Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. DE EEMBODE XXVII® Jaargang. No. 105. UtTOAVE VAN DE VEREENIOINO DE EEMBODE TE AMERSFOORT Dit blad verschijnt Dinsdag- tn Vrijdagavond. Prijs per drie maanden vijftig cent. Afxondcrlijke nummer» drie cent. y,n «>»BD«ni»Bt moet ge- sollieden vóór den aanvang v Dinsdag 31 Maart 1914. Ka.tMr 0r.kh.rl|LumnoM H, Aaanltot T.Mtal Hi. M. Advertentieprijs van Mn tot rijt regel» dertig «ent. - Elke regel meer see cent. Riclamm tie. p. regel. - advtarsato iTtm,Uettoaeet StSJS^mSJSt Alle medcdeellngen en idvertentlln In te a De nieuwe kiezerslijst ligt nu in elke gemeente ten raad- huire ter inzage van belangheb benden. Dringend manen wij ieder kies gerechtigde aan zich te vergewissen of zijn naam wel op de nieuwe kiezerslijst voorkomt. Blijkt 't dat zulks niet het geval is, terwijl men er toch aanspraak op heeft, dan kan nog verandering worden aangevraagd. De bestuursleden onzer Kiesver- eenigingen geven gaarne raad en voorlichting. Opgelet dus I We kunnen geen mannetjes missen I Censuur. Het komt voor, dat een burgemeester de opvoering van bepaalde toonel- stukken verbiedt. Holland is dan in last en in alle Liberale liladen leest men protesten en woorden van medelijdende verachting voor stoo'n burgemeester. De man heel een kwezel, een domper, een schijnheilige enz. en luide klinkt <le eisch. dat den burgemeester die macht ontnomen zal worden. Ook in de Kamers is den Minister gevraagd een dusdanige wijziging in de Gemeentewet tot stand te brengen. Maar de Minister weigerde. Hij meent, dat er van art. 188 de Gemeentewet wel eens een verkeerd gebruik gemaakt k.\n worden, maar hij blijft het artikel noodig achten. De liberalen en socialisten evenwel Inlet. Voor hen is elk verbod door liet hoofd der gemeente, van een of ander stuk, dat hij in strijd met de openbare zedelijkheid acht, onduldbaar. Dat is, zeggen ze, tegen de vrijheid. Als bijvoorbeeld in een bijna uitslui tend Katholieke gemeente een tooneel- directeur een stuk zou willen opvoeren, dat spot met de heiligste gevoelens der Katholieken, waarin zij belasterd en beleedigd worden, wel. dan moet dat maar toegelaten worden in naam van de vrijheid. Als in een of andere stad een tooneel- spel vertoond /al worden, waarin de zonde vergoelijkt wordt, de deugd be- lachcn, de meest onzedelijke verhoudin gen worden voorgesteld, alsof zij goede redenen van bestaan hebben, wel dan mag volgens de' Liberale theoriên de burgemeester de opvoering niet ver- Al weer: in naam van de vrijheid. En als de een of andere burgemeester zich aan het misbaar, dat gemaakt zal worden, niet stoort, als hij wel een verbod uitvaardigt, dan heet hij een duisterling en wordt hij van alle zijden gesignaleerd als een achterlijke stum- perd, die eigenlijk niet aan 't hoofd van een gemeente behoort te staan. De burgemeester van Delft, tevens lid van de Eerste Kamer, vertelde, dal hij, behalve heftige aanvallen in de l'ers, vol personaliteiten, nog op zijn dak heeft gekregen tal van anonieme brieven, allerhande mooie namen, als neep jesmuts enz. a dat om het verbod van opvoering een blijspel, dat een opeenstapeling van zedeloosheid bevatte, dat de zedelijkheid en het overtreden van strafwet vergoelijkte. In het hoclc stuk trad maar een fatsoenlijke persoon op, wier Godsdienstzin en philantrophie echter tot belaching dienden. Omdat een burgemeester zoo'n stuk in den stadsschouwburg niet opgevoerd wil zien. ook wijl hij weet, dat hij daar mee handelt in den geest van de over- groote meerderheid der burgerij, daarom komt de Linksche Hers tegen hem in geweer. Is het niet treurig? is, dat de boeren met het product bekend worden. Thans zijn er in Nederland 30 fa brieken. waaronder drie coöperatieve deze 30 hebben in de campagne santen 7500 arbeiders; de grootste verwerkt twee imlhoen K.G. In 24 uur. De jaar- lijksche productie van suiker is 229 milliocn K.G., waarvoor zijn verwerkt 2000 milliocn lv,G. bieten, In 1912 was de gemiddelde prijs f 13 per 1000 K.G. Er is dus voor de bieten 25 milliocn uitbetaald. In 1912 waren inNcd-.rland 55.600 H.A. in cultuur. De practijk leerde, dat ook de zand streken inet succes bieten kunnen ver bouwen. Mocht deze bijdrage er toe leiden, it men het nut van den bouw van Suikerfabrieken. Aan de fabriekmatige bereiding zuivel is de boer door de coöperatieve zuivelfabrieken gewoon geraakt. De verkoop van eieren door bemid deling van een goed georganiseerde eiling, blijkt hij niet te verwerpen. Zijn voorheen zoo gebrekkig aan passingsvermogen schijnt zich verblij dend te ontwikkelen. Hij ziet in dat gebroken moet wor den met sleur, en hij wordt al meei geneigd het ook eens te probeeren met wat de landbouw-wctenschap hem als probaat aanbiedt. Zoo moet het gaan De landman moet niet steeds angst vallig aan het oude zich hechten. Hij moet zoeken en speuren en niel bevreesd zijn voor het nieuwe. In verband hiermede wil ik de land bouwers uit den omtrek eens wijzen op suikerbietenteelt. Elders was men met de resultaten van dien teelt best tevreden. Zon het hier in den omtrek ook goed gaan Of men zand-, dan wel betere kwa liteit grond heeft, doet minder ter zake. Middels den kunstmest kan men eiken grondslag precies geven wat hij behoeft om een goeden oogst bepaald gewas te leveren. In de zandstreken van Brabant bleek de teelt van suikerbieten best te gaan. In de gemeenten Zundert en Rijs- bergen werden het vorig jaar vele wa gonladingen verzonden naar de fabriek te Oudenbosch. Ook dit vooijaar tracteeren weer tal van boeren, zoodat het zich laat aanzien, dat deze teelt zich in de zandstreken gaat uitbreiden. Ook de fabrikanten schijnen over de ge leverde bieten tevreden te wezen, want reeds trachten verschillende fabrikanten contracten af te sluiten. 'anneer de verbouw hier van belang wordt, zou men een coöperatieve sui kerfabriek kunnen stichten. Om xoo'n fabriek te kunnen oprich- n moet over 2000 H.A. bieten kitn- :n beschikt worden. Zoover is men niet zoo spoedig. Daarom moet worden gestreefd naar de oprichting van een bond van bie tenverbouwers. Het voordeel hiervan Het verbindt aan deze waar schuwing den ernstigen raad om met dergelijke tustchenpersoncn niet in verbinding te treden vóór en aleer men zich omtrent hun betrouwbaarheid deugdelijk op de hoogte heeft gesteld. Het ligt natuurlijk voor de hand. 'lat er ook zeer veel tu»»chenper»onen zijn, die aan het in hen gestelde ver trouwen ten volle beantwoorden; de zen zullen niet ander» dan erkentelijk kunnen zijn, Indien aan de bovenbe doelde kwade praktijken van de beun hazen paal en perk wordt ge»teld. En het zal aan den Landbouw ten goede komen, indien zij als tot nu toe hun bemiddeling tusschen aanbie- vrager blijven verleenen. kunnen verrichten. Begtnseltrouw. Niet het stelsel van aanpassing de Katholieke beginselen, van geven en nemen, hetwelk ten slotte tengevolge heelt wegdoezcling svan beginselen en schijnbaar winst maar inderdaad verlies oplevert, moet het onze zijn. Principieel moeten wij zijn in alle voorkomende kwesties, intransigent ten opzichte on zer beginselen. Wij moeten niet aarzelen tegen den stroom in te gaan als het noodig is, ook al kan daarvan oogschijnlijk ver lies het gevolg zijninderdaad zal het ons winst brengen. Mr. Wn rzRT van Hooola; Binnenlandse!» Berichten. Het is aan het Ned, Landbouw- Comité bekend geworden, dat als tusschenpcrsonen tusschen koopers en verkoopers, huurders en verhuurders van onroereudc goederen ^ontginnin gen boerderijen, losse landerijen), som tijds personen optreden, wier betrouw baarheid zeer veel te wenschen over laat. Het komt voor en zeer tref fende voorbeelden zijn daarvan bekend dat door die personen de meest bedrieglijke praktijken worden uitgeoefend, om de desbetreffende eenkomsten afgesloten te krijgen, einde alsdan de door hen bedongen provision te kunnen opvorderen. Ja, zelfs is het voorgekomen, dat ren dergelijke tusschenpersoon samen- ipande met een totaal onsoliden koo- per of huurder, om gezamenlijk den verkooper, respectievelijk verhuur der „er in te laten loopen". Om de aldus van ecne zijde te goeder trouw afgesloten overeenkomsten ont bonden te krijgen, moeten de betrok ken partijen zich dikwijls niet onaan zienlijke linancieele opofferingen ge troosten. Met het oog op een en ander meent het Landbouw-Comite verplicht te zijn op deze toestanden te wijzen ter waarschu wing van hen, die dit mocht kunnen Amsrsfbortsch Nieuws. De oven» 2, 5 en 6 van de Gas fabriek eischen vernieuwingno. 2 moet gedeeltelijk, de no's 5 en 6 be- hooren geheel nieuw te worden inge bouwd. Volgen» oiulerhandsche aanbe steding zullen de kotten ongeveer f70ÜU bedragen. B. en W. vrngen hiervoor het benoodigde credlet. Verder vragen B. en W. machtiging voort te gaan inet de aanschaffing van iche toestellen voor het ont- 1550 p Deze bevolking, die bijna geheel van Amersfoort afkomstig Is en voor het meercndecl daar nog werkzaam is, ge voelt zich geheel een met die vaa Amersfoort; met vrij groote zekerheid econstateerd. dat de toc- imersfoortsche bevolking in dit deel van Leusden wordt gevonden. Doordat Amersfoort het privaatrech terlijk bezit heeftjverkregen over een belangrijk complex gronden, in dit deel van Leusden gelegen, welke gronden als bouwgrond worden geëxploiteerd, is het te verwachten, dat de bevolking steeds meer zal toenemen. Het gevolg daarvan is en zal dus in steeds meerdere mate zijn. dat de ge- Leusden plichten krijgt te ver vullen, waartoe zij, gezien het overigens !gend landelijk karakter dat haar steken der straatlantaarns, en daarvoor een crediet van f8000. Voorts stellen ze voor het crediet ten behoeve van den bouw der gas fabriekkantoren te verhoogen met f 2800 en te bepalen op f 17500. en over te gaan tot het vernieuwen van de toe stellen voor het bereiden van zwavel zuur ammonlakzout, waarvan de kos ten worden begroot op f1950. Burgemeester en Wethouders bren gen ter kennis,van de ingezetenen, dat voor een ieder de gelegenheid tot kos- telooze inenting wordt gegeven op den eersten Maandag in de maand April 1913, des namiddags te drie ure, in de daartoe bestemde localiteit van het voormalig schoolgebovw Koestraat no. 9. Zij vestigen er voorts de aandacht op, dat bij de aanmelding het nen van een geboortebewijs of boekje gewenscht is. De Raad van Bestuur der Hanze- bank berichtte, dat ingaand 27 Maart is benoemd tot Agent alhier de heer F. A. Th. van Ditshuizen. Deze zal zitting houden ten zijnen huize Vi Persijnstraut eiken Dinsdag en Vrijdag avond van 8 tot 9 uur en is bovendien meestal alle werkdagen te spreken ten kantore van de lïrma Bunnik en van Ditshuizen. eveneens in de l'ersijnstraat. des voormiddags van 912 t Bij hun verzoek aan Ged, Staten grenswijziging, voegden de besturen Amersfoort en Leusden een me morie van toelichting waarin o.nj. stnat dat de bevolking, gevestigd op dat deel van het grondgebied van Leusden, het welk zich uitstrekt ten Westen van de bestaande grens niet de gemeente Amersfoort tot aan den Kalkwcg en Doodewcg, in de laatste jaren vrij sterii toegenomenzij telt thans ongeveer gemeente kenmerkt, moeilük In staat zal zijn; dat daarentegen die plichten door de gemeente Amersfoort gemak kelijk zijn te vervullen, omdat zij thans reeds over de meeste daarvoor noodlge krachten en middelen de beschikking heeft, Omgekeerd strekt het grondgebied an Amersfoort zich uit over een ter- sin, waarvan de bewoners zich geheel een voelen met de bevolking van Leus- den het is het gedeelte, dat is gelegen ten Zuiden van den Doodeweg tot aan Bavooit. De Raden van beide gemeenten zijn daarom van overtuigd, dat de be langen van be.de gemeenten een grens wijziging wenichetijk maken. Hedenavond om 8 uur vergadert de gemeenteraad. Voorgesteld wordt het Kijk te be wegen tot het overnemen der Hoog ere Burgerschool. Die school heeft de gemeente sinds 1871, na aftrek van alle baten, gemid deld f18,297 'sjaars gekost. In 1H1-1912 was de herkomst der schoolbevolking als volgt te verdeelen ingezetenen 88kostleerlingen 36spoor- lecrlingen 57. Men ziet dut dat de af richting van een hoogere-burger-scholier, aardig wat aan de gemeente kost. gTen blijke dat de Raad ernstig gezind is. zich van zijn „dure' verplichtingen jegens het opkomend geslacht naar vermogen te kwijten, doet hij bijal dien tot overname door het Rijk vol doende termen aanwezig geacht wor- liet aanbod een nieuw school gebouw te stichten tot een maximum bedrag van f200.000 en in te richten volgens voorwaarden en plannen, door de regeering vast te stellen. Ter vervanging van dei benoemden luitenant-kwartiermeester Teune is de 1ste luit.-kwartlermeester J. W. Henderson van het bureau der controle van de inwendige administratie der korpsen alhier overgeplaatst bij het 3e regt. vestingartillerie te Zwolle. De kapitein-ingenieur Bossert. te Breda, wordt overgeplaatst naar Amers foort, om dienst te doen onder de be velen van den eerst-aanwexend ingenieur alhier. FEUILLETON. DE BEVRIJDING DER ZWARTEN T^ensklaps stormden de negers, die -C/hen begeleidden, naar voren, hun stap was zoo zeker, alsof ze op vasten grond liepen; de soldaten wilden hen volgen, maar bij iederen voetstap zonken zij dieper in. Het was een vreesclijk schouwspel; door de pogingen, die zij aanwendden om weer boven te komen, zakten zij nog dieper weg. Eenigen tijd daarna zag men slechts de hooiden der ongelukkigen, en ook deze verdwenen weldra. Wie weet, hoe ver de lijken wegzakten, voor zo op vasten grond geraakten. Deze vreeselijke moerassen bewaren hun geheim tot op den jongsten dag. Vele soldaten waren gebleven op de plaats, waar zc zich bevonden bij i verdwijnen hunner gidsentoen zij het vrccselijk lot hunner makkers zagen, durlden zij voor- noch achterwaarts gaan. /ij smeekten den negen» hun den terugweg tc wijzen en beloofden hun het leven tc zullen laten en hen tc beloonen maar (leze waren onverbiddelijk. Albert was door dit huiveringwekkend loon eel, dat zich voor zijne oogen ontrolde, zoo ontroerd, dat hij het gezicht ervan niet lunger kon verdragen. „Vrienden." zcidc hij tot de negers, „wij kunnen ze zoo ttict liiten omkomen. Wijst hun den terugweg, dit is een edele daad. Zij zullen wel niet meer durven terugkecren." Geen der zwarten verroerde zich evenwel. Verontwaardigd riep toen Frcimann „Vergeet niet, dat gij mij gehoor zaamheid beloofd hebt, ik beveel u dus. dal gij dezen ongelukkigen den weg wijst." De negers gehoorzaamden schoor voetend. Nauwelijks waren zij evenwel bij de ongelukkigen, die om lichter te zijn, hunne wapenen hadden afgeworpen, toen een nieuw detachement aanrukte. Het was een regiment, dat in allerijl door eenige soldaten der achterhoedc geroepen was. Zc brachten planken mee, om zc over de moerassen te leggen en meenden hierdoor hunne kameraden tc kunnen helpen; maar zij verder kwamen zakten ook de planken, zoodal zij ze moesten wegne men. Woedend over hun tegenspoed zich willende wreken, schoten zij nu _r de negers, die de andere soldaten ,cr hulp waren gekomen. Deze beant woordden hunne schoten en trokken zich tegelijkertijd tusschen de heuveltjes terug. I)ie strijd duurde eenigen tijd, de soldaten moesten toen ophouden met schieten, zjj hadden te veel manschap pen verloren. Minstens dc helft van 't eerste regiment was in de diepte weg gezonken en de rest had ook gevoelige crllezen geleden; de negers hadden getoond, dat ze goede schutters waren, Albert vercenigde zijne manschappen bij de woningen. Hun getal was sterk toegenomen door dc negers, die dc soldaten meegekomen waren. Er n er zelfs zooveel, dat de dokter was voor dc toekomst. Hij vond slechts één middel om aan zijne man- het noodige levensonderhoud te verschaffen, nl. de moerassen te verla- :n deel tc nemen aan den oorlog tegen het Zuiden. Hij hoopte zich tc vereenigen met Mac Clellan, don leger aanvoerder van het Noorden cn daar zijne negers tc doen opnemen in de hulptroepen. Hij besloot duurom, zich, omniddelijk met den generaal in be trekking te Htcllen. Een groote moeilijk heid bleef evenwel over; wal zou er sis» Cora en de vrouwen geworden Hij kon geen antwoord op deze vraag vinden en ging Cora zelf raadplegen. .Mijn vriend," zeidc zij, „dat komt mij zeer eenvoudig voor. Er is in ge heel Amerika geen veiliger plaats te vinden dan deze. Ik ben overtuigd, dat men ons niet zal aanvallen. Laat alleen die negers hier, die te oud zjjn om het leger te volgen, die zijn voldoende om! ons te bewaken en te dienen." „Maar hoe zult ge aan voedsel ko men, miss Sillifonds? „Wij hsbben voor dit oogenblik nog voorraad genoeg wij kunnen ons met vischvangst bezighouden, en, als de honger aan onze deur koint kloppen, zullen onze meisjes moed genoeg heb ben dc moerassen tc doordekken, om inr mijne maïs- en rijstvelden te gaan." Toen Albert haar moed zag, besloot hij de vrouwen cn kinderen in de wo ningen der moerassen te laten. Hij liet Zambo bij zich komen, gaf hem een brief en xcide hem: „Op twintig mijlen afstand van hier bovm.lt rich de plantage Milfort. waar de generaal van het Noorden, Mac Clellan, zijn hoofdkwartier heeft. De weg is moeilijkmaar toch moet deze brief bezorgd worden aan den generaal, en daarop verwacht ik antwoord. Door u met deze zending te belasten, geef ik u een groot bewijs van vertrouwen." „En gij kunt er zeker van zijn. dat gij dit niet aan een onwaardige gegeven hebt. Ik zal den brief aan den generaal ivcrhandigcn cn u het antwoord bren- cst ik alle moerassen zwemmende doortrekken." „Als ge terugkomt, vergeet dan niet aanstonds naar mjj tn vragen en wek mij, als ik soms slapen mocht. Zambo nam den brief, verborg hem in den mouw van zjjn kiel en vertrok. Hij vermeed de voetpaden en ging door 't dichte struikgewas heen. De doornen verwondden zijn gezicht en zijne han den; soms trapte llij op gevaarlijke slangen, maar niets weerhield Item. Toen hij over den openbaren weg moest gaan. keek hij eerst zorgvuldig rond of hij niemand bemerktegeheel de om geving scheen uitgestorven. Maar juist toert' hij den weg opging, hoorde hij in stem „Sta «til t of ik schiet." Zambo deed dit om te weten, met welken vijand hij te doen hadaan den anderen kant van den weg kwam een uit 't dichte bosch te voorschijn. De neger herkende hem het was een ilantcr die dikwijls bij O'Brian kwam. Toen hij Zambo bemerkte, legde hij grijnslachend zijn geweer tegen den schouder. „Zijt gij het, Zambo? Waarlijk, jon gen, je zult den tijd niet hebben, een laatste gebed uit te spreken." Het schot ging at, maar dc neger sprong bijtijds op zij en werd slechts licht gewond. Hij had nu den aanvaller op zijn beurt kunnen dooden maar hij aarzelde nog; toen echter de planter opnieuw aanlegde, stond de neger met een sprong voor hem en zwaaide zijn bijl met zulk een kracht, dat het hoofd van den planter ver van den romp vloog. Van zijn vijand bevrijd, droeg hij hem naar een dicht boschje. opdat zijn lichaam niel zoo gauw zou ont dekt worden, en vervolgde zijn weg. Hij kwam in den omtrek van de plantage Milfort zonder cenig ander ongeval. Wordt voortgezet.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1914 | | pagina 1