uitgifte.
is dit geluk Is het hier op
vinden? Vraagt het aan alle
i zij zullen antwoorden„Wij
den drang naar zinnelijke
te midden dier geneugten
smachten wij naar nieuwen drift." Het
streven naar geluk is als zoutwater voor
den dorstige.
Heeft iemand geluk, dan verontrust
hem dc gedachte, dat 't eens weer
eindigen zal, dat de dood hem besluipt.
Alleen een oneindig groot en oneindig
lang geluk vermag den mensch te ver
zadigen 't is nu eenmaal niet anders.
Indien dit volmaakt geluk niet te be
reiken zou zijn (eeuwigdurend) dan wordt
de mensch door zijn diepste zielsdrang
ontzettend bedrogen. Dat is Gode on
waardig
De mensch heeft het vermogen
oorzaak en waarheid te zoeken.
Immers voortdurend dezelfde vragen:
Vanwaar dc wereld Wat is God Wat
is dc ziel Hoe zal het zijn na den
dood enz. Zou die drang naar weten
alleen voor 'l practisch leven zijn ge
geven? Dati is een dier vrij wat geluk
kiger dat zich met die vragen niet be-
en er ook geen zorg of angst
heeftWij hebben een drang om
alles te doorvorschen wij kunnen hier
op aarde zelfs dc eenvoudigste dingen
niet volmaakt doorgronden en nog veel
minder de eeuwige oorzaken en wetten.
toch die drang naar kennen
ooit zullen kennen In den
dood moeten wij oplossing kunnen vin-
en voor alle raadsels.
Het dier heeft na korten tijd al zijne
erkzaamheden ontplooid: het zingt
lustig zijn lied bouwt kunstig zijn nest:
verzorgt nauwkeurig zijn kroost; vangt
behendig zijn buit't dier is uitgeleefd,
het heeft 't hoogste bereikt. Dc mensch
slechts uitgeleefd naar liet lichaam
ar zijn ziel blijft nog geschikt voor
ie matelooze toename aan kennis en
liefdeZou dan de mensch in zijn edelst
.•rniogcn onbevredigd blijven juist in
liet vermogen waordoor hij mensch is
dan is een dier meer begunstigd dan
hij, want het dier wordt bevredigd in
Gods vrije natuur. Duizend wenschen
blijven iederen
hoogste vermogens zinken of drijven
met weg zij worden niet als meststoffen
door de wind ter eeuwige vernietiging
verstrooiddaarmede moge een Bilch-
ncr zich (roosten, zelfs een Schopen
hauer cn Hartman zagen zich gedwon
gen te erkennen dat een louter aardsch
cn stoffelijk leven met al zijne teleur
stelling tot vertwijfeling, wanhoop en
laffe zelfmoord voert.
In het volgend nummer zullen wij
•ervolg cn slot dezer leerrijke verhan
deling plaatsen.
Uit het Buitenland.
Uit Duitichland.
uitslag van de jongste volkstelling
uitschland is bekend gemaakt. Hij
:er belangrijk en men ziet er uit.
:r van de zes-en-twintig staten, die
het Duilsche rijk vormen, er achttien
minder dan een milliocn inwoners heb-1
..De trap brandt." riep zij. „redt mij I'
Maar door het leven hoorde niemand
haar, dan alleen Jim Joa. Toen hij zag.
dat de deur open w.is en niet verde-|
digd werd, snelde hij het huis binnen
en klom dc brandende trap op.
„Ik kom, ik kom," riep hij oi
van het venster af tc trekken; zij trad
terug, doch slaakte een vreeselijken gil
bij 't zien van den opzichter.
Ja, ja," mompelde deze, „gij kunt
testament maken. Gij behoeft echter
vriend, den dokter, niets
i, want hij zal weldra doo
Terwijl hij deze woorden sprak, trok
hij zijn ponjaard; maar hij had den lijd
niet, den arm op tc lichten een sterke
hand greep hem aan en wierp hem
met bovemnenschelijke kracht in het
brandende gedeelte.
„Kom. Cora, wij hebben geen oogen-
blik te verliezen I"
Zij keek haar bevrijder verschrikt
aan. Albert want hij was he
begreep, dat zij niet in staat was,
voel tc verzettendaarom nam hij haar
in zijne armen cn bracht haar in een
stcencn kelder, waar zij geheel buiten
gevaar was. Toen keerde hij
strijdenden terug.
Dc negers hadden zijne afwezigheid
bemerkt en daar zij meenden, dat hij
bij hooge
len roepen, m<
larscliuwiie Zambo door zijn
„Eindelijk!" riep deze: „voorwaarts,
vrienden
Dc belegeraars werden door twee
vuren ingesloten en van beide kanten
werd er verwoed gestreden.
Dc ontvluchte slaven ontmoetten ve
len hunner tirannen en zij waren ge
lukkig, zich nu te kunnen wreken.
Maar de planters waren zoo talrijk,jus.i.v.-. w
.lat de overwinning nog onbeslist bleef, dood was, vielen zij verwoed op den
Corn verscheen op dit oogenblik voor vijand aan. om den dood van hun ka
der eerste verdieping. pitein tc wreken de planters trokken
ben. De meest bevolkte staten zijn na
tuurlijk de vier koninkrijken: Pruisen,
met 41 millioen, Beieren met ruim 7,
Saksen met bijna 5 en Wurtemburg
2'l, millioen inwoners. De minst-
bevolkte staat is het vorstendom
Schaumburg-Lippe met slechts 48.000
en een hoofdstad met 7000 Inwoners
Bückeburg). De staat, die de kleinste
hoofdstad heeft, is het vorstendom
Waldeck, waarvan de regeering zetelt te
Arolsen, een vlek met 3300 inwoners.
Het belangrijkste cijfer is zeker dat
der totale bevolking van het Duitsche
rijk. Deze bedraagt thans 65 millioen
inwoners, dat is bijna het dubbele van
de bevolking van Frankrijk.
Frankrijk en de Kerk.
In de Fransche Kamer heeft een af
gevaardigde. welke in geen enkel op
zicht kan beschouwd worden als een
kampioen voor de vervolgde kerk,
gesproken over de verhouding van
Frankrijk tot Rome.
Ik sta er op, aldus de afgevaardigde
Delonde. hulde te brengen aan de
politiek van het V'aticaan. De H. Stoel
niet vreemd gebleven aan het behoud
n den vrede in het begin van het
vorig jaar. toen Duitschland zijn be
wapening versterkte. De tusscheokomst
van den Paus is dikwijls ingeroepen tot
behoud van den vrede. Hij heeft invloed
uitgeoefend op Oostenrijk en ook op
Italië.
Halstarrig blijven, staat gelijk met een
dwaling, die niet in ons voordeel is
uitgevallen, nutteloos verergeren. Waar
om de relaties met het Vaticaan niet
hernieuwen
Ik vraag geen concordaat.
>udig dat men elkaar groet. Wij erken-
:n. officieel ten minste, den H. Stoel
et. maar indien men de geheime
zendingen eens wilde tellen, die op hel
V'aticaan onze belangen zijn gaan pleiten
Men heeft er 57 geteld.
Alle andere volkeren, zander uitzon
dering eerbiedigen den H. Stoel
onderhouden betrekkingen met hem,
Duitschland. zoowel als Engeland, cn
dc Yereenigde Staten. Brazilië, ofschoon
een republiek, heeft zijn gezantschap
gehandhaafd. Rusland, een orthodox
land. zal binnenkort een concordaat
Wij, maar wij ook alleen, stellen
alle pogingen in het werk c
denten te vermenigvuldigen.
Indien Frankrijk, zoo besloot Deloncle,
zijn invloed op de wereld wil hand
haven, moet het zijn dwaling van tien
j jaar geleden erkennen, en opnieuw be
trekkingen aanknoopen methet Vaticaan.
Een ander afgevaardigde constateerde
De Kerk is een macht op de wereld.
Het is niet mogelijk haar niet te erkennen.
Wij hebben haar steun in het Oosten
noodig. Gij erkent de Kerk
politiek lichaamgij erkent haar echter
als het cr om gaat haar te verhinderen
goed te doen, Die politiek is een kinder
achtig gedoe. Gij zult er nooit in slagen
Frankrijk te ontkerstenen.
af, onder bedreiging van met soldaten
terug tc komen.
Toen Albert weer verscheen, hadden
allen de binnenplaats verlaten, terwijl
verscheidene dooden achterli n
Jim Joa was alleen nog in 't huis
zijne kleederen hadden reeds vlam ge-
en geen enkel middel vindend om
ontsnappen, schreeuwde hij zoo hard.
men hem in de verte wel kon hoo-
i. De negers omringden hem
i met zijne angstkreten. Albert kon
dat gezicht niet verdragen, hij wilde
hem uit de vlammen redden, maar dc
zwarten hielden hem terug, zeggende
„Neen, massa dokter, die manmoetj
Bevelen noch bedreigingen hielpen.
De slaven, die door den opzichter zoo
mishandeld waren, stonden niemand
toe. hem te helpen.
Eerst, toen zijne kreten geheel
gestorven waren, keerde Albert naar
miss Sillifonds terug.
„Miss Cora," zcide hij, „dc vijanden
zijn verslagen. Maar ongelukkigerwijze
hebben dc booswichten van dit huis
een ruïne gemaakt cn van uwe plan
tages cenc woestenij."
„Maar het leven is gered! O. mijn
heer Freimann, hoe zal ik u ooit dank
baar genoeg kunnen zijn
„Spreken wij daar niet van, waarde
miss Cora, laten wij liever eens over
leggen. hoe wij u in veiligheid kunnen
Binnenlandsche Berichten.
Aflakaling.
Zondag had te Maastricht in de
Luthersche kerk de aangekondig
de dienst der oud-Katholieken plaats.
Te 10 uur nam de dienst een aanvang,
die bijgewoond werd dooreen 25-tal per
sonen. waaronder nog eenige vreem
delingen.
Daar de Katholieken goed op de
hoogte waren van hetgeen in het kerk
gebouw der Evang. Lutherschen ge
beuren zou in alle parochiekerken
i den kansel tegen bijwoning of
deelneming gewaarschuwd bij pastora
len brief hadden zich vele Kath.
propagandisten in de Hondstraat, waar
de kerk gelegen is, opgesteld om na te
gaan wie aan deze heiligschennende
oefening zou deelnemen. Slechts eenige
liberalen en socialisten gingen het kerk
gebouw binnen.
Treurig
Sobriëtai.
Het 3e Nederlandsche Katholieke
Congres tegen het alcoholisme te 's-Her-
togenbosch is vastgesteld op 24, 25
26 Augustus a.s. Het programma
in de Katholieke drankbestrijders-
bladen worden bekend gemaakt.
Voor wat aangaat de Roomsche reis
der Internationale Katholieke vereeni-
gingen tegen het alcoholisme kan defi
nitief worden medegedeeld, dat voor
Nederland (in samenwerking niet Bel
gië) liet gemeenschappelijk vertrek be
paald is op Zondag 1P April in den
namiddag uit Brussel. Terugkomst te
Brussel 1 Mei.
De audiëntie bij Z. H. den I'aus en
de gemeenschappelijke vergadering der
drankbestrijders der verschillende lan
den zal plaats hebben 22. 23 of „'4
April.
Nadere inlichtingen geeft liet Secre
tariaat van Sobrietas (Stichting ,.de
uers Maastricht) waar men zich vóór
Apnl moet opgeven.
Brandschade-verzekering.
Zondag werd door den Bond van
R. K. Werkl.-ver. besloten tot oprichting
van een Coöperatieve Brandwaarborg-
Maatschappij. genaamd Ons Belang.
Ter vergadering waren aanwezig 8P
aandeelhouders.
De inwerkingtreding der Maatschappij
bepaald op 1 Juli 1P14. Besloten
werd een Obligatieleening groot f 5000
op aandeeien van f 100 en f 50 uit te
geven.
Benoemd zijn in de Raad van Com-
issarissen de Heeren L. Aquina. Hil-
isuni, W, J. C. van Onna, Bussum
J. Smidt te Baarn.
Het Bureau van den Directeur is
gevestigd te Hilversum. St. Annastraat
no. IP en de verdere afwikkeling van
de Installatie werd opgedragen aan het
Dag. Bestuur van bovetigenoeindeii
Bond.
Uit de ingekomen berichten van deel-
imc bleek, dat reeds ruim duizend
gezinnen zich hadden aangegeven voor
het afsluiten van een verzekering.
Zoo zal deze Organisatie naast haar
brengen. Vóór het aanbreken van den
dag worden we ongetwijfeld aangeval
len. daar O'Brian te Büton-Rougc heeft
laten zeggen, dat de slaven opgestaan
Zij gingen samen naar de binnen
plaats. waar ze met een uitroep van
vreugde ontvangen werden. Dc vrou
wen wierpen zich voor hare meesteres
op de knieCn cn kusten hare hand. Bij
het zien der dooden stortte Cora tranen.
„Zambo." zeide toen Albert, om hare
gedachten een andere wending te geven,
„Zambo, zoudt gij miss Cora en al onze
broeders een schuilplaats kunnen geven
Ja, massa dokter, wij hebben een
schuilplaats, waar we even veilig zijn
als in de stad New-York. Er is plaats
voor iedereen."
„Dan zou ik u aanraden aanstonds
te vertrekken, miss Cora."
„En moeten we Svrakus dan laten
verbranden, massa?" zeide Zambo„o,
neen. het eigendom van miss Cora,
moet gered worden."
„Er is in 't geheel geen kar.s meer.
om 't huis te redden, op alle punten
staat het in brand, laten we liever ons
zeiven in veiligheid brengen, want de
soldaten zullen weldra terugkomen cn
dan is voor u of dc gevangenis "f de
dood het onvermijdelijk gevolg."
Het leed geen twijfel meerallen be
grepen. dat hun leven op 't spel stond.
Wordt voortgezet.
